به گزارش صراط به نقل ازفارس: روزهای آلودگی هوا همزمان با سرد شدن تدریجی هوا بیشتر می شود و میزان آلاینده های هوا در فضای تنفسی مردم ظهور و بروز زیادتری دارند.آلودگی هوا مهمترین مسئله زیست محیطی کشورهای دنیاست ؛ به طوری که هرساله هزاران نفر در دنیا قربانی اثرات سوء آلودگی هوا و ابتلا به بیماری های مختلف قلبی و عروقی و سکته مغزی، سرطان و... می شوند.در ایران نیز به ویژه در کلانشهرهایی مانند تهران موضوع آلودگی هوا به یک مسئله مهم ملی تبدیل شده و هر سال با فرارسیدن فصل سرد سال این موضوع داغ تر می شود. یکی از مهمترین موضوعات تاثیر گذار در مقابل آثار زیانبار آلودگی هوا تغذیه صحیح و استفاده زیادتر از برخی مواد غذایی مانند میوه جات و لبنیات است.
منصور رضایی، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی گفت: کودکان، سالمندان، مادران باردار و شیرده و بیماران قلبی ریوی و مبتلایان به نارسایی کبد و کلیه و کبد چرب از گروه‌هایی هستند که در آلودگی هوا بیشتر از سایر افراد آسیب می‌بینند. اما می‌توان با به کارگیری تدابیر تغذیه‌ای، اثرات مضر آلودگی هوا را در آنها تا حدودی کاهش داد. به گفته وی در حالت عادی سیستم دفاعی بدن با کمک برخی مواد مغذی از طریق اندام‌های دفعی نظیر کلیه، روده، ریه و پوست و مجاری لنفاوی، به محافظت از سلولهای بدن از آسیب‌های بیرونی می‌پردازد.وی با اشاره به عوارض نامطلوب آلاینده‌های موجود در هوا بر سلولهای بدن گفت: با افزایش میزان آلاینده‌ها، بدن نمی‌تواند با این اثرات مبارزه کند و ساختمان و عملکرد سلولهای بدن توسط رادیکال‌های آزاد تخریب می‌شود
.منابع آنتی اکسیدانی چیست؟
رضائی مصرف آنتی اکسیدان‌ها را باعث جلوگیری از آسیب رادیکال‌های آزاد و تخریب سلولهای حیاتی بدن برشمرد و ویتامینهای C , E، کاروتنوئیدها، کیوتن، سلنیوم و پلی‌فنول‌ها را از منابع غذایی آنتی اکسیدانی عنوان کرد و به تشریح عملکرد هر یک از آنها پرداخت.این عضو هیئت علمی دانشگاه با اشاره به نقش مهم آنتی‌اکسیدانی ویتامین E ؛ روغن‌ها را غنی‌ترین منبع این ویتامین برشمرد که با حرارت ملایم پختن از بین نمی‌رود اما سرخ کردن باعث تخریب آن می‌شود.مصرف روزانه حداقل دو لیوان شیر و مواد لبنی کم چرب توصیه دیگر این متخصص تغذیه بود که می‌تواند باعث کاهش عوارض ناشی از آلودگی هوا بر بدن و دستگاه گوارش شود.
در طبخ و فرآوری غذاها از روغن‌های گیاهی استفاده شود
وی با اشاره به روغن‌های گیاهی نظیر کلزا، سویا، آفتابگردان و جوانه گندم به عنوان منبع غنی این ویتامین توصیه کرد: در طبخ و فرآوری غذاها حتما از انواع روغن‌های خوراکی گیاهی استفاده شود.این عضو هیئت علمی دانشگاه افزود: گرچه روغن ماهی، روغن زیتون و انواع مغزها به عنوان منابع خوب این ویتامین به شمار می‌آیند.اما نباید بیش از نیاز مصرف شوند زیرا منجر به اضافه وزن یا چاقی می‌شوند.رضائی سبزیها و میوه‌های تازه را منبع غنی غذایی ویتامین Cبرشمرد و افزود: این ویتامین به دلیل وجود آنتی‌اکسیدان باعث افزایش مقاومت بدن نسبت به عفونتها و افزایش جذب آهن و اسید فولیک در بدن می‌شود اما نسبت به حرارت، نور و محیط قلیایی بسیار حساس است.
به گفته وی مرکبات، فلفل سبز، کلم بروکلی، گل کلم، کلم برگ، گوجه فرنگی، سبزیجات برگی شکل سبز(سبزی خوردن)، اسفناج، کیوی، کدو حلوایی و سیب زمینی از مهمترین منابع ویتامین C هستند و برای حفظ ویتامینهای موجود باید میوه‌ها و سبزیها تا حد امکان به صورت خام و تازه مصرف شوند.
مصرف حداقل سه واحد سبزی و دو واحد میوه روزانه در آلودگی هوا
این دکترای تخصصی علوم تغذیه و رژیم درمانی بیمارستان مسیح دانشوری تاکید کرد: افراد در برنامه غذایی روزانه خود به ویژه در شرایط آلودگی هوا حتما از سبزیها و میوه‌های فصل استفاده کرده و روزانه سه تا پنج واحد از گروه سبزیها و دو تا چهار واحد از گروه میوه‌ها را در برنامه غذایی خود قرار دهند.به گفته رضائی هر واحد میوه معادل یک عدد میوه متوسط یا نصف لیوان آب میوه تازه یا یک چهارم میوه خشک است. هر واحد سبزی نیز معادل یک لیوان سبزی خام برگی (سبزی خوردن یا کاهو) یا نصف لیوان سبزی پخته یا خردشده، یا یک عدد گوجه فرنگی یا پیاز متوسط است.
وی بتاکاروتن را یکی از کاروتنوئیدهای مهم و پیش ساز ویتامین A برشمرد و سبزیها و میوه‌های رنگی سبز، زرد و نارنجی مانند هویج، کدو حلوایی، کلم بروکلی، اسفناج، گوجه فرنگی، انواع کلم، هلو و زردآلو، موز را از منابع خوب بتاکاروتن ذکر کرد.این عضو هیئت علمی دانشگاه با اشاره به نقش مهم ویتامین A برسلامت بینایی و پوست خاطرنشان کرد: با توجه به نقش مهم ویتامین A در تقویت سیستم ایمنی در شرایط آلودگی هوا باید در برنامه غذایی خانواده‌ها انواع سبزی و میوه‌های رنگی گنجانده شود. سیب درختی دفع سرب از بدن را تسهیل می‌کندرضائی سیب درختی را منبع غنی پکتین عنوان کرد که از دسته فیبرهای محلول در آب و باعث تسهیل دفع سرب از بدن است.به گفته وی مرکبات مثل پرتقال، نارنگی، لیمو و گریپ فروت، توت فرنگی، هویج و غلات سبوس دار از سایر منابع پکتین محسوب می شوند.وی مصرف روزانه میوه‌های حاوی پکتین برای کاهش خطرات آلودگی هوا را بسیار مهم دانست و توصیه کرد حداقل یک سیب در طول روز مصرف شود.
این دکتری تخصصی علوم تغذیه دریافت سلنیوم را برای بهبود عملکرد آنزیم‌ها برای مقابله با شرایط بد محیطی و آسیب رسان به سلولهای بدن ضروری دانست و یادآور شد: ماهی، گوشت قرمز کم چرب، غلات کامل، حبوبات، تخم مرغ ، مرغ، سیر، زردچوبه و قارچ حاوی این ماده است.رئیس اداره تغذیه بیمارستان مسیح دانشوری، ریزمغذی روی را از مواد موثر در تقویت سیستم ایمنی بدن برشمرد و گفت: انواع گوشت، غلات و حبوبات خیسانده شده و ترجیحا جوانه زده به خصوص غلات سبوس‌دار از منابع سرشار از روی هستند.وی مصرف انواع فراورده‌های دریایی، نخود سبز، عدس و جوانه گندم را که از منابع خوب ریزمغذی روی هستند را به افراد توصیه کردمنصور رضائی با بیان این مطلب که منیزیم در هوای آلوده موجب کاهش جذب فلزات سنگین مانند کادمیوم و افزایش دفع سرب می‌شود گفت: انواع سبزی‌های با رنگ سبز تیره (کلروفیل دار ) غنی از این ماده مغذی هستند.این متخصص تغذیه از دیگر منابع غذایی منیزیم به لبنیات کم چرب، انجیر، لیمو، گریپ فروت، ذرت زرد، بادام، گردو، پسته، مغزها، آجیل، سبزیجات برگی شکل مثل کلم، اسفناج، جعفری، کاهو، برگ چغندر، غلات سبوس دار و حبوبات مثل لوبیا و سویا اشاره کرد.
تاثیر مواد مغذی حاوی آهن و ید در کاهش تنگی نفسرضائی مصرف ماهی‌های چرب سرشار از اسیدهای چرب امگا3 و پروتئین، روی، منیزیم ، سلنیوم ، آهن و ید را در کاهش تنگی نفس و اثرات زیان بار ترکیبات التهاب آور مفید دانست .این متخصص تغذیه و رژیم درمانی تاکید کرد: سرخ کردن ماهی با شعله ملایم باشد و ترجیحا ماهی به صورت بخارپز، آب‌پز و یا تنوری طبخ شود. افزودن انواع چاشنی‌ها (آب لیمو و آب نارنج) به ماهی بخارپز، تنوری و یا آب‌پز موجب بهبود طعم و مزه آن می‌شود.به گفته وی چای سبز با داشتن مقدار قابل توجه آنتی‌اکسیدان تاثیر زیادی بر سیستم ایمنی دارد و باعث تقویت سیستم ایمنی بدن در مقابل بیماری‌های مختلف به ویژه بیماری‌های فصلی مانند سرماخوردگی و آنفلوآنزا در زمستان، اسهال و استفراغ در فصل تابستان و حساسیت های فصل پاییز و الودگی‌ها می شود.رضائی افزود: نوشیدن چای سبز باعث آرامش و رفع التهاب و حساسیت دستگاه تنفس می‌شود ولی باید توجه داشت که مصرف بیش از حد آن می‌تواند مضر باشد.
توصیه‌های مهم تغذیه ای برای کاهش عوارض آلودگی هوااین دکترای تخصصی علوم تغذیه و رژیم درمانی برای داشتن برنامه غذایی مناسب که زیان‌های آلودگی هوا را به حداقل برساند موارد زیر را به افراد توصیه کرد.حداقل 400 گرم سبزی و میوه تازه موجود در فصل سرما در طی روز مصرف شود.سبزیها را بیشتر به صورت تازه و خام مصرف کنید چون ویتامینهای آن به خصوص ویتامین Cبیشتر حفظ می‌شود.روزانه از شیر و مواد لبنی کم چرب مثل ماست و پنیر کم چرب به مقدارکافی مصرف کنید
.حداقل 3-2 وعده درهفته ماهی مصرف کنی
د از مصرف تنقلات کم ارزش مثل چیپس و پفک و نوشابه‌های گازدار پرهیز کنید. زیرا باعث اختلال جذب عناصر مفید در بدن می‌شوند و می‌توانند اثرات سوء آلودگی هوا را دوچندان کنند.
از مصرف غذاهای کارخانه‌ای و فراوری شده نظیر سوسیس، کالباس و کنسروها به دلیل داشتن مواد شیمیایی افزودنی،طعم دهنده و نگهدارنده در شرایط آلودگی هوا پرهیز شود و مصرف مواد غذایی تازه و غیرصنعتی برای حفظ سلامتی افراد در مواجهه با آلاینده‌های هوا افزایش یابد .آب و مایعات بدن در روز برای حفظ سلامت اندام‌های دفعی و تسهیل دفع سموم و مواد دفعی به میزان کافی مصرف شود.
بهتر است از شیر و لبنیات کم چرب و انواع میوه و سبزی‌های فصل سرما نظیر انار، خرمالو، به، نارنگی، پرتقال، کیوی، شلغم، سیر و پیاز و انواع کلم، چغندر پخته و خام در انواع آش، سوپ و خورش و البته آب و چای کم رنگ نیز بیشتر استفاده شود.به طور کلی افزایش مصرف روزانه منابع غذایی؛ آب و مایعات، فیبرها، برخی ویتامین‌ها، املاح و مواد آنتی‌اکسیدان در کاهش اثرات آلودگی هوا بر بدن نقش به سزایی دارد .تهیه یک بسته غذایی به عنوان میان وعده سالم برای کودکان مهد کودک‌ها، پیش دبستانی و سنین مدرسه شامل یک عدد میوه ترجیحا سیب یا مرکبات، یک پاکت 200 سی‌سی شیر کم چرب و یک بسته 50 گرمی از انواع مغزهای تازه و بی‌نمک.
