صراط: پلاسکو تنها ساختمانی نبود که در عرض چند ثانیه فرو ریخت و به تلی از خاک و آهن تبدیل شد؛ پیشتر هم حوادث مشابهی برای ساختمان‌های بلند در اقصی‌نقاط جهان به وقوع پیوسته است. در این گزارش به ۸ مورد اشاره می‌شود.
به گزارش فارس، پنجشنبه هفته گذشته «پلاسکو» نخستین برج تجاری تهران در کمال ناباوری به علت آتش‌سوزی فرو ریخت و پایتخت‌نشینان را در بهت و اندوه فرو برد.
این اتفاق ناگوار، چنان غیرمنتظره بود که هنوز هم باورش برای بسیاری از مردم دشوار است اما پلاسکو تنها ساختمانی نبود که در عرض چند ثانیه فرو ریخت و به تلی از خاک و نخاله تبدیل شد. پیشتر هم حوادث مشابهی برای ساختمان‌های بلند در اقصی‌نقاط جهان به وقوع پیوسته که برج‌های دوقلوی تجارت جهانی در 11 سپتامبر 2001 مشهورترین آن‌هاست.
در ادامه برخی دیگر از حوادث مشابه را مرور می‌کنیم:
1. ساختمان رونان پوینت در انگلستان
در تاریخ 16 می سال 1968 فرو ریختن بخشی از ساختمان نوبنیاد و 22 طبقه رونان پوینت در شرق لندن باعث حیرت همگان شد.
یکی از نجات‌یافتگان، این حادثه را چنین بازگو کرده است: «من در طبقه هجدهم این ساختمان زندگی می‌کردم و صبح روز حادثه مشغول آماده کردن چای بودم که ناگهان صدای انفجار گاز به گوشم رسید و سپس طبقه‌های بالا مانند دومینو یکی پس از دیگری شروع به ریزش کردند.»
نکته جالب توجه اینکه عملیات ساختمانی 5 روز پیش از حادثه به اتمام رسیده بود، و با وجود سکونت حدود 260 نفر در آن، هیچ یک از طبقه‌ها مجهز به تأسیسات لازم نبود. البته با وجود شدت حادثه، فقط 4 کشته و 17 زخمی بر جای ماند اما شبهه بزرگی در ذهن همگان در مورد ایمنی ساختمان‌های بلندمرتبه ایجاد شد.
2. برج اسکای‌لاین در آمریکا
در دوم مارس سال 1973 برج مسکونی اسکای‌لاین (Skyline Plaza) واقع در ایالت ویرجینیا فرو ریخت و به تلی از خاک تبدیل شد. نکته جالب توجه اینکه در زمان این حادثه عملیات ساختمانی هنوز به پایان نرسیده بود و طبق برنامه ساخت‌وساز تا ماه آگوست داشت.
بررسی‌های کارشناسی علت حادثه را جابجایی ستون‌های بتنی در طبقه بیست دوم و وزن زیاد طبقه بیست و چهارم اعلام کردند. در نتیجه، طبقه‌های پایین توان مقاومت در برابر فشار وارده از بالا را نداشته و همین مسئله باعث شکسته شدن ستون‌ها و تخریب ساختمان شد.
در پی این حادثه، 14 کارگر ساختمانی کشته و 34 نفر نیز زخمی شدند.
3. هتل نیو ورلد در سنگاپور
در پانزدهم 1986 ساختمان 6 طبقه هتل نیو ورلد (Hotel New World) در یک دقیقه فرو ریخت و در حدود 50 نفر در زیر آوار آن مدفون شدند. این حادثه به عنوان تلخ‌ترین حادثه تاریخ سنگاپور پس از جنگ جهانی دوم ثبت شده است.
پس از این حادثه، عملیات امداد و نجات به سرعت آغاز شد و به مدت هفت روز ادامه یافت. در ضمن، برای تسهیل و تسریع عملیات مهندسان و متخصصانی از اقصی نقاط جهان دعوت به همکاری شدند.
در ابتدا، عملیات آواربرداری از بالا آغاز شد ولی نتیجه‌ای در بر نداشت. در روز و به کمک مهندسان خارجی حاضر در سنگاپور برای ساخت سیستم حمل‌ونقل، تونلی حفر شد و از طریق آن 17 نفر نجات یافتند.
در بررسی‌های کارشناسی علت این حادثه خطای انسانی در طراحی و محاسبه وزن ساختمان اعلام شد.
4. هتل رویال پلازا در تایلند
حوالی ساعت 10 صبح روز سیزدهم آگوست 1993 ساختمان هتل رویال پلازا (Nakhon Ratchasima) در کمتر از 10 ثانیه فرو ریخت. در واقع، هر طبقه در مدت 1.6 ثانیه تخریب شد. در اثر این حادثه ناگهانی 137 نفر از اهالی ساختمان کشته و 227 نفر نیز زخمی شدند.
بلافاصله عملیات امداد و نجات با امید به یافتن نشانی از حیات آغاز شد و افراد محبوس در زیر آوار از طریق تلفن‌های همراه درخواست کمک کردند. این تلاش‌ها ادامه یافت تا اینکه در پانزدهم آگوست زنی باردار از زیر تلی از آهن نجات پیدا کرد. از آنجایی‌که در زمان وقوع حادثه جلسه شرکت نفتی تایلند و تعدادی دیگر از جلسه‌ها و سمینارها به‌صورت همزمان در حال برگزاری بود، آمار تلفات نیز افزایش یافت.
علت حادثه افزودن 3 طبقه غیر مجاز در سال 1990 و ذخیره بیش از حد آب در پشت‌بام هتل اعلام شد. به همین دلیل، مالک، مهندس و معمار هتل از سوی پلیس بازداشت شدند.
5. مجتمع های‌لند در مالزی
بامداد روز 11 دسامبر 1993 بلوک شماره یک مجتمع مسکونی های‌لند (Highland) در اثر رانش زمین فرو ریخت. به گفته شاهدان عینی ساختمان با حرکت آهسته و سکوت مرگباری در برابر دید همگان فرو ریخت و با خاک یکسان شد. این ساختمان 12 طبقه در منطقه‌ای نزدیک به کوالالامپور (پایتخت مالزی) قرار داشت و علت اصلی سقوط آن ضعف در طراحی سیستم لوله‌کشی عنوان شد.
دامنه این حادثه زمانی وسیع‌تر شد که شرکت ساختمانی دیگری در جوار این مجتمع اقدام به عملیات ساختمانی کرد و در نتیجه فرسایش تدریجی باعث مسدود شدن برخی از لوله‌ها و انشعاب‌‌ها شد. علاوه بر این، بارش بی‌وقفه باران طی 10 روز باعث فشار بیشتر بر لوله‌ها شد و ترکیدگی لوله‌ها و مخلوط آب و خاک رس باعث فرو ریختن ساختمان شد.
در پی این حادثه، به منظور کاهش تلفات بلوک‌های 2 و 3 مجتمع تخلیه شدند. عملیات امداد و نجات در روز نخست باعث نجات برخی ساکنان شد. سپس برای مدت 12 روز ادامه یافت و منجر به یافتن 48 جسد از زیر آوار شد.
6. فروشگاه زنجیره‌ای سامپونگ در کره جنوبی
در بیست و نهم ژوئن 1995، فروشگاه زنجیره‌ای سامپونگ (Sampoong) در مدت 20 ثانیه با خاک یکسان شد و 502 کشته و 937 زخمی بر جای گذاشت. سهل‌انگاری و نادیده گرفتن اصول اخلاقی مهندسی از جمله عوامل شکل‌گیری این حادثه تلخ در تاریخ کره جنوبی معرفی شدند. البته مدیر ساختمان نیز از دیگر عوامل این حادثه شناخته شد؛ زیرا بنا به اصرارهای وی کاربری ساختمان از اداری به فروشگاه زنجیره‌ای در زمان ساخت تغییر یافت. البته این شخص بعدها نیز طبقه پنجم را با استفاده از مصالح سنگین به این بنا اضافه کرده بود.
افزودن کانال‌های تهویه هوا نیز فشار وارده را تا 4 برابر افزایش داده و از طرفی، پایه‌های نازک بتنی ساختمان تحمل تنها نیمی از 16 بار فشار وارده از این سازه فولادی را داشتند. در ماه آوریل، چند ماه پیش از حادثه، پایه‌های بتنی دچار ترک شدند ولی متاسفانه به دلیل زیاده‌خواهی مدیریت هیچ اقدامی در این مورد صورت نگرفت. در صورت حادثه و تقریبا 7 دقیقه پیش از تخریب، ستون‌ها شکاف‌های عمیق برداشته و کارکنان علائم هشدار را به صدا درآورند؛ ولی متاسفانه فرصتی برای پیشگیری از حادثه باقی نمانده بود و نزدیک به 1500 نفر در داخل ساختمان گرفتار شدند.
7. ساختمان دهلی در هند
در پانزدهم نوامبر سال 2010، باران‌های موسمی و طغیان رودخانه موجب تخریب ساختمانی در دهلی‌نو شد. در پی این حادثه ناگوار 67 نفر کشته و بیش از 150 نفر زخمی شدند.
در این ساختمان چند طبقه کارگران مهاجری از مناطق روستایی با حداقل دستمزد برای تأمین مخارج زندگی و به صورت غیر قانونی در این ساختمان ساکن بودند.
عملیات نجات در طول شب با استفاده از سگ‌های زنده‌یاب ادامه یافت و در طول این مدت خانواده‌های این افراد مضطرب منتظر دریافت خبری از بستگان خود بودند.
8. ساختمان اداری های-رایز در برزیل
در بیست و ششم ژانویه سال 2012، ساختمانی 20 طبقه (High-Rise) در برزیل به صورت ناگهانی فرو ریخت و در اثر ریزش بقایای آن ساختمان‌های اطراف نیز تخریب شدند. ابعاد این حادثه دامن‌گیر کلیه خیابان‌های اطراف میدان سینه‌لاندیا شد و در اثر آن 17 نفر جان خود را از دست دادند. از آنجایی‌که این منطقه بخش اداری ریو محسوب می‌شد، در صورت وقوع حادثه چند ساعت قبل از شروع ساعت کاری فاجعه‌ای انسانی به وقوع می‌پیوست.
طبق بررسی‌ها، علت ریزش ساختمان سستی بنا و ایجاد ترک اعلام شد که در اثر آن دو ساختمان کوچک در کنار این بنا نیز همانند قطعه‌های پازل فرو ریختند. البته با توجه به نزدیک شدن زمان برگزاری جام جهانی 2014 مسئولان به صورت جدی عملیات ساخت و نوسازی را اجرا کردند.
