صراط: کاهش ۹۲ درصدی میزان بارندگی‌های خراسان جنوبی طی پاییز امسال و تداوم دو دهه خشکسالی وضعیت حادتر از سال‌های قبل را نشان می‌دهد اما اعتبارات استان سال‌به‌سال کمتر می‌شود.
به گزارش میزان، خشکسالی، واژه‌ای که مردم خراسان جنوبی حدود دو دهه است با آن خو گرفته اند، در تمام این سال‌ها چشم امید مردم به آسمان بوده و آسمان هر سال بیشتر از سال قبل قهر خود را بر طبیعت خشک کویر نشان داده است.
امسال خراسان جنوبی وارد بیستمین سال خشکسالی شده، آمار‌ها نیز خبر‌های خوشی برای مردم استان ندارند و تداوم دو دهه خشکسالی را نشان می‌دهند.
کشاورزان خراسان جنوبی بهار و تابستان گذشته را به سختی پشت سرگذاشته اند و تمام امیدشان به پاییز و زمستان بود تا بلکه باران رحمت الهی پایان سال‌ها خشکی را برای آن‌ها نوید دهد، اما پاییز امسال نیز خشک‌تر از هر سال دیگری سپری شد و زمستان نیز هنوز قطره‌ای امید را در دل مردم زنده نکرده است.
آنطور که مدیرکل هواشناسی خراسان جنوبی می‌گوید میزان بارندگی‌ها در پاییز امسال تنها ۰.۶ میلی متر بوده که نسبت به دوره بلند مدت حدود ۹۲ درصد کاهش را نشان می‌دهد از طرفی طی سال‌های گذشته به طور مداوم شاهد افزایش وضعیت دمایی استان بوده ایم و این‌ها در کنار میزان تبخیر بالای سه هزار میلی متری وضعیت قرمز استان را حادتر کرده اند.
خشکسلی بسیار شدید در ۳۶ درصد استان
مدیرکل هواشناسی خراسان جنوبی از کاهش ۲۵ درصدی بارندگی‌ها در استان طی سال زراعی گذشته نسبت به بلندمدت خبر داد و گفت: میانگین بارندگی سال زراعی گذشته ۸۸.۵ میلی متر بوده است.
علیرضا خندان رو بیان کرد: از نظر کاهش بارندگی‌ها خراسان جنوبی بعد از استان‌های خوزستان و کهکیلویه و بویراحمد سومین استان کشور بوده است.
وی با بیان اینکه بر اساس شاخص‌های SPI دوره هفت ساله در حال حاضر ۱۰۰ درصد مساحت استان تحت تاثیر خشکسالی قرار دارد، عنوان داشت: بر اساس این شاخص‌ها هم اکنون ۳۸ درصد استان با خشکسالی متوسط، ۲۶ درصد خشکسالی شدید و ۳۶ درصد نیز با خشکسالی بسیار شدید مواجه است.
به گفته خندان رو خراسان جنوبی یکی از چهار استانی است که در یک دوره ۱۲ ماهه ۱۰۰ درصد مساحت آن درگیر با خشکسالی شده است.
خندان رو ادامه داد: همچنین بر اساس شاخص‌های خشکسالی در یک دوره یک ساله ۱۲ درصد مساحت استان درگیر خشکسالی خفیف، ۴۵ درصد خشکسالی متوسط، ۳۸ درصد خشکسالی شدید و پنج درصد نیز خشکسالی بسیارشدید شده است.
افزایش یک درجه‌ای وضعیت دمایی استان
وی با بیان اینکه یکی از شاخص‌های مد نظر SPI بارندگی، دما، رطوبت و تبخیر است، بیان داشت: در سال گذشته وضعیت دمایی استان نسبت به بلند مدت یک درجه افزایش یافته است.
مدیرکل هواشناسی خراسان جنوبی اضافه کرد: همچنین میزان تبخیر در استان بالای سه هزار میلی متر است که از استان‌هایی با تبخیر بسیار بالا است.
خندان رو با اشاره به اینکه خشکسالی از سال ۷۹ در استان آغاز شده است، عنوان داشت: طی این سال‌ها میزان گرد و خاک، کاهش آب‌های زیر زمینی و کاهش بارندگی‌ها روز به روز در حال افزایش بوده است.
کاهش ۹۲ درصدی بارندگی‌های پاییز
وی همچنین از کاهش ۵۰ درصدی بارندگی‌ها در پاییز امسال نسبت به سال گذشته خبر داد و گفت: میزان این بارندگی‌ها نسبت به دوره بلند مدت نیز حدود ۹۲ درصد کاهش را نشان می‌دهد.
در کنار وضعیت حاد بارندگی‌های استان، افزایش یک درجه‌ای وضعیت دمایی و تبخیر بالای سه هزار میلی متری طی سال‌های گذشته وضعیت برداشت از سفره‌های آب زیرزمینی ثابت مانده است و همین امر سبب کسری ۱۸۰ میلیون متر مکعبی مخازن آبی استان شده است.
همچنین کاهش تخلیه قنوات استان به یک سوم، افزایش شوری آب، خشک شدن بسیاری از چاه‌های آب، شکاف‌های ۳۲ کیلومتری در زمین و افزایش دشت‌های ممنوعه بحرانی استان از دو به هشت دشت از دیگر خبر‌های نگران کننده‌ای است که مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان جنوبی عنوان می‌کند.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان جنوبی با بیان اینکه خراسان جنوبی از حدود دو دهه پیش با پدیده خشکسالی مواجه است، اظهار کرد: یکی از تاثیرات مستقیم خشکسالی بر استان کاهش منابع آب تجدید پذیر استان بوده است.
کاهش آبدهی قنوات به یک سوم
حسین امامی با اشاره به اینکه تخلیه قنوات در سال ۷۸ بالغ بر ۶۰۰ میلیون مترمکعب بوده است، بیان کرد: این میزان در حال حاضر به ۲۰۰ میلیون متر مکعب یعنی حدود یک سوم کاهش پیدا کرده است.
وی ادامه داد: این در حالی است که طی این سال‌ها برداشت از منابع آبی ثابت بوده و همین امر سبب کسری مخزن شدید منابع آبی استان شده است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان جنوبی، میزان کسری مخازن استان را ۱۸۰ میلیون متر مکعب عنوان کرد و گفت: با اقدامات انجام شده از جمله کنتورگذاری چاه‌ها و اصلاح شبکه‌ها بخشی از این کسری مخزن جبران شده با این وجود کماکان حدود ۱۲۷.۵ میلیون مترمکعب کسری مخازن آبی را داریم.
امامی ادامه داد: علاوه بر این در سه دهه گذشته بالغ بر ۳.۳ میلیارد متر مکعب از سفره‌های آب زیرزمینی استان برداشت شده است.
وی با بیان اینکه ادامه این رویه عوارض زیادی برای منابع آبی استان داشته است، عنوان داشت: با ادامه این روند بسیاری از چاه‌های آبی نیاز به کف شکنی داشته و کیفیت آب نیز به شدت طی این سال‌ها کاهش پیدا کرده است.
وضعیت حاد فرونشست‌های زمین در سرایان
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان جنوبی، فرونشست لایه‌های زمین را یکی دیگر از عوارض خشکسالی در استان برشمرد و افزود: این پدیده به صورت فراگیر در سرایان مشاهده شده، اما در برخی از مناطق وضعیت حاد پیدا کرده است.
به گفته امامی در سال گذشته به صورت وسیع شاهد شکاف لایه‌های زمین در سطحی به طول ۳۲ کیلومتر در شهرستان سرایان بوده ایم.
وی همچنین به افزایش شوری آب به عنوان یکی دیگر از عوارض خشکسالی در استان اشاره کرد و گفت: با تداوم خشکسالی در استان شوری آب به شدت افزایش پیدا کرده و در برخی از مناطق چاه‌ها نیز به صورت کامل خشک شده اند.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان جنوبی با اشاره به وجود ۴۰ محدوده مطالعاتی در استان، عنوان داشت: از این تعداد ۱۷ محدوده آزاد و ۲۳ محدوده ممنوعه اعلام شده است.
امامی اضافه کرد: با تدوام خشکسالی در استان دشت‌های ممنوعه بحرانی استان از دو دشت در دهه ۸۰ به هشت دشت در حال حاضر افزایش پیدا کرده است.
خسارت ۴۸۱ میلیارد تومانی خشکسالی در بخش کشاورزی
رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی از خسارت ۴۸۱ میلیارد تومانی خشکسالی به بخش کشاورزی استان در سال زراعی گذشته خبر داد و گفت: این رقم در مقایسه با سال زراعی قبل از آن حدود دو برابر شده است.
هاشم، ولی پور مطلق با اشاره به خسارت ۲۸ میلیارد تومانی خشکسالی به باغات استان در این مدت، بیان کرد: علاوه بر این در سال زراعی گذشته خشکسالی و بی آبی بالغ بر ۳۷ میلیارد تومان به مزارع کشاورزی استان خسارت زده است.
وی همچنین از خسارت ۱۶۷ میلیارد تومانی خشکسالی به منابع آبی استان در سال زراعی گذشته خبر داد و گفت: بیشترین حجم خسارت خشکسالی به بخش زراعت و باغات استان بوده است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی، بیشترین حجم خسارت خشکسالی را در شهرستان بشرویه عنوان کرد و گفت: کمبود بارندگی و خشکسالی در سال گذشته بالغ بر ۱۸۴ میلیارد تومان به شهرستان بشرویه خسارت زده است.
ولی پور مطلق اضافه کرد: همچنین شهرستان خوسف با ۷۱ میلیارد تومان و شهرستان فردوس با ۶۷ میلیارد تومان به ترتیب بیشترین حجم خسارت خشکسالی را به خود اختصاص داده اند.
وی با بیان اینکه خشکسالی‌های چندین ساله در استان در بخش زراعی و باغی سبب خشک شدن درختان، کاهش محصول و بدکیفیت شدن محصولات شده است، عنوان داشت: در بخش دام و طیور نیز خشکسالی‌ها سبب کاهش جمعیت دام، کاهش میزان شیردهی، افزایش عدم باروری و سقط جنین دام شده است.
با وجود اینکه طبق نظر کارشناسان خشکسالی در استان نه تنها در سال جاری تدوام خواهد داشت بلکه اکنون بعد از دو دهه کمبود بارندگی خود را بدتر از سال‌های قبل نشان خواهد داد، اما امسال استان خراسان جنوبی در ردیف‌های آخر جدول بودجه کشور قرار گرفته و هنوز هم وعده‌های انتقال آب به استان تنها بر روی کاغذ باقی مانده است.
