در چند سال گذشته صنعت گردشگری ایران را عوامل مختلفی مانند نوسانات نرخ ارز، تحریم‌ها و تغییرات سیاسی تحت تاثیر قرار داده‌اند. اما هنوز هم آژانس‌های مسافرتی به‌عنوان یکی از بازیگران اصلی این صنعت نقش مهمی در هدایت و تسهیل سفرهای داخلی و بین‌المللی ایفا می‌کنند. این آژانس‌ها در تلاش هستند تا با به‌کارگیری راهکارهای نوین دیجیتال و تطبیق با شرایط متغیر بازار، همچنان به ارائه خدمات متنوع و بهبود تجربه سفر برای مشتریان خود بپردازند. در ادامه این مقاله به تحلیل وضعیت فعلی آژانس‌های مسافرتی در ایران می‌پردازیم و سپس چالش‌ها و فرصت‌های پیش‌روی در این صنعت را بررسی خواهیم کرد. با ما همراه باشید تا نگاهی جامع به این بازار پر تحول بیندازیم و ببینیم چگونه آژانس‌های مسافرتی می‌توانند در این فضای رقابتی پیشرفت کنند.
درآمد آژانس های مسافرتی در ایران چقدر است؟
به‌صورت کلی مبلغ ثابتی را نمی‌توان به‌عنوان درآمد آژانس های مسافرتی بیان کرد، درآمد این مجموعه‌ها معمولا براساس نوع خدمات و شرایط بازار در طول سال متغیر است. بر اساس آمارهای جهانی متوسط درآمد یک آژانس مسافر حدود ۳۹ هزار دلار در سال است، البته این رقم برای همه کشورها یکسان نیست و براساس رونق گردشگری در هر کشور میزان سود آژانس‌ها متفاوت است. با وجود چالش‌های صنعت گردشگری در ایران و کاهش درآمد بسیاری از آژانس‌ها در سال‌های اخیر، همچنان نوع خدمات آژانس‌ها با میزان درآمد آن‌رابطه مستقیم دارد و آژانس‌های هواپیمایی (بند الف) بیشترین درآمد را در مقایسه با آژانس‌های خدمات جهانگردی (بند ب) و دفاتر سفرهای زیارتی (بند پ) به خود اختصاص داده‌اند.
شرایط بازار آژانس های مسافرتی در ایران
بازار آژانس های مسافرتی در ایران در چند سال اخیر به‌دلیل چالش‌های متعددی از جمله تحریم‌ها، نوسانات ارزی و شیوع بیماری‌های واگیردار دچار تحولات قابل توجهی شده است. این شرایط باعث کاهش درآمد بسیاری از آژانس‌های مسافرتی و افزایش رقابت بین آن‌ها شده است. به‌صورت کلی در حال حاضر شرایط بازار آژانس‌های مسافرتی مطلوب نیست و فقط برخی از آژانس‌ها توانسته‌اند با ارائه راهکارهای خلاقانه، تحولات بازار را به نفع خود تغییر دهند.
با ورود آژانس‌های نوپا و پلتفرم‌های آنلاین به بازار، رقابت به میزان قابل توجهی در بین آژانس‌های مسافرتی افزایش یافته است. این آژانس‌ها به‌دلیل استفاده از فناوری‌های نوین و دیجیتال مارکتینگ توانسته‌اند به سرعت مشتریان جدیدی جذب کنند. آژانس‌های سنتی در چنین شرایطی یا باید با این تغییرات همگام شوند یا در بازار پرتلاطم گردشگری ایران پرچم شکست را بالا برده و از این صنعت خارج شود.
میزان سود آژانس مسافرتی
سوددهی آژانس‌های مسافرتی به مدل کسب‌وکار و برنامه بازاریابی آن‌ها بستگی دارد و زمان رسیدن به سوددهی به توانایی برنامه‌ریزی و شرایط بازار مرتبط است. به‌طور کلی، آژانس‌های برگزارکننده تورهای خاص و ورودی سود بیشتری دارند، در حالی که آژانس‌های مجری تورهای انبوه به دلیل رقابت بالا، سود کمتری کسب می‌کنند. طبق گفته فعالان این حوزه، سود آژانس‌ها به‌طور میانگین برای تورهای انبوه حدود ۵ درصد، برای تورهای خاص بین ۱۰ تا ۱۵ درصد و برای تورهای ورودی بین ۲۰ تا ۳۰ درصد از درآمد است. البته این میزان درآمد در شرایطی است که سرمایه اولیه مورد نیاز برای راه‌اندازی آژانس مسافرتی در ایران حداقل ۵۰۰ میلیون تومان است.
راه‌های کسب درآمد آژانس مسافرتی
آژانس‌های مسافرتی در دنیای پر تحول و رقابتی امروز، بیش از هر زمان دیگری به دنبال راه‌های متنوعی برای کسب درآمد هستند. در حالی که فروش بلیط و تورهای مسافرتی به‌عنوان روش‌های سنتی شناخته می‌شوند، بسیاری از آژانس‌ها با بهره‌گیری از فرصت‌های جدید مانند همکاری با شرکت‌های هواپیمایی، هتل‌ها، و ارائه خدمات جانبی مانند بیمه مسافرتی و اخذ ویزا، راه‌های نوینی برای افزایش سود خود یافته‌اند. این روش‌های هوشمندانه نه‌تنها باعث تنوع بخشیدن به منابع درآمدی می‌شوند، بلکه به آژانس‌ها کمک می‌کنند تا در این بازار پرچالش همچنان موفق بمانند.
آژانس‌ها همچنین می‌توانند با گسترش خدمات و پیشنهادهای جذاب‌تر، مانند برگزاری تورهای یک روزه که هزینه کمتر و برنامه‌ریزی ساده‌تری دارند، گردشگرانی را که به‌دنبال تجربه‌های کوتاه‌مدت و سریع هستند جذب کنند. این نوع تورها برای مشتریانی جذاب است که فرصت کوتاهی برای سفر دارند. همچنین اقامتگاه‌های بوم‌گردی که تجربه‌های منحصربه‌فردی از زندگی محلی را به مسافران ارائه می‌دهند، می‌توانند گزینه جذابی برای کسانی باشند که به‌دنبال تجربه‌های متفاوت و طبیعی‌تر هستند. آژانس‌ها با برگزاری تورهای همراه با اقامت در این مکان‌ها، نه‌تنها به حمایت از جوامع محلی کمک می‌کنند، بلکه سود بیشتری نیز از طریق ارائه تجربه‌های خاص و متفاوت به‌دست می‌آورند.
افزایش درآمد آژانس های مسافرتی با استراتژی‌های نوین
آژانس های مسافرتی حرفه‌ای برای افزایش درآمد خود دیگر به روش‌های سنتی مانند فروش بلیط و تورهای معمولی اکتفا نمی‌کنند و به‌دنبال استراتژی‌های نوین هستند تا در این بازار پر رقابت سود بیشتری به دست آورند. دیجیتال مارکتینگ و استفاده از ابزارهای آن مانند تبلیغات آنلاین، حضور فعال در شبکه‌های اجتماعی و بهینه‌سازی سایت (SEO) جزو جدیدترین ابتکارات فعالان صنعت گردشگری است. آژانس های مسافرتی با استفاده از امکانات بازاریابی دیجیتال در سال‌های اخیر موفق به جلب توجه مشتریان بیشتری شده‌اند و بعد از پایان پاندمی کرونا در ایران از این طریق فروش تورهای مسافرتی خود را افزایش داده‌اند تا سود بیشتری کسب کنند.
علاوه‌بر این، همکاری با پلتفرم‌های نوین خدمات سفر مانند لوکسین تریپ شرایط جذابی را برای افزایش اعتماد مشتریان به آژانس های مسافرتی ایجاد کرده تا از این طریق مشتریان بتوانند قیمت‌ها و خدمات آژانس‌ها را مقایسه کنند. در نهایت باید بگوییم که ارائه خدمات جانبی مانند فروش بیمه مسافرتی، اخذ ویزا و خدمات ویژه برای سفرهای اختصاصی به افزایش درآمد آژانس مسافرتی کمک می‌کند. این خدمات نه‌تنها تجربه سفر را برای مسافران جذاب‌تر می‌کنند، بلکه با افزودن ارزش بیشتر به هر تور، باعث افزایش رضایت مشتریان و ایجاد جریان‌های درآمدی جدید می‌شوند که این موضوع به‌صورت مستقیم روی افزایش درآمد آژانس‌ها تاثیر دارد.
