صراط: همایش روز پنجشنبه اصلاح طلبان در تهران را باید به فال نیک گرفت. درست است که دولت و وزارت کشور را باید از این حیث که چرا به جمعی از فعالان سیاسی که هیچ مرز روشنی با شورشی های سال 88 ندارند، مجوز برگزاری همایش داده اند، مواخذه کرد ولی از یک منظر می توان به آنها سپاس هم گفت. بیش از یک سال است کسانی در جامعه سیاسی ایران می گویند باید از حوادث سال 88 عبور کرد. این گفتمان به تدریج بسیار فربه شده است. گاه می گویند هر چه بوده گذشته و نمی توان یک کشور را در بخشی از گذشته اش متوقف کرد. زمانی دیگر ادعا می شود اساسا هر دو طرف در آنچه در سال 88 رخ داد مقصر بوده اند بنابراین نباید بر یک طرف بیش از حد سخت گرفت. سخن برخی دیگر این است که کشور برای عبور از مشکلاتی که گرفتار آن است نیاز به وحدت همه دستجات و گروه ها دارد و بار کشور را هیچ جناحی به تنهایی نمی تواند به دوش بکشد و از همه اینها نتیجه می گیرند که باید آسان گرفت و راه را برای فعالیت سیاسی کسانی که چارچوب های اصلی نظام را قبول دارند باز نگه داشت. لبّ لباب همه این سخنان این است که عده ای مدعی بوده اند فتنه 88 موضوعی است که باید از آن عبور کرد و اصلاح طلبان هم اگر مجددا اجازه فعالیت سیاسی پیدا کنند، دیگر مسیر 88 را تکرار نخواهند کرد. به تعبیر دیگر تلاش اکثر کسانی که خواستار مختومه شدن پرونده فتنه و حذف این کلمه از ادبیات حاکمیت و جریان انقلابی هستند این است که بگویند فتنه هم به لحاظ زمانی گذشته و رفته و هم به لحاظ سیاسی دیگر مدعی و طرفداری ندارد و هیچ کس - از جمله هواداران موسوی در سال 88- خواهان بازگشت به آن وضعیت نیست.
اینکه گفتم همایش روز پنجشنبه اصلاح طلبان را باید به فال نیک گرفت از آن رو است که تکلیف همه این بازی های تبلیغاتی را یکسره می کند و به این سوال که آیا می توان دوباره به اصلاح طلبان اعتماد کرد و آنها را به عنوان عضوی از جامعه سیاسی پذیرفت یا نه؟ یک پاسخ سرراست می دهد. از یک منظر همه آنچه را که در این همایش گفته شد می توان در یک جمله خلاصه کرد: «یا ما برنده انتخابات مجلس هستیم یا از رای مردم صیانت نشده است»! آیا این جمله آشنا نیست؟ ماه های پایانی سال 87 یعنی زمانی که گفت وگوها درباره انتخابات ریاست جمهوری تازه در حال آغاز شدن بود را به یاد بیاورید؛ همان ایامی که بذر فتنه 88 با آغاز شدن زمزمه هایی درباره احتمال تقلب در انتخابات در ذهن بخش هایی از جامعه کاشته شد. مگر آن زمان کسانی که بعدها تاریخی ترین خیانت به جمهوری اسلامی را مرتکب شدند چه می گفتند؟ آیا سخن آنها چیزی جز این بود که احتمال عدم صیانت از آرای مردم و دستکاری در نتیجه انتخابات وجود دارد؟ آیا جز به همین دلیل کمیته صیانت از آرا را راه انداختند؟ مقدمات لازم برای تحمیل دروغ بزرگ تقلب به جامعه از ماه ها قبل با تشکیک در سلامت انتخابات و امانتداری نظام نسبت به رأی مردم فراهم شد. وقتی میرحسین موسوی فردای اعلام نتایج گفت «زیر بار این خیمه شب بازی خطرناک نخواهم رفت» و وقتی اصلاح طلبان به طور دسته جمعی در حالی که می دانستند امکان تقلب در انتخابات وجود ندارد، نظام را به دستکاری در آرای مردم متهم کردند و دست به کودتا زدند، بر شالوده ای از سخنان چندین ماهه ایستاده بودند که جنس آن هیچ تفاوتی با آنچه روز پنجشنبه از «اصلاح طلبان معتدل» شنیدیم، ندارد.
با وجود آنکه کسانی که در همایش هفته گذشته جریان اصلاحات دور هم جمع شده بودند همه سعی خود را کردند که چهره ای میانه رو از خویش به نمایش بگذارند و آشکارا کاملا مراقب بودند که نقشه های پس پرده عیان نشود اما باز هم در میانه هیجان ناشی از بازگشت یکباره به صحنه سیاسی کشور نتوانستند خود را کنترل کنند و بند را آب دادند. برجسته ترین پیام این همایش که تقریبا در همه سخنرانی ها و اظهارنظرها و پیام های مطرح شده در آن تکرار شد این بود که مهم ترین نگرانی اصلاح طلبان از انتخابات آینده این است که از رای مردم صیانت نشود. حتی یکی از آقایان گفته است اساسا استراتژی انتخاباتی اصلاح طلبان در انتخابات آینده صیانت از رای مردم به مثابه حق الناس است.
این سخنان یک معنا بیشتر ندارد و آن هم این است که اصلاح طلبان معتدل - تندروها که جای خود دارند- نه تنها با فتنه 88 مرزبندی نکرده اند بلکه ادبیات آنها همچنان همان ادبیات سال 88 و برنامه سیاسی شان برای انتخابات آینده هم همان برنامه است. حتی این جریان چندان کاری هم به این ندارد که مردم مدت هاست از این نوع رادیکالیسم منحط فاصله گرفته اند و حداقل انتخابات 92 به آنها ثابت کرده اتهاماتی مانند عدم صیانت از آرای مردم را نمی توان به نظام نسبت داد. این جریان، صرف نظر از آنکه مردم چگونه فکر می کنند به راه خود می رود و گویی اساسا سخنی جز متهم کردن نظام به ضدیت با رای مردم نداشته باشد، هر بار که فرصتی به دست می آورد یا به آن اجازه ورود به یک رقابت سیاسی داده می شود، باز به جاهلیت خود رجعت می کند و واگویه آن سخنان را از سر می گیرد.
از این منظر آنچه در همایش روز پنجشنبه گفته شد، شباهتی غیرقابل گذشت با آن فضایی دارد که چند ماه پیش از انتخابات 88 شکل گرفت. درست است که به دلایلی که اینجا جای بحث آن نیست این جریان دیگر هرگز در موقعیتی نخواهد بود که بتواند جامعه را به رفتارهایی حتی شبیه آنچه در 88 رخ داد وادار کند ولی این ناتوانی چیزی از قبح استراتژی سیاسی- انتخاباتی «تقلب پایه» آن کم نمی کند. همین امر خود حجت موجهی است برای آنکه بر تمام آن خوش خیالی ها و ساده انگاری ها درباره عبور اصلاح طلبان از فتنه گری خط بطلان کشیده شود و یک بار دیگر این حقیقت مورد توجه قرار گیرد که متاسفانه این جریان تصمیم ندارد خود را به عنوان یک نیروی درون انقلاب و بخشی از ساختار سیاسی نظام تعریف کند و به قواعد یک بازی دموکراتیک تن دهد. اصلاح طلبان هنوز هم این فرض را که در یک انتخابات دموکراتیک بازنده شوند منتفی می دانند و موسوی وار می گویند یا ما برنده ایم یا اینکه لابد انتخابات ایراد داشته است!
موضوع زمانی جالب تر می شود که توجه کنیم مساله به هیچ وجه محدود به این جمع به اصطلاح میانه رو اصلاح طلب هم نیست. چند هفته قبل - پس از سال ها- بیانیه ای از سوی میرحسین موسوی منتشر شد که تازه ترین مواضع و دیدگاه های وی را از درون حصر منعکس می کرد. برای بسیاری جالب بود که بدانند پس از گذشت 5 سال از فتنه 88 و با وجود کنار رفتن بسیاری از پرده ها و روشن شدن حقایق، آیا موسوی ولو اندکی دیدگاه های خود را تعدیل کرده و از توهماتی که سال 88 او را به خروج علیه امنیت و معیشت مردم کشاند، فاصله گرفته است؟ تعداد زیادی از لابیست های بیرون و درون دولت در ماه های گذشته سعی کرده بودند این موضوع را به نحوی جا بیندازند که اگر حصر برداشته شده و آزادی عمل بیشتری برای امثال موسوی و کروبی ایجاد شود، آنها نیز به این درجه از عقلانیت رسیده اند که دیگر ادبیات فتنه 88 را تکرار نکنند و بستر و زمینه ای جدید برای حضور سیاسی و اجتماعی خود بیابند.
بیانیه موسوی - که اتفاقا آن را هم باید به فال نیک گرفت- نشان داد این دیدگاه ها هم اگر خوشبین باشیم ساده اندیشانه و اگر بدبین باشیم توطئه گرانه و فریبکارانه بوده است. موسوی در این بیانیه بی هیچ ابهامی نشان می دهد نوع نگاه و تفکر سیاسی اش و همچنین برنامه سیاسی ای که در صورت رفع حصر تعقیب خواهد کرد، به نسبت آنچه در 88 دیدیم، نه تنها ذره ای بهتر نشده بلکه چند ده بار رادیکال تر و خصمانه تر شده است و همین خود دارایی گرانقیمتی است، چرا که بی آنکه نیازی به زحمت بیشتر باشد ثابت می کند حصر به عنوان حداقلی ترین اقدامی که در مقابل یک باغی می توان داشت، می تواند و باید ادامه پیدا کند.
به عنوان یک نتیجه گیری ساده، بر این مساله باید تاکید کرد که همایش روز پنجشنبه نشان داد جریان اصلاحات حتی در طیف های معتدل آن نه تنها از رفتارها و روحیات فتنه گرانه و ساختارشکنانه فاصله نگرفته بلکه همچنان مترصد فرصتی است تا زهر خود را به نظامی که موفق شده با افزودن بر بصیرت مردم آنها را از این جریان جدا کند، بریزد. فرض این است که حتی اظهارات به ظاهر معتدلانه این جماعت را هم باید به حساب فریبکاری گذاشت مگر اینکه پس از طی یک دوره دشوار اعتمادساز ثابت کنند واقعا دیدگاه های خود را عوض کرده و به خطاهای خویش پی برده اند.
نگاه عبرت آموز به گذشته به ما می گوید باید از همین حالا چشم فتنه را کور کرد. اگر حتی پس از روی کار آمدن آقای روحانی باز هم هستند کسانی که احتمال می دهند نظام در امانت رأی مردم خیانت کند، باید آنها را در همان جایگاهی نشاند که شایسته اش هستند یعنی جایگاه اپوزیسیونی که نمی تواند مردم و نظام را فریب دهد و پس از باز کردن راه ورود به صحنه سیاسی، قصد دارد دوباره آن را در کام فتنه ای جدید فرو برد.
اینکه گفتم همایش روز پنجشنبه اصلاح طلبان را باید به فال نیک گرفت از آن رو است که تکلیف همه این بازی های تبلیغاتی را یکسره می کند و به این سوال که آیا می توان دوباره به اصلاح طلبان اعتماد کرد و آنها را به عنوان عضوی از جامعه سیاسی پذیرفت یا نه؟ یک پاسخ سرراست می دهد. از یک منظر همه آنچه را که در این همایش گفته شد می توان در یک جمله خلاصه کرد: «یا ما برنده انتخابات مجلس هستیم یا از رای مردم صیانت نشده است»! آیا این جمله آشنا نیست؟ ماه های پایانی سال 87 یعنی زمانی که گفت وگوها درباره انتخابات ریاست جمهوری تازه در حال آغاز شدن بود را به یاد بیاورید؛ همان ایامی که بذر فتنه 88 با آغاز شدن زمزمه هایی درباره احتمال تقلب در انتخابات در ذهن بخش هایی از جامعه کاشته شد. مگر آن زمان کسانی که بعدها تاریخی ترین خیانت به جمهوری اسلامی را مرتکب شدند چه می گفتند؟ آیا سخن آنها چیزی جز این بود که احتمال عدم صیانت از آرای مردم و دستکاری در نتیجه انتخابات وجود دارد؟ آیا جز به همین دلیل کمیته صیانت از آرا را راه انداختند؟ مقدمات لازم برای تحمیل دروغ بزرگ تقلب به جامعه از ماه ها قبل با تشکیک در سلامت انتخابات و امانتداری نظام نسبت به رأی مردم فراهم شد. وقتی میرحسین موسوی فردای اعلام نتایج گفت «زیر بار این خیمه شب بازی خطرناک نخواهم رفت» و وقتی اصلاح طلبان به طور دسته جمعی در حالی که می دانستند امکان تقلب در انتخابات وجود ندارد، نظام را به دستکاری در آرای مردم متهم کردند و دست به کودتا زدند، بر شالوده ای از سخنان چندین ماهه ایستاده بودند که جنس آن هیچ تفاوتی با آنچه روز پنجشنبه از «اصلاح طلبان معتدل» شنیدیم، ندارد.
با وجود آنکه کسانی که در همایش هفته گذشته جریان اصلاحات دور هم جمع شده بودند همه سعی خود را کردند که چهره ای میانه رو از خویش به نمایش بگذارند و آشکارا کاملا مراقب بودند که نقشه های پس پرده عیان نشود اما باز هم در میانه هیجان ناشی از بازگشت یکباره به صحنه سیاسی کشور نتوانستند خود را کنترل کنند و بند را آب دادند. برجسته ترین پیام این همایش که تقریبا در همه سخنرانی ها و اظهارنظرها و پیام های مطرح شده در آن تکرار شد این بود که مهم ترین نگرانی اصلاح طلبان از انتخابات آینده این است که از رای مردم صیانت نشود. حتی یکی از آقایان گفته است اساسا استراتژی انتخاباتی اصلاح طلبان در انتخابات آینده صیانت از رای مردم به مثابه حق الناس است.
این سخنان یک معنا بیشتر ندارد و آن هم این است که اصلاح طلبان معتدل - تندروها که جای خود دارند- نه تنها با فتنه 88 مرزبندی نکرده اند بلکه ادبیات آنها همچنان همان ادبیات سال 88 و برنامه سیاسی شان برای انتخابات آینده هم همان برنامه است. حتی این جریان چندان کاری هم به این ندارد که مردم مدت هاست از این نوع رادیکالیسم منحط فاصله گرفته اند و حداقل انتخابات 92 به آنها ثابت کرده اتهاماتی مانند عدم صیانت از آرای مردم را نمی توان به نظام نسبت داد. این جریان، صرف نظر از آنکه مردم چگونه فکر می کنند به راه خود می رود و گویی اساسا سخنی جز متهم کردن نظام به ضدیت با رای مردم نداشته باشد، هر بار که فرصتی به دست می آورد یا به آن اجازه ورود به یک رقابت سیاسی داده می شود، باز به جاهلیت خود رجعت می کند و واگویه آن سخنان را از سر می گیرد.
از این منظر آنچه در همایش روز پنجشنبه گفته شد، شباهتی غیرقابل گذشت با آن فضایی دارد که چند ماه پیش از انتخابات 88 شکل گرفت. درست است که به دلایلی که اینجا جای بحث آن نیست این جریان دیگر هرگز در موقعیتی نخواهد بود که بتواند جامعه را به رفتارهایی حتی شبیه آنچه در 88 رخ داد وادار کند ولی این ناتوانی چیزی از قبح استراتژی سیاسی- انتخاباتی «تقلب پایه» آن کم نمی کند. همین امر خود حجت موجهی است برای آنکه بر تمام آن خوش خیالی ها و ساده انگاری ها درباره عبور اصلاح طلبان از فتنه گری خط بطلان کشیده شود و یک بار دیگر این حقیقت مورد توجه قرار گیرد که متاسفانه این جریان تصمیم ندارد خود را به عنوان یک نیروی درون انقلاب و بخشی از ساختار سیاسی نظام تعریف کند و به قواعد یک بازی دموکراتیک تن دهد. اصلاح طلبان هنوز هم این فرض را که در یک انتخابات دموکراتیک بازنده شوند منتفی می دانند و موسوی وار می گویند یا ما برنده ایم یا اینکه لابد انتخابات ایراد داشته است!
موضوع زمانی جالب تر می شود که توجه کنیم مساله به هیچ وجه محدود به این جمع به اصطلاح میانه رو اصلاح طلب هم نیست. چند هفته قبل - پس از سال ها- بیانیه ای از سوی میرحسین موسوی منتشر شد که تازه ترین مواضع و دیدگاه های وی را از درون حصر منعکس می کرد. برای بسیاری جالب بود که بدانند پس از گذشت 5 سال از فتنه 88 و با وجود کنار رفتن بسیاری از پرده ها و روشن شدن حقایق، آیا موسوی ولو اندکی دیدگاه های خود را تعدیل کرده و از توهماتی که سال 88 او را به خروج علیه امنیت و معیشت مردم کشاند، فاصله گرفته است؟ تعداد زیادی از لابیست های بیرون و درون دولت در ماه های گذشته سعی کرده بودند این موضوع را به نحوی جا بیندازند که اگر حصر برداشته شده و آزادی عمل بیشتری برای امثال موسوی و کروبی ایجاد شود، آنها نیز به این درجه از عقلانیت رسیده اند که دیگر ادبیات فتنه 88 را تکرار نکنند و بستر و زمینه ای جدید برای حضور سیاسی و اجتماعی خود بیابند.
بیانیه موسوی - که اتفاقا آن را هم باید به فال نیک گرفت- نشان داد این دیدگاه ها هم اگر خوشبین باشیم ساده اندیشانه و اگر بدبین باشیم توطئه گرانه و فریبکارانه بوده است. موسوی در این بیانیه بی هیچ ابهامی نشان می دهد نوع نگاه و تفکر سیاسی اش و همچنین برنامه سیاسی ای که در صورت رفع حصر تعقیب خواهد کرد، به نسبت آنچه در 88 دیدیم، نه تنها ذره ای بهتر نشده بلکه چند ده بار رادیکال تر و خصمانه تر شده است و همین خود دارایی گرانقیمتی است، چرا که بی آنکه نیازی به زحمت بیشتر باشد ثابت می کند حصر به عنوان حداقلی ترین اقدامی که در مقابل یک باغی می توان داشت، می تواند و باید ادامه پیدا کند.
به عنوان یک نتیجه گیری ساده، بر این مساله باید تاکید کرد که همایش روز پنجشنبه نشان داد جریان اصلاحات حتی در طیف های معتدل آن نه تنها از رفتارها و روحیات فتنه گرانه و ساختارشکنانه فاصله نگرفته بلکه همچنان مترصد فرصتی است تا زهر خود را به نظامی که موفق شده با افزودن بر بصیرت مردم آنها را از این جریان جدا کند، بریزد. فرض این است که حتی اظهارات به ظاهر معتدلانه این جماعت را هم باید به حساب فریبکاری گذاشت مگر اینکه پس از طی یک دوره دشوار اعتمادساز ثابت کنند واقعا دیدگاه های خود را عوض کرده و به خطاهای خویش پی برده اند.
نگاه عبرت آموز به گذشته به ما می گوید باید از همین حالا چشم فتنه را کور کرد. اگر حتی پس از روی کار آمدن آقای روحانی باز هم هستند کسانی که احتمال می دهند نظام در امانت رأی مردم خیانت کند، باید آنها را در همان جایگاهی نشاند که شایسته اش هستند یعنی جایگاه اپوزیسیونی که نمی تواند مردم و نظام را فریب دهد و پس از باز کردن راه ورود به صحنه سیاسی، قصد دارد دوباره آن را در کام فتنه ای جدید فرو برد.
