یک نقطه سیاه در حال پرواز اطراف صورت و یا یک صدای ویز ویز آزاردهنده در گوش! گاهی اوقات باید خیلی خوش‌شانس باشید تا متوجه حضور پشه در اطرافتان، قبل از آنکه فرصتی برای نیش زدن پیدا کند، شوید. اما در اغلب موارد زمانی متوجه آن‌ها خواهید شد که یک یا دو (یا بیشتر) نقطه متورم و دارای خارش زیاد که محل خوش‌گذرانی پشه‌ها بوده است، را روی پوستتان ببینید.
چرا نیش پشه‌ها موجب خارش می‌شود؟
به‌عنوان بخشی از فرایند تغذیه، تمام موجودات تغذیه‌کننده خون، بزاق خود را به محل نیش وارد می‌کنند. پروتئین‌های موجود در بزاق پشه موجب جلوگیری از لخته شدن خون شده و این اجازه را می‌دهد تا پشه‌ها خون را سریع‌تر و بهتر استخراج کنند. هنگامی که فرایند تغذیه شدن پشه به اتمام برسد و او محل را ترک کند، پروتئین‌های بزاق همچنان در بدن ما باقی می‌مانند و سیستم ایمنی بدن این پروتئین‌ها را به‌عنوان یک ماده خارجی و بیگانه مورد شناسایی قرار داده و بلافاصله به‌وسیله هیستامین به آن‌ها حمله می‌کند.
هیستامین یک ماده شیمیایی مربوط به سیستم ایمنی است که سلول‌های بدن در پاسخ به وجود آسیب، آلرژن‌ها یا سایر عوامل تحریک‌کننده منتشر می‌کند و این هیستامین است که خارش را ایجاد کرده و موجب تورم ناشی از نیش پشه در بعضی از افراد می‌شود.
در برخی افراد به طرز عجیبی، با وجود نیش پشه، بدن هیچ واکنشی نشان نمی‌دهد. اما در مورد بیشتر افراد، اولین گزش پشه موجب پاسخ سیستم ایمنی می‌گردد. با افزایش تعداد دفعات گزش پشه، در بیشتر افراد، دیگر واکنش آلرژیک دیده نمی‌شود زیرا، سیستم ایمنی متوجه می‌شود پروتئین آن پشه خاص، تهدید کننده نیست.
البته این مسئله در مورد همه مردم درست نیست و برخی افراد هرگز واکنش خارش را تجربه نمی‌کنند. اما اگر شما به یک مکان جدید دارای انواع جدیدی از پشه‌ها که قبلاً بدنتان با آن‌ها تماس نداشته است، بروید، احتمال ابتلا به خارش و واکنش التهابی به نیش این حشرات وجود خواهد داشت.
چگونه جلوی خارش ناشی از نیش پشه را بگیریم؟
البته بهترین راه برای جلوگیری از گزش این است که از یک ماده شیمیایی دافع پشه‌ها استفاده کنیم. چه شما از آن دسته افرادی باشید که در تماس با پشه‌ها دچار واکنش‌های آلرژیک می‌شوید و چه از کسانی که بدنشان واکنشی در این صورت نشان نمی‌دهد، خبر خوب این است که معمولاً دو تا سه روز بعد از گزش پشه، خارش متوقف خواهد شد. اما اگر این زمان، برایتان طولانی است در اینجا شش راه برای توقف خارش ناشی از نیش پشه را به شما نشان خواهیم داد:
1. نیش پشه را با مالش الکل محو کنید
مالش الکل واقعاً در کاهش خارش و پاسخ هیستامین کمک می‌کند. همیشه پدهای حاوی الکل را به همراه داشته باشید. الکل، ماهیت پروتئین مربوط به بزاق پشه را تغییر می‌دهد. به همین دلیل است که متخصصان می‌گویند الکل می‌تواند هر آنچه سیستم ایمنی به آن واکنشی نشان می‌دهد و موجب خارش و تورم می‌شود را می‌زداید. الکل همچنین خاصت تسکین دهندگی و خنک‌کنندگی دارد.
2. از یخ استفاده کنید
یک قالب کوچک یخ (یا هر چیز خنک دیگری) می‌تواند از تورم جلوگیری کرده و موقتاً خارش را تسکین دهد. یخ نمی‌تواند پروتئین بزاق پشه را حذف و یا خنثی کند به همین دلیل ممکن است، به‌محض کنار گذاشتن یخ، دوباره خارش شروع شود. اما اگر از خارش به ستوه آمده‌اید و نیاز به کمی آرامش دارید، یخ بهترین انتخاب است. اگر تعداد گزش‌های پشه زیاد بوده و در یک نقطه از بدنتان متمرکز است، می‌تواند از کمپرس یخ در سایز بزرگ کمک بگیرید.
3. لوسیون کالامین را به کار ببرید
لوسیون کالامین می‌تواند آرامش‌بخش باشد. این داروی موضعی صورتی‌رنگ، حاوی اکسید روی است که به دلیل خواص ضد خارشش شناخته شده است. این دارو نیازی به نسخه نداشته و باید چندین بار در روز برای توقف خارش استعمال شود.
4. آنتی‌هیستامین خوراکی مصرف کنید
اکثر داروهای ضدآلرژی بدون نیاز به نسخه از جمله بنادریل، کلاریتین و زیرتک پاسخ هیستامین آزادشده توسط بدن را خنثی می‌کنند. (به همین دلیل آنتی‌هیستامین نامیده می‌شوند). از آنجایی که این پاسخ هیستامین است که باعث تورم و خارش مربوط به نیش پشه می‌شود، آنتی‌هیستامین‌ها به طور مؤثری موجب تسکین خارش و التهاب خواهند شد. اگر شما در معرض چند نیش پشه قرار گرفته‌اید و کرم کالامین تأثیری نداشت، بهترین گزینه، مصرف آنتی‌هیستامین‌های خوراکی است.
5. از جوش شیرین کمک بگیرید
کمی جوش شیرین را با مقداری آب مخلوط کنید به طوری که خمیر ایجاد شود. استفاده از این خمیر بر روی محل گزش، خارش را تسکین می‌دهد. اگر تعداد نیش‌ها زیاد است، می‌توانید از میزان کافی جوش شیرین در آب وان استفاده کنید.
6. از کرم هیدروکورتیزون استفاده نمایید
این عامل ضدالتهابی موضعی، حرارت و تورم ناشی از نیش پشه را از بین می‌برد و نشان داده شده است که خارش را کاهش می‌دهد. استفاده از یک کرم هیدروکورتیزون 0.5٪ یا 1٪ چند بار در روز بسیار مؤثر است.
