خانه ملت، حسین امیرعبداللهیان روز دوشنبه در نشست مشترک اعضای کمیسیون امنیت ملی و روسای گروه های دوستی پارلمانی مجلس شورای اسلامی با روسای نمایندگی های ایران در خارج از کشور با اشاره به حضور سفرا طی روزهای اخیر در تهران و برگزاری نشست ها و گردهمایی های مختلف با مسئولان و دستگاه های متعدد افزود: همه جلسات در این مدت جز دیدار با مقام معظم رهبری و ادای احترام به روح بلند امام(ره) در داخل وزارت خارجه برگزار شده و نشست مشترک با نمایندگان در خارج از محیط وزارت امور خارجه و در مجلس و ساختمان مشروطه است.
وی با اشاره به توجه ویژه این دستگاه به حوزه دیپلماسی پارلمانی تصریح کرد: همکاری های متقابل در حوزه پارلمانی قطعاً آورده های مضاعف و فزاینده ای برای ایران دارد و سرمایه های ارزشمندی برای کمک به دیپلماسی نیز در مجلس وجود دارد. ما در دستگاه دیپلماسی از بیشترین حمایت های کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی نیز برخورداریم. کمیسیون امنیت ملی یک سرمایه برای دستگاه دیپلماسی است و در کنار آن گروه های دوستی پارلمانی نیز به ما کمک فراوانی می کند.
وزیر امور خارجه افزود: دولت آقای رئیسی دکترین سیاست خارجی متوازن را پیگیری می کند، البته ما با همه کشورهای جهان همکاری می کنیم، اما نگاه به همسایگان در اولویت است. ۴۰ درصد برنامه ارائه شده هنگام کسب رأی اعتماد از مجلس نیز حول محور دیپلماسی اقتصادی بود و در این مدت نیز به کمک همکارانم در این حوزه تلاش کردیم و با ارزیابی ارتقای همکاری های اقتصادی جز در موارد استثنا، شاهد آمارهای دلگرم کننده هستیم که افتتاح بازارچه مرزی و اتصال خط انتقال برق بین ایران و پاکستان در مناطق مرزی سیستان و بلوچستان از جمله این دستاوردهاست.
امیرعبداللهیان همچنین یادآور شد: دیپلماسی پارلمانی و نگاه ویژه به ایرانیان خارج از کشور از موضوعات در دستور این وزارتخانه است و شعار گردهمایی امسال روسای نمایندگی های ایران در خارج از کشور «نظم بین المللی در حال تحول و کنشگری جمهوری اسلامی ایران» است که امیدواریم در این زمینه شاهد اتفاقات تاثیرگذار باشیم.
همچنین عبدالرضا مصری نایب رئیس مجلس شورای اسلامی در این نشست با بیان اینکه سفرا و نمایندگی های کشورمان در خارج از کشور در حال دفاع از کیان جمهوری اسلامی ایران هستند، گفت: کار سفرا و نمایندگی های جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور را عالمانه و هنرمندانه می دانم. گاهی شرایط عادی است، اما گاهی روابط پیچیده است و در این شرایط سفرا در حکم سوزن بان باید عمل کنند. از سوی دیگر گاهی فشار در داخل و گاهی در خارج به سفارتخانه ها و نمایندگی های کشورمان وارد می شود که این سنگربانان باید تعادل را برقرار کنند، بنابراین مدیریت آگاهانه و هنرمندانه لازم است.
وی ادامه داد: جایگاه سفرا روشن است و ما انتظار نداریم تمام امور به راحتی پیش رود، اما در پشت همه تهدیدات، فرصت های بزرگی وجود دارد و سفرا و نمایندگی های کشورمان نباید فقط گرفتار تهدیدات باشند، بلکه از دل تهدیدات باید فرصت ایجاد کنند. در دولت سیزدهم نیز سیاست خارجی به شکلی تعریف شده که برقراری ارتباط تسهیل یافته، امیدواریم در مجلس نیز مسائل و مشکلات مرتفع شود.
مصری تأکید کرد: مجلس آماده است در جریان بررسی و تصویب برنامه هفتم نیز جایگاه وزارت خارجه و حوزه سیاست خارجی را به طور ویژه تری ببیند. این وزارتخانه باید رویکرد اقتصادی بیشتری داشته باشد، البته امروز این نقیصه تا حدودی رفع شده است.
لزوم ابلاغ احکام قانونی پشتیبانی از ماموریت های اقتصادی سفرا
محمدرضا پورابراهیمی رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس نیز در ادامه این نشست با اشاره به مباحث حوزه دیپلماسی اقتصادی و مأموریت های وزارت امور خارجه در این زمینه گفت: در جریان سوالی که از وزیر سابق در مجلس قبل در صحن مطرح شد و توافقاتی که براساس این سوال پیرامون موضوع دیپلماسی اقتصادی محقق شد، وزارت امور خارجه می بایست رویکردهایی دنبال می کرد که شاهد اتفاقات مثبت در عرصه میدان باشیم.
نماینده مردم کرمان و راور در مجلس یازدهم افزود: احکام قانونی برای پشتیبانی از انجام ماموریت های سفرا در حوزه اقتصادی باید مشخص و به آنها ابلاغ شود. ۹۰ درصد مراودات تجاری ما با ۱۰ کشور اصلی است که سفرای این کشورها باید به صورت ویژه تر و در میدان فعال شوند. متاسفانه برخی از قراردادهای همکاری های اقتصادی علی رغم تصویب در مجلس در خارج از کشور عملیاتی نشده است.
وی یادآور شد: اخیرا لایحه مرتبط با تعهدات تجارت برون مرزی در کمیسیون اقتصادی مجلس به تصویب رسیده و براساس این لایحه مسائل تجاری در حوزه مرزها ارتقا خواهد یافت. این لایحه ظرفیت مناسبی برای توسعه همکاری ها با همسایگان دارد، لذا خواهشمندیم به آن توجه ویژه شود. از سوی دیگر انتظار داریم در صورت تشکیل وزارت بازرگانی، سفرا با تیم های تخصصی این وزارتخانه و به خصوص سازمان توسعه و تجارت همکاری داشته باشند.
مهدی صفری معاون دیپلماسی اقتصادی وزیر امور خارجه نیز در این نشست مشترک در تشریح گزارشی از عملکرد این وزارتخانه در توسعه دیپلماسی اقتصادی گفت: از دید ما توسعه تجارت تنها محدود به صادرات و واردات نیست. هدف وزارت امور خارجه در توسعه دیپلماسی اقتصادی ارزآوری و خلق ارز برای کشور است که در این زمینه از مسیرهای انتقال تکنولوژی، ترانزیت و بازاریابی نفتی می توان استفاده کرد و تاکنون هم به آنها توجه شده است.
شافعی مدیرکل بین الملل مجلس شورای اسلامی نیز در ادامه نشست به فعالیت های حوزه دیپلماسی پارلمانی و به نقش آفرینی پارلمان ها از جمله پارلمان کشورمان در توسعه روابط و دیپلماسی با دیگر کشورها اشاره کرد و گفت: مجلس یازدهم در ابتدای فعالیت خود با چالش شیوع ویروس کرونا مواجه شد که در بسیاری از روابط پارلمانی اشکالاتی را ایجاد کرد، هر چند بسیاری از فعالیت ها به صورت برخط در جریان بود.
وی تصریح کرد: در دوره یازدهم مجلس شورای اسلامی ۴۳۰ ملاقات خارجی توسط رئیس، نواب و روسای گروه های دوستی پارلمانی و روسای کمیسیون ها انجام گرفته است. مجلس همچنین تاکنون میزبان ۱۵ هیات پارلمانی بوده و در حوزه قانونگذاری مرتبط با حوزه سیاست خارجی گام های موثری را برداشته که نقطه عطف آن قانون اقدام راهبردی است. همچنین در حوزه تصویب لوایح همکاری می توان به لایحه عضویت ایران در سازمان همکاری های شانگهای اشاره کرد. همچنین اعزام ۲۳ هیات برای حضور در مجامع بین المللی در کارنامه مجلس یازدهم ثبت شده است.
آرایش نیروی انسانی در وزارت خارجه باید متناسب با سطح مناسبات وهمکاری ها باشد
وحید جلال زاده رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نیز با اشاره به اینکه همزمان باید به ۳ موضوع مهم نیروی انسانی، داشتن برنامه و راهبرد مشخص و همچنین داشتن فهم و ادراک از روابط بین الملل و اینکه جایگاه جمهوری اسلامی در نظم نوین جهانی کجاست، مورد توجه نمایندگی های کشورمان در خارج از کشور قرار گیرد، گفت: آرایش نیروی انسانی در وزارت خارجه باید متناسب با سطح همکاری ها و فعالیت های هر کشور باشد. همچنین عدم غفلت از رقبای منطقه ای ضروری است.
وی افزود: وزارت خارجه باید در جریان بررسی و تصویب برنامه هفتم در مجلس فعال باشد و پیشنهادهای خود را مطرح کند. ظرفیت های بسیاری برای توسعه دیپلماسی پارلمانی وجود دارد، اما آمارها قابل قبول نیست. با توجه به فرمایشات رهبر معظم انقلاب و تاثیرگذاری وزارت امور خارجه در مناسبات اقتصادی، فرهنگی و عمومی، امیدواریم که در سال پایانی دوره یازدهم مجلس، دیپلماسی پارلمانی تقویت شود.
تاکید نمایندگان بر توسعه دیپلماسی
در ادامه نشست امروز تعدادی از نمایندگان مجلس، به تقویت توسعه روابط بین کشورهای اسلامی، استفاده از ظرفیت های پارلمانی و گروه های دوستی پارلمانی، تسهیل مسائل داخلی برای تسریع فعالیت سفرا و نمایندگی های خارج از کشور، توجه به منطقه آزاد دوقارون به عنوان یک مسیر ترانزیت کالا، توجه به موقعیت های مرزی و اقتصاد مرزها، اعلام مطالبات دستگاه دیپلماسی به مجلس، فعالیت کمیته دیپلماسی اقتصادی، توسعه دیپلماسی علمی و ایجاد شبکه نخبگان علمی، توجه و توسعه دیپلماسی با محوریت زنان و موضوعات حقوق بشر و... پرداختند.
توجه به ایرانیان خارج از کشور محور مطالبات سفرا از مجلس
سفرا و نمایندگی های کشورمان در خارج از کشور نیز در ادامه نشست امروز به وضعیت ایرانیان خارج از کشور، توجه به الزامات نظم نوین جهانی، توجه به وضعیت ایرانیان خارج از کشور و موضوع کنسولی، تقویت فعالیت فراکسیون ایرانیان خارج از کشور و اهتمام مجلس نسبت به لایحه جامع حمایت از ایرانیان خارج از کشور، توجه با الزامات وزارت امور خارجه در برنامه هفتم، شناسایی فرصت ها و بهره گیری از امکانات در حوزه ترانزیت، انرژی، انتقال تکنولوژی و محیط زیست، اتخاذ پروژه های راهبردی برای مقابله با رفع تحریم ها، اصلاح قوانین و شفافیت وظایف وزارت خارجه در حوزه دیپلماسی اقتصادی، طرح پیشنهاد دیپلماسی ارس، تسهیل گری به عنوان یکی از وظایف وزارت امور خارجه، توجه به ظرفیت های آفریقا، تشکیل شورای عالی دیپلماسی عمومی و بازارسازی در سطح بین المللی اشاره کردند.
وزارت خارجه بازوی بین المللی قوه مقننه
بیگدلی معاون پارلمانی وزارت امور خارجه نیز در پایان این نشست به انتظارات دستگاه دیپلماسی از قوه مقننه اشاره کرد و گفت: مجلس نیز ضمن انجام وظایف نظارتی خود، انتظار دارد که وزارت امور خارجه به عنوان بازوی بین المللی و دیده بان جهانی در کنار این قوه باشد. نسبت وزارت امور خارجه به مجلس همانند سایر دستگاه ها نیست و ما بخشی از مجلس هستیم، وزارت امور خارجه چشمان مجلس در خارج از کشور است.
