یک هفته از آغاز روند فیلترینگ تلگرام در کشور می‌گذرد. اقدامی که اظهارنظرهای متفاوتی را به همراه داشته است. از غروب 10 اردیبهشت‌ماه که حکم فیلتر این نرم‌افزار در کشور صادر شد، اپراتورهای ارائه دهنده خدمات اینترنتی با محدود کردن دسترسی کاربرانشان به آی‌پی‌های این پیامرسان، حکم دادسرای فرهنگ و رسانه را اجرا کردند.
گرچه از همان لحظات اول صدور حکم تعدادی از کانال‌ها که در این زمینه‌ذی‌نفع بودند با آوردن مثال‌هایی از اقدامات احتمالی تلگرام همانند آنچه در روسیه اتفاق افتاد، سعی داشتند مخاطبین را نسبت به شکست خوردن فیلتر در ایران با خود همراه کنند و حتی در این میان به شایعه و دروغ نیز متوصل شده و از رونمایی نسخه بدون فیلتر تلگرام طی 72 ساعت سخن گفته بودند. اما مشاهده روند فعالیت‌های مردم در این نرم‌افزار گویای بخش دیگری از ماجراست.
کاهش بازدید کانال‌ها پس از فیلترینگ
مشاهده روند بازدید کانال‌های پرمخاطب تلگرامی در حوزه‌های مختلف پس از فیلتر شدن این پیام رسان، نشان از این دارد که بخش عمده‌ای از مردم، پس از کاهش سرعت ارسال و دریافت فایل‌ها که بواسطه خروج CDN های تلگرام از کشور اتفاق افتاد، ترجیح دادند میزان استفاده خود را از این برنامه کاهش دهند و در مقابل به سایر نرم‌افزارها رجوع کنند.
برای مشاهده دقیق‌تر روند کاهش میزان بازدید کانال‌های تلگرامی، میانگین بازدید پست‌های چندین کانال پرمخاطب در حوزه‌های خبری، سرگرمی، ورزشی و... را براساس اطلاعات سایت تله وال بررسی می‌کنیم.
این روند کاهش میزان بازدید در حالی است که دسترسی به تلگرام توسط بخشی از ارائه دهندگان سرویس‌های اینترنت خانگی، تا چند روز پس از صدور حکم فیلترینگ همچنان بدون مشکل ادامه داشت و به راحتی در دسترس بود.
همچنین مقایسه میانگین بازدید پست‌ها نشان از این دارد که پس از سخت شدن دسترسی به تلگرام، حضور مردم نیز کاهش پیدا کرده و به سمت نرم‌افزارهای جایگزین رفته‌اند.
آمارهای جهانی هم که از میزان ورود مردم ایران به سایت‌های اینترنتی منتشر شده، نشانگر کاهش اقبال به این نرم افزار است. براساس آمار الکسا دو سایت TELEGRAM.ORG و T.ME که تا چندوقت قبل از این رتبه‌های تک رقمی داشتند در میان سایت‌های پربازدید ایرانی، هم‌اکنون با کاهش مخاطب مواجه شده‌اند.
بنابراین شایعاتی که در خصوص ناموفق بودن فیلترینگ مطرح میشد، در حد همان شایعه ماند.
جایگزین‌های تلگرام چه برنامه‌هایی هستند؟
در حال حاضر میتوان به ترتیب از پیامرسان‌هایی همچون بله، گپ، سروش، آی‌گپ و ایتا به عنوان جایگزین‌های تلگرام نام برد. گرچه انتظار می‌رفت برخی از این برنامه‌ها از فرصت بوجود آمده نهایت استفاده را کرده و تجهیزات فنی و نرم‌افزاری خود را برای پذیرش مخاطبان مهیا کنند اما واقعیت این است که بخشی از این برنامه ها علی‌رغم تبلیغات فراوان و هزینه‌های چندساله نتوانستند در این زمینه موثر باشند و هنوز پاسخگوی حجم بالای کاربران سرگردان تلگرام نیستند. چند ماه پیش رو، برای این پیام رسان‌ها بسیار سرنوشت ساز خواهد بود.
اما در مقابل پیامرسانهای داخلی خوب و کاربردی هم وجود دارند که علاوه بر امکانات پیام‌رسانی و رسانه‌ای، دسترسی‌های مالی و بانکی نیز برای مخاطبان در نظر گرفته‌اند که به عنوان یک جذابیت و ارزش افزوده می‌تواند برای بسیاری از مردم کار راه‌انداز باشد. خروج از انحصار یک پیام رسان و در دسترس قرار گرفتن چندین نرم افزار با قابلیت های متفاومت و متنوع، یکی از فرصت هایی است که با انسداد تلگرام، پیش روی کاربران قرار گرفت و با تضمین‌هایی که در بالاترین سطوح نسبت به حفظ حریم خصوصی داده شده است، اعتماد عمومی به تدریج بیشتر جلب خواهد شد.
با این همه باید منتظر ماند و دید کدام پیامرسان می‌تواند خدمات با کیفیت تری به مردم ارائه کند و در رقابت با سایرین موفق‌تر عمل نماید.
