صراط: چندی پیش یک کلیپ از جنگ خونین میان دو خروس در شبکه‌های پیام‌رسان میان مردم دست‌به‌دست می‌شد که نشان می‌داد در جنگ بین دو خروس، یکی از این پرنده‌ها سر پرنده دیگر را با نوک خود می‌برد و در جمع انبوهی از مردم تماشاچی رخدادی عجیب و ضد حقوق حیوانات رخ می‌دهد.
به نوشته روزنامه «شهروند» ادامه داد: هرچند که یک روی ماجرا این است که مردم علاقه‌مند چرا این کلیپ را دست‌به‌دست می‌کنند و چرا این جمعیت جمع شده‌اند تا جنگ میان دو پرنده را ببینند، اما قصد ما بحث در این حوزه نیست و قرار است از اقتصادی بگوییم که باعث جذابیت این جنگ‌های دلخراش شده است. جنگ خروس یکی از سرگرمی‌ها و البته یکی از منابع درآمدی در برخی شهرهای کوچک یا روستاهای نزدیک به شهرهاست. بله تعجب نکنید؛ درآمدزایی از خروس و جنگ خروس‌های لاری!
بیشتر خروس‌هایی را که برای جنگ آماده می‌شوند، خروس لاری می‌گویند که نژادهای مختلفی دارند. جنگ خروس‌ها و به‌اصطلاح عامیانه «خروس‌پرانی» در ایران از قدیم رواج و اقتصاد زیرزمینی و ضدقانونی دارد. این موضوع در مناطق مختلف ایران، مانند لرستان، کرمانشاه، ورامین، خرم‌آباد، خراسان (خراسان جنوبی)، سیستان و بلوچستان و در کشورهای اطراف مانند پاکستان، افغانستان، ترکیه، جنوب عراق، هند و کشمیر و... وجود دارد.
حتی در کشورهایی مانند پاکستان و افغانستان این موضوع رسمیت دارد و مسابقات ملی برای جنگ خروس‌ها برپا می‌شود؛ رینگ‌های خاصی برای آنها وجود دارد و شرط‌بندی‌های چند‌میلیون روپیه‌ای برای این مسابقات انجام می‌شود. البته این به‌غیر از صنعت جوجه‌کشی و پرورش خروس‌های لاری و جنگجوست.
صنعت پرورش جنگجوی پرنده!
حوزه پرورش خروس‌های جنگجو به نوعی خاص، تبدیل به صنعت شده است. گردش مالی جداگانه‌ای از مسابقات داشته و برای خودش طرفداران دیگری دارد. پرورش خروس لاری و جوجه‌کشی نسل‌های مختلف آن در شهرهای مختلف ایران مانند کرمانشاه، اهواز، لرستان و استان گیلان رواج دارد.
خروس‌های جنگجو نژادهای مختلفی دارند. نژادهای ترک، افغان، شامو، لاری و ماداگاسکار که از جنگنده‌ترین خروس‌ها به‌حساب می‌آیند و بازنده‌ای وجود ندارد. در این جنگ فقط برنده یا مرده معنی دارد. هزینه برای پرورش یک خروس جنگجو از چندروزگی یک جوجه آغاز می‌شود، اما پرورش نهایی برای جنگ واقعی از هفت‌ماهگی یک خروس شروع شده و تا پایان عمرش ادامه دارد. عمر مفید یک خروس جنگجو در حدود دو‌سال است. اینها خلاصه زندگی یک خروس جنگجوست. او جنگ می‌کند یا برنده بیرون می‌آید یا چشمش را از دست می‌دهد یا جانش را. اما تماشاگران و سوداگران این مسابقه، برنده‌های اصلی این تجارت پرسود و خشن شده‌اند.
دستگاه تردمیل برای خروس
اجازه بدهید از ابتدای پرورش یک خروس جنگی شروع کنیم. یک تخم نطفه‌دار قطعی که برای جوجه‌کشی خروس جنگی معامله می‌شود، بسته به نوع و نژاد حدود 30 تا 50 هزار تومان به‌فروش می‌رسد. اگر تخم‌مرغ تضمینی باشد، می‌توان هر دانه از تخم‌مرغ‌ها را به قیمت 70 تا 100 هزار تومان هم خرید. تضمین این تخم‌مرغ‌ها با امضاست و به‌طور قطع به شما یک جوجه اصیل جنگی تحویل خواهد داد. البته جنگنده کامل بودن آن بستگی به پرورش خریدار دارد.
پس از 21 روز که جوجه‌ها از تخم بیرون آمدند، از همان روز نخست پرورش یک جوجه جنگی آغاز می‌شود. این موضوع به دلیل این‌که تغذیه در جنگنده بودن و استخوان‌بندی یک جنگجو اهمیت دارد، باید به دقت زیر نظر گرفته شود. تغذیه یک جوجه جنگجو باید تلفیقی از مواد ویتامین مخصوص ماکیان، گندم، لبنیات، تخم‌مرغ پخته، میوه و سبزیجات باشد. ضمن این‌که برای یک جنگجو باید جایی جدای از بقیه خروس‌ها باشد. بنابراین از همان ابتدا اگر هزینه تهیه جای جداگانه برای این جوجه‌ها را در نظر نگیریم، از ابتدا تا هفت‌ماهگی چیزی نزدیک به یک تا دو میلیون تومان است. این هزینه‌ها علاوه بر تغذیه و محل نگهداری شامل تمرینات و حتی خرید «تردمیل» برای خروس می‌شود.
در مجموع آماده‌سازی برای جنگ از همه مراحل هزینه بیشتری دارد، گرچه بیشتر هزینه‌ها در طول مدت زمان پرورش خروس جنگی انجام می‌شود. هزینه پرورش خروس جنگی حتی بدون دارو و به‌طور سنتی شاید خیلی هنگفت به‌نظر نرسد، اما با توجه به جثه خروس و وزن چندکیلویی‌اش (حدود 6 تا 8 کیلو)، صرف 100 تا 120 هزار تومان به‌طور هفتگی برای پرورش خروس جنگی بالا به‌نظر می‌رسد، البته طبیعی است که هزینه در مقادیر و تعداد بالای جوجه‌ها کمی کمتر خواهد بود، اما باز هم قابل توجه است. این نکته جالب توجه است که غذای خاص جنگ در هفته‌های پیش از مسابقه یک شب در میان به خروس داده می‌شود که شامل گردو، پسته، بادام، زنجفیل، خرما، عسل، آرد ذرت و آرد گندم است و به شکل نواله (لقمه‌های کوچک که از آسیاب کردن این مواد به دست می‌آید) به خروس داده می‌شود. هزینه تهیه 500 گرم از این معجون هم به‌طور تقریبی 40 تا 50 هزار تومان است!
تعیین قیمت خروس با شیوه جنگ
حال پس از همه این هزینه‌ها به نظر می‌رسد قیمت یک خروس جنگجوی کامل (که برای جنگ آماده است) نباید خیلی ارزان باشد؛ گرچه نکته‌های زیادی ازجمله نژاد خروس در تعیین قیمت آن بسیار موثر است. به همین دلیل است که قیمت خروس‌های جنگی جوان و زیر یک‌سال به 2 یا 3 میلیون تومان هم می‌رسد (به‌اندازه یک کره اسب). البته قیمت خروس‌های بالغ بعد از گذر از یک‌سالگی بسته به تعداد جنگ‌هایشان و این‌که در چند جنگ پیروز شده‌اند، تعیین می‌شود. موضوع دیگری که در تعیین قیمت خروس‌های جنگی موثر است، شگرد جنگ‌ها و شیوه‌هایشان است. شگرد جنگی خار زدن مهم‌ترین و اصلی‌ترین تاکتیک جنگ است و خروس‌های خارزن قیمت‌های بالایی دارند. بالازن، یوغ‌انداز و کولی‌ده ازجمله شگردهای اصلی و مهم جنگ خروس‌ها است که در قیمت آنها تاثیر زیادی دارد.
البته قد و قواره (دُنگ) خروس هم در قیمتش خیلی تاثیر دارد. خروس‌هایی با قد متوسط از گران‌ترین خروس‌ها هستند؛ خروس با دنگ بالا قیمت خیلی بالایی ندارد و خروس‌هایی با دُنگ پایین برای نوع خاصی از جنگ تربیت می‌شوند. آماده بودن برای جنگ هم قیمت یک خروس لاری را بالا می‌برد. اما به‌هرحال با توجه به همه نکات در مورد پرورش این حیوانات، یک خروس جنگی بالغ بین 500 هزار تومان تا 3 یا 4 میلیون تومان هم قیمت دارد. جوجه‌های کمتر از هفت‌ماه نیز قیمتی بین 400 هزار تومان تا 2 میلیون تومان دارند.
رینگ‌های مسابقه خروس
پس از این هزینه‌ها نوبت مسابقه است. در این مسابقات نیز شرط‌بندی یا گروبندی‌های کلانی وجود دارد و بسیار هم رایج است. بهترین زمین برای مسابقه خروس‌ها نیز زمین خاکی کوبیده شده است که صاحبان هر دو خروس به‌طور مداوم نزدیک این رینگ می‌نشینند. البته در پاکستان و هند به‌طور رسمی و غیررسمی حتی برای این مسابقات بلیت هم فروخته می‌شود. برای مثال در حیدرآباد هند این نوع بلیت‌ها تا 20 روپیه (هر روپیه 45.8 تومان و روپیه پاکستان 290 تومان) هم فروخته می‌شود.
شرط‌بندی برای برد و باخت در جنگ خروس‌ها شبیه شرط‌بندی برای اسب‌دوانی و به شیوه درصدی است. البته در این کشورها شرط‌بندی‌های میلیونی برای جنگ خروس‌ها می‌شود. در کشور ما نیز این رسم رواج دارد، هرچند که مانند شرط‌بندی روی مسابقات اسب‌دوانی نه سازمان‌یافته و مشخص است و نه قانونی. اما میزان گروبندی در این جنگ‌ها تا حدود زیادی ارتباط با قیمت خروس‌های جنگنده دارد؛ به این معنا که بیش از قیمت یک خروس برایش شرط نمی‌بندند.
تبعات اجتماعی تخلف شرط‌بندی
در این مسابقات گروبندی برای مساوی شدن هم وجود دارد یا در مواردی لازم است فقط بخشی از شرط‌بندی (چارک دادن یا پرداخت یک‌چهارم از توافق شرط‌بندی) پرداخت شود. در موارد خاص مانند جنگ خروس‌های ماداگاسکاری ممکن است حتی بیش از قیمت یک خروس گروبندی شود. پس اگر شنیدید که جایی برای جنگ خروس‌ها تا 10 میلیون هم شرط‌بندی کرده‌اند، تعجب نکنید، ولی باید به عواقب و پیامدهای اقتصادی و اجتماعی آن نیز فکر کرد.
بیشتر افرادی که روی جنگ خروس‌ها شرط‌بندی می‌کنند از پرورش‌دهندگان عمده یا صنعت جوجه‌کشی خروس لاری و جنگی نیستند بلکه به‌طور خاص یا موردی این پرندگان را پرورش می‌دهند یا از آنها نگهداری می‌کنند؛ آن هم به این دلیل است که هزینه‌های برد و باخت در این جنگ بالاست و ممکن است به قیمت جان یک خروس یا از دست دادن چشم یا پایش تمام شود.
به نوشته روزنامه «شهروند» ادامه داد: هرچند که یک روی ماجرا این است که مردم علاقه‌مند چرا این کلیپ را دست‌به‌دست می‌کنند و چرا این جمعیت جمع شده‌اند تا جنگ میان دو پرنده را ببینند، اما قصد ما بحث در این حوزه نیست و قرار است از اقتصادی بگوییم که باعث جذابیت این جنگ‌های دلخراش شده است. جنگ خروس یکی از سرگرمی‌ها و البته یکی از منابع درآمدی در برخی شهرهای کوچک یا روستاهای نزدیک به شهرهاست. بله تعجب نکنید؛ درآمدزایی از خروس و جنگ خروس‌های لاری!
بیشتر خروس‌هایی را که برای جنگ آماده می‌شوند، خروس لاری می‌گویند که نژادهای مختلفی دارند. جنگ خروس‌ها و به‌اصطلاح عامیانه «خروس‌پرانی» در ایران از قدیم رواج و اقتصاد زیرزمینی و ضدقانونی دارد. این موضوع در مناطق مختلف ایران، مانند لرستان، کرمانشاه، ورامین، خرم‌آباد، خراسان (خراسان جنوبی)، سیستان و بلوچستان و در کشورهای اطراف مانند پاکستان، افغانستان، ترکیه، جنوب عراق، هند و کشمیر و... وجود دارد.
حتی در کشورهایی مانند پاکستان و افغانستان این موضوع رسمیت دارد و مسابقات ملی برای جنگ خروس‌ها برپا می‌شود؛ رینگ‌های خاصی برای آنها وجود دارد و شرط‌بندی‌های چند‌میلیون روپیه‌ای برای این مسابقات انجام می‌شود. البته این به‌غیر از صنعت جوجه‌کشی و پرورش خروس‌های لاری و جنگجوست.
صنعت پرورش جنگجوی پرنده!
حوزه پرورش خروس‌های جنگجو به نوعی خاص، تبدیل به صنعت شده است. گردش مالی جداگانه‌ای از مسابقات داشته و برای خودش طرفداران دیگری دارد. پرورش خروس لاری و جوجه‌کشی نسل‌های مختلف آن در شهرهای مختلف ایران مانند کرمانشاه، اهواز، لرستان و استان گیلان رواج دارد.
خروس‌های جنگجو نژادهای مختلفی دارند. نژادهای ترک، افغان، شامو، لاری و ماداگاسکار که از جنگنده‌ترین خروس‌ها به‌حساب می‌آیند و بازنده‌ای وجود ندارد. در این جنگ فقط برنده یا مرده معنی دارد. هزینه برای پرورش یک خروس جنگجو از چندروزگی یک جوجه آغاز می‌شود، اما پرورش نهایی برای جنگ واقعی از هفت‌ماهگی یک خروس شروع شده و تا پایان عمرش ادامه دارد. عمر مفید یک خروس جنگجو در حدود دو‌سال است. اینها خلاصه زندگی یک خروس جنگجوست. او جنگ می‌کند یا برنده بیرون می‌آید یا چشمش را از دست می‌دهد یا جانش را. اما تماشاگران و سوداگران این مسابقه، برنده‌های اصلی این تجارت پرسود و خشن شده‌اند.
دستگاه تردمیل برای خروس
اجازه بدهید از ابتدای پرورش یک خروس جنگی شروع کنیم. یک تخم نطفه‌دار قطعی که برای جوجه‌کشی خروس جنگی معامله می‌شود، بسته به نوع و نژاد حدود 30 تا 50 هزار تومان به‌فروش می‌رسد. اگر تخم‌مرغ تضمینی باشد، می‌توان هر دانه از تخم‌مرغ‌ها را به قیمت 70 تا 100 هزار تومان هم خرید. تضمین این تخم‌مرغ‌ها با امضاست و به‌طور قطع به شما یک جوجه اصیل جنگی تحویل خواهد داد. البته جنگنده کامل بودن آن بستگی به پرورش خریدار دارد.
پس از 21 روز که جوجه‌ها از تخم بیرون آمدند، از همان روز نخست پرورش یک جوجه جنگی آغاز می‌شود. این موضوع به دلیل این‌که تغذیه در جنگنده بودن و استخوان‌بندی یک جنگجو اهمیت دارد، باید به دقت زیر نظر گرفته شود. تغذیه یک جوجه جنگجو باید تلفیقی از مواد ویتامین مخصوص ماکیان، گندم، لبنیات، تخم‌مرغ پخته، میوه و سبزیجات باشد. ضمن این‌که برای یک جنگجو باید جایی جدای از بقیه خروس‌ها باشد. بنابراین از همان ابتدا اگر هزینه تهیه جای جداگانه برای این جوجه‌ها را در نظر نگیریم، از ابتدا تا هفت‌ماهگی چیزی نزدیک به یک تا دو میلیون تومان است. این هزینه‌ها علاوه بر تغذیه و محل نگهداری شامل تمرینات و حتی خرید «تردمیل» برای خروس می‌شود.
در مجموع آماده‌سازی برای جنگ از همه مراحل هزینه بیشتری دارد، گرچه بیشتر هزینه‌ها در طول مدت زمان پرورش خروس جنگی انجام می‌شود. هزینه پرورش خروس جنگی حتی بدون دارو و به‌طور سنتی شاید خیلی هنگفت به‌نظر نرسد، اما با توجه به جثه خروس و وزن چندکیلویی‌اش (حدود 6 تا 8 کیلو)، صرف 100 تا 120 هزار تومان به‌طور هفتگی برای پرورش خروس جنگی بالا به‌نظر می‌رسد، البته طبیعی است که هزینه در مقادیر و تعداد بالای جوجه‌ها کمی کمتر خواهد بود، اما باز هم قابل توجه است. این نکته جالب توجه است که غذای خاص جنگ در هفته‌های پیش از مسابقه یک شب در میان به خروس داده می‌شود که شامل گردو، پسته، بادام، زنجفیل، خرما، عسل، آرد ذرت و آرد گندم است و به شکل نواله (لقمه‌های کوچک که از آسیاب کردن این مواد به دست می‌آید) به خروس داده می‌شود. هزینه تهیه 500 گرم از این معجون هم به‌طور تقریبی 40 تا 50 هزار تومان است!
تعیین قیمت خروس با شیوه جنگ
حال پس از همه این هزینه‌ها به نظر می‌رسد قیمت یک خروس جنگجوی کامل (که برای جنگ آماده است) نباید خیلی ارزان باشد؛ گرچه نکته‌های زیادی ازجمله نژاد خروس در تعیین قیمت آن بسیار موثر است. به همین دلیل است که قیمت خروس‌های جنگی جوان و زیر یک‌سال به 2 یا 3 میلیون تومان هم می‌رسد (به‌اندازه یک کره اسب). البته قیمت خروس‌های بالغ بعد از گذر از یک‌سالگی بسته به تعداد جنگ‌هایشان و این‌که در چند جنگ پیروز شده‌اند، تعیین می‌شود. موضوع دیگری که در تعیین قیمت خروس‌های جنگی موثر است، شگرد جنگ‌ها و شیوه‌هایشان است. شگرد جنگی خار زدن مهم‌ترین و اصلی‌ترین تاکتیک جنگ است و خروس‌های خارزن قیمت‌های بالایی دارند. بالازن، یوغ‌انداز و کولی‌ده ازجمله شگردهای اصلی و مهم جنگ خروس‌ها است که در قیمت آنها تاثیر زیادی دارد.
البته قد و قواره (دُنگ) خروس هم در قیمتش خیلی تاثیر دارد. خروس‌هایی با قد متوسط از گران‌ترین خروس‌ها هستند؛ خروس با دنگ بالا قیمت خیلی بالایی ندارد و خروس‌هایی با دُنگ پایین برای نوع خاصی از جنگ تربیت می‌شوند. آماده بودن برای جنگ هم قیمت یک خروس لاری را بالا می‌برد. اما به‌هرحال با توجه به همه نکات در مورد پرورش این حیوانات، یک خروس جنگی بالغ بین 500 هزار تومان تا 3 یا 4 میلیون تومان هم قیمت دارد. جوجه‌های کمتر از هفت‌ماه نیز قیمتی بین 400 هزار تومان تا 2 میلیون تومان دارند.
رینگ‌های مسابقه خروس
پس از این هزینه‌ها نوبت مسابقه است. در این مسابقات نیز شرط‌بندی یا گروبندی‌های کلانی وجود دارد و بسیار هم رایج است. بهترین زمین برای مسابقه خروس‌ها نیز زمین خاکی کوبیده شده است که صاحبان هر دو خروس به‌طور مداوم نزدیک این رینگ می‌نشینند. البته در پاکستان و هند به‌طور رسمی و غیررسمی حتی برای این مسابقات بلیت هم فروخته می‌شود. برای مثال در حیدرآباد هند این نوع بلیت‌ها تا 20 روپیه (هر روپیه 45.8 تومان و روپیه پاکستان 290 تومان) هم فروخته می‌شود.
شرط‌بندی برای برد و باخت در جنگ خروس‌ها شبیه شرط‌بندی برای اسب‌دوانی و به شیوه درصدی است. البته در این کشورها شرط‌بندی‌های میلیونی برای جنگ خروس‌ها می‌شود. در کشور ما نیز این رسم رواج دارد، هرچند که مانند شرط‌بندی روی مسابقات اسب‌دوانی نه سازمان‌یافته و مشخص است و نه قانونی. اما میزان گروبندی در این جنگ‌ها تا حدود زیادی ارتباط با قیمت خروس‌های جنگنده دارد؛ به این معنا که بیش از قیمت یک خروس برایش شرط نمی‌بندند.
تبعات اجتماعی تخلف شرط‌بندی
در این مسابقات گروبندی برای مساوی شدن هم وجود دارد یا در مواردی لازم است فقط بخشی از شرط‌بندی (چارک دادن یا پرداخت یک‌چهارم از توافق شرط‌بندی) پرداخت شود. در موارد خاص مانند جنگ خروس‌های ماداگاسکاری ممکن است حتی بیش از قیمت یک خروس گروبندی شود. پس اگر شنیدید که جایی برای جنگ خروس‌ها تا 10 میلیون هم شرط‌بندی کرده‌اند، تعجب نکنید، ولی باید به عواقب و پیامدهای اقتصادی و اجتماعی آن نیز فکر کرد.
بیشتر افرادی که روی جنگ خروس‌ها شرط‌بندی می‌کنند از پرورش‌دهندگان عمده یا صنعت جوجه‌کشی خروس لاری و جنگی نیستند بلکه به‌طور خاص یا موردی این پرندگان را پرورش می‌دهند یا از آنها نگهداری می‌کنند؛ آن هم به این دلیل است که هزینه‌های برد و باخت در این جنگ بالاست و ممکن است به قیمت جان یک خروس یا از دست دادن چشم یا پایش تمام شود.
