ویروس تاج‌دار این دوره و زمانه تور خود را همه جا پهن کرده است؛ بالا شهر و پایین شهر هم سرش نمی‌شود. بد قلق است درست؛ اما مردم نیز استفاده از ماسک این محافظ سلامتی را پشت گوش می‌اندازند.
به گزارش مهر حوالی غروب که می‌شود کودکان با یک توپ فوتبال پلاسیده، به هوای بازی، پله‌های دور و دراز را بالا و پایین می‌کنند تا حوصله از دست رفته برگردد.
بالا شهر هم که غوغایی دیگر است، برخی از پشت ماسک‌ها نفسی تازه می‌کنند و برخی نیز استفاده از ماسک را علت بر هم خوردن ظاهر می‌دانند؛ گویی آنها فقط آمده‌اند تا چرخی در سنگ فرش ولیعصر تبریز بزنند بی آنکه سر سوزنی از قدرت شیوع انتقال این ویروس بدقلق چیزی بدانند.
امروز میهمان ناخوانده بالا شهر و پایین شهر شده‌ام تا خبری از این ویروس تاج‌دار و تنها محافظ مقابله با این ویروس بگیرم؛ حالا این ماسک‌های سفید و گاهی هم دست دوز که رفیق روزهای کرونا زده ما شده است، قیمت‌های مختلفی دارد و تعریف عمر مفید آنها بسته به مناطق، متغیر است.
بازارچه سیلاب تبریز و حکایتی از ماسک‌ها
اینجا بازارچه سیلاب تبریز است؛ نقطه‌ای از مناطق حاشیه نشینی یا کم برخوردار؛ جایی که عمر مفید بسیاری از ماسک‌ها یک روزه نیست. با گشت و گذاری چند ساعته در بازارچه سیلاب تبریز، برخی پای صحبت ماندند، برخی نگاهی به ساعت مچی خود کردند که دیرم شده و جالب اینکه برخی نیز گفتند این ویروس تاج‌دار، شایعه است و از مبتلا شدن به آن سر سوزنی هم نمی‌ترسند؛ جالب‌تر اینکه برخی هم با دیدن ما، ماسک‌های خود را از جیب‌شان درآورده و با عجله بر صورت خود زدند.
حاج قدیر از ماسک‌های سه لایه استفاده می‌کند و هر دو روز یک‌بار شسته و تا چند روز دوباره از آن استفاده می‌کند و می‌گوید اکثر مردم مناطق حاشیه پول خرید ماسک به تعداد زیاد را ندارند.
وی گفت: چند روز پیش بود که از یکی از داروخانه‌ها ماسک فیلتردار را به قیمت ۱۵ هزار تومان تهیه کردم؛ آخر چاره چیست باید ماسک زد.
بعد با لبخندی می‌گوید: دخترم، شستن ماسک‌های سه لایه و استفاده دوباره از آن خطرناک است که ما نیز چند دقیقه‌ای از عمر ماسک‌ها و عدم استفاده دوباره آن برای حاج قدیر توضیح دادیم.
عدم شست و شو و استفاده مجدد ماسک‌های سه لایه
در این رابطه مدیر گروه پیشگیری و مبارزه با بیماری‌های واگیر معاونت دانشگاه علوم پزشکی تبریز به عدم شست و شو و استفاده مجدد از ماسک‌های سه لایه تأکید کرده و گفت: مهم‌ترین نکته‌ای که هنگام استفاده از ماسک، باید توجه کرد این است که ماسک باید به همان شکل روی صورت بماند و آن‌را بالا و پایین نکشیده و روی چانه خود قرار ندهیم؛ ماسک باید بینی و دهان را پوشش بدهد.
سیمین خیاط زاده ادامه داد: مردم عادی می‌توانند از ماسک‌های تهیه شده در منزل و کادر درمان نیز از ماسک‌های سه لایه استفاده کنند، اما شست و شوی ماسک‌های جراحی و استفاده مجدد آن به هیچ وجه توصیه نمی‌شود.
گذری به یکی از داروخانه‌های واقع در بازارچه سیلاب تبریز انداختیم که ماسک‌های سه لایه با بسته بندی ۱۰ عددی با قیمت ۱۶ هزار تومان و ماسک‌های فیلتردار نیز، ۹ هزار تومان در داروخانه‌های این منطقه به فروش می‌رسد؛ آن‌گونه که با یک پرس و جوی ساده فهمیدم، فعلاً فروش ماسک برای مراجعه کنندگان با مشکلی روبه‌رو نبوده و ماسک‌های سه لایه بیشتر به‌فروش می‌رسد.
عدم استفاده از ماسک، مبتلایان را افزایش خواهد داد
خانم ولی‌زاده یکی دیگر از رهگذرانی بود که از ماسک‌های پارچه‌ای استفاده کرده بود و چند دقیقه‌ای با ما هم کلام شد و گفت: از ماسک‌های پارچه‌ای استفاده می‌کنم و بعد از شست و شو و خشک کردن، اتو نیز می‌زنم، اما زمانی که کیفیت خود را از دست داد دیگر از آن استفاده نمی‌کنم.
وی ادامه داد: خرید ماسک، هزینه‌ای اضافی است اما اگر از آن استفاده نکنیم ممکن است خود، جامعه و حتی خانواده‌ام را نیز درگیر کنم و با سوار شدن به اتوبوس، مترو ویروس کرونا را زنجیره‌ای انتقال بدهم.
استفاده مردم عادی از ماسک‌های دوخته شده در منزل
به گفته مدیر گروه پیشگیری و مبارزه با بیماری‌های واگیر معاونت دانشگاه علوم پزشکی تبریز، دوختن ماسک‌های خانگی هر اندازه که ماهرانه‌تر دوخته شود و در دوخت ماسک از ۲ لایه پارچه‌ای نسبتاً ضخیم که بافت ریز دارد استفاده شود، نزدیک به ماسک‌های سه لایه می‌تواند از فرد محافظت کند.
وی اضافه کرد: افرادی که از ماسک‌های دست‌دوز و یا تهیه شده در منزل استفاده می‌کنند، می‌توانند با تهیه مایع ضدعفونی کننده که برای سطوح نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ ماسک را به مدت نیم ساعت، قرار داده و در مرحله بعدی با آب گرم ۶۰ درجه، شست و شو و خشک کنند که اتو کردن آن نیز برای تمیزی هر چه بیشتر، بهتر است.
از شایعه دانستن کرونا تا توصیه کسی که ماسک نمی‌زند به دیگران برای ماسک زدن
جالب اینجا بود که در حال قانع کردن یکی از شهروندانی بودیم که ویروس کرونا را به سخره گرفته و شایعه می‌دانست و از آن ترسی نداشت؛ حتی تا اینجا پیش رفت که اگر کرونایی وجود داشت من تا به حال به آن مبتلا شده بودم؛ پس به این شایعات توجهی نکنید که در این لحظه یک شهروند سیگاری به ما ملحق شد و زمانی که از علت گفت‌وگو باخبر شد گفت: من یک فرد سیگاری هستم که از زمان شیوع ویروس کرونا اصلاً از ماسک استفاده نکرده‌ام و با این وجود می‌دانم که ممکن است به آن مبتلا شوم.
وی ادامه داد: وقتی در بیرون از منزل، ماسک می‌زنم دیگر نمی‌توانم سیگار بکشم؛ اما به دیگران توصیه می‌کنم که حتماً از ماسک استفاده کنند.
توان پرداخت هزینه خرید ماسک را ندارم
مردی مسن که مقابل مغازه بقالی خود نشسته و دم از هزینه‌های اضافی تهیه ماسک و محلول ضدعفونی می‌زند. باید گفت سلامتی و حفاظت از خود در مقابل این ویروس تاج‌دار، تنها چیزی است که در اینجا به باد فراموشی سپرده شده است.
خیاط زاده افزود: عدم تأمین ماسک به دلیل هزینه، دلیل بر این نیست که فرد، استفاده از ماسک را کنار بگذارد.
اهالی بازارچه سیلاب تبریز، هر کدام دیدگاه متفاوتی به شیوع ویروس کرونا دارند. برخی آن‌را شایعه دانسته و حتی یک ماسک هم نخریده‌اند؛ برخی نیز به دلیل عدم تأمین هزینه ماسک، مجبور هستند از یک ماسک، به طور مداوم استفاده کنند.
ماسک‌ها در مناطق کم برخوردار تبریز، شسته می‌شود تا در تأمین هزینه‌های اصلی زندگی، دوام بیاورند.
این حکایت ماسک و نظرات عجیب و غریب شهروندان در بازارچه سیلاب تبریز بود اما به همین بسنده نکرده و سری هم به سنگ فرش ولیعصر زدیم. در روزهای شیوع ویروس کرونا، سنگ فرش ولیعصر حال و هوای دیگری دارد؛ شاید کرونا ریشه کن شده و ما از آن بی خبر هستیم!
بهانه‌ها پشت سر هم ردیف می‌شوند
مادر و دختری را می‌بینیم که برای خود گشتی در پاساژها می‌زنند و هیچ‌کدام از ماسک استفاده نکرده‌اند؛ خانم کریمی حواس پرتی را بهانه‌ای برای خود تراشید که ماسک را در خودروی خود جا گذاشته و خرید یک جفت کفش برای دخترش آنیل، بیشتر از نیم ساعت طول نمی‌کشد، برای همین از ماسک استفاده نکرده اما در مسافت‌های دور با مدت زمان بیشتر، استفاده از ماسک را فراموش نمی‌کند. اما به این بهانه قانع نشدم و بار دیگر استفاده از ماسک را توصیه کردم.
«من از ماسک زدن خیلی خسته شده‌ام و نفسم بالا نمی‌آید»؛ این را نیز یکی از جوانانی گفت که همراه با دوستان خود، مشغول سفارش بستنی بود.
مهرداد گفت: چرا دروغ بگویم، اوایل شیوع ویروس کرونا به‌طور مرتب از ماسک استفاده می‌کردم و حتی سعی می‌کردم برای کارهای ضروری از خانه بیرون بیایم؛ در حال حاضر نیز فقط برای فعالیت، به شرکت خودم رفت و آمد می‌کنم و گاهی نیز با دوستان به تفریح مختصری می‌رویم.
وی افزود: درست است که از ماسک استفاده نمی‌کنم، اما فاصله اجتماعی خودم را با دیگران رعایت می‌کنم تا درگیر این ویروس نشوم.
از ماسک استفاده می‌کنم تا مبتلا نشوم
باید بگویم در این پاساژها افرادی نیز هستند که از ماسک استفاده کرده و محلول ضدعفونی نیز به همراه خود دارند؛ مریم و مینا ۲ خواهری بودند که با رعایت پروتکل‌های بهداشتی، چرخی در سنگ فرش ولیعصر می‌زدند.
ویروس کرونا با کسی شوخی ندارد
مریم گفت: از زمان شیوع ویروس کرونا از ماسک و محلول ضدعفونی استفاده می‌کنیم؛ از شهادت کادر درمان و حتی پزشکان باید فهمید که کرونا با کسی شوخی ندارد و باید آن‌را جدی گرفت.
وی ادامه داد: مشکلی در تأمین هزینه‌های تهیه ماسک نداریم و بیشتر از ماسک سه لایه یا فیلتردار استفاده می‌کنیم و به‌طور مرتب آنها را دور می‌اندازیم.
مینا نیز از مبتلا شدن یکی از اقوام نزدیک‌شان به ویروس کرونا گفت که خانواده سه نفری خود را نیز گرفتار کرده است و در حال حاضر در قرنطینه به‌سر می‌برند؛ پس باید فهمید کرونا جدی است.
سیمین خیاط‌زاده مدیر گروه پیشگیری و مبارزه با بیماری‌های واگیر معاونت دانشگاه علوم پزشکی تبریز افزود: فرد مبتلا به هیچ وجه نباید از منزل خارج شود، بلکه باید در منزل مانده و در موقع خارج شدن از اتاق خود از ماسک استفاده کند و در صورت تنها بودن و تهویه مناسب اتاق، می‌تواند از ماسک استفاده نکند.
تعویض ماسک با خیس شدن لایه بیرونی آن
به گفته مدیر گروه پیشگیری و مبارزه با بیماری‌های واگیر معاونت دانشگاه علوم پزشکی تبریز، عمر مفید ماسک‌ها بستگی به استفاده آنها در مکان‌های مختلف دارد؛ بدین گونه که ماسک در یک بخش کرونایی، موقع بیرون رفتن از منزل، در روز گرم و یا مرطوب استفاده شده است که در طول زمان استفاده از ماسک مؤثر است و به همین دلیل زمان مشخصی در دست نیست؛ اما از نظر علمی در صورت خیس شدن لایه بیرونی ماسک، باید آن را تعویض کرد.
ماسک‌های بسته‌ای سه لایه و فیلتردار نیز در داروخانه‌های بالا شهر با قیمت‌های متفاوتی به فروش می‌رسد.
قیمت تکی ماسک سه لایه، از ۳ هزار تومان تا ۴ هزار و پانصد تومان و ماسک فیلتردار نیز به‌دلیل عدم استقبال پایین فعلاً موجود نبود.
ماسک خیس شده، جاذب میکروب و ویروس است
خیاط‌زاده ادامه داد: خیس شدن ماسک یکی از مشکلاتی است که احتمال دارد جاذب انواع میکروب و ویروس‌ها شده و با آلوده کردن سطح ماسک و تماس دست با چشم و صورت، فرد را نیز آلوده کند.
مدیر گروه پیشگیری و مبارزه با بیماری‌های واگیر معاونت دانشگاه علوم پزشکی تبریز معتقد است افرادی که شغل آنها به غیر از کادر پزشکی است، برای محافظت از خود و عدم آلوده شدن، می‌توانند از ماسک‌های خانگی یا همان ماسک‌هایی که خود تهیه می‌کنند استفاده کنند.
فقط کافی است که عصرها سری به سنگ فرش ولیعصر بزنی؛ تفننی بودن برخی از ماسک‌ها از اینجا مشخص است که موقع لیس زدن بستنی و نوشیدن آبمیوه، پایین می‌آید و گشت و گذار و البته گپ و گفتی چند ساعته را بر سلامتی خود ترجیح می‌دهند.
برخی هم قدرت خرید خوبی دارند و شستن ماسک به کارشان نمی‌آید و زود عوض می‌کنند.
گاهی بهانه‌ها پشت سر هم ردیف می‌شود و این ویروس تاج‌دار را شایعه‌ای بیش نمی‌دانند؛ برخی نیز ماسک را تنها محافظ سلامتی برای خود برگزیده‌اند تا از شر این ویروس در امان باشند؛ در این میان برخی از شهروندان، عقیده خوبی دارند که اگر از ماسک استفاده نکنند، شیوع ویروس کرونا زنجیره‌ای منتقل خواهد شد.
در این میان برخی نیز با شنیدن ویروس کرونا می‌خندند که کاش من مبتلا شوم تا از این زندگی خلاص شوم؛ تمام این نظرات عجیب و غریب و گاهی هم منطقی را در زیر پوست این شهر شنیدیم.
باید فهمید ویروس کرونا هنوز ریشه‌کن نشده؛ هنوز جان می‌گیرد و رفته رفته به آمار شهدای کادر درمان و پزشکان حاذق در این شهر می‌افزاید. ماسک، رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی و عدم رفت و آمدهای غیرضروری را باید جدی گرفت تا این ویروس، ریشه‌کن شده تا همه به زندگی عادی خود بازگردند.
