حریص‌ترین و دنیاپرست‌ترین مردم دنیا

یهودیان حریص‏ترین و دنیاگراترین مردم دنیا

وَ لَتَجِدَنَّهُمْ أَحْرَصَ النَّاسِ عَلى‏ حَیاةٍ وَ مِنَ الَّذِینَ أَشْرَكُوا یَوَدُّ أَحَدُهُمْ لَوْ یُعَمَّرُ أَلْفَ سَنَةٍ وَ ما هُوَ بِمُزَحْزِحِهِ مِنَ الْعَذابِ أَنْ یُعَمَّرَ وَ اللَّهُ بَصِیرٌ بِما یَعْمَلُونَ (بقره 96)

(اى پیامبر) هر آینه یهود را حریص‏ترین مردم، حتّى (حریص‏تر) از مشركان، بر زندگى (این دنیا و اندوختن ثروت) خواهى یافت، (تا آنجا كه) هر یك از آنها دوست دارد هزار سال عمر كند، در حالى كه (اگر) این عمر طولانى به آنان داده شود، آنان را از عذاب خداوند باز نخواهد داشت و خداوند به اعمال آنها بیناست.

این آیه از حرص شدید یهودیان به مادیات سخن مى‏گوید. حریص در اندوختن مال و ثروت، حریص در قبضه كردن دنیا، حریص در انحصارطلبى، آنها حتى از مشركان كه طبعا مى‏بایست در جمع‏آورى اموال از همه حریصتر باشند و از هر راه بدست آورند باكى نداشته باشند حریصترند.

آنها چنان علاقه به دنیا دارند كه هر یك از آنها دوست دارد هزار سال عمر كند. (یَوَدُّ أَحَدُهُمْ لَوْ یُعَمَّرُ أَلْفَ سَنَةٍ) براى جمع ثروت بیشتر یا به خاطر ترس از مجازات!

نكات آیه:

1ـ مقصود از هزار سال عدد هزار نیست‏

البته باید توجه داشت كه مقصود از هزار سال، عدد هزار نیست، بلكه كنایه از عمر بسیار طولانى است و به تعبیر دیگر عدد" تكثیر" است نه" تعداد".

بعضى از مفسران مى‏گویند: عدد هزار در آن زمان بزرگترین عدد نزد عرب بوده و اعداد بزرگتر از آن نام مخصوصى نداشته است، و لذا رساترین تعبیر براى فزونى محسوب مى‏شده است.(المنار، ج 1، ص 331)

2ـ تفسیر" عَلى‏ حَیاةٍ"

تعبیر به عَلى‏ حَیاةٍ (به صورت نكره) به گفته جمعى از مفسران براى تحقیر است یعنى آنها آن قدر به زندگى دنیا دل بسته‏اند كه حتى پست‏ترین زندگى این جهان را كه در نهایت بدبختى باشد بر سراى آخرت ترجیح مى‏دهند.(المیزان ج 1 - ص230، المنار ج 1 -ص 390)

پیام‏های آیه:

1ـ عمر طولانى مهم نیست، قرب به خداوند و بركت عمر و نجات از آتش، ارزش دارد. «لَوْ یُعَمَّرُ أَلْفَ سَنَةٍ وَ ما هُوَ بِمُزَحْزِحِهِ مِنَ الْعَذابِ»

(در تفسیر فخر رازى دعایى از رسول اكرم صلى اللَّه علیه و آله نقل شده است كه فرمودند: خدایا اگر زندگى براى من نیكوست، مرا زنده نگهدار و اگر مرگ بهتر است، بمیران.

امام سجاد علیه السلام نیز در دعاى مكارم الاخلاق از خداوند چنین مسئلت مى‏كند: «الهى عمّرنی ما كان عمرى بذلةً فی طاعتك، فاذا كان عمرى مرتعاً للشیطان فاقبضنى» خداوندا اگر عمر من وسیله خدمت در راه اطاعت تو باشد، عمر مرا طولانى كن، ولى اگر عمر من چراگاه شیطان خواهد بود، آن را قطع نما.)

2ـ یهودیان حریص‏ترین و دنیاگراترین مردم دنیا هستند. «أَحْرَصَ النَّاسِ عَلى‏ حَیاةٍ»

3ـ یهودیان مى‏خواهند زنده بمانند گرچه به هر نحو زندگى پست باشد. «أَحْرَصَ النَّاسِ عَلى‏ حَیاةٍ» (كلمه «حَیاةٍ» نكره و نشانه‏ى هر نوع زندگى است)

4ـ دروغگو، كم حافظه است. یهودیان از یك سو بهشت را مخصوص خود مى‏دانند، «لَكُمُ الدَّارُ الْآخِرَةُ عِنْدَ اللَّهِ خالِصَةً» و از سوى دیگر مى‏خواهند همیشه در دنیا زنده بمانند. «یُعَمَّرُ أَلْفَ سَنَةٍ» (تفسیر راهنما)

ملت بهانه جو!

قُلْ مَنْ كانَ عَدُوًّا لِجِبْرِیلَ فَإِنَّهُ نَزَّلَهُ عَلى‏ قَلْبِكَ بِإِذْنِ اللَّهِ مُصَدِّقاً لِما بَیْنَ یَدَیْهِ وَ هُدىً وَ بُشْرى‏ لِلْمُۆْمِنِینَ (بقره 97)

(یهود مى‏گویند: چون فرشته‏اى كه وحى بر تو نازل مى‏كند جبرئیل است و ما با جبرئیل دشمن هستیم، به تو ایمان نمى‏آوریم) بگو: هر كه دشمن جبرئیل باشد (در حقیقت دشمن خداست.) چرا كه او به فرمان خدا، قرآن را بر قلب تو نازل كرده است، (قرآنى) كه كتب آسمانى پیشین را تصدیق مى‏كند و مایه‏ى هدایت و بشارت براى مۆمنان است.

در شأن نزول آیه آمده است: وقتى پیامبر اسلام (صلی الله علیه وآله) به مدینه آمدند، روزى ابن صوریا (یكى از علماى یهود) با جمعى از یهودیان فدك، نزد پیامبر(صلی الله علیه وآله) آمده و سۆالاتى‏ كردند. حضرت همه‏ى سۆالات آنها را جواب داده و هر نشانه‏اى كه خواستند بیان كردند.

آخرین سۆالشان این بود كه نام فرشته وحى تو چیست؟ حضرت فرمودند: جبرئیل. آنها گفتند: اگر میكائیل بود ما به تو ایمان مى‏آوردیم، چون جبرئیل، دستورات مشكلى مثل جهاد مى‏آورد، ولى دستورات میكائیل ساده و راحت است!

بررسى شان نزول آیه فوق انسان را بار دیگر به یاد بهانه‏جوئی هاى ملت یهود مى‏اندازد كه از زمان پیامبر بزرگوار موسى (علیه السلام) تاكنون این برنامه را دنبال كرده‏اند، و براى شانه خالى كردن از زیر بار حق هر زمان به سراغ بهانه‏اى مى‏روند.

در اینجا هم تنها بهانه این است كه چون جبرئیل فرشته وحى تو است و تكالیف سنگین خدا را ابلاغ مى‏كند ما ایمان نمى‏آوریم، ما دشمن او هستیم اگر فرشته وحى میكائیل بود، بسیار خوب بود، ایمان مى‏آوردیم؟.

از اینان باید پرسید مگر فرشتگان الهى با یكدیگر از نظر انجام وظیفه فرق دارند؟ اصولا مگر آنها طبق خواسته خودشان عمل مى‏كنند یا از پیش خود چیزى مى‏گویند؟ آنها همان گونه‏اند كه قرآن معرفى كرده لا یَعْصُونَ اللَّهَ ما أَمَرَهُمْ:" هر چه خداوند دستور دهد همان را انجام مى‏دهند." (تحریم- 6)

در حقیقت در این آیه سه پاسخ به این گروه داده شده است:

نخست اینكه جبرئیل چیزى از نزد خود نمى‏آورد هر چه هست "بِإِذْنِ اللَّهِ" است.

دیگر اینكه نشانه صدق از كتب پیشین در آن وجود دارد چرا كه مطابق نشانه‏هاى آنها است.

سوم اینكه محتواى آن خود دلیل بر اصالت و حقانیت آن مى‏باشد.(المیزان ذیل آیات مورد بحث‏)

پیام‏های آیه:

1ـ دامنه‏ى خیال‏پردازى و لجاجت انسان تا آنجا گسترده مى‏شود كه به جهان فرشتگان نیز سرایت مى‏كند. «عَدُوًّا لِجِبْرِیلَ»

(انسان لجوج، حتّى فرشتگان را متهم مى‏كند. فرشتگانى كه خداوند آنها را معصوم مى‏داند و درباره آنان مى‏فرماید: «لا یعصون اللَّه ما امرهم» آنها هرگز فرمان خداوند را نافرمانى نمى‏كنند. (تحریم، 6) آنان دلیل دشمنى با جبرئیل را آوردن دستورات سنگین و دلیل دوستى میكائیل را آوردن دستورات سبك مى‏دانند. درست مانند كودك بازیگوشى كه معلّم ریاضى را بد و معلّم ورزش را خوب مى‏پندارد با آنكه هر دو در جهت تعلیم و تربیت فعالیّت مى‏كنند.)

2ـ حمایت و دفاع از پاكانى كه مورد تهمت قرار گیرند، لازم است. «نَزَّلَهُ»، «بِإِذْنِ اللَّهِ» خداوند ضمن محكوم كردن تصورات بنى اسرائیل، از جبرئیل تجلیل كرده كه بدون اذن ما كارى نمى‏كند و در رسالت خود، امین و رابط بین ما و پیامبر است.

3ـ جبرئیل كتابى آورد كه تورات شما را تصدیق مى‏كند، پس چرا با او دشمن هستید؟! «نَزَّلَهُ» ، «مُصَدِّقاً»

آمنه اسفندیاری