نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی امروز (یکشنبه 6 بهمن) پارلمان با ارجاع گزارش کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس درباره مسائل مرتبط با فرهنگیان و مدارس خارج از کشور به قوه قضائیه با 124 رأی موافق، 6 رأی مخالف و 5 رأی ممتنع از مجموع 192 نماینده حاضر در صحن موافقت کردند.
براساس این گزارش سیدحمایت میرزاده سخنگوی کمیسیون آموزش گزارش این کمیسیون درباره مسائل مرتبط با فرهنگیان و مدارس خارج از کشور را به شرح زیر قرائت کرد:
بخش اول
مستندات قانونی:
1. شیوه نامه و ضوابط ثبت‌نام، انتخاب و اعزام نیروی انسانی به مدارس جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور، ابلاغی وزیر آموزش و پرورش
2. مصوبه هیأت وزیران در خصوص مستثنی بودن ایجاد دفاتر سرپرستی مدارس ایرانی در کشورهای خارجی از شمول ضوابط اجرایی بودجه به تاریخ 17/9/1370
3. مصوبه هیأت وزیران درخصوص تسری جداول شماره 1، 2 و 3 اصلاحی پیوست آئین‌نامه فوق‌العاده اشتغال خارج از کشور مستخدمان دولت جمهوری اسلامی ایران (مأمورین ثابت) به کلیه کارمندان مشمول بند 8 ماده 68 قانون مدیریت خدمات کشوری در سقف اعتبارات مصوب به تاریخ 20/4/1396
4. ضوابط مالی و شهریه مدارس اتباع خارجی (موسس ایرانی) و مدارس بین‌المللی (دولتی و غیر دولتی)، ابلاغی 14/10/1393
5. شیوه‌نامه مالی مدارس بین‌المللی و اتباع خارجی (دولتی و غیردولتی) ابلاغی 4/12/1395
6. آئین‌نامه انتقال کمیسیون ارزشیابی مدارک تحصیلی خارجی به اداره کل آموزش و پرورش مدارس خارج از کشور، ابلاغی 20/10/1378
7. مصوبه شورای عالی آموزش و پرورش درخصوص اصلاح ترکیب اعضای کمیسیون ارزشیابی مدارک تحصیلی مدارس کشورهای خارجی به تاریخ 18/ 8/ 1389
8. آیین‌نامه تأسیس مدارس اتباع خارجی مصوبه شورای عالی آموزش و پرورش به تاریخ 29/8/1386
9. مصوبه شورای عالی آموزش و پرورش درخصوص ترکیب اعضای کمیسیون خاص در سرپرستی‌های مدارس جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور به تاریخ 14/4/1379
10. مصوبه شورای عالی آموزش و پرورش درخصوص نحوه تعیین پایه تحصیلی دانش آموزانی که متقاضی تحصیل در مدارس ایرانی خارج از کشور هستند به تاریخ 16/10/1378
11. آئین‌نامه تأسیس مدارس غیرانتفاعی ویژه اتباع خارجی به تاریخ 6/8/1378
12. آئین‌نامه ارزشیابی مدارک تحصلی مدارس کشورهای خارجی 12/9/1376
13. مصوبه هیأت وزیران درخصوص طرح ساختار مدارس جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور به تاریخ 28/5/1375
14. مصوبه شورای عالی آموزش و پرورش درخصوص نحوه ثبت نام و ادامه تحصیل دانش آموزان ایرانی که در مدارس غیرایرانی خارج از کشور به تحصیل اشتغال داشته و به ایران باز می‌گردند به تاریخ 2/7/1369
بخش دوم
طرح مسأله:
محورهای مذکور در درخواست کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری برای بررسی اعمال ماده 234 آئین‌نامه داخلی (مذکور در نامه شماره 93509 مورخ 29/10/1397) به شرح ذیل است:
1. بروز تخلفات در کمیسیون ارزشیابی تحصیلی مرکز امور بین‌الملل و مدارس خارج از کشور
2. وجود برخی ابهامات در ترازنامه‌ها و تراکنش‌های مالی برخی مجتمع‌های آموزشی تطبیقی
3. ابهامات درخصوص فعالیت‌های عمرانی و آموزشی مرکز امور بین‌الملل و مدارس خارج از کشور در برخی کشورها
کمیسیون با دعوت از مسئولان اجرائی (وزیر آموزش و پرورش، معاون حقوقی و پارلمانی وزارتخانه، قائم مقام وزیر در امور بین‌الملل و رئیس مرکز امور بین‌الملل و مدارس خارج از کشور و معاونان وی، رئیس هیأت تخلفات اداری وزارت آموزش و پرورش و دیگر مسئولان ذی‌ربط) و با مکاتبات چندین‌باره اعم از استعلام از مقام عالی وزارت نظیر نامه‌های شماره 28826 مورخ 12/4/1397 و شماره 58889 مورخ 16/7/1397 و 73482 مورخ 5/9/1397 و هیأت‌های بررسی تخلفات اداری و دریافت پاسخ و گزارش‌های آنان و دریافت و بررسی گزارش‌های مردمی اعم از اظهارات کتبی، تلفنی و شفاهی نظیر شکایات درخصوص عملکرد کمیسیون ارزشیابی مدارک تحصیلی و پس از آن اعزام یکی از اعضای کمیسیون به کشور ترکیه و آذربایجان و بازرسی سرپرستی و مدارس این حوزه و گفتگوی مستقیم با کادر اجرائی و معلمان و دانش‌آموزان، به بررسی تک تک این موارد پرداخت که گزارش این موارد به شرح ذیل است:
1. بروز تخلفات در کمیسیون ارزشیابی تحصیلی مرکز امور بین‌الملل و مدارس خارج از کشور
کمیسیون ضمن بررسی گزارش‌های دریافتی، پی برد که در موارد قابل توجهی، آراء صادره از سوی کمیسیون ارزشیابی مدارک تحصیلی، در شکل‌های مختلف، خارج از ضوابط صادر شده است. مشروح این تخلفات (شامل 23 مورد نمونه تخلف) به همراه مؤیدات آنها، از طرف کمیسیون طی نامه شماره 58889 مورخ 16/7/1397 به وزارت آموزش و پرورش ارائه شده که هیأت رسیدگی به تخلفات اداری در تاریخ 6/8/1397 این موارد را برای رسیدگی، به هیأت بدوی رسیدگی به تخلفات اداری شعبه یک بدوی مرکز ابلاغ کرده است. این هیأت به تخلفات رسیدگی کرده و آراء برای 7 نفر از متهمان صادر شده است.
همچنین مدیران مرکز و مسئولان هیأت رسیدگی به تخلفات اداری و پس از آن مرکز امور بین‌الملل و مدارس خارج از کشور طی نامه شماره 18/2966/340 مورخ 29/2/1398 موارد ذیل را به عنوان اقدامات اصلاحی در روند امور بیان کردند:
1. ارائه خدمات ارزشیابی مدارک تحصیلی خارجی به ایرانیان خارج از کشور به صورت سامانه الکترونیکی
2. پیشنهاد انتقال کمیسیون ارزشیابی تحصیلات خارجی از مرکز امور بین الملل به دبیرخانه شورای عالی آموزش و پرورش
3. کاهش تعداد اعضای کمیسیون ارزشیابی تحصیلات خارجی از 7 نفر به 5 نفر
4. تغییر در ترکیب اعضاء و ورود افراد متخصص به کمیسیون
5. واگذاری اختیارات ارزشیابی تا سطح ششم به ادارات کل آموزش و پرورش استان‌ها
همچنین این مرکز اعلام کرد که در صورت احراز هرگونه تخلف، آمادگی دارد آراء صادره را باطل و مورد تخلف را پیگیری کند.
لازم به ذکر است اقدامات اصلاحی کمیته، پس از پیگیری کمیسیون، رافع مسئولیت آنان در وقوع تخلفات نیست و کمیسیون بر بروز تخلفات در این حوزه تأکید می‌کند.
2. وجود برخی ابهامات در ترازنامه‌ها و تراکنش‌های مالی برخی مجتمع‌های آموزشی تطبیقی
مطابق گزارش واصله و بررسی‌های کمیسیون در مجتمع تطبیقی و بین‌المللی تهران، نقض برخی ضوابط اداری و مالی رخ داده است. مشروح این تخلفات که شامل موارد وجود مغایرت در تراز مالی، عدم ثبت گردش حساب سپرده کوتاه مدت در تراز تفکیکی، عدم انسداد حساب سپرده کوتاه مدت، پرداخت حقوق و مزایا به فردی که هیچ سمتی در مجتمع نداشته است، پرداخت وجه بدون مبنای قانونی به 21 نفر از کارکنان و عوامل اجرائی برابر سند حسابداری می‌شود، در اختیار مسئولان هیأت رسیدگی به تخلفات اداری قرار گرفت. در برخی موارد علی‌الظاهر، از اختیارات مدیریت مرکز استفاده شده و در موارد دیگر موضوع در حال بررسی و صدور رأی هیأت است. همچنین مطابق اسناد صادره از سوی اداره ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات اداره کل آموزش و پرورش شهر تهران و مستند به چندین مصوبه شورای نظارت آموزش و پرورش شهر تهران، عملکرد مدیر عامل مؤسسه آموزشی معرفت هستی تحت عنوان «کلاهبرداری» از طریق مراجع قضائی در حال پیگیری است.
3. وجود برخی ابهامات در خصوص فعالیت‌های عمرانی و آموزشی مرکز امور بین‌الملل و مدارس خارج از کشور
گزارش‌های دریافتی و بررسی‌های کمیته اعمال ماده 234 آئین‌نامه داخلی حاکی از آن است که در برخی مراکز و مدارس خارج از کشور که وزارت آموزش و پرورش به نمایندگی از جمهوری اسلامی ایران مشغول فعالیت است، مواردی از تخلفات اداری و مالی رخ داده است. کمیسیون این موارد را به دقت دنبال کرده و مشروح آن را در اختیار نهادهای ذی‌ربط قرار داده و موضوع را تا حصول نتیجه نهایی دنبال می‌کند.
اهم این موارد به شرح ذیل است:
الف) موارد سوء مدیریت در پروژه شارجه و تاجیکستان
گزارش‌های دریافتی حاکی از آن است که بدون انجام آمایش سرزمین و بررسی کارشناسی دقیق، طرح تأسیس مرکزی در شارجه امارات و تاجیکستان شروع شده است که نظر به سوء تدبیر و مدیریت در این خصوص و علی‌رغم صرف هزینه‌های سنگین، این طرح‌ها به سرانجام نهایی نرسیده و بلاتکلیف مانده است. لازم به ذکر است مطابق نامه شماره 73482 مورخ 5/ 9/ 1397 رئیس کمیته بررسی اعمال ماده 234 آئین‌نامه داخلی مجلس خطاب به وزیر آموزش و پرورش رسیدگی و اطلاع از نتیجه بررسی در این خصوص، درخواست شد. معاون حقوقی و امور مجلس وقت وزارتخانه اعلام کرد که نظر به انجام این پروژه‌ها توسط سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس و لزوم پاسخگویی توسط ایشان، به محض حصول نتیجه نهایی، مراتب اعلام خواهد شد. علی‌ای‌حال مرکز امور بین‌الملل و مدارس خارج از کشور در نامه مورخ 29/2/1398 در خصوص مدرسه تاجیکستان این‌گونه اظهارنظر کرده است:
1. موضوع تأسیس مدرسه بین‌الملل تاجیکستان در سال 1385 و در یادداشت تفاهم میان رئیس‌جمهور وقت ایران و تاجیکستان قید گردید.
2. در شهریورماه 1393 و در کمیسیون مشترک میان دو کشور، ایران متعهد شد که ظرف سه سال مجتمع تکمیل شود و مالکیت و مدیریت آن به مدت 99 سال در اختیار جمهوری اسلامی ایران باشد.
3. بنابر اعلام سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس، تاکنون نزدیک به 40 میلیارد ریال برای این مجتمع هزینه شده است و تنها یک فاز از آن بدون ساخت بخش‌های مورد نیاز برای دریافت مجوز بهره‌برداری از سوی تاجیکستان، توسط شرکت «بنا راه تدبیر» (طرف قرارداد سازمان مذکور) تکمیل شده است.
4. درخصوص تصمیم‌گیری نهایی در مورد این مجتمع، نامه‌ای از سوی وزیر آموزش و پرورش خطاب به وزیر امور خارجه تنظیم شده است که تاکنون پاسخی دریافت نشده است.
لازم به ذکر است کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری درخصوص پروژه شارجه تاکنون پاسخی از سوی وزارت آموزش و پرورش نداشته است.
ب) چگونگی ارائه مجوز تأسیس مدرسه بین‌المللی نور معرفت دراستانبول:
بررسی‌های کمیته حاکی از آن است که فردی بنام خانم م.ر خارج از فرآیند‌های مصوب اداری و ضوابط تعیین شده، مجوز موقتی را برای ایجاد مدرسه بین‌المللی در ترکیه دریافت کرده است. خلاصه نتیجه پیگیری این تخلفات توسط کمیسیون و مرکز امور بین‌الملل و مدارس خارج از کشور آن است که: با توجه به عملکرد نامناسب مدرسه و عدم رعایت قوانین و مقررات و عدم توفیق در کسب مجوزات قانونی از دولت ترکیه و تخلفات صورت گرفته و شکایت‌های اولیا، شورای عالی آموزش و پرورش مجوز ایشان برای سال تحصیلی 97-1396 را تمدید نکرده و عملا فاقد مجوز و صلاحیت برای ادامه فعالیت است. کمیسیون موارد تخلف را به جد از وزارت آموزش و پرورش پیگیری خواهد کرد.
بخش سوم
نتیجه‌گیری:
کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری اعلام می‌دارد، در هر سه محور درخواست اعمال ماده 234 قانون آئین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی، شمول موارد مذکور در صدر ماده برای وزارت آموزش و پرورش و نهادهای زیرمجموعه آن (نظیر مرکز امور بین‌الملل و مدارس خارج از کشور و سازمان توسعه، نوسازی و تجهیز مدارس کشور) وارد است. مشروح این تخلفات و مستندات آن (در صورت رأی مجلس به ارسال گزارش به قوه قضائیه) در اختیار مراجع قضائی قرار خواهد گرفت.
همچنین مواردی که با کشف تخلف قطعی به هیأت رسیدگی به تخلفات اداری ارسال شده است، توسط کمیسیون تا حصول نتیجه نهائی از این هیأت و دیگر مراجع ذی‌صلاح، تعقیب و پیگیری خواهد شد.
محمدرضا عارف رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات
