پوست نخستین لایه دفاعی بدن است، اگر میکروب‌ها بتوانند از پوست عبور کنند با دومین خط دفاعی که غشاء مخاطی است، روبرو شده و این خط دفاعی نمی‌گذارد میکروب وارد ارگان‌های داخلی بدن شود، اما اگر باز هم میکروب‌ها وارد ارگان‌های بدن شوند، خط سوم دفاعی از بدن یعنی سیستم دفاعی وارد عمل شده و شروع به حمله به میکروب‌ها می‌کنند بنابراین تقویت سیستم ایمنی بدن، سبب کاهش ابتلا به بیماری‌های مختلف و محافظت از بدن در برابر حمله باکتری ها، قارچ ها، ویروس ها، مخمر‌ها و … می‌شود.اهمیت تقویت سیستم ایمنی کودکان نسبت به بزرگسالان بیشتر است، زیرا کودکان کمتر به مسائل بهداشتی اهمیت داده و در مواجهه با میکروب‌های بسیاری هستند. تقویت سیستم ایمنی کودکان چندان دشوار نیست و والدین می‌توانند با چند راهکار ساده، سیستم ایمنی کودک را تقویت کنند تا کمتر دچار بیماری‌های مختلف گردد.
افزایش زمان خواب:
مطالعات نشان می‌دهد کمبود خواب منجر به ضعف سیستم ایمنی بدن شده در نتیجه بدن در برابر میکروب‌ها و سلول‌های سرطانی مقاومت کافی نداشته و بیشتر مستعد بیماری می‌شود. همین مسئله در مورد کودکان نیز صدق میکند. کودکانی که مهد می‌روند بیشتر در معرض کمبود خواب هستند، چون انجام فعالیت‌های اضافه می‌تواند خواب آنها را مختل کند. بچه‌ها چقدر به خواب نیاز دارند؟ یک نوزاد ممکن است حداکثر به ۱۶ ساعت خواب روزانه نیاز داشته باشد، کودکان نوپا به ۱۱ تا ۱۴ ساعت و کودکان پیش دبستانی به ۱۰ تا ۱۳ ساعت خواب نیاز دارند. اگر کودک نمی‌تواند در طول روز استراحت کند او را زودتر بخوابانید.
تغذیه کودک با شیرمادر:
شیر مادر حاوی آنتی بادی‌های تقویت کننده ایمنی بدن و گلبول‌های سفید خون است و از کودک در برابر عفونت گوش، آلرژی، اسهال، ذات الریه، مننژیت، عفونت‌های ادراری و سندرم مرگ ناگهانی نوزاد محافظت میکند. همچنین مطالعات نشان می‌دهد تغذیه با شیر مادر قدرت مغز کودک را بالا می‌برد و از او در برابر دیابت وابسته به انسولین، بیماری کرون، کولیت و برخی از انواع سرطان در آینده محافظت میکند.
ورزش:
تحقیقات نشان می‌دهد که ورزش به طور طبیعی تعداد سلول‌ها را در بزرگسالان و کودکان افزایش می‌دهد به همین دلیل همراه کودکان ورزش‌هایی مانند دوچرخه سواری، پیاده روی، بسکتبال و تنیس انجام دهید تا تشویق به ادامه آن شوند.
شست و شوی مرتب دست‌های کودکان:
مبارزه با میکروب ایمنی بدن را تقویت نمی‌کند، اما راهی عالی برای کاهش استرس بر سیستم ایمنی بدن کودک است؛ بنابراین از شست و شوی مرتب دست‌های کودکانتان با آب و صابون مطمئن شوید و توجه ویژه‌ای به بهداشت دست‌ها قبل و بعد از هر وعده غذایی و بعد از بازی در بیرون از خانه، دست زدن به حیوانات خانگی و سرفه داشته باشید. شما باید به کودک آموزش دهید که دست خود را هر روز با صابون و آب گرم به مدت حداقل ۲۰ ثانیه بشوید. همچنین برای رعایت بهداشت درخارج از منزل، داشتن دستمال مرطوب یکبار مصرف توصیه می‌شود.
مسواک زدن:
به کودک آموزش دهید که دندان‌های خود را مسواک بزند. مسواک زدن دندان‌ها سبب می‌شود میکروب از راه دهان به بدن وارد نشود. همچنین باید برای جلوگیری از شیوع ویروس پس از ابتلا به آنفولانزا یا سرماخوردگی مسواک را دور انداخت تا ویروس از مسواکی به مسواک دیگر انتقال نیابد و سایر اعضای خانواده را آلوده نکند.
توجه به تمیزی ناخن کودک:
کودکان بیشتر مواقع دست‌های خود را داخل دهانشان می‌کنند بنابراین باید کودک را از این کار منع کرد و به تمیزی ناخن کودک و دست‌های او توجه نمود. ناخن‌های کودک را هر چند وقت یکبار چک کنید تا تمیز باشد و بلند نشود. همینطور، می‌بایست خانه و محل بازی کودک همیشه تمیز باشد.
اجتناب از دود سیگار:
اگر در خانواده فرد سیگاری دارید حتما او را تشویق به ترک کنید، زیرا دود سیگار حاوی بیش از ۷۰۰۰ ماده شیمیایی مضر است و بسیاری از آنها می‌توانند سلول‌های بدن را تحریک یا از بین ببرند. کودکان نسبت به بزرگسالان بیشتر در معرض اثرات مضر دود سیگار هستند، زیرا با سرعت بیشتری نفس می‌کشند و سیستم سم زدایی آنها پیشرفت چندانی نکرده است. دود سیگار خطر ابتلا به، برونشیت، عفونت گوش و آسم را در کودکان افزایش می‌دهد، علاوه بر این بر هوش و رشد عصبی ان‌ها تأثیر بگذارد.
خودداری از مصرف برخی مواد غذایی:
برخی خوراکی‌ها و انواع نوشیدنی‌های شیرین (چای شیرین و آب میوه‌های صنعتی) به دلیل افزایش خطر اضافه وزن و چاقی، پوسیدگی دندان و کاهش دریافت مواد مغذی سبب تضعیف سیستم ایمنی بدن کودک می‌شود پس به کودک خود این مواد مضر را ندهید و از مصرف انواع فست فود‌ها و غذا‌های آماده پرچرب و شور خودداری نموده و به جای آنها غذا‌های سنتی با ارزش تغذیه‌ای مناسب جایگزین کنید.
آفتاب گرفتن کافی به صورت روزانه:
ویتامین D سیستم ایمنی بدن را تقویت میکند و بدن و ذهن را تقویت میکند. کمبود ویتامین D با بیماری‌های آسم، سرطان، بیماری‌های مختلف اتوایمیون و حساسیت به عفونت ارتباط دارد. بهترین منبع ویتامین دی نور خورشید است بنابراین کودکان بهتر است به مدت ۲۰ دقیقه در روز زیر نور خورشید قدم بزنند پس فرزندتان را در یک روز آفتابی برای پیاده روی در هوای آزاد به پارک ببرید و اجازه دهید او بازی کند.عشق و محبت به کودک:
احساسات مثبت و شاد برای تحریک سلول‌های سیستم ایمنی بدن اثرگذار است و عشق و محبت برای کودک مهم هستند. برای افزایش سیتم ایمنی کودک و نشان دادن عشق خود به او، کودکتان را در، آغوش گرفته، ماساژ دهیدو با او وقت گذرانی و بازی کنید.
دور کردن استرس از کودک:
برخی رفتار‌های والدین سبب وارد شدن استرس زیادی به کودک می‌شود. استرس سیستم ایمنی بدن را ضعیف کرده و کودک در مقابل بیماری‌ها مقاومت نمی‌آورد و بدنش ضعیف می‌شود.
مصرف برخی مکمل ها:
کودکانی که ضعف بنیه دارند در کنار رژیم غذایی مناسب اغلب باید از مکمل‌های تقویت سیستم ایمنی بدن نیز استفاده کنند. مصرف زینک و انواع ویتامین‌ها برای کودکان و تقویت دستگاه ایمنی مفید است. بهترین مکمل‌ها برای کودک را در مطلب " مکمل‌هایی که کودک شما برای رشد نیاز دارد به صورت کامل معرفی کرده ایم.
عدم مصرف آنتی بیوتیک‌های غیر ضروری:
استفاده بیش از حد از آنتی بیوتیک‌ها سبب می‌شود باکتری در برابر آنتی بیوتیک مقاوم شده و به درمان‌ها پاسخ ندهد، بنابراین استفاده زیاد از آنتی بیوتیک‌ها به از بین بردن سیستم ایمنی بدن کمک میکند.
نوشیدن مایعات:
نوشیدن آب فراوان به پاکسازی کلیه‌ها از سموم کمک کرده و سبب می‌شود هنگام سرما خوردگی مخاط رقیق شود و از بدن خارج گردد؛ بنابراین کودکان برای تقویت سیستم ایمنی به نوشیدن آب نیاز دارند و اگر کودک شما میل چندانی به نوشیدن آب ندارد به او مایعات دیگر مانند آب میوه‌های طبیعی، شیر دهید.
تقویت سیستم ایمنی کودک با تغذیه و طب سنتی
تقویت سیستم ایمنی باعث محافظت از بدن در برابر بیماری‌ها و ویروس‌های ناشناخته در محیط اطراف می‌شود. ما در ادامه روش‌های طب سنتی مخصوص این موضوع را در اختیار شما قرار می‌دهیم: مصرف بیشتر سبزیجات:
هویج، لوبیای سبز حاوی کاروتنوئید هستند که به تقویت سیستم ایمنی کمک می‌کنند. کلم بروکلی یکی از سبزیجاتی است که ویتامین‌های فراوان داشته و نقش مهمی در ایمنی سازی بدن کودک با رژیم غذایی سالم دارد. اسفناج نیز سرشار از ویتامین‌ها و مواد معدنی است که در بهبود سیستم ایمنی در کودکان کمک بسیار میکند. گیاه مغذی‌ها آنتی بادی‌ها، سلول‌های سفید خون و اینترفرون را برای مقابله با عفونت در بدن افزایش می‌دهد. مطالعات نشان می‌دهد که رژیم غذایی غنی از سبزیجات می‌تواند از بدن در برابر بیماری‌های مزمن مانند سرطان و بیماری‌های قلبی محافظت کند؛ بنابراین در وعده‌های غذایی استفاده از سبزیجات را نباید از یاد برد.
مصرف انواع میوه:
میوه‌ها سرشار از آنتی اکسیدان‌ها و دارای ویتامین متنوعی هستند که در رشد و سلامت سیستم ایمنی کودکان موثرند. بهترین و مغذی‌ترین میوه‌ها که باید در سبد غذایی روزانه موجود باشند شامل انبه، پرتقال، سیب و توت‌ها می‌شود؛ بنابراین کودکان روزانه باید پنج وعده میوه و سبزیجات مصرف کنند.
مواد غذایی پروتئین دار:
مواد غذایی پروتئین دار آمینو اسید ضروری برای بدن را که در تقویت سیستم ایمنی نقش مهمی دارند را تامین می‌کنند. پروتئین در انواع پنیرها، گوشت پرندگان، تخم مرغ، شیر و در دانه جو، لوبیا، عدس، نخود، لپه و سویا یافت می‌شوند.
آجیل و مغزها:
آجیل و مغزهایکی از بهترین میان وعده‌های مفید و مغذی برای بچه‌ها هستند. آجیل‌ها دارای اسید چرب امگا ۳ بوده و به بدن برای مقابله با بیماری‌ها کمک می‌کنند.
ادویه‌ها و طعم دهنده ها:
ادویه‌ها و طعم دهنده‌هایی مثل زنجبیل، زرد چوبه، پاپریکا، کاری، دارچین و فلفل دارای خاصیت‌های ضد باکتری و ضدعفونی هستند و با تولید سلول سفید به ایمنی سازی بدن کمک بسیار کرده و می‌توانند در تقویت سیستم ایمنی کودکان کمک کننده باشند.
غلات:
غلات نوعی فیبر به نام بتا گلوکز دارند که سبب فعال شدن سلول‌های محافظ بدن می‌شوند. این سلول‌های محافظ وظیفه مبارزه با میکروب‌ها و ویروس‌ها را داشته و مانع از ورود آلودگی‌ها به بدن ما می‌شوند.
مصرف ماهی:
مصرف ماهی برای کودکان مفید بوده و به تقویت سیستم ایمنی کمک میکند، زیرا ماهی‌ها امگا ۳ فراوانی دارند و باعث رشد اندام مغز و کاهش التهابات در بدن می‌شوند. اسید‌های چرب تقویت سیستم ایمنی کودکان را به وسیله بهبود سلول‌های آن سرعت می‌دهند و در محافظت از ریه‌ها در مقابل سرماخوردگی و عفونت‌های ریوی موثر هستند.
مصرف مواد غذایی پروبیوتیک:
پروبیوتیک موجود در مواد غذایی مانند ماست سیستم ایمنی بدن کودکان را تقویت میکند. استفاده از ماست طعم دار آماده برای کودک مضر است و تاثیری معکوس بر سلامت سیستم ایمنی خواهد گذاشت. می‌توانید به جای استفاده از ماست طعم دار آماده، از ترکیب ماست و میوه‌های فصل استفاده کنید.
منبع: بهداشت نیوز
