کم‌تر از یک هفته دیگر به انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ زمان باقی مانده است و گمانه زنی‌ها و نظرسنجی‌ها در فضای مجازی و حقیقی داغ‌تر شده است؛ نظرسنجی‌هایی که هر چند جامعه آماری محدودی دارند، اما می‌توانند به عنوان مشت نمونه خروار جالب توجه باشند. در این گزارش نگاهی خواهیم داشت به نظرسنجی‌های مراکز افکار سنجی و رسانه‌ها پیرامون انتخابات ۱۴۰۰ و نامزد‌های ریاست جمهوری.
مناظره‌ها و اعداد و ارقام
براساس نظرسنجی مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا) از کل پاسخگویان مورد بررسی ۳۰.۷ مناظره اول را دیده‌اند و در مقابل ۶۹.۳ درصد به این پرسش پاسخ منفی داده‌اند؛ همچنین این مرکز افکار سنجی مشارکت مردم را بعد از مناظره اول ۳۸ درصد تخمین زده است.
پس از مناظره دوم هم جز تغییری اندک در جدول آرای کاندیداها، ترکیب آرا و جایگاه کاندیداها دستخوش تغییرات جدی نشده، اما در کنار افزایش مشارکت در انتخابات، آرای سرگردان که البته جایگاهشان بسیار سرنوشت ساز است، با کاهش چشمگیری همراه شده است. به گزارش مرکز افکار سنجی دانشجویان ایران؛ مشارکت مردم که در موج قبلی به ۳۸ درصد رسیده بود، پس از مناظره دوم با رشد ۳ درصدی همراه شده و به ۴۱ درصد رسیده است.
در این بین، درحالی نمودار رشد مشارکت به سمت بالا در حرکت است که از سوی دیگر آرای سرگردان شیب نزولی پیدا کرده و گویای آن است که یک چهارم افرادی که در موج قبلی کاندیدای خود را انتخاب نکرده بودند، کاندیدای مناسب خود را پیدا کرده اند: «۶۸.۳ درصد از پاسخگویانی که در انتخابات مشارکت می‌کنند گفتند، نامزد مدنظر را انتخاب کرده‌اند و در مقابل ۳۱.۷ درصد هنوز نامزد مدنظرشان را انتخاب نکرده‌اند.» در نظر سنجی قبلی ایسپا ۴۱ درصد نامزدشان را انتخاب نکرده بودند. ششمین پیمایش ملی نظرسنجی «کیو» نیز نشان می‌دهد پس از دومین مناظره تلویزیونی و با نزدیک شدن به زمان انتخابات، شاخص تردید ۱۰ درصد کاهش یافته و از ۳۶ به ۲۶ درصد رسیده است.
همچنان قسمت قابل توجهی از آرا به آرای سرگردان تعلق گرفته و این یعنی ممکن است در هفته منتهی به روز رای گیری، معادلات انتخابات دستخوش تغییرات جدی شود: «مطابق نظرسنجی ایسپا هنوز ۳۱درصد آن‌هایی که رای می‌دهند، در انتخاب نامزد مردد هستند یعنی به لحاظ فنی هنوز عدم قطعیت در نتیجه انتخابات کم نیست.
کدام نامزد‌ها پیشتاز هستند؟
سایت‌ها و کانال‌های زیادی هم پس مناظره اول اقدام به نظرسنجی کرده‌اند. سایت عصر ایران با حدود ۴۹ هزار نفر مشارکت‌کننده نتایج این نظرسنجی را این طور اعلام کرده که نفر اول ابراهیم رئیسی با کسب حدود ۶۲ درصد آرا و نفر دوم عبدالناصر همتی با کسب ۲۲ درصد آرا بوده است.
اما خبرگزاری ایسنا در نظرسنجی خود هرچند به تعداد مشارکت‌کننده‌ها اشاره نکرده، اما بیشترین آرا را متعلق به عبدالناصر همتی می‌داند. در این نظرسنجی نفر دوم که بیشترین رای را آورده، ابراهیم رئیسی است.
خبر آنلاین هم نظرسنجی‌ای را برای مخاطبان خود فعال کرده که تاکنون میزان مشارکت‌کنندگان مشخص نیست، اما نتایجی مشابه ایسنا داشته است. نفر اول بیشترین آرا را عبدالناصر همتی با ۶۲ درصد آرا و نفر دوم بیشترین آرا را ابراهیم رئیسی با ۲۱ درصد آرا داشته است. البته این در حالی است که در نظرسنجی‌های مشابه در خبرگزاری فارس، ب
اشگاه خبرنگاران جوان و خبرفوری ابراهیم رئیسی بیشترین رای را به خود اختصاص داده است.
همچنین جذاب‌ترین بخش گزارش اخیر ایسپا، رشد و کاهش میزان رای هفت کاندیدای این دوره انتخابات ریاست جمهوری است؛ بنا به گزارش مرکز افکار سنجی دانشجویان ایران، سید ابراهیم رئیسی فاصله خود را با رقیبان بیشتر کرده و میزان آرای خود را به ۶۵.۸ درصد رسانده است، محسن رضایی با رشد آرای خود و جلب ۶.۹ درصد آرا همچنان در جایگاه دوم قرار دارد. سعید جلیلی نیز که در موج قبلی نظر سنجی ایسپا تنها توانسته بود ۱.۶ درصد آرا را به خود اختصاص دهد، در موج دهم این نظر سنجی سبد رایش با رشد ۱.۸ درصدی همراه شده و با پیشی گرفتن از عبدالناصر همتی در جایگاه سوم قرار گرفته است.
«از میان افرادی که در انتخابات شرکت می‌کنند و نامزد مدنظرشان را انتخاب کرده‌اند، ۶۵.۸ درصد ابراهیم رئیسی، ۶.۹ درصد محسن رضایی، ۳.۴ درصد سعید جلیلی، ۲.۸ درصد عبدالناصر همتی، ۲.۸ درصد امیرحسین قاضی زاده هاشمی، ۲ درصد علیرضا زاکانی و ۰.۷ درصد محسن مهرعلیزاده را برگزیده‌اند.» یافته‌های ششمین پیمایش ملی کیو نیز از پیشتازی رئیسی حکایت دارد: «در بین کسانی که اعلام کرده‌اند قصد دارند در انتخابات شرکت کنند، ۵۴ درصد به سید ابراهیم رئیسی رای خواهند داد. سایر نامزد‌ها همگی کم‌تر از ۵درصد آرای مشارکت کنندگان را به خود اختصاص می‌دهند.» پیشتر «کیو» از اقبال ۴۲ درصدی سید ابراهیم رئیسی خبرداده بود؛ اما فارغ از میزان مشارکت در انتخابات، آرای سرگردان و این که کدام نامزد از مقبولیت بیشتری نسبت به دیگر کاندیداها برخوردار است، نظر سنجی اخیر ایسپا حاکی از آن است که مناظرات انتخاباتی تا این جای کار نتوانسته آن طور که باید و شاید خیابان‌ها را خلوت کند و تنها نزدیک به یک سوم رای دهندگان، مناظره دوم را به نظاره نشسته اند و همه چیز به نظرسنجی‌های بعد از مناظره سوم بستگی دارد.
همچنین براساس مرکز داده بتا در ۲۱ خرداد مطالب مربوط به سید ابراهیم رئیسی در شبکه‌های اجتماعی توییتر، اینستاگرام و تلگرام بیشتر مورد توجه کاربران قرار گرفته است و پس از او همتی در دو شبکه اینستاگرام و تلگرام و جلیلی در توئیتر جزو صدرنشین‌ها هستند.
همچنین بعضی از روزنامه‌ها و رسانه‌ها هم به سنجش‌های تحلیلی و روان شناختی نامزد‌ها در مناظره دوم روی آورده اند، برای مثال روزنامه اعتماد در تحلیلی پرتکرارترین کلمات نامزد‌های ریاست جمهوری در مناظره دوم را بررسی کرده است و یا مرکز داده بتا سهم نامزد‌های ریاست جمهوری در مخاطب قراردادن یکدیگر در مناظره دوم را مورد تحلیل قرار گرفته است. مهرعلیزاده بیشتر از سایرین از رقبایش نام برده است. وی در مجموع ۱۳ بار نام رئیسی، رضایی، زاکانی و قاضی زاده را آورده است. با این توضیح که وی ۱۰ بار رئیسی را مورد خطاب مستقیم قرار داده است. همچنین از رضایی، زاکانی و قاضی زاده هر کدام یک بار نام برده است. نام رئیسی در این مناظره نیز پرتکرارترین نام بود. نام وی در مجموع ۱۸ بار توسط سایر کاندیداها تکرار شده است.
به هرحال تاریخ کشورمان همیشه نشان داده که مردم رفتار انتخاباتی غیر پیش بینی دارند، اما قطعا نظرسنجی‌های انتخاباتی بعد از مناظره سوم خیلی چیز‌ها را مشخص خواهد کرد.
