صراط: در حالی که واقعیت پیشنهادهای ردو بدل شده بین دو طرف در سالهای گذشته به گونه‌های متفاوتی در داخل ایران روایت شده است، کسلی دوانپورت تحلیل‌گر موسسه آمریکایی کنترل تسلیحات در مطلبی به توضیح پیشنهادهایی پرداخته است که به ادعای وی در سالهای گذشته مطرح شده است.
بعضی از این پیشنهادها را ایران در فاصله سالهای 2003 تا 2005 مطرح کرد ولی به مرور مشمول گذر زمان شدند و به قول علی اصغر سلطانیه نماینده پیشین ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گفت و گویی در سال 2005، دیگر منسوخ شده‌اند. بعد از آنها هم پیشنهاداتی که ایران در موضوع هسته‌ای مطرح کرد با این ادعای طرف غربی مواجه شد که به اندازه کافی نگرانی‌های آنها را رفع نمی‌کند.
سه کشور اروپایی آلمان، فرانسه و انگلیس موسوم به E3 نیز در فاصله سالهای 2004 تا 2005 پیشنهاداتی را مطرح کردند. بعد از این ایالات متحده، روسیه و چین نیز به سه کشور فوق پیوستند و در قالب 5+1 چندین پیشنهاد بین آنها و ایران رد و بدل شد. به ادعای این کشورها، این پیشنهادات بخشی از یک استراتژی دومسیره بود که مسیر دوم آن اعمال تحریم‌ها در شورای امنیت برای اجبار ایران به عقب نشینی بوده است.
به نوشته خانم داونپورت، پیش از توافق طرفین در ژنو در آذرماه سال گذشته، پیشنهاداتی رسمی که بین دو طرف رد و بدل شده است، به قرار زیر است:
پیشنهاد بهار 2003
بنا به ادعای تیم گولدیمان سفیر سابق سوئیس در تهران، ایران در ماه می سال 2003 پیشنهاداتی را به آمریکا مطرح کرد تا اختلافات بین دو طرف فروکش کند. بر این اساس، در پیشنهاد ایران به آمریکا پیشنهاد شده بود که گروه‌هایی بین دو طرف تشکیل شود تا مسائل مورد بحث را در سه محور اصلی خلع سلاح، امنیت منطقه‌ای و همکاری‌های اقتصادی مورد گفت و گو قرار دهند. عناصر اصلی این پیشنهاد به قرار زیر بوده است:
- تسهیل همه تحریم‌های آمریکا علیه ایران
- همکاری برای ثبات در عراق
- شفافیت کامل در مورد برنامه هسته‌ای ایران و از جمله پروتکل الحاقی
- همکاری علیه سازمان‌های تروریستی و به ویژه مجاهدین خلق و القاعده
- پذیرش پیشنهاد سال 2002 اتحادیه عرب در موضوع فلسطین با عنوان صلح در برابر زمین از سوی ایران
- دسترسی کامل ایران به فنآوری صلح‌آمیز هسته‌ای و همچنین فناوری‌های شیمیایی و بیوتکنولوژی
دولت بوش تصمیم گرفت این پیشنهاد ایران را رد کرده و گزینه فشار بیشتر علیه ایران را در پیش گیرد.
پیشنهادات مطرح شده بین ایران و اروپا
چند ماه بعد، سه کشور اروپایی پذیرفتند که در ازای تعلیق فعالیت‌های مربوط به غنی‌سازی و نیز همکاری ایران با آژانس وارد مذاکره در سه موضوع هسته‌ای، امنیت و همکاری اقتصادی با ایران شوند. با بهانه اروپایی‌ها نسبت به برنامه ایران برای کار بر روی تاسیسات تبدیل اورانیوم، این توافق بعدا با مشکل مواجه شد و سرانجام در نوامبر 2004 ایران تعلیق بیشتر فعالیت‌های خود را پذیرفت و کمی بعد مذاکرات بین دو طرف از سر گرفته شد.
ایران در این دوره چهار پیشنهاد را مطرح کرد. علاوه بر موضوع هسته‌ای، پیشنهادات مطرح شده مسائلی چون حمایت ایران از تروریسم، امنیت منطقه‌ای و همکاری‌های اقتصادی را نیز در بر می‌گرفت. پیشنهادات ایران به قرار زیر بود.
پیشنهاد 17 ژانویه 2005
- تعهد ایران به عدم پیگیری سلاح‌های کشتار جمعی
- رد هر گونه حمله، تهدید به حمله و خرابکاری علیه تاسیسات هسته‌ای ایران
- همکاری در موضوع مبارزه با تروریسم و از جمله تشدید تبادل اطلاعات و پرهیز از پناه دادن به تروریست‌ها
- همکاری منطقه‌ای امنیتی از جمله در عراق و افغانستان
- همکاری در موضوع کنترل‌های استراتژیک تجارت و برداشتن ممنوعیت‌های اروپایی انتقال تسلیحات متعارف و کالاهای با استفاده دوگانه
پیشنهاد 23 مارس 2005
پیشنهاد ایران در ماه مارس، تضمین‌های عینی مفصل‌تری در مورد برنامه هسته‌ای ایران مطرح می‌کرد:
- پذیرش پروتکل الحاقی از جانب ایران و حضور پیوسته بازرسین در تاسیسات کلیدی ایران
- محدود کردن برنامه غنی‌سازی ایران و اظهار سیاست ایران در فعالیت نکردن برای بازفرآوری
- تبدیل فوری همه اورانیوم غنی‌شده به میله‌های سوخت
- اعلام ایران از سوی اروپا به عنوان منبع مهم انرژی اروپا
- تضمین دسترسی ایران به فنآوری پیشرفته هسته‌ای همراه با امضای قراردهایی برای ساخت نیروگاه‌های هسته‌ای در ایران توسط اروپا
- عادی‌سازی وضعیت ایران در مقررات کنترل صادرات گروه هشت
پیشنهاد 29 آوریل 2005
در پیشنهاد آوریل 2005، بعضی از عناصر پیشنهاد ماه مارس تکرار شده بود ولی تمرکز بیشتر بر اقدامات کوتاه مدت اعتمادساز بود. عناصر اصلی آن به قرار زیر بود:
- پذیرش پروتکل الحاقی از سوی ایران
- اعلام سیاست بازفرآوری نکردن از سوی ایران
- ادامه تعلیق غنی‌سازی برای شش ماه
- تشکیل یک ستاد مشترک برای مقابله با تروریسم و کنترل صادرات
- اعلام اروپا در شناسایی ایران به عنوان منبع مهم انرژی اروپا
پیشنهاد 18 جولای 2005
حسن روحانی دبیر وقت شورای عالی امنیت ملی ایران، پیشنهادات زیر را خطاب به اروپایی‌ها مطرح کرد:
- توافق با محدودیت اولیه غنی‌سازی ایران در نطنز
- مذاکره بر سر فعالیت کامل نطنز
- ترتیباتی برای واردات اورانیوم برای تاسیسات تبدیل اورانیوم و صادرات کیک زرد
- مذاکره بر سر مکانیزم بهینه شده بازرسی آژانس برای نطنز
پیشنهاد متقابل اروپا
در اوت 2005، اروپایی‌ها پیشنهاد جامع خود را برای یک توافق بلندمدت با ایران مطرح کردند که عناصر اصلی آن به قرار زیر بود:
- ترتیباتی برای تضمین فراهم شدن اورانیوم با غنای پایین برای هر رآکتور آب سبک ساخته شده در ایران
- ایجاد یک ذخیره سوخت هسته‌ای که در کشوری ثالث نگهدای خواهد شد
- تعهد ایران به عدم پیگیری چرخه سوخت. این مساله بعد از ده سال قابل تجدیدنظر است
- تعهد حقوقی الزام‌آور ایران به عدم خروج از ان‌پی‌تی و پذیرش پروتکل الحاقی
- ترتیبات مربوط به بازگشت سوخت مصرف شده در ایران به کشور تامین‌کننده آن
- شناسایی ایران از جانب اروپا به عنوان منبع بلندمدت انرژی فسیلی
- همکاری ایران و اروپا در پاره‌ای از مسائل سیاسی و امنیتی از جمله در عراق و افغانستان، تروریسم و قاچاق مواد مخدر
ایران چند روز بعد این پیشنهاد را به دلیل به رسمیت نشناختن حق غنی‌سازی ایران رد کرد، تبدیل اورانیوم را ادامه دارد و تعلیق مورد توافق با اروپا را شکست و به مذاکرات پایان داد.
روسیه برای تقویت پیشنهادات اروپایی‌ها، در اکتبر 2005 پیشنهاد مشارکت ایران در مالکیت تاسیسات غنی‌سازی در روسیه را مطرح کرد ولی این پیشنهاد پس از چند ماه مذاکره در مارس 2006 رد شد.
پیشنهادات 5+1
آمریکا، روسیه و چین در ژوئن 2006 به کشورهای اروپایی پیوستند تا پیشنهادی را برای مذاکرات جامع با ایران مطرح کنند. این پیشنهاد بازتابی از پیشنهادات پیشین بود و عناصر زیر را در بر می‌گرفت:
- تعلیق فعالیت‌های مرتبط با غنی‌سازی و بازفرآوری ایران
- ایجاد مکانیزمی برای بازبینی تعلیق موقت فوق
- از سرگیری اجرای پروتکل الحاقی توسط ایران
- فراهم شدن راکتورهای آب سبک با تکنولوژی روز برای ایران از طریق پروژه‌های مشترک همراه با تضمین سوخت هسته‌ای و ذخیره سوخت هسته‌ای برای پنج سال
- تعلیق بحث بر سر موضوع هسته‌ای ایران در شورای امنیت
- همکاری بر سر هوانوردی غیرنظامی، مخابرات، فنآوری پیشرفته، کشاورزی و دیگر حوزه‌ها بین ایران، آمریکا و اروپا
ایران در ماه اوت به این پیشنهاد پاسخ داد و آن را به دلیل الزام ایران به تعلیق فعالیت‌های مرتبط با غنی‌سازی رد کرد ولی آن را اساس و ظرفیت مفیدی برای همکاری بلندمدت و جامع بین دو طرف دانست.
در مارس 2008، گروه 5+1 موافقت کرد تا پیشنهاد خود در مارس 2006 را بازآرایی کند تا بعضی از مزایایی پیشنهادی خود به ایران را مشخص کرده و نمای بهتری از این منافع برای افکار عمومی ایران فراهم کند. این توافق برای بازآرایی پیشنهاد سال 2006، با تصویب قطعنامه 1803 شورای امنیت درباره ایران همزمان شد.
بسته پیشنهادی متقابل ایران
پیش از ارائه بسته جدید به ایران، ایران پیشنهاد خود را به شش کشور مقابل ارائه کرد. منابع غربی در واکنش به پیشنهاد ایران اعلام کردند در حالی که پیشنهاد ایران موضوعات متنوع مربوط به همکاری در حوزه‌های انرژی هسته‌ای و مسائل سیاسی و اقتصادی را در بر می‌گیرد مسائل کمی برای رفع نگرانی‌های طرف غربی را در بر می‌گیرد. بعضی از عناصر اصلی پیشنهاد ایران عبارت بودند از:
- ایجادکنسرسیوم‌هایی برای غنی‌سازی و تولید سوخت در مناطق مختلف جهان و از جمله ایران
- بهبود نظارت آژانس بر کشورهای مختلف
- همکاری برای ایمنی هسته‌ای و حفاظت فیزیکی
- همکاری برای کنترل صادرات
- همکاری برای امنیت منطقه‌ای و مسائل اقتصاد جهانی
پیشنهاد تعلیق در برابر تعلیق
گروه 5+1 پیشنهاد خود را در ژوئن 2008 و در جلسه‌ای در غیاب نماینده آمریکا مطرح کردند. در این جلسه شش کشور این موضوع را مد نظر قرار دادند که در یک بازه شش‌هفته‌ای مذاکرات را در قالب تعلیق در برابر تعلیق از سر بگیرند. بر این اساس ایران برنامه غنی‌سازی خود را گسترش نمی‌داد و در مقابل، شش کشور تحریم‌های جدید علیه ایران را در پیگیری نمی‌کردند. این پیشنهاد مسائل زیر را نیز در بر می‌گرفت:
- باقی مانده بسته 2006 روی میز مذاکره
- در نظر گرفتن برنامه تحقیق و توسعه ایران و رفتار با برنامه هسته‌ای ایران مانند برنامه هر کشور غیر مسلح به سلاح هسته‌ای در ان‌پی‌تی به شرط برگشت اعتماد
- کمک فنی و مالی برای برنامه هسته‌ای ایران
- تاکید مجدد بر تعهدات منشور سازمان ملل در مورد پرهیز استفاده و یا تهدید به استفاده از زوز مطابق با منشور
- همکاری در مورد افغانستان از جمله در مورد قاچاق مواد مخدر، بازگشت پناهندگان، باسازی و کنترل‌های مرزی
- گام‌هایی به سوی عادی‌سازی روابط اقتصادی و تجاری از جمله حمایت از عضویت ایران در سازمان جهانی تجارت
- جزئیات بیشتر در مورد چارچوب همکاری در حوزه‌های کشاورزی، محیط زیست و زیرساخت‌ها، هوانوردی غیرنظامی، توسعه اجتماعی و مسائل انساندوستانه
بعد از این دیدار با ایران در ماه ژوئن، برای اولین بار نمایندگان شش کشور عضو 5+1 و از جمله آمریکا در جولای 2008 در ژنو با ایران دیدار کردند. ایران در این جلسه یک پیشنهاد نوشته شده ولی غیر رسمی (non-paper) را برای روند مذاکرات مطرح کرد که که بر اساس آن، چنین مذاکراتی مبتنی بر اشتراکات بسته‌های دو طرف در ماه‌های می و ژوئن خواهد بود. هر دو بسته خواهان همکاری‌های درباره مسائل سیاسی، اقتصادی و امنیتی بود ولی غربی‌ها اظهار می‌داشتند که پیشنهاد ایران به نگرانی‌ها از برنامه هسته‌ای ایران نپرداخته است.
بعد از انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا و پیروزی اوباما و اشاره وی به ترک سیاست پیشین مبتنی بر ضرورت تعلیق فعالیت‌های مربوط به چرخه سوخت در ایران پیش از مذاکرات، 5+1 تصمیم به تجدید مذاکرات خود با ایران گرفت. به همین سبب، پنج کشور دیگر از سیاست جدید دولت امریکا در قبال مذاکرات استقبال کرده و رسما از ایران برای مذاکرات جدید دعوت کردند.
اولین بسته پیشنهادی ایران بعد از روی کار آمدن اوباما
ایران در سپتامبر پیشنهاد اصلاح شده خود را مطرح کرد. متن این پیشنهاد مسائل زیر را در بر می‌گرفت:
- همکاری برای پرداختن به موضوعات تروریسم، قاچاق مواد مخدر، جرایم سازمان یافته و دزدی دریایی
- اصلاح سازمان ملل و شورای امنیت
- نگارش قوانین مربوط به حقوق استفاده از فضا
- ارتقا قانونمند و عادلانه عملکرد نظارتی آژانس
- ارتقای جهانشمولی ان‌پی‌تی و عدم اشاعه سلاح‌های کشتار جمعی
پیشنهاد تبادل سوخت راکتور تحقیقاتی تهران
در ماه ژوئن 2009، ایران درخواست خود برای کمک برای سوخت جدید رآکتور تحقیقاتی تهران را به آژانس ارائه کرد. در مقابل، ایالات متحده پیشنهاد کرد که ایران در مقابل دریافت 120 کیلوگرم اورانیوم بیست درصد، 1200 کیلوگرم از ذخایر اورانیوم غنی شده تا چهاردرصد خود را به خارج انتقال دهد. این میزان تقریبا هشتاد درصد ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران تا آن روز بود. در یک دیدار اولیه میان ایران، ایالات متحده، روسیه و فرانسه و آژانس در اول اکتبر، ایران به طور اصولی با این تبادل موافقت کرد.
- ایران پیش از پایان سال 2009، مقدار 1200 کیلوگرم اورانیوم با غنای پایین را در یک محموله به خارج خواهد فرستاد
- روسیه این ذخایر را به غنای 20 درصد خواهد رساند که به تولید 120 کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده برای تولید میله‌های سوخت برای راکتور تهران منجر خواهد شد
- فرانسه میله‌های سوخت مورد نیاز راکتور تهران را در فاصله یک سال بعد از حصول توافق و پیش از پایان سوخت راکتور تهران تهیه خواهد کرد
- ایالات متحده با آژانس همکاری می‌کند تا ایمنی و مقررات کنترلی مربوط به رآکتور تهران را بهبود بخشد.
پس از بیان ملاحظات ایران در باره چنین توافقی، کشورهای 5+1 حاضر شدند اقدامات زیر را برای تسهیل توافق بپذیرند:
- ارائه بیانیه رسمی به ایران توسط شش کشور در حمایت از تضمین تحویل سوخت رآکتور تهران به ایران
- تامین مالی انتقال ذخایر با غنای پایین و سوخت رآکتور
- گزینه به وثیقه ماندن ذخایر اورانیوم انتقالی ایران توسط آژانس در یک کشور ثالث تا زمان تحویل سوخت رآکتور تهران
در ماه‌های بعد نظرات متفاوتی در ایران در این باره مطرح شد از جمله این که انتقال سوخت ایران فوری نباشد یا این که 400 کیلوگرم از اورانیوم ایران به جزیره کیش منتقل شود. به مرور فضای اعتماد بر سر چنین توافقی در حال از دست رفتن بود و ایران از فوریه 2010 غنی‌سازی بیشتر بخشی از اورانیوم خود برای به دست آوردن اورانیوم 20درصدی مورد نیاز راکتور تهران را آغاز کرد.
بیانیه تهران بین برزیل، ترکیه و ایران
در بهار سال 2010، ترکیه و برزیل میانجی‌گری بر سر مساله تبادل سوخت را در دست گرفتند. در آوریل 2010، اوباما در نامه‌ای به رهبران این دو کشور، توافق با ایران بر سر انتقال 1200 کیلوگرم اورانیوم با غنای پایین را اعتمادساز و باعث کاهش نگرانی‌های منطقه‌ای دانست. تلاش‌های دو کشور به بیانیه تهران در 17 می منجر شد که لولا داسیلوا، اردوغان و احمدی‌نژاد بر سر آن توافق کردند.
- سه کشور حق همه کشورهای عضو (آژانس) و از جمله ایران را برای تحقیق و تولید و استفاده از انرژی هسته‌ای (و همچنین چرخه سوخت که شامل فعالیت‌های غنی‌سازی می‌شود) یادآور می‌شوند
- ایران در عرض یک ماه، 1200 کیلوگرم اورانیوم با غنای پایین را در ترکیه به وثیقه خواهد گذاشت
- گروه وین متشکل از آژانس، فرانسه، روسیه و آمریکا با تامین 120 کیلوگرم اورانیوم با غنای بیست درصد برای ایران در عرض یک سال موافقت خواهد کرد.
- اگر گروه وین به تعهدات خود عمل نکند، ترکیه ذخایر ایران را که همچنان قانونا در مالکیت ایران است، به ایران باز خواهد گرداند.
فرانسه، روسیه و آمریکا در نامه‌ای به آژانس در تاریخ 9 ژوئن با طرح مسائلی، بیانیه تهران را رد کردند. آنها مدعی بودند که این بیانیه، به موضوع غنی‌سازی بیست درصد در ایران و نیز ذخیره شده مقادیر جدید اورانیوم با غنای پایین در ایران نپرداخته است.
پیشنهاد گام به گام روسیه
اولین بار لاوروف وزیر خارجه روسیه نقشه راه اجرای مشوق‌های پیشنهادی در یک بسته را در 12 جولای 2011 در یک سخنرانی در واشنگتن بیان کرد. اگر چه این پیشنهاد علنی نشد ولی عناصر اصلی آن بعدا توسط موسویان مذاکره‌کننده سابق ایران به قرار زیر اعلام شد.
گام اول
- ایران غنی‌سازی در نظنز را محدود می‌کند، سانتریفیوژ جدیدی نصب نمی‌کند و تولید سانتریفیوژهای پیشرفته را متوقف می‌کند.
- 5+1 بعضی از تحریم‌های سازمان ملل و از جمله تحریم‌های مالی و بازرسی کشتی‌ها را به تعلیق در می‌اورد
گام دوم
- ایران اطلاعات اولیه طراحی را مطابق کد اجرایی 3.1 به آژانس ارائه خواهد کرد، غنی‌سازی خود را به پنج درصد محدود خواهد ساخت و نظارت بیشتر آژانس بر سانتریفیوژهای خود را خواهد پذیرفت
- 5+1 بیشتر تحریم‌های سازمان ملل را به تعلیق در خواهد آورد و تحریم‌های یک‌جانبه را به تدریج برخواهد داشت
گام سوم
- ایران پروتکل الحاقی را اجرا خواهد کرد
- 5+1 همه تحریم‌های سازمان ملل را به شکل مرحله‌ای به تعلیق در خواهد آورد.
گام چهارم
- ایران همه فعالیت‌های مرتبط با غنی‌سازی را برای مدت سه ماه به تعلیق در خواهد آورد
- 5+1 همه تحریم‌های ایران را بر خواهد داشت و اجرای مشوق‌های پیشنهادی به ایران را آغاز خواهد کرد
سایر اعضای 5+1 مخالفتی علنی با این پیشنهاد روس‌ها اظهار نداشتند ولی به نظر می‌رسید که آمریکا با شکل آن موافق نبود. آمریکایی‌ها در حالی که از بررسی این پیشنهاد سخن می‌گفتند از برگزاری جلساتی با روس‌ها در این باره خبر دادند. ایران نیز در حالی که از این پیشنهاد استقبال کرد ولی بررسی آن را نیازمند چند ماه وقت دانست.
پیشنهادات سال 2012
در آوریل 2012، مذاکرات دیپلماتیک ایران و 5+1 در استانبول از سر گرفته شد. دو دور بعدی مذاکرات نیز در بغداد و مسکو برگزار شد. در استانبول، فرایندی گام به گام و متقابل برای ایجاد تحرک کافی برای رسیدن به یک توافق بلندمدت را مورد بررسی قرار دادند. در مذاکرات بعدی، دو پیشنهاد مطرح شده از سوی ایران و 5+1 مورد گفت و گو قرار گرفت. دو طرف برای برگزاری مذاکرات کارشناسی بررسی هر دو پیشنهاد در استانبول در ژوئن توافق کردند
پیشنهاد پنج مرحله‌ای ایران
گام اول: خطوط راهنما
- ایران بر تعهدات خود مطابق ان‌پی‌تی و مخالفت خود با سلاح‌های هسته‌ای مطابق فتوای رهبر انقلاب تاکید می‌کند
- 5+1 حقوق هسته‌ای ایران و به ویژه حق غنی‌سازی را مطابق با ماده چهارم ان‌پی‌تی به رسمیت شناخته و علنا به آن اشاره خواهد کرد.
گام دوم: اقدامات شفافیت‌ساز
- ایران به همکاری گسترده خود با آژانس ادامه خواهد داد و به طور شفاف با آژانس درباره ابعاد نظامی احتمالی با آژانس همکاری خواهد کرد
- 5+1 به تحریم‌های یک‌جانبه و چندجانبه علیه ایران در خارج از شورای امنیت پایان خواهد داد
گام سوم: اقدامات اعتمادساز
- فراتر از بازرسی‌های پیوسته آژانس از فعالیت‌های غنی‌سازی ایران برای رآکتور تهران، ایران با 5+1 برای تامین سوخت مورد نیاز این راکتور همکاری خواهد کرد
- 5+1 تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران را پایان خواهد دارد و ایران از دستور کار شورای امنیت خارج خواهد شد
گام چهارم: تقویت همکاری برای منافع مشترک
طرفین همکاری خود را برای مسائل زیر آغاز و تقویت خواهند کرد
- طراحی و ساخت راکتورهای قدرت و تحقیقاتی هسته‌ای (اولویت‌های ایران)
- راکتورهای تحقیقاتی آب سبک، ایمنی و امنیت هسته‌ای، رآکتورهای گداخت (اولویت‌های 5+1)
گام پنجم: تقویت همکاری مشترک
طرفین همکاری بر سر مسائل زیر را آغاز خواهند کرد
- مسائل منطقه‌ای به ویژه سوریه و بحرین (اولویت‌های ایران)
- مبارزه با دزدی دریایی و اقداماتی علیه قاچاق مواد مخدر (اولویت‌های 5+1)
پیشنهاد 5+1
اقدامات ایران:
- تعلیق همه فعالیت‌های غنی‌سازی بیست درصدی
- ایران همه اورانیوم غنی‌شده بیست درصدی خود را به خارج خواهد فرستاد
- تعطیلی تاسیسات فردو
اقدامات 5+1:
- تامین سوخت راکتور تهران
- حمایت 5+1 از همکاری آژانس برای مدرن کردن و حفظ ایمنی راکتور تهران
- 5+1 می‌تواند پروژه‌های همکاری فنی آژانس با ایران را بررسی کرده و از سرگیری بعضی از آنها را توصیه کند
- ارائه بسته پیشنهادی برای تامین ایزوتوپ‌های پزشکی برای بیماران سرطانی ایران
- اجازه آمریکا برای بازرسی‌های ایمنی و تعمیر هواپیماهای غیرنظامی ایران و تامین قطعات یدکی
- همکاری با ایران برای به دست آوردن راکتور تحقیقاتی آب سبک برای تولید ایزوتوپ‌های پزشکی
پیشنهادهای سال 2013
ایران و 5+1 در اوایل آوریل 2013 در آلماتی قزاقستان دیدار کردند. مذاکرات در فوریه و پس از وقفه‌ای نه ماهه از سر گرفته شده بود. هر طرف پیشنهادی را در ماه آوریل به آلماتی آورد ولی در رسیدن به توافق ناکام ماندند و دیدار جدیدی هم برنامه‌ریزی نشد.
پیشنهاد ایران مشابه پیشنهاد پنج مرحله‌ای قبلی بود ولی بعد از ابراز نارضایتی 5+1، ایران پیشنهاد خود را در روز دوم تغییر داد.
پیشنهاد ایران
اقدامات ایران
- توقف نصب سانتریفیوژ در فردو
- ادامه گفت و گوها با آژانس
- ادامه تبدیل اورانیوم بیست درصدی به اکسید
- تعلیق غنی‌سازی بیست درصدی
اقدامات 5+1
- برداشته شدن همه تحریم‌ها علیه ایران
- شناسایی حقوق هسته‌ای ایران
پیشنهاد 5+1 برپایه پیشنهاد آنها در سال 2012 طرح شده بود. این پیشنهاد البته احتمال از سرگیری فعالیت‌ها در فردو را در نظر گرفته بود، به ایران اجازه می‌داد که بخشی از ذخایر بیست درصدی خود را حفظ کند و حوزه تحریم‌ها برخی از امتیازات در به ایران می‌داد.
پیشنهاد 5+1
اقدامات ایران:
- تعلیق همه فعالیت‌های غنی‌سازی بیست درصدی
- انتقال بخشی از ذخایر بیست درصدی ایران به خارج از کشور و در اختیار آژانس
- تعلیق همه فعالیت‌ها در فردو
- ارائه اطلاعات از جانب ایران به آژانس درباره اصلی‌ترین فعالیت‌های مطرح درباره ابعاد نظامی احتمالی ایران، تعهد به پروتکل الحاقی و نسخه اصلاحی ترتیبات جانبی توافقنامه پادمانی ایران موسوم به کد 3.1
اقدامات 5+1
- تامین مجتمع‌های سوخت برای راکتور تهران
- پشتیبانی 5+1 از همکاری آژانس برای مدرن کردن و حفظ ایمنی راکتور تهران
- 5+1 می‌تواند پروژه‌های همکاری فنی آژانس با ایران را بررسی کرده و از سرگیری بعضی از آنها را توصیه کند
- ارائه بسته پیشنهادی برای تامین ایزوتوپ‌های پزشکی برای بیماران سرطانی ایران
- اجازه آمریکا برای بازرسی‌های ایمنی و تعمیر هواپیماهای غیرنظامی ایران و تامین قطعات یدکی
- همکاری با ایران برای به دست آوردن راکتور تحقیقاتی آب سبک برای تولید ایزوتوپ‌های پزشکی
- تسهیل تحریم‌های مربوط به فروش فلزات گران‌بها و محصولات پتروشیمی
- 5+1 هیچ تحریم مرتبط با عدم اشاعه جدیدی علیه ایران اعمال نخواهد کرد
پیشنهادات فوق مجموعه پیشنهادهای مطرح بین ایران و طرف مقابل در سالهای گذشته بود که از نگاه تحلیل‌گر غربی احصا شده است. بعضی از مسائل پشت پرده چرایی به نتیجه نرسیدن این پیشنهادات و مسائلی از جمله خرابکاری علیه برنامه هسته‌ای ایران و بسیاری موارد دیگر بخش جدایی‌ناپذیر تحولات مذاکرات بین ایران و اروپا و بعدا 5+1 است که اهمیت خاص خود را دارد.
