در پایگاه اینترنتی روزنامه گاردین آمده است: نشست های ناتو به طور کلی رویدادهای قابل توجهی هستند، اما نشست دو روزه این ائتلاف طی هفته جاری در بروکسل یک استثنا خواهد بود. اعضای اروپایی ائتلاف ناتو در حال بررسی بزرگ ترین معمای این ائتلاف از زمان تأسیسش حدود هفتاد سال قبل هستند: آیا آمریکا دوست است یا دشمن؟
خبرگزاری صدا و سیما نوشت: درست 18 ماه قبل، طرح این پرسش بی معنا به نظر می رسید. اما تأثیر مخرب ریاست جمهوری آشفته دونالد ترامپ در سطح بین المللی باعث از بین رفتن عقلانیت سنتی شده و موضوعات راهبردی و ژئوپلیتیکی را در هاله ای از ابهام فرو برده است.
مشکل نه تنها این است که ترامپ بار دیگر از 28 عضو دیگر ناتو خواهد خواست بودجه دفاعی خود را افزایش دهند، مشکل فقط این نیست که ترامپ اصل 5 معاهده در زمینه دفاع جمعی را زیر سؤال برده یا اینکه او ممکن است پایگاه های نظامی آمریکا در آلمان را تعطیل کند، بلکه مشکل اساسی تر این است که رئیس جمهور آمریکا هدف ناتو را به چالش خواهد کشید. این در حالی است که ناتو امنیت و منافع اقتصادی آمریکا را از سال 1949 به بعد تأمین کرده، تلاش ها برای تشکیل اتحاد اروپا علیه سلطه آمریکا را کاهش داده، اتحاد جماهیر شوروی/روسیه را عقب رانده و صلح را در اروپا حفظ کرده است.
ترامپ مفاهیم اساسی امنیت جمعی، توزیع بار مسئولیت، دفاع پیشگیرانه و توازن قدرت را نمی پذیرد یا درک نمی کند. این دیدگاه کوته بینانه و انزوا گرایانه که با رویکرد "نخست آمریکا" مطابقت دارد، بیانگر خصومت کلی ترامپ با چند جانبه گرایی است. او سازمان ملل را تقبیح می کند، بودجه آن را قطع و شورای حقوق بشر این سازمان در ژنو را تحریم کرده است. ترامپ قوانین سازمان تجارت جهانی را رد و تعرفه های یکجانبه و محافظه کارانه وضع می کند، تعرفه هایی که جنگ های تجاری به راه انداخته است و مشاغل در اروپا را تهدید می کند.
ترامپ معاهده تغییرات آب و هوایی پاریس را پاره کرد، از توافق هسته ای 2015 ایران که به تصویب سازمان ملل رسیده و مورد تأیید اروپایی ها بود خارج شد و اخیراً از فرانسه خواست مثل انگلیس اتحادیه اروپا را ترک کند - او اتحادیه اروپا را تحقیر می کند. ترامپ خودسرانه نشست جی 7 کشورهای دموکراتیک در کانادا را به هم زد، تصمیمات آن را رد و به میزبان آن توهین کرد.
بدتر از همه، ترامپ با دوستان قدیمی خود بدتر از دشمنان آشکار برخورد و تعاملات سیاسی را شخصی می کند و به زورگویی، بی ادبی و زن ستیزی متوسل می شود. آنگلا مرکل یکی از مواردی است که ترامپ مورد سوءرفتار ویژه قرار می دهد. در نشست جی 7، ترامپ دو شکلات استاربرست را به سمت صدراعظم آلمان پرتاب کرد و گفت: "بیا بگیر آنگلا، دیگه نگو که من به تو چیزی ندادم!"
ترامپ همچنین در دیدار با ترزا می نخست وزیر انگلیس، دست او را گرفت و با او با بی احترامی و حس برتری برخورد کرد. مداخلات ترامپ در زندگی انگلیسی ها، مثلاً از طریق توئیت هایی در راستای ترویج گروه راست افراطی "نخست انگلیس" و حمله به صادق خان شهردار لندن، نمونه هایی از توهین بیش از حد رئیس جمهور آمریکا هستند.
اگر سیاست های خام و ملی گرایانه ترامپ و شخصیت ناهنجار او تنها مشکلات موجود بودند، متحدان اروپایی با آن کنار می آمدند. اما در ماه های اخیر، ترامپ مشاوران مجرب خود را اخراج کرده و اعتقادش به "بی نقص بودن خودش" افزایش یافته است. ترامپ از شرکا به سمت دشمنان بالقوه حرکت کرده است.
اکنون سؤال دشوارتر می شود: آمریکای تحت مدیریت ترامپ واقعاً طرف کیست؟
گاردین نوشت: چاپلوسی ترامپ در مقابل خانواده سلطنتی سعودی و شی جینپینگ رئیس جمهور اقتدارگرای چین در سال گذشته نشانه های اولیه از طرفداری او از دیکتاتورها و نه دموکرات ها بود. نشست اخیر او با کیم جونگ اون رهبر کره شمالی هیچ چیز از زرادخانه های تسلیحات هسته ای این کشور کم نکرد. اما گرایش مشمئز کننده او به قدرت محض و خودنمائی را برملا کرد.
این ویژگی زشت بار دیگر در دیدار او با ولادیمیر پوتین در هلسینکی در روز 16 ژوئیه به نمایش گذاشته خواهد شد. جان هانتسمن، سفیر آمریکا در مسکو تأکید دارد که ترامپ بر فعالیت شرورانه روسیه تمرکز خواهد کرد، چه در اوکراین، چه در فضای مجازی یا در حملات شیمیایی در سوریه و سالزبری.
ترامپ همچنین قول داده است پوتین را به خاطر مداخله مخفیانه روس ها در انتخابات 2016 آمریکا که به نفع او شد تحت فشار قرار خواهد داد؛ گزارشی که مجلس سنای کنگره آمریکا هفته گذشته منتشر کرد مداخله روسیه در انتخابات ریاست جمهوری 2016 آمریکا را تأیید می کند. اما آیا او واقعاً در یک نشست خصوصی و پشت درهای بسته چنین درخواست هایی را مطرح می کند؟
یک احتمال منطقی تر این است که ترامپ در برابر یک رهبر مستبد که کنترل مرموزی بر رئیس جمهور آمریکا دارد اقدام به چاپلوسی کند؛ بسیاری از اعضای ناتو معتقدند این کنترل مرموز پوتین بر ترامپ، امنیت اروپا را تهدید می کند.
همانند نشست کیم در سنگاپور، ترامپ در مورد نشست با پوتین در هلسینکی نیز سر و صدای زیادی به پا خواهد کرد و این دیدار را یک موفقیت چشمگیر اعلام می کند که به نظم جهانی کمک خواهد کرد. اگر ترامپ و پوتین توافق کنند معاهده تسلیحات هسته ای استارت را تمدید کنند آنگاه می توان گفت به یک موفقیت دست یافته اند.
دیگر موارد احتمالی عبارتند از اقدامات یکجانبه ترامپ در کاهش تحریم های روسیه به خاطر اوکراین، توافق برای حفظ بشار اسد در قدرت در سوریه، عادی سازی روابط با رژیم پوتین و سایر امتیازاتی که اجماع غرب در دوران پسا-سالزبری را تضعیف می کند.
خلاصه اینکه چرا آمریکای تحت حکومت ترامپ به شکل فزاینده ای برای انگلیس و اروپا تهدید به شمار می آید؟ ترامپ در تلاشی بی محابانه برای تحمیل اراده خود بر یک ملت مستقل (ایران)، در حال ایجاد خطر وقوع بحران انرژی جهانی و به خطر انداختن امنیت و شکوفایی متحدان آمریکاست. آیا با داشتن دوستانی مثل ترامپ، به دشمن نیازی هست؟
