صراط: در آستانه برگزاری چهارمین اجلاس سران کشورهای ساحلی دریای خزر در شهر آستاراخان روسیه، نشست روسای نهادهای مبارزه با موادمخدر کشورهای ساحلی خزر در این شهر برگزار شد.
در این نشست نمایندگان کشورهای روسیه، قزاقستان، ترکمنستان، آذربایجان و جمهوری اسلامی ایران ضمن بحث و تبادل نظر، در خصوص بهبود و تقویت همکاریهای عملی پنج جانبه گفتگو کردند.
شرکت کنندگان با اعلام اینکه امروز قاچاق موادمخدر در جهان پشتوانه مالی جرائم سازمان یافته، تروریسم و گسترش سلاحهای کشتار جمعی است، نگرانی خود را از ماهیت خشونت آمیز قاچاق موادمخدر و تاثیر مخرب آن بر جامعه جهانی و تضعیف توسعه اقتصادی و اجتماعی و ثبات و دموکراسی کشورها ابراز کردند.
مقامات ذیصلاح شرکت کننده در این نشست ضمن تاکید بر همکاریهای پلیسی و انجام اقدامات مشترک برای جلوگیری از قاچاق مواد مخدر و پیش سازهای آنها در دریای خزر، در مورد مسائل مربوط به استفاده از روش تحویل کنترل شده (کنترل دلیوری) به توافق رسیدند.
سردار مویدی رئیس پلیس مبارزه با مواد مخدر ناجا که در راس هئیتی در این اجلاس شرکت نموده بود، طی سخنانی ضمن اشاره به نگرانیهای موجود نسبت به وضعیت مواد مخدر در منطقه و جهان گفت: علیرغم تلاشهای دولت جمهوری اسلامی افغانستان و جامعه جهانی، معضل موادمخدر همچنان به قوت خود باقی است. بطوریکه براساس گزارش UNODC در سال ۲۰۱۳ در افغانستان سطح کشت تا ۳۶% و میزان تولید تا ۴۹% افزایش داشت که گزارشهای غیر رسمی در سال ۲۰۱۴ حاکی از افزایش مجدد در سطح و کشت و تولید مواد افیونی در افغانستان میباشد.
بعبارت دیگر، این افزایش یعنی تشدید قاچاق و گسترش جرایم سازمان یافته فراملی، ناامنی، تعمیق خسارت جبران ناپذیر به جامعه انسانی و اختلال در توسعه پایدار. متاسفانه این افزایش تولید موجب تشدید انحراف بیشتر مواد پیش ساز و در نهایت باعث تجارت دو سویه و سود چندین برابری برای قاچاقچیان گردیده است.
در کنار این مسئله تولید و توزیع مواد صنعتی و روانگردانها و مواد ترکیبی نیز رو به گسترش است. چنانچه تشدید فعالیتهای باندهای جرائم سازمان یافته، گروههای خشونت گرای بهرهمند از قاچاق را بر این فرایند بیافزائیم، باید بپذیریم که جهان در وضعیتی نگران کننده قرار دارد و این وضعیت بخصوص برای کشورهای منطقه از جمله برای جمهوری اسلامی ایران به معنای تحمل خسارات مضاعف جانی و مالی است.
رئیس پلیس مبارزه با مواد مخدر جمهوری اسلامی ایران در بخش دیگری از سخنان خود با انتقاد از عملکرد نیروهای ناتو در امر مبارزه با موادمخدر در افغانستان اظهار داشت: به دلیل عدم ایفای مسئولیت مشترک خصوصا برنامههای توسعهای برای مهار مسئله، کشت و تولید افزایش و جرایم سازمان یافته گسترش یافته است؛ برای نمونه، از سوئی مقابله با کشت و تولید و قاچاق مواد مخدر تحت الشعاع مبارزه با تروریسم در برنامههای نیروهای ائتلاف بخصوص نیروهای ناتو در افغانستان قرار نگرفته و این در حالی است که مواد مخدر منشاء مالی اقدامات ضد امنیتی و تروریستی معرفی میشود. از سوی دیگر اجرای قطعنامههای مربوط به مساعدتهای فنی و مالی به کشورهای متاثر از اثرات منفی و ویرانگر قاچاق مواد مخدر در حد تاکید و ابراز همدردی باقی مانده است. بدلیل عدم تامین تجهیزات فنی مورد نیاز جهت استحکام مرزها و افزایش دقت ردیابی و بازرسیها، کار مقابله با باندهای بین المللی قاچاق مواد مخدر برای کشورهای همجوار افغانستان مشکلتر شده است.
وی در ادامه به رشد مصرف مواد مخدر صنعتی و روانگردان اشاره و تصریح کرد: در ارزیابی روند جهانی مصرف مواد افیونی، علیرغم تثبیت و یا روند رو به کاهش مصرف آن، مواد عمدتا روانگردان و محرکهای نوع آمفتامین و یا افیونهای تجویز شده شایع شده و از طرف دیگر مصرف اینگونه مواد افیونی در منطقهای و مناطق دیگری شتاب گرفته است. بمثابه «اثر بادکنکی» در حوزه کشت و تولید مواد افیونی در مصرف نیز این روند حاکم است زیرا که کسب سود هنگفت هدف اصلی قاچاقچیان جهانی میباشد. امروزه افزایش تولید و مصرف داروهای صناعی و روانگردانها، در کنار مواد افیونی - بیش از هر زمان دیگری جامعه بشری را به چالش کشانده است و شاید این از دلایلی است که برخی کشورها و نهادها طرح ایده تجدید نظر در قوانین مواد مخدر با هدف جرم زدایی از آن – بخصوص توسط کشورهایی که به آستانه تحمل نزدیک شدهاند – دنبال کنند. این روند بدان معناست چنانچه به مسئله مواد مخدر رویکردی فراگیر نداشته و به چالشهای مناطق آسیب پذیر توجه نداشته باشیم مشکلات مبتلابه آنها به سایرکشورها نیز سرایت خواهد کرد.
سردار مویدی در ادامه بخشی از عملکرد نهادهای مبارزه با موادمخدر جمهوری اسلامی ایران را به شرح زیر به سمع و نظر شرکت کنندگان رساند: در اثر اجرای برنامههای کاهش عرضه در سال ۲۰۱۳ دستگاههای مقابلهای جمهوری اسلامی ایران موفق شدند با اجرای ۱۵۵۶ مورد عملیات عمدتا مبتنی بر اطلاعات مقدار ۵۵۵ تن انواع مواد مخدر کشف و تعداد ۷۹۸ قبضه سلاح ضبط نماید و در این راستا در هفت ماهه سالجاری مقدار بیش از ۳۰۰ تن انواع مواد مخدر کشف شده است. دراین ارتباط نیز خوشحالم به اطلاع نشست برسانم جمهوری اسلامی ایران علاوه بر مشارکت با کشورهای همجوار در قالب ابتکار سه جانبه برای مقابله با قاچاق دریایی، در سال گذشته در نتیجه مبادله اطلاعات با کشورهای همجوار دریایی موفق شده است حدود ۱۰ تن انواع مواد مخدر را در مسیر دریا کشف و ضبط نماید. متاسفانه به دلیل خشونت گرائی بیحد و حصر سوداگران تعداد ۱۱ نفر از پرسنل دستگاههای مقابلهای کشور در جریان مبارزه با این مساله جهانی مواد در ۷ ماهه سالجاری به شهادت رسیدهاند. در بخش کاهش تقاضا افزون برگسترش برنامههای کاهش آسیب، درمان و باز توانی و تعمیم بیمه برای درمان معتادین، ۸۰%از برنامههای کاهش آسیب و درمان در کشور با مشارکت سازمانهای مردم نهاد و غیر دولتی صورت میپذیرد.
رئیس هیئت یران در پایان پیشنهادهایی برای توفیق جامعه جهانی در مبارزه با موادمخدر بشرح زیر ارائه کرد:
۱- ضرورت فراهم آوردن مکانیسم هائی برای درج موضوع توقف کشت و تولید در افغانستان در الویت برنامههای جامعه جهانی و نیروهای درگیر در افغانستان.
۲- لازم است تمامی برنامههای توسعه جایگزین با اولویت معیشت جایگزین در افغانستان - عمدهترین منشاء تولید مواد افیونی در جهان – معطوف به توقف کشت، تولید و قاچاق باشد.
۳- مشارکت جامعه جهانی و بخصوص کشورهای مصرف کننده نهایی در برنامههای مقابلهای کشورهای واقع در مسیر ترانزیت از طریق تامین تجهیزات و نیازمندیهای فنی آنها، ارتقاء همکاریهای مدیریت کنترل مرزی و تقویت ابتکارات منطقهای از طریق UNODC
۴- ضرورت اهتمام کشورهای ساحلی خزر به مبادله اطلاعات عملیاتی برای مقابله با جریان قاچاق مواد افیونی و پیش سازهای شیمیایی آنها.
۵- ضرورت مقابله با ورود عواید ناشی از مواد غیرقانونی به سیستمهای مالی - بانکی بین المللی بخصوص در کشورهای مقصد که سود اغواگر بازار مصرف آن کشورها زمینه را برای نقض قوانین ملی در کشورهای مسیر ترانزیت فراهم میسازد.
در حاشیه این اجلاس، نشست دوجانبه سرویس فدرال کنترل موادمخدر روسیه و هئیت جمهوری اسلامی ایران برگزار و طرفین درخصوص مسائل امنیتی منطقه و جهان و راههای همکاری موثر بین دوکشور و تسری این همکاریها به کشورهای آسیای مرکزی و پیوند آن با کشورهای ساحلی خزر بجث و تبادل نظر شد.
در این جلسه سردار مویدی با اعلام اینکه دیدگاههای دوکشور در خصوص بسیاری از مسائل منطقهای و جهانی به هم نزدیک است، اظهار داشت: تهدیدو آسیبهای موادمخدر افغانستان برای جمهوری اسلامی ایران و روسیه ایجاب میکند که دو کشور گامهای عملی و اجرایی بیشتری برای همکاری مشترک در جهت مبارزه با این پدیده بردارند.
وی موضوع مواد مخدر را متاثر و مرتبط با مسائل سیاسی و ژئوپولیتیکی دانسته و اضافه کرد: ما اعتقاد داریم که نیروهای غربی در افغانستان با کشورهای منطقه صادقانه برخورد نکردند. کارنامه غرب در افغانستان برای هرانسان منصفی مشخص و قابل اندازه گیری است. آنها دنبال حضور خود در افغانستان بودند و مبارزه با موادمخدر و تروریسم بهانه بود. در منطقه کشورهایی هستند که دیدگاه آنها با جمهوری اسلامی ایران و روسیه مغایر است و متاسفانه دنباله روی سیاستهای کشورهای غربی هستند. اگر این کشورها درعمل در همکاریهای خود صداقت داشته باشند، با قابلیتها و ظرفیتهایی که در منطقه وجود دارد ما میتوانیم موفقیتهای بیشتری در مقابله با موادمخدر کسب کنیم.
رئیس پلیس مبارزه با موادمخدر جمهوری اسلامی ایران در ادامه ضمن بیان رویکرد مثبت رئیس جمهوری اسلامی ایران نسبت به مبارزه با مواد مخدر و رصد مستمر مسائل مربوطه توسط ایشان از طریق دبیرکل ستاد مبارزه با موادمخدرریاست جمهوری، علاقمندی مسئولین جمهوری اسلامی ایران نسبت به افزایش و تقویت همکاری بین دو کشوررا به اطلاع طرف مقابل رسانده و از آقای ایوانف برای سفر به ایران دعوت کرده است.
ویکتور ایوانف رئیس سرویس فدرال کنترل موادمخدر روسیه نیز باتا کید بر علاقمندی به همکاری بیشتر با جمهوری اسلامی ایران و تشریح وضعیت موادمخدردر آمریکای جنوبی و افغانستان و انتقاد از عملکرد ناتو و آمریکا و حمایت آنها از گروههای تروریستی مثل القاعده و طالبان اعلام کرد که تلاش میکندتا موضوع را با رئیس جمهور روسیه در میان گذاشته تا سران کشورها در اجلاس آستراخان نیز نسبت به لزوم مبارزه جدی جامعه جهانی با موادمخدر موضع گیری کنند.
ویکتور ایوانف در مصاحبه خود با رسانههای روسیه ضمن اشاره به برگزاری عملیات مشترک جمهوری اسلامی ایران و روسیه تحت عنوان خزر پاک نتایج آن را خوب و مثبت ارزیابی و خواهان شرکت سایر کشورهای ساحلی خزر و آسیای مرکزی در این عملیات در آینده شد.
در این نشست نمایندگان کشورهای روسیه، قزاقستان، ترکمنستان، آذربایجان و جمهوری اسلامی ایران ضمن بحث و تبادل نظر، در خصوص بهبود و تقویت همکاریهای عملی پنج جانبه گفتگو کردند.
شرکت کنندگان با اعلام اینکه امروز قاچاق موادمخدر در جهان پشتوانه مالی جرائم سازمان یافته، تروریسم و گسترش سلاحهای کشتار جمعی است، نگرانی خود را از ماهیت خشونت آمیز قاچاق موادمخدر و تاثیر مخرب آن بر جامعه جهانی و تضعیف توسعه اقتصادی و اجتماعی و ثبات و دموکراسی کشورها ابراز کردند.
مقامات ذیصلاح شرکت کننده در این نشست ضمن تاکید بر همکاریهای پلیسی و انجام اقدامات مشترک برای جلوگیری از قاچاق مواد مخدر و پیش سازهای آنها در دریای خزر، در مورد مسائل مربوط به استفاده از روش تحویل کنترل شده (کنترل دلیوری) به توافق رسیدند.
سردار مویدی رئیس پلیس مبارزه با مواد مخدر ناجا که در راس هئیتی در این اجلاس شرکت نموده بود، طی سخنانی ضمن اشاره به نگرانیهای موجود نسبت به وضعیت مواد مخدر در منطقه و جهان گفت: علیرغم تلاشهای دولت جمهوری اسلامی افغانستان و جامعه جهانی، معضل موادمخدر همچنان به قوت خود باقی است. بطوریکه براساس گزارش UNODC در سال ۲۰۱۳ در افغانستان سطح کشت تا ۳۶% و میزان تولید تا ۴۹% افزایش داشت که گزارشهای غیر رسمی در سال ۲۰۱۴ حاکی از افزایش مجدد در سطح و کشت و تولید مواد افیونی در افغانستان میباشد.
بعبارت دیگر، این افزایش یعنی تشدید قاچاق و گسترش جرایم سازمان یافته فراملی، ناامنی، تعمیق خسارت جبران ناپذیر به جامعه انسانی و اختلال در توسعه پایدار. متاسفانه این افزایش تولید موجب تشدید انحراف بیشتر مواد پیش ساز و در نهایت باعث تجارت دو سویه و سود چندین برابری برای قاچاقچیان گردیده است.
در کنار این مسئله تولید و توزیع مواد صنعتی و روانگردانها و مواد ترکیبی نیز رو به گسترش است. چنانچه تشدید فعالیتهای باندهای جرائم سازمان یافته، گروههای خشونت گرای بهرهمند از قاچاق را بر این فرایند بیافزائیم، باید بپذیریم که جهان در وضعیتی نگران کننده قرار دارد و این وضعیت بخصوص برای کشورهای منطقه از جمله برای جمهوری اسلامی ایران به معنای تحمل خسارات مضاعف جانی و مالی است.
رئیس پلیس مبارزه با مواد مخدر جمهوری اسلامی ایران در بخش دیگری از سخنان خود با انتقاد از عملکرد نیروهای ناتو در امر مبارزه با موادمخدر در افغانستان اظهار داشت: به دلیل عدم ایفای مسئولیت مشترک خصوصا برنامههای توسعهای برای مهار مسئله، کشت و تولید افزایش و جرایم سازمان یافته گسترش یافته است؛ برای نمونه، از سوئی مقابله با کشت و تولید و قاچاق مواد مخدر تحت الشعاع مبارزه با تروریسم در برنامههای نیروهای ائتلاف بخصوص نیروهای ناتو در افغانستان قرار نگرفته و این در حالی است که مواد مخدر منشاء مالی اقدامات ضد امنیتی و تروریستی معرفی میشود. از سوی دیگر اجرای قطعنامههای مربوط به مساعدتهای فنی و مالی به کشورهای متاثر از اثرات منفی و ویرانگر قاچاق مواد مخدر در حد تاکید و ابراز همدردی باقی مانده است. بدلیل عدم تامین تجهیزات فنی مورد نیاز جهت استحکام مرزها و افزایش دقت ردیابی و بازرسیها، کار مقابله با باندهای بین المللی قاچاق مواد مخدر برای کشورهای همجوار افغانستان مشکلتر شده است.
وی در ادامه به رشد مصرف مواد مخدر صنعتی و روانگردان اشاره و تصریح کرد: در ارزیابی روند جهانی مصرف مواد افیونی، علیرغم تثبیت و یا روند رو به کاهش مصرف آن، مواد عمدتا روانگردان و محرکهای نوع آمفتامین و یا افیونهای تجویز شده شایع شده و از طرف دیگر مصرف اینگونه مواد افیونی در منطقهای و مناطق دیگری شتاب گرفته است. بمثابه «اثر بادکنکی» در حوزه کشت و تولید مواد افیونی در مصرف نیز این روند حاکم است زیرا که کسب سود هنگفت هدف اصلی قاچاقچیان جهانی میباشد. امروزه افزایش تولید و مصرف داروهای صناعی و روانگردانها، در کنار مواد افیونی - بیش از هر زمان دیگری جامعه بشری را به چالش کشانده است و شاید این از دلایلی است که برخی کشورها و نهادها طرح ایده تجدید نظر در قوانین مواد مخدر با هدف جرم زدایی از آن – بخصوص توسط کشورهایی که به آستانه تحمل نزدیک شدهاند – دنبال کنند. این روند بدان معناست چنانچه به مسئله مواد مخدر رویکردی فراگیر نداشته و به چالشهای مناطق آسیب پذیر توجه نداشته باشیم مشکلات مبتلابه آنها به سایرکشورها نیز سرایت خواهد کرد.
سردار مویدی در ادامه بخشی از عملکرد نهادهای مبارزه با موادمخدر جمهوری اسلامی ایران را به شرح زیر به سمع و نظر شرکت کنندگان رساند: در اثر اجرای برنامههای کاهش عرضه در سال ۲۰۱۳ دستگاههای مقابلهای جمهوری اسلامی ایران موفق شدند با اجرای ۱۵۵۶ مورد عملیات عمدتا مبتنی بر اطلاعات مقدار ۵۵۵ تن انواع مواد مخدر کشف و تعداد ۷۹۸ قبضه سلاح ضبط نماید و در این راستا در هفت ماهه سالجاری مقدار بیش از ۳۰۰ تن انواع مواد مخدر کشف شده است. دراین ارتباط نیز خوشحالم به اطلاع نشست برسانم جمهوری اسلامی ایران علاوه بر مشارکت با کشورهای همجوار در قالب ابتکار سه جانبه برای مقابله با قاچاق دریایی، در سال گذشته در نتیجه مبادله اطلاعات با کشورهای همجوار دریایی موفق شده است حدود ۱۰ تن انواع مواد مخدر را در مسیر دریا کشف و ضبط نماید. متاسفانه به دلیل خشونت گرائی بیحد و حصر سوداگران تعداد ۱۱ نفر از پرسنل دستگاههای مقابلهای کشور در جریان مبارزه با این مساله جهانی مواد در ۷ ماهه سالجاری به شهادت رسیدهاند. در بخش کاهش تقاضا افزون برگسترش برنامههای کاهش آسیب، درمان و باز توانی و تعمیم بیمه برای درمان معتادین، ۸۰%از برنامههای کاهش آسیب و درمان در کشور با مشارکت سازمانهای مردم نهاد و غیر دولتی صورت میپذیرد.
رئیس هیئت یران در پایان پیشنهادهایی برای توفیق جامعه جهانی در مبارزه با موادمخدر بشرح زیر ارائه کرد:
۱- ضرورت فراهم آوردن مکانیسم هائی برای درج موضوع توقف کشت و تولید در افغانستان در الویت برنامههای جامعه جهانی و نیروهای درگیر در افغانستان.
۲- لازم است تمامی برنامههای توسعه جایگزین با اولویت معیشت جایگزین در افغانستان - عمدهترین منشاء تولید مواد افیونی در جهان – معطوف به توقف کشت، تولید و قاچاق باشد.
۳- مشارکت جامعه جهانی و بخصوص کشورهای مصرف کننده نهایی در برنامههای مقابلهای کشورهای واقع در مسیر ترانزیت از طریق تامین تجهیزات و نیازمندیهای فنی آنها، ارتقاء همکاریهای مدیریت کنترل مرزی و تقویت ابتکارات منطقهای از طریق UNODC
۴- ضرورت اهتمام کشورهای ساحلی خزر به مبادله اطلاعات عملیاتی برای مقابله با جریان قاچاق مواد افیونی و پیش سازهای شیمیایی آنها.
۵- ضرورت مقابله با ورود عواید ناشی از مواد غیرقانونی به سیستمهای مالی - بانکی بین المللی بخصوص در کشورهای مقصد که سود اغواگر بازار مصرف آن کشورها زمینه را برای نقض قوانین ملی در کشورهای مسیر ترانزیت فراهم میسازد.
در حاشیه این اجلاس، نشست دوجانبه سرویس فدرال کنترل موادمخدر روسیه و هئیت جمهوری اسلامی ایران برگزار و طرفین درخصوص مسائل امنیتی منطقه و جهان و راههای همکاری موثر بین دوکشور و تسری این همکاریها به کشورهای آسیای مرکزی و پیوند آن با کشورهای ساحلی خزر بجث و تبادل نظر شد.
در این جلسه سردار مویدی با اعلام اینکه دیدگاههای دوکشور در خصوص بسیاری از مسائل منطقهای و جهانی به هم نزدیک است، اظهار داشت: تهدیدو آسیبهای موادمخدر افغانستان برای جمهوری اسلامی ایران و روسیه ایجاب میکند که دو کشور گامهای عملی و اجرایی بیشتری برای همکاری مشترک در جهت مبارزه با این پدیده بردارند.
وی موضوع مواد مخدر را متاثر و مرتبط با مسائل سیاسی و ژئوپولیتیکی دانسته و اضافه کرد: ما اعتقاد داریم که نیروهای غربی در افغانستان با کشورهای منطقه صادقانه برخورد نکردند. کارنامه غرب در افغانستان برای هرانسان منصفی مشخص و قابل اندازه گیری است. آنها دنبال حضور خود در افغانستان بودند و مبارزه با موادمخدر و تروریسم بهانه بود. در منطقه کشورهایی هستند که دیدگاه آنها با جمهوری اسلامی ایران و روسیه مغایر است و متاسفانه دنباله روی سیاستهای کشورهای غربی هستند. اگر این کشورها درعمل در همکاریهای خود صداقت داشته باشند، با قابلیتها و ظرفیتهایی که در منطقه وجود دارد ما میتوانیم موفقیتهای بیشتری در مقابله با موادمخدر کسب کنیم.
رئیس پلیس مبارزه با موادمخدر جمهوری اسلامی ایران در ادامه ضمن بیان رویکرد مثبت رئیس جمهوری اسلامی ایران نسبت به مبارزه با مواد مخدر و رصد مستمر مسائل مربوطه توسط ایشان از طریق دبیرکل ستاد مبارزه با موادمخدرریاست جمهوری، علاقمندی مسئولین جمهوری اسلامی ایران نسبت به افزایش و تقویت همکاری بین دو کشوررا به اطلاع طرف مقابل رسانده و از آقای ایوانف برای سفر به ایران دعوت کرده است.
ویکتور ایوانف رئیس سرویس فدرال کنترل موادمخدر روسیه نیز باتا کید بر علاقمندی به همکاری بیشتر با جمهوری اسلامی ایران و تشریح وضعیت موادمخدردر آمریکای جنوبی و افغانستان و انتقاد از عملکرد ناتو و آمریکا و حمایت آنها از گروههای تروریستی مثل القاعده و طالبان اعلام کرد که تلاش میکندتا موضوع را با رئیس جمهور روسیه در میان گذاشته تا سران کشورها در اجلاس آستراخان نیز نسبت به لزوم مبارزه جدی جامعه جهانی با موادمخدر موضع گیری کنند.
ویکتور ایوانف در مصاحبه خود با رسانههای روسیه ضمن اشاره به برگزاری عملیات مشترک جمهوری اسلامی ایران و روسیه تحت عنوان خزر پاک نتایج آن را خوب و مثبت ارزیابی و خواهان شرکت سایر کشورهای ساحلی خزر و آسیای مرکزی در این عملیات در آینده شد.