صراط: باراک اوباما رئیس‌جمهور آمریکا یک روز پس از سخنرانی بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر رژیم‌صهیونیستی علیه توافق هسته‌ای، طی نطقی به حمایت از این توافق پرداخت.
وی که در دانشگاه واشنگتن صحبت می‌کرد، در ابتدا با اشاره به نطق جان اف کندی در همین دانشگاه، گفت در آن زمان در حالی که بسیاری از تحلیلگران به دنبال جنگ با شوروی بودند، وی «گزینه‌ای جایگزین» یعنی دیپلماسی را برگزید.
اوباما با اشاره به توافق هسته‌ای با ایران، گفت: «به توافقی رسیده‌ایم که برای همیشه راه دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای را مسدود می‌کند. این، مانند هر قرارداد دیگری، همه مشکلات ما با ایران را حل نمی‌کند، اما اهداف مهم امنیتی ما را محقق می‌کند.»
رئیس‌جمهور آمریکا با بیان اینکه واشنگتن باید این طرز فکر را که جنگ را به دیپلماسی ترجیح می‌دهد، کنار گذاشت، گفت: «پس از یک دهه ما هنوز داریم با تبعات جنگ عراق دست و پنجه نرم می‌کنیم. هزاران نفر از جوانان ما کشته و ده‌ها هزار نفر زخمی شدند.»
وی افزود: «خنده‌دار است که تنها یک نفر از آن جنگ سود برد و آن هم جمهوری اسلامی ایران بود که شاهد سرنگونی مهم‌ترین دشمن راهبردی خود بود.»
رئیس‌جمهور آمریکا ادامه داد که این مسئله تاریخی اکنون در ارتباط با توافق با ایران هم صادق است. وی با بیان اینکه «برنامه هسته‌ای شاه در دهه 60 و 70 با حمایت ایالات متحده شکل گرفت»، به جنگ ایران و عراق اشاره کرد و گفت در آن زمان صدام به وحشیگری از تسلیحات شیمیایی علیه ایران استفاده کرد.
وی گفت پس از آن، زمانی که دولت جورج بوش روی کار آمد، ایران سانتریفیوژی نداشت، «اما زمانی که من روی کار آمدم، آن‌ها چند هزار سانتریفیوژ نصب کرده بودند.»
اوباما اذعان کرد که مواضع سرسختانه و ادبیات تند واشنگتن در این مدت حتی نتوانست روند برنامه هسته‌ای ایران را کند کند، چه برسد به اینکه این کشور را متقاعد به متوقف کردن برنامه‌اش کند.
وی با بیان اینکه سوالی در مورد لزوم جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای وجود ندارد، گفت مسئله این است که چطور باید به این هدف دست یافت.
رئیس‌جمهور آمریکا با بیان اینکه در این مدت وی همه گزینه‌ها از جمله گزینه نظامی را روی میز داشت، گفت گزینه نظامی به تنهایی قادر به محدود کردن برنامه ایران نیست.
وی با بیان اینکه دولتش توانست «تحریم‌هایی بی‌سابقه» علیه ایران اعمال کند، گفت: «به یاد داشته باشید که تحریم‌های یکجانبه 40 سال است که علیه ایران اعمال می‌شود و نتوانست به آن‌ها فشار بیاورد تا پای میز بیایند. بلکه این حاصل قطعنامه‌ای بود که توانستیم صادر کنیم و ائتلافی که به وجود آورد.»
اوباما گفت به دلیل آن قطعنامه‌ها و همچنین پافشاری آمریکا بود که کشورهای مختلف مانند چین، هند، کره جنوبی و ژاپن و همچنین کشورهای اروپایی حاضر شدند حتی به قیمت خسارت‌های چند میلیارد دلاری با آمریکا همراه شوند و تحریم‌ها را اعمال کنند.
وی سپس به انتقاد از منتقدین توافق هسته‌ای پرداخت و گفت در زمان حصول توافق موقت در سال 2013 نیز بسیاری آن را توافقی بد دانسته و مدعی شدند که توافق ساختار تحریم‌ها را نابود کرده و میلیاردها دلار به ایران سرازیر می‌کند. رئیس‌جمهور آمریکا افزود: «اما آن‌ها اشتباه می‌کردند. ساختار تحریم‌ها پابرجا دست نخورده ماند. آن توافق آنقدر خوب اجرا شد که حالا برخی همان را بهانه‌ای برای عدم توافق جامع قرار داده‌اند (و خواستار ادامه اجرای آن توافق هستند).»
اوباما افزود: «بنابراین، زمانی که اظهارات آن‌ها (منتقدین) را می‌شنوید، به این توجه داشته باشید که آن‌ها چه میزان اعتبار دارند.»
وی ادامه داد: «این نه فقط بهترین گزینه در میان گزینه‌های موجود در برابر ایران بود، بلکه قدرتمندترین توافق منع اشاعه‌ای است که تاکنون بر سر آن مذاکره شده است.»
رئیس‌جمهور آمریکا همچنین تأکید کرد که «تمام کشورهایی که تاکنون علنا در این مورد اظهار نظر کرده‌اند، به جز دولت اسرائیل، از این توافق حمایت کرده‌اند. شورای امنیت به اتفاق آرا آن را تصویب کرده است. بیش از 100 دیپلمات سابق، از آن حمایت کرده‌اند.»
حتی اگر ایران مخالف باشد، می‌توانیم به هرکجا بخواهیم دسترسی یابیم
وی در ادامه به تشریح مفاد توافق هسته‌ای با ایران پرداخت. او در رابطه با بازرسی‌ها گفت که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به سایت‌های اعلام‌شده ایران دسترسی مداوم خواهد داشت. اوباما افزود: «در مورد سایت‌های اعلام‌نشده نیز، در هر کجای ایران که باشد، ما می‌توانیم در فاصله‌ای به اندکی 24 روز، به آن‌ها دسترسی یابیم، حتی اگر ایران مخالف باشد.»
رئیس‌جمهور آمریکا با بیان اینکه در این فاصله نیز واشنگتن به دقت آن منطقه را زیر نظر می‌گیرد، گفت: «ماده هسته‌ای چیزی نیست که شما بتوانید آن را در کمد مخفی کنید. اگر آن‌ها بخواهند حقه بزنند، ما می‌توانیم و خواهیم توانست که متوجه شویم.»
اوباما ادامه داد: «علاوه بر این، ما تمام اهرم‌هایی را که حالا داریم، همچنان حفظ خواهیم کرد. کسانی که نسبت به وضعیت 15 سال آینده هشدار می‌دهند، ایران را در وضعیتی قرار می‌دهند که 6 ماه دیگر به آن جایگاه برسد و علاوه بر این، حرکت ایران را نیز تسریع می‌کنند.»
انتظار مردم ایران را بالا برده‌اند
رئیس‌جمهور آمریکا در بخش دیگری از اظهاراتش به انتقادات مطرح‌شده در خصوص آزاد‌سازی دارایی‌های ایران پس از توافق اشاره کرد و مدعی شد که ایران اکنون برای پرداخت دیون خود، به 500 میلیارد دلار نیاز دارد.
وی ادامه داد: «سران ایران، انتظار مردمشان از توافق را بالا برده‌اند. حتی چنین رژیم سرکوبگری هم نمی‌تواند نسبت به خواسته‌های مردمش بی‌تفاوت باشد.»
اوباما با بیان اینکه تهران همچنان به حمایت از نظام سوریه و حزب‌الله لبنان ادامه خواهد داد، گفت: «کسانی می‌گویند که ایران پس از توافق منطقه یا جهان را می‌گیرد، اما ایران یک قدرت منطقه‌ای باقی خواهد ماند که چالش‌های خاص خود را پیش رو دارد.»
رئیس‌جمهور آمریکا در ادامه بار دیگر مانند اظهارات اخیرش در گفت‌وگو با حامیان توافق، ایران را «خطرناک و سرکوبگر» خواند و گفت واشنگتن به اجرای قدرتمند تحریم‌هایی که به بهانه حقوق بشر و تروریسم علیه ایران اعمال شده، ادامه می‌دهد.
ایران حاکمیت خود را تسلیم نمی‌کند
باراک اوباما در ادامه خطاب به کسانی که می‌گوید واشنگتن با اعمال تحریم‌های بیشتری می‌تواند ایران را وادار به تسلیم کند، گفت افزایش تحریم موجب نمی‌شود تا تهران برنامه هسته‌ای خود را کنار بگذارد. وی تأکید کرد که همه موافق هستند که ایران به دلیل تحریم، حاکمیت خود را تسلیم نمی‌کند.
وی افزود: «حتی متحدان نزدیک ما در اروپا هم حاضر نمی‌شوند به این خاطر که کنگره در آمریکا به آن‌ها دیکته کرده، تحریم‌های ایران را برای 5 سال یا 10 سال دیگر ادامه دهند.»
توافق در کنگره رد شود، تنها می‌مانیم
او تاکید کرد که حمایت کشورهای دیگر از تحریم‌ها به این دلیل بوده است که تصور می‌کرده‌‌اند قرار است مسیر ایران به سمت بمب مسدود شود، نه اینکه ایران به طور کلی برنامه خود را کنار بگذارد یا اینکه نظام این کشور تغییر کند.
وی در ادامه گفت کسانی که تصور می‌کنند با افزایش تحریم‌ها می‌توان به توافق بهتری دست یافتند، دچار «توهم» هستند. وی افزود: «این کار (رد توافق)، نه فقط موجب تقویت آن نمی‌شود، بلکه تحریم‌ها را نیز از هم می‌پاشد.»
او تأکید کرد که اگر توافق هسته‌ای در کنگره رد شود، ما تنها خواهیم ماند... در آنصورت باید بسیاری از بانک‌های بزرگ جهان را تحریم کنیم، ارتباط کشورهایی چون چین را باید با خود قطع کنیم، که این امر بر اقتصاد خودمان اثر خواهد گذاشت.»
اقدام نظامی، اثرگذاری محدودی دارد
وی در ادامه با بیان اینکه رد توافق نهایتا به جنگ منجر می‌شود، گفت: «جالب این است که اقدام نظامی، در مقایسه با این توافق به مراتب اثرگذاری کمتری در محدود کردن برنامه ایران دارد.»
او مدعی شد که در آن صورت ایران بازرسان خارجی را اخراج کرده و حتی ممکن است تأسیسات خود را به عمق زمین انتقال دهد.
وی افزود: «من تاکنون دستور حمله به هفت کشور را صادر کرده‌ام... اگر ایران به توافق پایبند نماند شاید راه‌حلی جز آن نباشد، اما چطور می‌توانیم بدون آزمودن دیپلماسی چنین کاری کنیم؟ چطور می‌توانیم جهان را توجیه کنیم؟»
ایران و گروه موسوم به 1+5 روز 23 تیر در شهر وین اتریش به توافقی دست یافتند که برای اجرایی شدن نیاز به تائید در کنگره آمریکا و مراجع نظارتی در ایران دارد.
در هفته‌های گذشته، دولت اوباما که به ظاهر با مخالفت گسترده از سوی نمایندگان کنگره مواجه شده، تلاش‌های گسترده‌ای برای حمایت از آن انجام داده است. مقامات بلند پایه دولت وی از جمله وزرای خارجه، انرژی، دفاع و خزانه‌داری در این مدت مصاحبه‌ها، جلسات و یادداشت‌های متعددی برای توضیح توافق هسته‌ای داشته‌اند.
بر اساس قانون بازنگری توافق هسته‌ای کنگره آمریکا تا روز 17 سپتامبر (26 شهریور) برای بررسی توافق زمان دارد.
