آیا هیات رئیسه مجلس "حق وتو" دارد؟

گروه سیاسی صراط - ایستادگی هیات رییسه مجلس در برابر خواست دست کم 60 نماینده مردم، ابهاماتی را در خصوص جایگاه قانونی و اختیارات هیات رییسه ایجاد کرده است.

به گزارش گروه سیاسی صراط، استیضاح وزیر علوم فارغ از دلایل آن، به امضای 60 نماینده منتخب مردم رسیده اما هیات رییسه مجلس شورای اسلامی با وجود گذشت بیش از ده روز، از اعلام وصول آن خودداری کرده است.

هیات رییسه مجلس در تلاش بود که به هر ترتیبی شده نمایندگان مردم را از استیضاح وزیر منصرف کند. از این رو با انتخاب تعدادی از استیضاح کنندگان و تشکیل جلسه میان آنها و رییس مجلس تلاش کرد تا خواسته خود را عملی کند.

الیاس نادران امروز با تذکر قانون اساسی نسبت به این موضوع اعتراض کرد و گفت: "این گونه جلسات و قول قرارهای نه در آیین نامه داخلی مجلس و نه در قانون اساسی هیچ وجاهتی ندارد، ماده 223 تصریح دارد که وقتی استیضاح اعلام وصول شد تنها در صورتی از دستور خارج می‌شود که امضا کنندگان امضای خود را پس گرفته و تعداد استیضاح کنندگان به کمتر از ده نفر برسد" در حالی که "هیچ یک از امضا کنندگان استیضاح وزیر علوم امضای خود را پس نگرفته اند."

فارغ از دلایل این "از خودگذشتگی" و "جانفشانی" هیات رییسه برای دولت تدبیر و امید، سوال اینجاست که آیا 12 نفر از نمایندگان مجلس (اعضای هیات رییسه) به دلیل تفاوت صندلی هایشان با بقیه، می‌توانند در مقابل خواست نمایندگان مردم بایستند؟

تفاوت اصلی اعضای هیات رییسه مجلس با سایر نمایندگان چیست که خود را در جایگاه مقابله با خواست نمایندگان مردم دیده اند؟ چرا در شرایطی که 6 برابر امضاهای مورد نیاز برای استیضاح یک وزیر (60 امضا) از مدت ها پیش جمع آوری شده، باز هم خبری از استیضاح نیست و هیات رییسه همچنان به تعویق یک ماهه آن – که عملا به دلیل نزدیک شدن به سال جدید تحصیلی بهانه های جدیدی به دست مخالفان استیضاح می‌دهد - اصرار دارد؟

باهنر در جایگاه رییس جلسه امروز در پاسخ به تذکر نادران، موضوع تلاش برای تاخیر در طرح استیضاح را تایید کرده و گفته است "بحث جلسه دیروز این بوده است که استیضاح وزیر تا مدت مشخصی به تاخیر بیفتد تا شاید وزیر متقاعد شود به مطالبات به حق استیضاح کنندگان پاسخ روشنی بدهد."

اعضای هیات رییسه مجلس به لحاظ ایفای نقش نمایندگی مردم به صراحت قوانین، تفاوتی با سایر نمایندگان مجلس ندارند. در حالی که در برخی کشورها مانند آمریکا مقاماتی مانند رییس جمهور حتی حق وتوی مصوبات مجلس نمایندگان را دارند، بر اساس قوانین جمهوری اسلامی ایران، چنین حقی نه برای رییس جمهور و نه برای هیچ مقام دیگری وجود ندارد. با این وجود ظاهرا برخی نمایندگان در هیات رییسه عملا در حال استفاده از چنین حقی هستند!

بر اساس اصل ۸۴ قانون اساسی، "هر نماینده در برابر تمام ملت مسئول است و حق دارد در همه مسایل داخلی و خارجی کشور اظهار نظر نماید." با این وجود معلوم نیست چرا برخی از نمایندگان بالانشین مجلس که از قضا روابط نزدیکی با دولت پیدا کرده اند، در عمل اعتقادی به این برابری ندارند.