اقتصاد ایران سال‌هاست تمامی معادلات نظریه‌های اقتصادی و جهانی را بر هم می‌زند و هر قاعده و فرمولی را می‌تواند خلاف آن بازی کند. شاید بازارهای هیچ کشوری مستقیما تحت تاثیر انتخابات کشور دیگری قرار نگیرد، اما امروز در ایران چشم‌ها به انتخابات ریاست جمهوری آمریکا دوخته شده است.
به گزارش رویداد 24 با شروع معاملات روز یکشنبه بازار سهام شاخص کل با نزول بیش از یک درصد دوباره کانال یک میلیون و ۳۰۰ هزار واحد را از دست داد و به نظر می‌رسد کاهش قیمت دلار و همچنین معاملات منفی نماد‌های پالایشی از دلایل افت شاخص کل بازار سهام بود. جو هیجانی بازار سهام باعث می‌شود تا بعد از زیاد شدن عرضه در برخی نماد‌های شاخص‌ساز عرضه در بقیه نماد‌ها نیز بیشتر شود، همچنین به دلیل ممنوعیت نوسا‌نگیری روزانه کسانی که دیروز در کف قیمتی سهم خریداری کردند، اقدام به فروش سهم خود کردند و این نیز دلیلی برای افزایش عرضه ناگهانی در بازار سهام امروز بود. همچنین شاخص هم‌وزن نیز امروز روندی نزولی داشت و این نشانگر کلیت منفی و عرضه زیاد در اکثریت بازار سهام است.
بر اساس اولین قیمت‌های اعلام شده شروع این هفته، بازار ارز با کاهشی چند صد تومانی نسبت به آخرین قیمت هفته گذشته آغاز به کار کرد. در بازار آزاد نیز آخرین قیمت این ارز در پایان هفته گذشته ۲۸ هزار تومان بود، اما روز‌های اول هفته جاری معاملات دلار در بازار آزاد در کانال ۲۷ هزارتومان قرار گرفت.اما در این میان بیشترین افت قیمت در بازار سکه تجربه شد، آن هم دقیقا در روز‌هایی که قیمت اونس جهانی یا در حالت ثبات یا در حالت افزایشی بوده است. طبق نرخ‌های اعلامی اتحادیه طلا و جواهر تهران سکه و ارز، قیمت سکه تمام طرح قدیم یازده میلیون و ۹۹۷ هزار تومان و قیمت سکه تمام طرح جدید دوازده میلیون و ۸۰۰ هزار تومان در بازار طلا و سکه است.
افت قیمت سکه در حالی اتفاق افتاده است که تقریبا از دو ماه پیش و با جدی‌شدن روند ریزشی بورس، حجم زیادی از سرمایه در بورس خارج شده و به سمت بازار سکه سرازیر شد. افرادی که فکر می‌کردند با خروج از بازار سرمایه و هدایت سرمایه‌شان به سمت بازار سکه و دلار می‌توانند سرمایه خود را حفظ کنند حالا با سقوط قیمت در بازار سکه و ضرر رو به رو هستند. قیمت سکه امامی در ماه‌های اخیر در کانال ۱۴ و ۱۵ میلیون‌تومانی قرار داشته و حالا به کانال ۱۲ میلیون‌تومانی سقوط کرده است.
جالب اینجاست که فضا در بازار طلا در آستانه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در جهان همچنان مثبت مانده است و در ایران قیمت‌ها عقب‌گرد داشته‌اند. به گفته کارشناسان هر چقدر به انتخابات آمریکا نزدیک‌تر می‌شویم، فضای بازار ارز و سکه نشان‌دهنده تردید معامله‌گران در مورد برنده این انتخابات است. چنین کاهشی نشان می‌دهد نظر معامله‌گران نسبت به برنده انتخابات آمریکا به حالت میانه رسیده یا حداقل کمتر کسی حاضر است به‌خاطر پیش‌بینی‌اش از نتیجه انتخابات، خرید و فروش شدیدی انجام دهد.
نظرسنجی‌ها می‌گوید شانس پیروزی جو بایدن ۵۳ درصد است و شانس دونالد ترامپ ۴۳ درصد و همین تقویت احتمال آمدن جو بایدن بازارهای مالی ایران را تحت تاثیر خود قرار داده است. هرچند تا قبل از این اکثر کارشناسان معتقد بودند، برای وضعیت اقتصاد ایران با وجود تحریم‌ها و سوء مدیریت‌ها، انتخاب بایدن یا ترامپ فرق چندانی ندارد، اما به نظر می‌رسد، نرخ‌ها نسبت به انتخاب هر کدام از این دو نفر بی‌تفاوت نیستند.
حالا می‌توان گفت شاید انتخاب بایدن یا ترامپ روی کلیت اقتصاد شکننده و رکود تورمی ایران تاثیر مستقیمی نداشته باشد، اما بازار‌هایی همچون سکه و ارز از منتخب‌شدن هرکدام آن‌ها تاثیر می‌پذیرد. برخی از کارشناسان معتقدند، این انتخابات مهم‌ترین انتخابات آمریکا برای ایران است، چون آینده مذاکره ایران و آمریکا را مشخص می‌کند؛ و در مقابل برخی معتقدند، این بی‌اثرترین انتخابات آمریکا برای ایران است، بایدن یا ترامپ هر کدام که بر سر کار بیایند، از مذاکره خبری نیست و شرایط تغییری نمی‌کند.بایدن اعلام کرده آمادگی مذاکره با ایران را دارد و بازار‌ها هم پذیرفته‌اند، در صورت انتخاب او و آغاز مذاکرات، قیمت‌ها باید کاهش یابد. از همین رو هم است که با تقویت احتمال آمدن بایدن بر سر کار طی روز‌های اخیر، با یک عقب‌گردی در نرخ‌های بازار‌ها مواجه بوده‌ایم.
اما در کنار تمامی این‌ها یک واقعیت را نباید نادیده گرفت. بهبود اقتصاد ایران و فروکش کردن التهاب بازار‌ها دو موضوع متفاوت است. شاید التهاب بازار‌ها با پیروزی بایدن بخوابد. اما این به معنای بهبود اقتصاد نیست. حتی شاید ایران با امریکا مذاکره کند و قیمت دلار کم شود و منابع ارزی ایران آزاد شود، اما این هم به معنای بهبود نیست. کارشناسان معتقدند هرچند مساله سیاست خارجی حتما مهم است، اما در داخل موانعی وجود دارد که تا آن‌ها برداشته نشود، نمی‌توانیم از فرصت رفع تحریم هم استفاده کنیم. مشکل از ساختار‌های اقتصادی ایران است.
در چنین وضعیتی کارشناسان به سرمایه‌گذاران خرد و مردم عادی برای حفظ پس اندازهایشان یک توصیه می‌کنند: دست نگه دارید و سرمایه هر چند اندکتان را از این بازار به بازار دیگر منتقل نکنید، نه به گرانی این روز‌ها می‌شود تکیه کرد و نه ریزش قیمت روز‌های اخیر می‌تواند چراغ راه خوبی برای برنامه‌ریزی اقتصادیتان باشد.
