نشست نقد و بررسی سریال «سر دلبران» به کارگردانی محمدحسین لطیفی امروز سه‌شنبه( ۲۹ خرداد) با حضور عوامل این سریال در سازمان رسانه‌ای اوج برگزار شد.
بر اساس گزارش مهر، در این نشست محمدحسین لطیفی کارگردان، محمدرضا شفیعی تهیه کننده، برزو ارجمند، فرخ نعمتی، شهین تسلیمی، رابعه مدنی، نگار عابدی بازیگران حضور داشتند.
لطیفی در ابتدای نشست در سخنان کوتاهی بیان کرد: «وقتی پیشنهاد این کار به من ارایه شد به سرعت پذیرفتم زیرا در کشور من به گونه ای شده که وقتی از قشر روحانی حرف می زنیم وجه سیاسی در ذهن می آید و درباره وجه اجتماعی کمتر حرف زده می شود.»
کارگدان «سر دلبران» تاکید کرد: «ما فیلمسازان کمتر پشت در مسجد رفته ایم و این فضا را به تصویر کشیده ایم ولی فکر می کنم با آنچه در این سریال نمایش داده شد تا حدودی به خواسته خود رسیده ام. روحانی این سریال پیش‌نماز یک مسجد با روحیات خود است و امیدوارم این ویژگی های اجتماعی در قصه دیده شده باشد.»
وی درباره پرخاشگری های برزو ارجمند به عنوان نقش روحانی سریال اظهار کرد: «این روحانی همیشه عصبی نیست. در جامعه روحانیون برای این لباس ارزش قایل هستند و به این دلیل اگر فریادی دارند جای دیگر آن را برمی آورند و نمی گذارند کسی بشنود. البته بخشی از این پرخاشگری به شکل شوخی بود و بخشی هم جاهایی بود که او باید عصبانی می شد.»
این کارگردان همچنین درباره عروسی در مسجد اظهار کرد: «وقتی خواستیم عروسی را در مسجد بگیریم چالش داشتیم. مثل این چالش که رمضان ماه جشن است و ما باید دوران شادی را بگذرانیم. عروسی در مسجد سنتی است که باید احیا شود.»
نگار عابدی نیز در این نشست بیان کرد: «این سریال در ماه رمضان پخش شد و ما تلاش خود را انجام دادیم تا اثر خوبی برای مردم بسازیم.»
فرخ نعمتی نیز درباره نقش منفی خود تصریح کرد: «من پیش از این هم در نقش منفی بازی کرده ام و فکر می کنم نقش باید به صورتی باشد که مخاطب آن را باور کند.»
لطیفی در این نشست در پاسخ به پرسشی درباره انتخاب لوکیشن سریال عنوان کرد: «بافت قدیمی در همه شهرها بهم ریخته است بنابراین ما شهر یزد را انتخاب کردیم و به آنجا رفتیم.»
وی درباره اینکه چرا در سریال به زبان یزدی حرف زده نمی شد، عنوان کرد: «ما چرا فراموش می کنیم که وقتی در سریال ها همه خواسته اند لهجه داشته باشند، سریال خراب شده است. در همه جای دنیا هم این ترکیب بازیگران مناطق مختلف و لهجه های متفاوت وجود دارد اما چون ما گویش های متفاوت را در کارهای اروپایی و آمریکایی تشخیص نمی دهیم و متوجه این مساله نمی شویم. در این سریال هم اگر به طور مثال قرار بود جهانبخش سلطانی فارسی معیار حرف بزند کمی عجیب می شد.»
برزو ارجمند دیگر بازیگر سریال درباره پرخاشگری هایی که نقشش داشت، اظهار کرد: «من خیلی خوشحال هستم که دهمین کارم را با لطیفی انجام دادم و در این زمینه رکورد دارم. زمانیکه ما در مشهد تحصیل می کردیم اتوبوس ها همیشه مقصدشان حرم امام رضا(ع) بود و ما از مدرسه و از هرجا در می رفتیم به حرم می رسیدم. من آنجا با دوستان روحانی رفاقت پیدا کردم و دیدم آنها هم مثل بقیه آدم ها هستند. آیا توقع دارید یک نفر پول نزول کند و روحانی فقط بگوید چه کار بدی انجام دادی و عصبانی و ناراحت نشود. در نیروی انتظامی هم این اتفاق می افتد و آنها هم عصبانی می شوند.»
وی ادامه داد: «من از آنچه بازی کردم راضی هستم چراکه من انسان مطلقا خوب را بازی نکردم. سید سلیم پیشه اش روحانیت است و اگر هر کاری می کند شغلش است و در منزل مثل دیگران است و ممکن است عصبانی شود.»
این بازیگر یادآور شد: «هرآنچه نمایش داده شد از فیلتر فردی مثل لطیفی رد شده است. ما برای هر سکانس زیاد تمرین می کردیم و در نهایت آقای لطیفی نظر می داد. لطیفی فردی است که اسلام را می شناسد و کارنامه او اینها را نشان می دهد و آنچه در این سریال تصویر شده است از فیلتر چنین فردی عبور کرده است.»
لطیفی در بخشی از این نشست درباره ایده های فیلمنامه که پرداختی ضعیف داشتند، عنوان کرد: «من همیشه در ذهنم یک روحانی وجود دارد و او مرحوم حجت الاسلام چیذری است که در محله چیذر زندگی می کرد و یک معمار بود که در طول عمرش ریالی پول از منبرهایش نگرفت این روحانی برای من همیشه قابل احترام بود و بخشی از شخصیت مورد نظرم در سریال را از او گرفته ام.»
وی درباره فیلمنامه «سر دلبران» ادامه داد: «من اگر بخواهم خود را به چالش بکشم باید بگویم اتفاقاتی در این سریال و در فیلمنامه مدنظرمان بود که فکر می کنم به صورت «کاشت» اتفاق افتاد ولی شکل نگرفتن این اتفاقات از جایی لطمه می خورد که به حس خود بیننده مربوط می شود.»
این کارگردان سینما و تلویزیون برخی انتقادها به سریال را به دلیل سوژه آن دانست و بیان کرد: «قشر روحانیت در کشور ما اولین قشری است که مورد نقد قرار می گیرد و نسبت به آن موضع می گیرند. این سریال فقط حرف هایش را زده و نه بر تایید و نه رد کسی دیگر است.»
در ادامه محمدرضا شفیعی تهیه کننده درباره فضای سریال و اینکه زندگی مردم و ارتباطات با زمان کنونی تطابق ندارد، اظهار کرد: «لازم نیست در سریال ها همه چیز براساس وقایع و سبک زندگی روز باشد. مسجد جایگاهی را ۳۰ سال قبل در کشور داشت که الان ندارد. این سریال تذکری بود تا بگوییم جایگاه مسجد در گذشته این چنین بوده است که روحانی و معتمدان محله آسیب ها و مسایل را حل می کردند. می شد تاریخ این سریال را در دهه ۷۰ انتخاب کنیم اما خواستیم زمان حاضر را انتخاب کنیم تا تذکری برای مخاطب باشد.»
وی درباره نبود لهجه یزدی در سریال با توجه به لوکیشن آن نیز عنوان کرد: «ما باید بپذیریم قومیت های مختلفی در کشور داریم که باید در سریال ها حضور داشته باشند و در این سریال هم ما خواستیم این قومیت های مختلف را نمایش دهیم پس نباید فقط با یک لهجه حرف بزنیم. دلیلی ندارد چون لوکیشن یزد است حتما همه به این لهجه سخن بگویند البته این را باید بدانیم که تحمل پذیری در جامعه وجود ندارد. سریالی مثل «سرزمین کهن» به کجا رسید؟ تحمل نسبت به لهجه ای که از تلویزیون شنیده می شود وجود ندارد و من اطمینان داشتم اگر همه به زبان یزدی سخن می گفتند در همان قسمت های اول حجمی از اعتراضات به وجود می آمد.»
حسین حسنی نویسنده سریال نیز در ادامه درباره اینکه سریال چه مخاطبی را هدف قرار داده است، گفت: «مخاطب این سریال هم روحانیون هستند و هم مردم.»
به گفته وی، ما روحانی ای را در این سریال می بینیم که گویی در جامعه کمرنگ شده است.
وی درباره ضعف فیلمنامه نیز عنوان کرد: «نظر من این نیست که فیلمنامه ضعیف است اما فکر می کنم قصه می توانست با طمانینه بیشتری پیش رود حتی خاطرم است وقتی آقای لطیفی این فیلمنامه را خواند، بیان کرد که کار قابلیت ۵۰ قسمت شدن را دارد.»
در ادامه خشایار موحدیان تدوینگر سریال نیز تصریح کرد: «افرادی که اینجا هستند هیچ گاه نمی خواهند کار ضعیف بسازند اما ممکن است کاری بهتر باشد یا پایین تر باشد. ما سعی خود را انجام دادیم و امیدواریم مردم هم کار را پسندیده باشند.»
لطیفی نیز با اشاره به بازخوردهایی که از مردم گرفته است، عنوان کرد: «من با مردم ارتباط دارم و بازخوردهایی داشتم خیلی متوسط بود و عده ای کار را دوست داشتند و عده ای هم اظهار بی میلی می کردند. من می پذیرم که در نقاطی ریتم سریال می افتد اما بشر جایزالخطاست. من برای بعضی از آثار با دل خودم می روم اما شاید دیگر دلی سراغ کاری نروم زیرا ممکن است عده ای آنها را دوست نداشته باشند.»
حذف مباحثی درباره سودهای بانکی
وی افزود: «ما در این سریال به مسایلی مثل نزول و سودهای بانکی هم پرداختیم اما در این نشست از این مباحث حرفی نشد. ما در سریال حرف هایی از سودهای بانکی بیان کردیم که حذف شد.»
کارگردان «سر دلبران» با اشاره به سودهایی که بانک ها بابت وام دریافت می کنند، گفت: «من با بانک های کشور مشکل دارم و وام نمی گیرم چون این پول ایراد دارد؛ این نظر من به عنوان یک مسلمان است که سیستم بانکی ایراد دارد. من قبل از انقلاب نزول خواری می شناختم که ۱۰ درصد می گرفت اما امروز باید ۱۸ درصد سود بدهید. ما فقط اسامی را عوض کرده ایم ولی پول کشور دچار مشکل شده است.»
وی اضافه کرد: «من سریالی مثل «کت جادویی» را ساختم و از همان ابتدا درباره این دغدغه ها حرف داشتم. اینها درد من است و می گویم کشورم دارد به خاطر پول نابود می شود.»
شفیعی نیز با اشاره به دیالوگی که از سریال حذف شد، گفت: «دیالوگی داشتیم که در آن گفته می شود «شما فرض کنید در بانک های ما انقلاب نشده است» و این دیالوگ از سریال حذف شد.»
حسنی نویسنده سریال نیز در این باره توضیح داد: «این دیالوگ را عینا حجت الاسلام جوادی آملی بیان کرده بود اما مشکل این است که وقتی ما (در سریال ها) این سخنان را بیان می کنیم، حذف می شود.»
لطیفی در بخش دیگر درباره «سر دلبران» که به دغدغه های مختلفی پرداخته است، اظهار کرد: «زمانیکه قرار بود این سریال را بسازیم به نویسنده گفتیم ما در زمین حریف بازی می کنیم و باید آماده باشیم چون خیلی نقد خواهیم شد.»
وی اضافه کرد: «بعضی مرا فیلمساز حکومتی می دانند اما چه کسی می داند که من چه فیلمنامه هایی را می خواستم کار کنم و نشده است.»
در بخش پایانی نشست برزو ارجمند تصریح کرد: «ما چرا از تجربیات نسل قبل استفاده نمی کنیم؟ این رویکرد باعث می شود که با سر به زمین بخوریم. سریال «سر دلبران» تجربه نهمین کار من در ماه رمضان است و فکر می کنم اگر ۷۰۰ نفر هم این سریال را دیده باشند و برایم دعا کرده باشند این انرژی وارد زندگی من می شود.»
لطیفی در پایان این نشست گفت: «من در این نشست نه ضعف کار را پذیرفتم و نه قوت کار را و از این حرف ها توشه ای برای کارهای بعدی خود می گیرم. با این حال من از آنها که نظر بد دادند ممنونم چون نشان می دهد باز هم سریال را دیده اند.»
