صراط: ایلنا دو روز قبل از درگذشت مرحوم هاشمی رفسنجانی با محمد هاشمی گفت وگویی کرده است.
بخش هایی از این گفتگو به شرح زیر است؛
از رییس احتمالی مجمع تشخیص مصلحت نظام در دور بعد خبر دارید؟
من اطلاعی از این جریان ندارم. مقام معظم رهبری هستند که انتخاب می‌کنند.
شما قبلا گفته بودید عده‌ای سعی دارند آیت الله هاشمی را از صحنه حذف کنند، آیا این تلاش‌ها هنوز وجود دارد؟ فکر می‌کنید علت هجمه‌هایی که این روز‌ها دوباره علیه آیت الله هاشمی در حال شکل گیری است چیست؟ چرا عده‌ای مجددا سعی دارند همچنان به تخریب ایشان بپردازند؟
البته ریشه حمله به آقای هاشمی و برخورد‌ها با ایشان به امروز و دیروز بر نمی‌گردد؛ در سریال معمای شاه که پخش می‌شود مشاهد می‌کنید آقای هاشمی یکی از آن افرادی هستند که مورد شکنجه و خشونت بسیار زیادی قرار می‌کنند و مطالبی را علیه او مطرح می‌کنند. باید به یاد داشته باشیم انقلابی مثل انقلاب ما دوستان و دشمنان زیادی دارد آیت الله هاشمی یکی از استوانه‌های انقلاب هستند، ایشان از ابتدای نهضت تا به امروز حضور داشتند و جایگاهی انکار ناپذیر دارند و طبیعی است که مورد هجمه قرار بگیرند عده‌ای دست به تخریب ایشان بزنند.
زمانی مطرح کردند ایشان خاک ریز اول است و اگر می‌خواهیم امام را تخریب کنیم ابتدا باید هاشمی را مورد حمله قرار دهیم، روز دیگر هم مطرح کردند اگر می‌خواهیم رهبری را مورد هجمه قرار دهیم باید هاشمی را تخریب کنیم.
خلاصه همیشه به دلایل مختلف آیت الله هاشمی مورد همجه عده‌ای بودند، متاسفانه باید گفت کسانی که در داخل دست به تخریب ایشان می‌زنند از تیپ افراد تند و فاقد اخلاق هستند عده دیگری نیز معلوم نیست از کجا تحریک شده‌اند و تازگی هم ندارد تا هاشمی این شخصیت موثر و تاثیرگذار زنده است همیشه مورد هجمه دشمنمان انقلاب و نظام خواهد بود.
آیا هجمه‌ها و تخریب‌ها باعث شد ایشان دیگر پشت تریبون نماز جمعه قرار نگیرند؟
دلایلی خاصی وجود دارد، آیت الله هاشمی به دلیل مسائل شخصی تریبون نماز جمعه را کنار نگذاشت بلکه معتقد بود جایگاه نماز جمعه مقدس است نباید به صحنه‌های درگیری و زد و خوردها تبدیل شود.ایشان بنا به مصلحت نظام از حضور در نماز جمعه صرف نظر کردند و تصمیم گرفتند برای حفظ جایگاه این نماز در نظام جمهوری اسلامی ایران دیگر پشت تریبون آن قرار نگیرند.
آیا خود شما، اطرافیان و مسؤلان عالی رتبه نظام برای بازگشت ایشان به نماز جمعه صحبتی داشتید که به نماز جمعه برگردند؟
بله به دفعات به ایشان گفته شد که به تریبون نماز جمعه بازگردند، بار‌ها مردم و گروههای مختلف هنگامی که با ایشان دیدار داشتند این موضوع را مطرح کردند.
آیت الله هاشمی معتقد بودند تا وقتی که شرایط مختص به جایگاه نماز جمعه رعایت نشود بر نخواهند گشت. او معتقد است نباید نماز جمعه تبدیل به صحنه‌هایی شود که همه ما به خاطر داریم.
اصلاح‌طلبان آیا همه تخم مرغ‌های خود را در سبد روحانی خواهند گذاشت؟برخی از اصلاح طلبان معتقدند که در کنار روحانی گزینه دیگری هم باید باشد تا اگر اتفاقی رخ داد دست آنها خالی نباشد؟
اصولگرایان دقیقا قصد دارند چنین تاکتیکی را به کار ببرند، آنها می‌خواهند چندین گزینه در انتخابات داشته باشند تا بتوانند از امکانات مناظره استفاده کنند و در انت‌ها به قول خودشان ائتلاف کنند و سایر نامزد‌ها به نفع یک نفر انصراف بدهند.
اما اگر اصلاح طلبان چنین موضوعی را مطرح می‌کنند و می‌گویند در کنار روحانی گزینه‌های دیگری باید داشته باشیم به این دلیل است که اگر بر فرض یک درصد صلاحیت روحانی تأیید نشد افراد دیگری وجود داشته باشند، که در صورت تأیید نیازی نیست در کارزار رقابت نامزد دیگری حضور داشته باشند.
باید به یاد داشته باشیم از طرفی انتخاب گزینه دیگر در کنار روحانی باعث ریزش رأی او می‌شود؛ زیرا هر شخصی که وارد میدان رقابت می‌شود برای خود میزانی رأی دارد که می‌تواند آرای نامزذ اصلی را کاهش دهد. درون جناح اصلاح طلب بعضاً اگر چنین مسائلی مطرح می‌شود عمدتا توسط اشخاص گفته می‌شود. ما نمی‌بینیم در شورای اصلاح طلبان یا یکی از احزاب آن چنین مطالبی مطرح شود، عموما این نوع حرفها از سوی شخص گفته می‌شود.
از طرفی هم عده‌ای معتقدند روحانی را نباید در مناظرات تنها گذاشت بهتر است تعدادی کاندیدا حضور داشته باشند تا پاسخ اصولگریان و رقبای بالقوه‌ای که وجود دارند را بدهند.
آیا اصلاح طلبان شرطی برای حمایت از روحانی در سال ۹۲ گذاشته بودند؟
اگر شرط و شروطی هم وجود داشته من اطلاعی از آن ندارم، اما تصور نمی‌کنم چنین اتقاقی افتاده باشد. شاید بعد‌ها برای تشکیل کابینه توقعاتی وجود داشت که اطلاعی ندارم.سال ۹۲ فضای خاصی در کشور وجود داشت، در آن سال علاوه بر آقای هاشمی چند چهره شاخص دیگر از اصلاح طلبان نیز در انتخابات ثبت نام کردند. به خاطر دارم وقتی این افراد متوجه ثبت نام آیت الله هاشمی شدند، می‌خواستند از شرکت در انتخابات انصراف دهند حتی خود روحانی نیز تصمیم گرفت که به نفع ایشان کنار بکشند این افراد به دفتر آیت الله هاشمی آمدند و تصمیم خود را به سمع و نظر ایشان رساندند، اما ایشان به آنها گفتند «فعلا دست نگه دارید تا ببنیم شرایط به چه گونه‌ای پیش می‌رود.
بعد از اینکه صلاحیت آیت الله هاشمی تأیید نشد دو گزینه بیشتر پیش روی جریان اصلاحات قرار نگرفت. روحانی و عارف؛ صحبت‌هایی صورت گرفت که منجر به این شد نهایتا عارف به نفع روحانی از شرکت در انتخابات منصرف شود.
البته ذکر این نکته ضروری است در نامه‌ای که عارف برای کنارگیری از انتخابات نوشت او در آن قید نکرد که به نفع روحانی و در حمایت از او در انتخابات شرکت نمی‌کند.
دلیل رد صلاحیت آیت الله هاشمی چه بود؟
در همان سال همگان به خوبی می‌دانستند آیت الله هاشمی پیروز میدان انتخابات خواهد بود. اصولگرایان به خوبی می‌دانستند ایشان ۳۰ میلیون رأی دارد وقتی رد صلاحیت شدند جریان تند عناوینی مانند کنترل هاشمی را به کار می‌بردند، آنها صلاح کشور را در این می‌دانستند که آیت الله هاشمی پیروز میدان نباشد از این جهت هم رد صلاحیتش کردند.
هنگامی آیت الله هاشمی برای ثبت نام حاضر شد، موج جدیدی در آن روز‌ها به وجود آمد و عده‌ای معتقد بودند که با حضور ایشان انتخابات پرشور‌تر می‌شود.
درست است، زمانی که آیت الله هاشمی ثبت نام کردند موج جدیدی به راه افتاد. همین موج هم باعث پیروزی روحانی شد. به خاطر دارم وقتی که ایشان رد صلاحیت شدند مردم بسیار ناراحت و سرخورده شدند و مرتب به دفتر ایشان می‌آمدند و ابراز نگرانی می‌کردند.
سال ۹۲ برای اولین بار در تاریخ انقلاب و انتخابات شاهد بودیم آیت الله هاشمی از یک نفر نام بردند و صراحتاً به مردم معرفی کردند، به یاد ندارم در هیچ زمانی ایشان این‌گونه گزینه انتخابی خود معرفی کرده باشند در گذشته معیار‌ها رو می‌گفتند و ما از قرأتشان متوجه می‌شدیم منظورشان کیست، اما در سال ۹۲ بر اثر خواسته مردم رسماً اعلام کردند به روحانی رأی بدهید آن هم به این دلیل که در جبهه اصولگرا برخی از کاندیدا در درون خودشان اعلام کرده می‌کردند هاشمی از ماست؛ ایشان با این اعلام صریح شک و شبهاتی را که وجود داشت از بین بردند.
برخی‌ها معتقدند حمایت آیت الله رفسنجانی باعث شد روحانی رأی بالا بیاورد ارزیابی شما چیست؟
قطعا این اعلام حمایت باعث شد روحانی رأی بالا بیاورد.
انتظارات اصلاح طلبان بعد از انتخابات ۹۶ از روحانی چیست؟
به طور قطع نمی‌توان گفت. در حال حاضر حرف‌هایی که مطرح می‌شود بیشتر در زمینه مشارکت در امور، اداره کشور و همچنین حضور در کابینه است توقع دیگری از رئیس جمهوری نمی‌توان جز این داشت.
باید به این نکته توجه کرد رئیس جمهور برنامه‌های خود را اعلام می‌کند و مطابق آن دست به انتخاب همکاران و اعضای کابینه می‌زند پس نباید این توقع را داشت هر جریانی که از او حمایت می‌کند حتما باید جایی در کابینه داشته باشد.
روحانی بار‌ها اعلام کرده است فراجناحی است نظر شما در این مورد چیست؟
بله درست است روحانی عمدتا خود را اصلاح طلب نمی‌داند و بار‌ها اعلام کرده فراجناحی است با نگاهی به سوابق او می‌توان پی برد که در جبهه اصلاح طلبان حضور نداشته است. وی سمت‌هایی در بعد از پیروزی انقلاب داشت که صرفا تعدادی از آنها را در دوره اصلاحات پذیرفته و اینها دلیل نمی‌شود که بگوییم او یک اصلاح طلب است.
در انتخابات شورای دوم که اصلاح طلبان رد صلاحیت حداقلی داشتند، اصلاح طلبان به دلیل تکثر کاندیداها انتخابات را واگذار کردند، توصیه شما برای جلوگیری از این آسیب چیست؟
تکثر در انتخابات همیشه ضریب رقابت را بالا می‌برد، وقتی این ضریب بالا باشد بعضا یک رای می‌تواند باعث پیروزی یک فرد و جناح شود، در شورا‌ها رقابت شدیدی بین گروههای مختلف، اشخاص حقیقی و حقوقی مطرح است.
به خاطر دارم اوائل که کانون شورا‌ها اجرایی شد کسی به اهمیت آن مثل حالا فکر نمی‌کرد و جایگاه، کاربرد آن را تا به این حد مهم نمی‌دانست. افرادی که در آن شرکت می‌کردند در جایگاه کمتری بودند، اما امروز جایگاه شورا در اداره کشور مشخص و برجسته شده است و به همین نسبت رتبه و جایگاه و تعداد کسانی که داوطلب حضور می‌شوند بالا رفته است بنابراین در این رقابت سنگین کسی که بتواند اعتماد مردم را جلب کند پیروز است.
سخنگوی شورای نگهبان در نشست اخیر خواستار این شده بود که برای انتخابات شورا و با توجه به تعداد بالای این نامزد‌ها، نمایندگان مجلس طرحی در نظر داشته باشند تا شاهد تعدد کاندیدا نباشیم، به نظر شما بهترین روش برای این مسئله چیست و چه ضوابطی باید برای آن در نظر گرفت؟
تائید صلاحیت افراد در شورا‌ها بر عهده شورای نگهبان نیست و چون این‌گونه است قطعا با تعدد شرکت کنندگان رو‌به‌رو هستیم. یک جریان سیاسی وقتی می‌خواهد پیروز میدان باشد باید به صورت منسجم در رقابت‌ها شرکت کند. لیستی باید باید به مردم ارائه شود که در آن افراد متخصص و شناخته شده حضور داشته باشند کسانی که جامعه از آنها شناخت دقیق داشته باشند.
نکته دیگر این‌هر استان به تعداد نیازش نماینده معرفی کند به طور مثال اگر شهری نیازمند ۵ نماینده است ۱۰ نفر را معرفی نکند که خود این امر باعث شکسته شدن آرا می‌شود، افراد خوشنام معرفی کنند تا پیروزی اطمینان داشته باشند.
