عابدینی - فوق تخصص ریه و مسئول ای سی یو اورژانس کرونا بیمارستان مسیح دانشوری و دبیر کمیته علمی کشوری کووید۱۹، واکسن های کووید ۱۹را بی خطر و باعث محافظت افراد در برابر ابتلا به بیماری شدید و مرگ ناشی از کرونا برشمرد که ممکن است عوارض جانبی خفیفی داشته باشند که نشانه ایجاد ایمنی در بدن است.
به گفته وی، فرایند تولید واکسن ها پیچیده و تحت نظارت های جدی صورت می گیرد تا کمترین میزان خطر و عوارض را برای گیرندگان واکسن در برداشته باشند و ضمن مطالعات بالینی متعدد، بی خطری و اثربخشی واکسن ها به دقت مورد بررسی قرار می گیرد.
دبیر کمیته علمی کشوری کووید۱۹ خاطرنشان کرد: طراحی واکسنها به نحوی است که بدون خطر ابتلا به بیماری باعث تحریک سیستم ایمنی بدن انسان و در نتیجه بروز برخی واکنش های ناخواسته یا عوارض جانبی می شود.
عوارض انواع واکسن های مورد استفاده در ایران
دبیر علمی کمیته کشوری کووید ۱۹ با اشاره به انواع واکسن های مورد استفاده در کشور گفت: در حال حاضر ۴ نوع واکسن در کشور استفاده می شود که با مکانیسم های متفاوتی تولید شدند و از نظر عوارض جانبی تقریبا وضعیت مشابهی دارند. اما خوشبختانه عوارض جانبی واکسیناسیون عموما زودگذر هستند.
وی افزود: بسته به خصوصیات ایمنی ذاتی افراد، طیف وسیعی از واکنش ها در مقابل واکسن دیده می شود. تعداد زیادی افراد هیچ ناراحتی و مشکلی نخواهند داشت. برخی دیگر نیز در روزهای اول احساس ناخوشی و درد و تب دارند که خود به خود و با استراحت و نهایتا مصرف مسکن ساده برطرف می شود. در عده کمی نیز ممکن است عوارض جانبی شدت بیشتری داشته باشند.
عوارض جانبی خفیف ناشی از واکسن طبیعی است
به گفته این فوق تخصص ریه، معمولا پس از واکسیناسیون عوارض جانبی خفیف تا متوسطی نظیر تب پایین یا دردهای عضلانی مشاهده می شود که طبیعی است. این علایم در واقع واکنش سیستم ایمنی بدن به آنتی ژن های وارد شده از طریق واکسن است و معمولا پس از چند روز نیز خود به خود از بین می روند.
عابدینی بروز عوارض جانبی را طبیعی و به مفهوم پاسخ بدن به واکسن برشمرد و خاطرنشان کرد: افراد مختلف واکنش های متفاوتی نسبت به واکسن نشان می دهند. بسیاری ممکن است هیچ علامتی پس از واکسیناسیون نداشته باشند. اما عدم بروز عوارض جانبی هرگز به معنی بی تاثیر بودن واکسن نیست زیرا هر شخص پاسخ ایمنی متفاوتی از خود نشان می دهد.
عوارض شایع
دبیر کمیته علمی کشوری کووید؛ از شایعترین عوارض واکسیناسیون کرونا به علایمی نظیر درد، قرمزی و سفتی مختصر محل تزریق، تب، لرز، خستگی، سردرد، درد عضلانی و اسهال اشاره کرد که این عوارض با توجه به نوع واکسن متفاوت است و معمولا زودگذر بوده و خودبه خود بهبود می یابند.
عوارض نادر
وی از عوارض جانبی بسیار نادر واکسنهای کرونا به واکنشهای آلرژیک شدید مانند شوک آنافیلاکسی اشاره کرد که برای جلوگیری از پیامدهای این عارضه افراد باید پس از تزریق واکسن ۱۵-۳۰ دقیقه در محل واکسیناسیون حضور داشته باشند تا در صورت بروز هر گونه واکنشی تیم بهداشتی و درمانی بتوانند سریعا مراقبت های لازم را ارایه دهند.
توصیه های درمانی در هنگام بروز عوارض جانبی
عابدینی به افراد توصیه کرد در صورت بروز عوارض جانبی پس از واکسیناسیون بهتر است فعالیت روزانه را کمتر کرده و از ورزش یا فعالیت فیزیکی سنگین برای یک یا دو روز خودداری کنند.
وی استراحت و مصرف مایعات بیشتر را برای رفع عوارض جانبی ناشی از واکسن بسیار مفید برشمرد و گفت: در صورت نیاز می توان از مسکن های ساده مثل استامینوفن هر ۶ تا ۸ ساعت یکبار تا دو روز برای کاهش دردهای عضلانی و استخوانی و سردرد استفاده کرد.
دبیر کمیته علمی کشوری کووید ۱۹ همچنین تاکید کرد: افراد در صورت بروز علایم شدید موضعی یا تب و بدن درد و یا عوارض جانبی بیشتر از سه روز حتما باید به پزشک یا پایگاه های واکسیناسیون مراجعه کنند.
به گفته وی، کارکنان بهداشتی در مرکز و یا پایگاه های واکسیناسیون آماده پاسخگویی به سوالات و ارایه راهنمایی لازم هستند. بنابراین بهتر است افراد در هنگام واکسیناسیون شماره مرکز را یادداشت کنند.
واکسنها باعث انتقال کرونا نمی شوند
به گفته دکتر عابدینی هیچ یک از واکسنهای تایید شده حاوی ویروس زنده نیستند و ایجاد بیماریزایی نمی کنند.
وی با توجه به این که معمولا چندین هفته پس از واکسیناسیون، ایمنی لازم در مقابل ویروس SARS-CoV-۲عامل ایجاد کننده بیماری کووید ۱۹ در بدن فرد ایجاد می شود گفت: فرد واکسینه شده امکان دارد قبل و بعد از دریافت واکسن به ویروس کووید ۱۹مبتلا شده و بیمار شود زیرا واکسن هنوز فرصت کافی برای ایجاد ایمنی در بدن را نداشته است.
عابدینی تاکید کرد: افراد بلافاصله پس از واکسیناسیون نباید ماسک زدن و سایر اقدامات پیشگیرانه را کنار بگذارند و به سه دلیل همچنان باید به دقت توصیه های پیشگیری را رعایت کنند. اولا برای ایجاد ایمنی کافی باید دو نوبت واکسن به فاصله ۲ تا ۴ هفته تزریق شود و مدت زمان تحریک و پاسخ مطلوب سیستم ایمنی هم حدود دو هفته بعد از واکسن خواهد بود. بنابراین تا ۲ هفته بعد از تزریق دومین نوبت واکسن هنوز ایمنی کافی ایجاد نشده است.
عابدینی خاطرنشان کرد: واکسن های کرونا تا حدود زیادی فرد را مصون می کنند؛ اما مصونیت ۱۰۰ درصدی در مقابل بیماری نمی دهند. بنابراین امکان ابتلای افراد واکسن زده به بیماری کرونا صفر نیست و همچنان باید پروتکلها را رعایت کنند.
به گفته این فوق تخصص ریه، واکسن می تواند از ابتلا به فرم شدید بیماری، بستری و مرگ تا حد بسیار زیادی جلوگیری می کند ولی ممکن است فرد فرم خفیف بیماری را بگیرد و سبب انتقال بیماری به دیگران شود. بنابراین تا زمانی که بخش بزرگی از جامعه واکسن نزدند همه افراد اعم از واکسن زده یا نزده باید همچنان به توصیه های بهداشتی مانند استفاده از ماسک و یا رعایت فاصله گذاری اجتماعی اقدام کنند.
بنابر اعلام روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، عابدینی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: در حال حاضر ۴ نوع واکسن در ایران در حال استفاده است که با مکانیسم های متفاوتی تولید می شوند، ولی از نظر میزان مصونیت زایی همه آنها با وضعیت تقریبا یکسان جلوی ابتلا به فرم های شدید، نیازمند بستری و یا مرگ ناشی از بیماری را می گیرند. متخصصین سازمان جهانی بهداشت توصیه می کنند که بهترین واکسن همان واکسنی است که در اختیارتان است.
