پاتریک پویانه مدیرعامل شرکت توتال فرانسه که قرار بود بعد از برجام در قالب یک کنسرسیوم فاز 11 را توسعه دهند، رسما اعلام کرد که نمی تواند به خاطر ایران با آمریکا بجنگد و به همین دلیل تصمیم دارد، پروژه توسعه این فاز را رها کند.
به گزارش فارس هرچند که خروج توتال خللی در توسعه این فاز ایجاد نخواهد کرد و به ظاهر فعالیت توسعه ای این فاز توسط شرکت‌های سی ان پی سی و پتروپارس ادامه خواهد یافت.
نکته مهمی که باید به آن اشاره کرد و از جناب آقای زنگنه وزیر محترم نفت پرسید، این است اکنون که توتال قصد دارد از پروژه فاز 11 خارج شود، یک وقت اسلام تضعیف نشود؟ زیرا وی در مراسم امضای این قرارداد خطاب به منتقدان که گفته بود، اگر توتال از این قرارداد خارج شود، جریمه‌ای در نظر گرفته‌اید، گفته بود: «برخی فکر می‌کنند امضای این قرارداد اسلام را به خطر می‌اندازد، در صورتی که این قرارداد اسلام را تقویت می‌کند. اسلام زمانی به خطر می‌افتد که بیکاری زیاد شود و سرمایه اصلی از دست برود و عزت نفس ملی از بین برود» با این گفته‌های زنگنه اینکه اسلام به خطر افتاده است، یا خیر را مردم پاسخ خواهند داد.
این گزارش حاکی است، بیژن زنگنه رسما چندی قبل اعلام کرده است، طبق قرارداد، در صورتی که توتال فرانسه از فعالیت در توسعه فاز 11 پارس جنوبی کنار برود، شرکت سی.ان.پی.سی. چین جایگزین آن می‌شود.
زنگنه با بیان اینکه «سی.ان.پی.سی. چین در صورت جایگزینی، سهام توتال را در اختیار می‌گیرد»، گفت: در صورت خروج طرف چینی از قرارداد نیز شرکت پتروپارس ایران باقی می‌ماند.
به گفته زنگنه برای خروج توتال از قرارداد جریمه‌ای وجود ندارد، اما مبلغی که توتال تاکنون در این قرارداد هزینه کرده است، تا زمان اجرای کار، بازپرداخت نمی‌شود.
براساس گفته‌های مدیرعامل شرکت ملی نفت این شرکت فرانسوی تاکنون حدود 90 میلیون دلار در این پروژه سرمایه‌گذاری کرده است.
جالب اینجا است، اکنون که ایران قصد دارد با کشورهای اروپایی برجام را ادامه دهد، رئیس جمهور فرانسه که یکی از طرفهای این معاهده است، رسما اعلام کرده نمی‌خواهد علیه آمریکا با ایران متحد شود و نمی‌خواهد توتال را مجبور به ماندن در ایران کند.
امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه، در پایان نشست سران اتحادیه اروپا در صوفیه بلغارستان اعلام کرده است، «با ایران علیه آمریکا متحد نخواهیم شد، اما باید چارچوبی برای اعتمادسازی بین طرف‌ها ایجاد شود. ما همچنین شرکت های آمریکایی را در چارچوب اختلاف با آمریکا بر سر ایران مجازات نمی کنیم».
این گزارش حاکی است، هدایت الله خادمی، نایب رئیس کمیسیون انرژی مجلس اخیرا درباره خروج توتال از پروژه فاز 11 پارس جنوبی در گفت‌وگو با برنامه رادیویی «پیک بامدادی» گفته است: «مسئولان ما جاده صاف کن توتال هستند. ایرانی‌ها آمدند، پتروپارس درخواست کرد تا کار روی این پروژه را شروع کند، وزیر محترم نفت مخالفت کرد و گفت، توتال می‌خواهد سرمایه‌گذاری کند.
یکی از شرایط در هر قرارداد این است که اگر پیمانکار آمد و به تعهدات خود عمل نکرد، یک تضمینی باید بدهد، یک خسارت عدم النفع را باید بدهد. این را هم لحاظ نکردند. گفتیم وقتی که این را لحاظ نمی‌کنید، پس چطور می‌خواهید توتال بماند؟ می‌گفت: نه، انجام می‌دهد و از این حرفهایی که واقعاً تضمینی نداشت و مشخص بود.
الآن هم توتال رها کرد. ضربه‌ای که توتال زده اساسی است. البته توتال یک خارجی است. مشکل ما متأسفانه خود داخل است. و توتال هم راحت ول کرد و رفت و از این آقایان هم حالا بالاخره کسی پاسخگو نیست. این درحالی است که زنگنه در اظهار نظری در این باره گفته بود هر سالی که در این پروژه تأخیر بخورد، ما سالی پنج میلیارد دلار ضرر می‌کنیم».
همچنین هاتف ستاری، کارشناس حقوقی قراردادهای نفت و گاز نیز در باره خروج توتال از فاز 11 گفته است، «مباحث تحریم اقتصادی از مباحث فورس ماژور است. فورس ماژور اثرش این است که طرفین را از انجام قرارداد بری می‌کند.
یکی از ویژگیهای بارز فورس ماژور این است که باید غیر قابل پیش‌بینی باشد. اما در کشوری مانند ایران آیا میتوانیم بگوییم این غیر قابل پیشی است؟ اگر نمیتوانیم بگوییم غیر قابل پیش‌بینی است پس جزو مباحث فورس ماژور نیست و شرکت توتال حق خروج از قرارداد را به بهانه فورس ماژور و تحریم نخواهد داشت.
همان زمان موضوع قرارداد IPC نیز مطرح شد که بر این اساس قرار شد تا در قرارداد بندی درباره تحریم های اقتصادی آورده شود که طبق آن، این شرایط جزو شرایط فورس ماژور نیست. اگر این بند به این قرارداد اضافه می‌شد، توتال نمیتوانست حرف از رفتن بزند».
