رئیس مرکز تحقیقات علوم رفتاری دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، گفت: خشم کنترل نشده، علاوه بر آسیب رساندن به سایر افراد می‌تواند فرد را دچار آسیب جدی کند.
به گزارش مهرعلیرضا ظهیرالدین، با اشاره به اینکه عصبانیت در تمامی موجوداتی که مغز دارند دیده می‌شود، اظهار کرد: خشم یکی از احساسات سالم و طبیعی و غرایض مشترک بین انسان و حیوان است و به‌خودی‌خود یک مشکل محسوب نمی‌شود.
وی گفت: هر وقت موجودی احساس کند که تمامیت وجودی یا شخصیتی‌اش در حال خطر است، حس دفاعی که ممکن است توأم باخشم باشد فعال می‌شود.
ظهرالدین افزود: زمانی که خشم به مرحله‌ای برسد که فرد کنترل رفتار خود را از دست بدهد، مستلزم ریشه‌یابی است تا علت خشم و مشکل را دریافته و درصدد رفع آن برآید.
استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان اینکه تکرار رفتار خشونت‌آمیز و غیرقابل‌کنترل بیماری است، ادامه داد: خشونت مداوم، نیاز به درمان دارد، این درمان ممکن است دارویی باشد و یا مشکل فرد با مشاوره و روان‌درمانی مرتفع شود.
وی با اشاره به اینکه خشم نوعی رفتار واکنشی است، گفت: در حالت کلی خشم در دو بخش مختلف به‌عنوان عاملی آسیب‌زننده و عاملی درونی در فرد بروز پیدا می‌کند.
به گفته این روانپزشک، خشم مدیریت‌شده همواره می‌تواند امکان دفاع را برای فرد به وجود آورد، به‌طوری‌که انسان با تکیه‌بر این حس از مالکیت‌های خود حفظ و حراست کند.
عضو هیئت‌علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، با بیان این موضوع که خشم کنترل نشده، علاوه بر آسیب رساندن به سایر افراد می‌تواند خود فرد را نیز دچار آسیب کند، خاطرنشان کرد: اگر مدیریت خشم آموزش داده نشود باعث تخریب سلول‌های مغز می‌شود و توانمندی فرد را کاهش می‌دهد، به شکلی که کاملاً مرکز حافظه ضعیف و در درازمدت مغز این افراد کوچک می‌شود.
وی، کاهش مصرف برخی از پروتئین‌ها و ویتامین‌ها را مسئول رفتار‌های عصبی و خشونت‌آمیز دانست و گفت:به طورکلی در مغز ما بیش از ۳۰ نوع ماده هورمونی ترشح می‌شود که مجموع این مواد که متشکل از روی، آهن، مس و هورمون‌های مختلف است عملکرد مغز را مدیریت می‌کنند. به‌طور مثال «آهن» یکی از مواد معدنی مؤثر در سلامت جسمی و روحی انسان است و کم‌خونی ناشی از فقر آهن، اکسیژن‌رسانی به بافت‌ها ازجمله مغز را مختل خواهد کرد و درنهایت ممکن است به بروز رفتار‌های تکانشی و عصبی منجر شود.
رئیس مرکز تحقیقات علوم رفتاری دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، با بیان اینکه اگر بخواهیم پرخاشگری را در جامعه کاهش دهیم باید یاد بگیریم که چگونه خشم خود را کنترل کنیم، افزود: یکی از بهترین راه‌ها برای کاهش خشم حین عصبانیت پرداختن آموزش مهارت کنترل خشم به جامعه است.
ظهیرالدین با اشاره به اینکه مدیریت خشم زیربنای گسترده و عمیقی دارد، دور بودن از عامل خطر، حذف و یا کنترل آن را به‌تمامی افراد توصیه کرد.
وی با تاکید بر اینکه عدم کنترل خشم و عصبانیت نتایج جبران‌ناپذیر برای فرد و جامعه در پی دارد خاطرنشان کرد: اگر احساس خشم به هر دلیلی کنترل نشود، اثرات مخربی در مغز ایجاد خواهد کرد چراکه ماده‌ای که در مغز برای دفاع ترشح می‌شود معمولاً دوپامین و نورفین است که ترشح زیاد این ماده سمی می‌تواند خطرناک باشد و به مغز آسیب وارد کند.
ظهیرالدین همچنین ابتلا به بیماری‌هایی نظیر افسردگی، مانیا و یا سایر بیماری‌های روانی را عاملی برای بروز رفتار‌های تهاجمی و پرخاشگری دانست.
رئیس مرکز تحقیقات علوم رفتاری دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، گرسنگی، افت قند خون، کم‌خوابی، استرس‌های ناشی از اخبار منفی را از دیگر عوامل بروز رفتار‌های پرخاشگرانه دانست و گفت: کمبود قند خون به‌مراتب می‌تواند خیلی زودتر فرد را عصبی کند یا مثلاً گرسنگی آستانه تحمل فرد را کاهش داده و موجبات بروز رفتار‌های پرخاشگرانه را ممکن می‌سازد.
استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در ادامه ارتباط تغذیه باخشم و پرخاشگری کودکان را موردتوجه قرارداد و توضیح داد: هرگز نباید از تأثیر تغذیه نامناسب و نادرست بر ایجاد یا تشدید خشم و پرخاشگری کودکان غافل شد، مواد غذایی رنگی مثل پاستیل، ژله و کاکائو می‌توانند مغز را تحریک کنند و کودک را دچار عصبانیت و یا حتی اضطراب کنند.
وی، ضمن بررسی علل خشونت و پرخاشگری در کودکان گفت: یکی از دلایل بسیار مهم پرخاشگری در کودکان یادگیری است، یعنی کودکانی که الگوهای رفتاری پرخاشگرانه داشته‌اند، همانند الگوهای خود رفتار می‌کنند و چنانچه پدر یا مادری خلق‌وخویی عصبانی و پرخاشگر داشته باشند، مسلماً فرزندشان نیز پرخاشگر خواهد شد.
رئیس مرکز تحقیقات علوم رفتاری دانشگاه ادامه داد: تماشای فیلم‌های کارتونی که در تحمل کودکان نیست، محرومیت از روابط عاطفی پد رو مادر، در معرض صحنه‌های خشمگین بودن نیز می‌تواند باعث عصبی شدن کودکان شود.
وی به افرادی که احساس می‌کنند، نمی‌توانند خشم خود را مدیریت و کنترل کنند توصیه کرد که حتماً در این رابطه به پزشک روانپزشک مراجعه کنند.
ظهیرالدین بابیان اینکه در زمان احساس خشم گزینه‌های مختلفی برای مقابله با آن وجود دارد، گفت: برای مدیریت خشم بهترین کار این است که ابتدا محل را ترک کنیم، تغییرات محیطی مثل کم کردن نور ایجاد کنیم یا اینکه فرد عصبانی تا حد ممکن موقعیت خود را تغییر دهد.
