صراط: یک منتقد معیار اصلی برای سنجش میزان جذب مخاطب تلویزیون را کارهای نمایشی دانست و گفت: برنامههایی مثل اخبار، برنامههای گفتوگومحور و آیتمی همیشه حضور دارند و گذرا هستند و با وجود مخاطبان خاص و حتی گاهی انبوه به عنوان معیار سنجش جذب مخاطب برنامههای تلویزیونی محسوب نمیشوند؛ مهم این است که کارهای نمایشی تا چه اندازه میتوانند مخاطب دائمی تلویزیون را پای خودش نگه دارد.
محمدتقی فهیم در گفتوگو با ایسنا، در ادامه مطلب بالا اضافه کرد: امسال در زمینهی کارهای نمایشی، تلویزیون نتوانست توفیق چندانی به دست آورد؛ البته در بخشهای دیگر موفق بود، اما همانطور که گفتم آن بخشها معیار سنجش میزان جذب مخاطب نیستند؛ به عنوان مثال در سالهای گذشته سریال «پایتخت» واقعاً دیده میشد و بعضاً بیشتر خانوادهها مراسم دید و بازدیدشان را به گونهای تنظیم میکردند که این سریال را از دست ندهند؛ در حالی که سریالهای نوروزی امسال آنطور که باید، مورد توجه قرار نگرفتند؛ در ایام نوروز مردم معمولاً گذری برنامههای تلویزیون را تماشا میکنند، مگر آنکه برنامهها بتوانند با دل، روح و دغدغههای آنها ارتباط برقرار کنند.
این منتقد آثار نمایشی در ادامهی سخنانش به شرایط مالی نامناسب رسانه ملی اشاره کرد و با بیان اینکه «تلویزیون در تعطیلات نوروز تلاش زیادی کرد تا آنتنش را پر کند»، گفت: کاملاً مشخص بود که مدیریت تلویزیون تلاش کرده بود تا در این شرایط کمبود بودجه با برنامههای کم هزینهی دیگری آنتنهای خودش را پر کند و با دعوت از چهرهای معروف، مخاطبان را نگه دارد؛ ولی به هر حال معیار سنجش ما مخاطب دائمی است، یعنی مخاطبی که حاضر است از بعضی برنامههای شخصی خودش بگذرد و وقتش را به تلویزیون اختصاص دهد.
فهیم با اشاره به سریالهای نوروزی 95 یادآور شد: سریالهای امسال محتوای قوی نداشتند تا در درام، خودشان را به قوت نشان دهند؛ کاملاً مشخص بود که کارها شتابزده تولید شدهاند، اما برنامههای گفتوگو محور امسال بهتر دیده شدند.
او قصه جذاب و دارای فراز و نشیب، ساختار خوب، محتوای مناسب و شخصیتهای پخته را از شاخصههای یک سریال خوب دانست و تصریح کرد، «سریالهای امسال فاقد این ویژگیها بود.»
فهیم معتقد است «در سال 95 رسانه ملی به باید در راستای مهمترین اتفاقهای جامعه حرکت و بتواند مشکلات و دغدغههای مردم را رصد کند.»
او بیکاری، تولید، اقتصاد مقاومتی، پولهای حرام و همچنین مساله ناامنی منطقه و امنیت کشور ایران در این شرایط را از جمله مسائل مهم جامعه و دغدغههای مردم برشمرد و گفت: اینها مسائلی است که باید به آنها توجه کرد و نباید به سمت مقولههای کاذب اجتماعی رفت، آنها را بزرگ کرد و ملاک و معیار قرار داد.
این منتقد آثار نمایشی بار دیگر به سریالهای نوروزی اشاره کرد و گفت: به نظر میرسد شرایط مالی نامناسب صداوسیما باعث شد تا آنها بیشتر به موضوعاتی بپردازند که به این مشکلشان مربوط باشد. این شروع مناسبی برای صداوسیما نیست که در کنار این میزان آگهی بازرگانی که بیشترینشان به بانکها اختصاص دارد، محتوای سریالها را هم قبضه میکنند. امسال با سریال «قرعه» بانکها به بحث محتوای سریالها ورود کردند و من فکر میکنم که باید جدیتر به این آسیبشناسی توجه کرد.
فهیم با بیان اینکه «مقام معظم رهبری سال 95 را سال «اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل» نامگذاری کردند»، سخنانش را اینگونه ادامه داد: وقتی امسال اینگونه نامگذاری شده است، طبیعتاً تبلیغ بانکداری به شکل افراطی نمیتواند در راستای این هدف باشد. از تمام شواهد برمیآمد که امسال مدیریت و برنامهریزی فکرشدهای پشت این سریالها نبوده است تا در بخش محتوا به مسائل جدی جامعه بپردازند. سال 95 باید اتاق فکرها و مدیریتهای رسانه ملی بیش از پیش رایزنی و سوژهیابی و سوژهها را متناسب با رویکردهای جامعه مطرح کنند؛ به عنوان مثال بالا بردن تحمل مردم در شرایط فعلی و در برابر مشکلات و ناملایماتیهایی که وجود دارد، از جمله این سوژهها است.
او که معتقد است «سریالها باید در قالب نمایش به جدیترین دغدغههای مردم بپردازند» در همین راستا گفت: اما انگار سریالها تبدیل به یک آگهی بازرگانی برای سود بیشتر بانکها شدهاند و مردم را به سمت رویاپردازیهای کاذب و غیرموجه سوق میدهند.
فهیم متکر شد: با توجه به اینکه تولید در کشور ما خوابیده است، باید مدیران ما به بخش تولید توجه ویژهتری کنند؛ وقتی ما تا این اندازه در زیربناهای تولیدی مشکل داریم، نباید بستر روایت قصهی یک سریال رسانه ملی در ایام مهمی را شغل رستورانداری قرار دهند؛ امروز تمام شهرهای ما پر شده از رستوران و کافه و چایخانه و تمام بخش تولید خوابیده است؛ این موضوع نشاندهنده این است که برنامهسازان ما توجهی به این مسائل ندارند.
او مسائلی چون پولشویی و ورود پولهای کثیف به جامعه را از جمله مسائل مهم جامعه دانست و خاطرنشان کرد: امروز در کشور ما این موضوعات مطرح هستند؛ بنابراین در شرایطی که دولت با این مشکلات روبهرو است، نباید سریالی که مبلغ جریان بانکی است ساخته شود؛ سریالی مثل «قرعه» اساساً مردم را از مسیر تولید اجتماعی دور میکند. زمانی خود ما با بلیتهای بختآزمایی مخالف بودیم و آن را عامل تخریب افکار مردم و تزریق رویاهای ناسالم میدانستیم و حالا امروز این قبیل موضوعات در سریالهای ما مطرح میشوند که تاثیرات نامناسبی را بر روی مردم به جا خواهند گذاشت.
این منتقد همچنین به سریال «بیمار استاندارد» اشاره کرد و آن را از لحاظ ساختار سریال خوبی برشمرد و گفت: سریال «بیمار استاندارد» از لحاظ فرمی قابل توجه بود و اجرای مناسب داشتند، اما محتوای آن خیلی با ایام نوروز مناسبت نداشت و به نوعی افسردگی و ناراحتی را به مردم تزریق میکرد.
فهیم در پایان سخنانش اظهار کرد: این جور فرصتها کم پیش میآید که سه نوع سریال تولیدی همزمان از رسانه ملی پخش شود؛ از این فرصت باید استفادهی بهینه کرد و به مسائل مهم و اساسی چون بیکاری، ربا و پولشویی پرداخت.