صندوق پس‌انداز مسکن یکم در طول دو سال گذشته، یکی از مهم ترین اهداف سیاست گذاران بخش مسکن در دولت بوده و بخش عمده ای از منابع بانکی به خصوص اقساط بازگشتی مسکن مهر، به این صندوق تعلق گرفته است. بر اساس اعلام بانک عامل بخش مسکن، تا کنون برای حدود ۴۰ هزار واحد مسکونی در سراسر کشور از محل صندوق پس انداز مسکن یکم تسهیلات پرداخت شده است که با توجه به استقبال گسترده ای که در ماه های پایانی سال گذشته از این صندوق شد و میانگین افتتاح کنندگان حساب در این صندوق به روزانه هزار نفر رسید، پیش بینی می شود در طول بیش از یک سال آینده، به بیش از ۳۰۰ هزار نفر برسد.
در عین حال، مدیرعامل بانک عامل بخش مسکن نیز در ابتدای سال جاری عنوان کرده بود که قرار است امسال برای ۸۰ هزار واحد مسکونی در سراسر کشور، ویژه دارندگان حساب های تکلیفی از جمله صندوق یکم تسهیلات پرداخت شود. در این میان اگرچه میزان کسانی که با استفاده از تسهیلات صندوق یکم، خانه دار شده اند، نسبت به تعداد واحد های مسکونی که در طول یک سال گذشته خرید و فروش شده اند، درصد چندان حائز اهمیتی نیست، اما با توجه به اینکه تعداد و تنوع و سقف وام های مسکنی که از سوی شبکه بانکی پرداخت می شود، بسیار ناچیز است و دریافت تسهیلات از این محل، جزو معدود کانال های دریافت تسهیلات با مبالغ نسبتا اثرگذار خرید مسکن به خصوص برای خانه اولی ها محسوب می شود، قدرت خرید مسکن این تسهیلات پس از افزایش ناگهانی قیمت مسکن، افت بالایی داشته است.
بررسی های میدانی خبرنگار مهر نشان می دهد وام‌های مذکور، در محلات مختلف پونک واقع در منطقه ۵ تهران که بر اساس اعلام آخرین گزارش بازار مسکن بانک مرکزی، میانگین قیمت هر متر مربع در آن بیش از ۷ میلیون تومان است، بین ۳۵ تا ۴۰ درصد قیمت هر واحد مسکونی را پوشش می دهد. به عنوان مثال یک دستگاه آپارتمان ۸۰ متری واقع در خیابان امام رضا منطقه پونک با ۱۵ سال ساخت و دوخوابه با آسانسور و پارکینگ، ۶۶۰ میلیون تومان قیمت گذاری شده است. در حالی که زوجینی که ۱۶۰ میلیون تومان وام به همراه ۸۰ میلیون تومان اندوخته خود که یک سال در صندوق یکم سپرده گذاری کرده اند، می توانند تنها کمتر از ۴۰ درصد هزینه این واحد را تأمین کنند.
در خیابان کمالی واقع در منطقه پونک نیز یک دستگاه آپارتمان نوساز ۷۵ متر مربعی با آسانسور و پارکینگ، از سوی مالک متری ۱۰ میلیون تومان قیمت گذاری شده است. این در حالی است که زوجین متقاضی خرید مسکن می توانند تنها کمتر از ۳۰ درصد قیمت این ملک را با استفاده از تسهیلات صندوق مسکن یکم تأمین اعتبار کنند.
در محله نیروی دریایی واقع در منطقه ۸ تهران که جزو مناطق میانی و مورد پسند اقشار متوسط نیز هست، بر اساس اعلام بانک مرکزی میانگین قیمت در این منطقه متری بیش از ۴ میلیون تومان است؛ در حالیکه یک دستگاه آپارتمان ۷۵ متری ۸ سال ساخت دو خوابه با آسانسور و بدون پارکینگ در این محله از سوی مالک ۵۲۰ میلیون تومان (متری ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان) قیمت گذاری شده که جزء موارد با قیمت مناسب در پایتخت محسوب می شود. این در حالی است که دارنده وام مسکن یکم تنها می تواند تا ۵۰ درصد قیمت این ملک را با استفاده از این نوع تسهیلات خریدار کند.
این در حالی است که فردی که همین تسهیلات (۱۶۰ میلیون تومان) را در آبان ماه امسال دریافت کرده بود، توانسته بود ملک با موقعیت مشابه را در منطقه مورد نظر با استفاده از این وام خریداری کند. میزان پوشش این وام در این منطقه حدود ۸۰ درصد بود.
فرهاد حسینی، کارمند دستگاه نیمه دولتی در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه وی و همسرش هر دو کارمند یک دستگاه هستند و برای خرید مسکن با استفاده از تسهیلات صندوق مسکن یکم در اوایل اسفند ماه سال ۹۵ در بانک عامل بخش مسکن سپرده گذاری کرده اند، افزود: در آن زمان می توانستیم با استفاده از وام مسکن از محل اوراق تسهیلات، تا بیش از ۵۰ درصد قیمت یک ملک در مناطق میانی تهران را با استفاده از پس انداز ۸۰ میلیون تومانی و وام مسکن (اوراق تسهیلات) خریداری کنیم. ولی ترجیح دادیم این مبلغ را برای دریافت وام صندوق یکم در بانک عامل سپرده گذاری کنیم. نهایتا نیز در زمان سررسید دریافت این تسهیلات، به دلیل آنکه فرآیندهای بروکراتیک و استعلامات آن بسیار طولانی است و از سوی دیگر به روزهای پایانی سال نزدیک شدیم، بالاخره توانستیم وام مسکن را در فروردین ماه امسال بگیریم؛ ولی به خاطر افزایش ناگهانی قیمت مسکن، قدرت خرید واحد مسکونی مورد نظر خود را که در یک سال قبل از آن می توانستیم بخریم را از دست دادیم.
وی ادامه داد: در حال حاضر نه می توانیم با وام دریافتی خانه مناسبی بیابیم و نه می توانیم از دریافت آن انصراف بدهیم. اتفاقی که شاید برای بسیاری از سپرده گذاران تهرانی در صندوق یکم که در زمستان سال ۹۵ اقدام به این کار کردند، رخ داده است.
محمدحسین جعفری، مشاور مسکن واقع در منطقه نارمک نیز در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: در این منطقه در پاییز سال گذشته یک خریدار واحد مسکونی توانست با استفاده از وام «انفرادی» (۸۰ میلیون تومانی) صندوق مسکن یکم، یک واحد ۶۰ متری تک خوابه با آسانسور و پارکینگ را به قیمت ۲۲۰ میلیون تومان خریداری کند که این وام تا ۶۰ درصد قیمت ملک را پوشش می داد؛ اما در حال حاضر به دلیل افزایش قیمت ۴۰ درصدی همین واحد مسکونی و رسیدن آن به قیمت ۳۰۰ میلیون تومان، امکان خرید آن با استفاده از وام «زوجین» (۱۶۰ میلیون تومانی) صندوق مسکن یکم تا حدود ۶۰ درصد قیمت این ملک پوشش داده می شود.
