استفاده کردن از وسایل حمل و نقل عمومی علاوه بر اثرات مثبت بسیاری که در کنترل ترافیک دارد، می‌تواند شما را نسبت به مسائل و سوژه‌های اطراف آگاه سازد. امروز که برای رفتن به محل کار از اتوبوس تندرو استفاده کردم، به طور ناخود آگاه متوجه گفتگوی دو نفر شدم که با صدای بلند در اتوبوس شلوغ به بحث نشسته بودند. در میان سخنان آن‌ها یک کلمه توجه مرا به خود جلب کرد. آن کلمه "کد رهگیری صوری" بود. پس از رسیدن به محل کار، شروع به پیگیری این موضوع کردم.
به گزارش فارس به منظور شروع بررسی‌ها در ابتدا باید نسبت به معرفی کارکرد کد رهگیری اقدام کرد. در همین راستا مطابق جزئیات ارائه شده در تارنمای سامانه ثبت معاملات املاک و مستغلات کشور، کد رهگیری شمارۀ مخصوصی است که نماینده معامله خرید، فروش، اجاره و سایر فعالیت‌هایی معاملاتی در سامانه ثبت معاملات املاک و مستغلات کشور به حساب می‌آید و برای هر معامله یکتا است.
*کد رهگیری صوری می‌خواهید، به تارنماهای خرید و فروش اینترنتی مراجعه کنید
پس از آشنایی با کد رهگیری و به منظور پیگیری ماجرای کد رهگیری صوری، به سایت‌های فروش اینترنتی سری زدم تا ببینم آیا آگهی مبتنی بر صدور کد رهگیری وجود دارد یا خیر. در کمال تعجب متوجه این نکته شدم که اخذ کد رهگیری صوری یک فعالیت مرسوم اقتصادی است که عمدتا توسط بنگاه‌های معاملات املاک انجام شده و آگهی‌های بسیاری هم در ارتباط با این موضوع وجود دارد.
به صورت اتفاقی با بعضی از افرادی که این آگهی ها را ثبت کرده بودند، تماس گرفتم. پس از شروع تماس، بدون واسطه این سوال را مطرح کردم که آیا ممکن است نسبت به صدور کد رهگیری صوری اقدام کرد، پاسخ افرادی که عمدتا نیز در بنگاه‌های مشاور املاک و دفاتر حقوقی کار می‌کردند به این سوال شوکه کننده بود که در ادامه گزارش به مطرح کردن آن‌ها می‌پردازیم.
در تماس اول، فرد پاسخگو پس از مطرح کردن سوال مذکور، عنوان کرد:«ما اینجا واحدهای مسکونی داریم که با استفاده از کدپستی آن‌ها می‌توان نسبت به اخذ کد رهگیری برای شما اقدام کرد و نیازی هم به انجام معامله نیست.»
این فرد شاغل در بنگاهی در منطقه بهجت آباد، برای جلب اطمینان، ادامه داد: «تاکنون کد رهگیری صوری بسیاری را صادر کرده‌ایم و این فعالیت بدون مشکل برای شما نیز انجام خواهد شد.»
پاسخ سایر افرادی که شمارۀ آن‌ها در آگهی‌ها موجود بود، مشابه اظهارات ذکر شده بود و این افراد طوری القا می‌کردند که این کار قانونی است و بدون هیچ مسئله‌ای وبه راحتی آب خوردن امکان پذیر است.
*فسخ معامله، کلید صادر شدن کد رهگیری صوری است
پس از اطمینان از صحت ماجرای کد رهگیری صوری به سراغ حمید احمدی کارشناس حوزه مسکن رفتم تا علت شکل‌گیری ماجرا را متوجه بشوم. این کارشناس مسکن با اشاره به روند شکل گیری ماجرای صدور کد رهگیری صوری گفت: «صدور کد رهگیری نیازمند اطلاعات فرد فروشنده و خریدار و همچنین اطلاعات ملک نظیر موقعیت مکانی و کد پستی است. در همین راستا وقتی شما برای صدور کد رهگیری صوری اقدام کنید، اطلاعات خریدار از شما و اطلاعات ملک و فروشنده نیز از سوی فردی که کد رهگیری صوری را برای شما صادر می‌کند مهیا شده و کد آماده می‌شود.»
احمدی، ضمن بیان این نکته که کدپستی ملک مورد نظر در این فرآیند دخیل است و تنها یک معامله مشابه هم زمان برای هر کد پستی امکان پذیر است، گفت: «وجود چنین شرطی شاید صدور کد رهگیری صوری را دشوار سازد اما وجود گزینه‌ای به نام فسخ قرارداد می‌تواند این فرآیند غیرقانونی را تسهیل کند. در حقیقت پس از صادر شدن کد رهگیری صوری و انجام فعالیت مرتبط با این کد، فسخ معامله انجام شده و کد پستی ملک از کد رهگیری جدا می‌شود. به این ترتیب امکان معامله مجدد ملک مهیا خواهد شد.»
*اخذ کد رهگیری صوری با انگیزه استفاده از تسهیلات ودیعه مسکن
نکته مهم در این ماجرا، انگیزه افراد برای استفاده از کد رهگیری صوری است. یافتن این انگیزه اما چندان دشوار نیست. یکی از تصمیمات وزارت راه و شهرسازی در ماه‌های اخیر، اقدام به اعطای تسهیلات ودیعه مسکن به مستاجران بود که اخذ این تسهیلات نیازمند ارائه کد رهگیری اجاره نامه است. حال فرض کنید شما به عنوان فردی که مستاجر نیستید، می خواهید نسبت به اخذ این وام اقدام کنید. در چنین شرایطی با تلاش برای ثبت اجاره صوری و ارائه کد رهگیری شرایط اولیه استفاده از این تسهیلات را پیدا خواهید کرد.
بررسی‌های فارس مشخص کرد، صدور کد رهگیری برای اجاره نامه صوری پس از مطرح شدن بحث تسهیلات ودیعه مسکن شدت گرفته و به گفته ارائه دهندگان کد رهگیری صوری، تعدادی از افرادی که نسبت به این کار اقدام کرده‌اند، موفق به دریافت تسهیلات ودیعه مسکن شده و مبلغ این تسهیلات را در بازارهای سرمایه نظیر طلا، ارز و بورس برای یکسال سرمایه‌گذاری کرده‌اند.
*وزارت راه و شهرسازی زمینه برخورد با قانون شکنان را مهیا کند
در شرایطی که بسیاری از مستاجران ذی صلاح دریافت تسهیلات ودیعه مسکن از اخذ این وام باز مانده‌اند اما تعدادی از این تسهیلات از طریق صدور کد رهگیری صوری به افراد غیر مستاجر رسیده است. حال این سوال مطرح می شود که آیا راهکاری برای شناسایی این افراد و سلب امتیاز تسهیلات از آن‌ها وجود دارد یا خیر؟ برای پاسخ به این سوال، به سراغ محمد حمیدزاده کارشناس اقتصادی رفتیم و وی گفت: «با توجه به اینکه کدهای رهگیری صوری پس از مدتی با فسخ معامله باطل می‌شوند، وزارت راه و شهرسازی باید از همین اتفاق استفاده کرده و تسهیلات ودیعه را از افراد غیر مستاجر سلب کند.»
این کارشناس اقتصادی ادامه داد: «وزارت راه وشهرسازی باید سازوکاری را فراهم کند تا افرادی که نسبت به دریافت تسهیلات ودیعه مسکن با کد رهگیری صوری اقدام کرده‌اند شناسایی شده و جریمه شوند.»
حمیدزاده در تشریح نحوه بازپس‌گیری تسهیلات ودیعه مسکن از افرادی غیر ذی صلاح، گفت: «با توجه به فسخ قرارداد معاملات با کد رهگیری صوری، می‌توان از این امکان برای شناسایی افراد مذکور استفاده و اعلام کرد، متقاضیانی که معاملات آن‌ها در مدت زمان قید شده فسخ می‌شود، باید ظرف مدت کوتاهی کد رهگیری جدید را ثبت کنند و در غیر اینصورت نسبت به بازپرداخت تسهیلات ودیعه مسکن با نرخ سود بالاتر اقدام کنند.»
انتظار می رود وزارت راه و شهرسازی به منظور احقاق حق افراد واجد شرایط وام ودیعه مسکن، زمینه شناسایی و تنبیه افرادی که به صورت غیرقانونی و با استفاده از کدهای رهگیری صوری این وام را دریافت کرده اند، را مهیا سازد.
