پس از این صحبت دعوای لفظی کری و ظریف ادامه پیدا کرد و در نهایت محمد جواد ظریف اعلام کرد: «ان‌پی‌تی می‌گوید: هیچ‌کس نمی‌تواند حق غنی‌سازی را از اعضا بگیرد و لازم است که اعضا به رسمیت بشناسند حق مذکور را و سایر اعضای جامعه بین الملل باید بپذیرند که ایران صرفاً از حق خود استفاده می‌کرد و ما اعتقاد داریم که طبق متن ان‌پی‌تی غنی‌سازی حق مسلم ما است و باید به آن احترام بگذارند به حق مذکور و اکنون اعتقاد داریم توافق فعلی در دو موضع جداگانه به‌وضوح اشاره می‌کند که حق ایران به رسمیت شناخته شده است و بخشی از هر راه‌حلی است.»
و اما وزیر خارجه کشورمان در خصوص به رسمیت شناخته شدن حق غنی سازی ایران گفت: «حق مسلم ما به‌وضوح در ان‌پی‌تی هست و این را می‌پذیرد که باید این حق پذیرفته شود. حداقل 2 بار در متن توافق به‌وضوح اشاره شده که ایران این حق را دارد و برنامه غنی‌سازی ایران ادامه خواهد یافت.»
اگرچه از سویی تیم مذاکره کننده ایران بر «به رسمیت شناخته شدن حق غنی سازی ایران» تاکید دارد اما آمریکایی ها معتقدند «ما غنی سازی ایران را به رسمیت نشناخته ایم. جان کری؛ وزیر امور خارجه آمریکا در جمع خبرنگاران اعلام کرد: «در این توافق حق غنی سازی برای ایران به رسمیت شناخته نشده است و در 6 ماه ذخیره 20 درصد ایران به صفر می‌رسد»
از آن روز به بعد گستاخی های کشورهای غربی به ویژه آمریکا ادامه پیدا کرد و باراک اوباما در سخنرانی های متعدد اعلام کرد: «ما هیچ حق غنی سازی برای ایران را به رسمیت نشناخته ایم» اما امروز دعوای غربی ها فراتر از پذیرش یا عدم پذیرش حق غنی سازی است و کل معاهدات را به ضرر غرب می دانند.
اندیشکده انگلیسی «هنری جکسون» طی یادداشتی با انتقاد از توافق صورت گرفته نوشت: «طبق مفاد این توافقنامه، ایران به 4.2 میلیارد دلار از دارایی‌های بلوکه شده خود دسترسی پیدا خواهد کرد و تحریم‌های طلا، فلزات گرانبها، پتروشیمی، و قطعات خودرو و هواپیما برداشته خواهد شد. همچنین ایران توافق کرده است که غنی‌سازی 20 درصدی خود را متوقف کند، ذخایر اورانیوم 20 درصدی موجود را به موادی بی‌ضرر تبدیل کند و هیچ‌گونه سانتریفیوژ و قطعات جدید دیگری را در راکتور پلوتونیوم و آب سنگین اراک نصب نکند. این‌ها اقداماتی هستند که برخلاف قطعیت اعطای پول به حکومت ایران به راحتی قابل تغییرند.»
دکتر آلن مندوزا، مدیر اجرایی اندیشکده هنری جکسون این توافقنامه را بدلیل قطعی بودن پرداخت های مالی و برگشت پذیر بودن غنی سازی بیست درصد ایران به نفع ایران و به ضرر کشورهای 5+1 خواند.
از سوی دیگر اندیشکده «واشنگتن» آمریکا در یادداشتی همه تحلیل های غربی ها مبنی بر توقف غنی سازی در ایران را اشتباه می داند. این اندیشکده می گوید:« دستاوردهای اصلی این قرارداد با بسیاری از گزارش‌های روزنامه‌ها مطابقت ندارد. «گروه 1+5 قراردادی را با ایران تصویب می‌کند که برنامه هسته‌ای را متوقف می‌سازد» سرمقاله ژورنال وال‌استریت بود؛ نیویورک تایمز در عنوان خود اعلام کرده بود «توافقی با ایران حاصل شد که برنامه هسته‌ای متوقف گردد» ؛ و بوستون گلوب نیز خود نوشته بود «قرارداد تصویب شده برنامه هسته‌ای ایرانیان را برای 6 ماه متوقف می‌سازد». همه این‌ها اشتباه محض است.»
این اندیشکده در ادامه می آورد:« با این حال قرارداد ژنو برنامه هسته‌ای ایران را متوقف نمی‌سازد. تحت شرایط این توافقنامه، هزاران سانتریفیوژ (از جمله بسیاری از نسخه‌های IR-2 پیشرفته) همچنان به گردش خود ادامه خواهند داد و اورانیوم غنی‌شده تولید خواهند کرد، البته با محدودیت‌هایی تعریف شده. در میان بسیاری از اجزای در حال حرکت برنامه پیچیده و چندجانبه ایران، عبارت «توقف» بر روی دو جزء اعمال شده است؛ انباشت اورانیوم غنی‌شده 20 درصد (که به شکل دیگر تبدیل خواهد شد) و پیشرفت پروژه رآکتور آب سنگین اراک. هر دو این دستاوردها ضروری و مهم هستند، اما خودِ برنامه به هیچ وجه متوقف نشده است.»
واشنگتن این توافق نهایی این قرارداد را در نهایت یک برد بزرگ برای ایران می داند و می گوید: « واشنگتن و شرکایش اکنون به توافق رسیده‌اند که قرارداد نهایی به ایران اجازه غنی‌سازی را خواهد داد، و میخ آخر را بر تابوت شش قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل که خواستار تعلیق فعالیت‌های غنی‌سازی ایران حتی به طور موقت بودند، خواهد کوبید» و این که «هرگونه محدودیتی که توافقنامه نهایی اعمال نماید، همیشگی نخواهد بود بلکه فقط برای «یک دوره زمانی مورد توافق» اعتبار خواهد داشت. این پاراگراف از استدلال کاذب این که آیا ایران «حق غنی‌سازی» دارد یا خیر، استفاده می‌کند؛ ایران در عمل می‌تواند مهر تأیید بین‌المللی را برای غنی‌سازی داشته باشد.»
اظهار شکست از سوی اعضای اندیشکده واشگتن در حالی است که شورای آتلانتیک اعلام کرده است:« اگر توافق با شکست مواجه شود، ممکن است که دولت اوباما با فشار عربستان، اسرائیل و اعضای کنگره، چاره‌ای جز اقدام نظامی علیه تأسیسات هسته‌ای این کشور نداشته باشد.» این گفته که می تواند معطوف به عدم تعهدات آمریکا در ادامه قرارداد نیز باشد همراه است با گفته های اوباما در سابان که گفته است:« اگر ما نتوانیم به نتیجه‌ای جامع در برنامه هسته ای که مورد رضایت ما و جامعه جهانی است برسیم آنگاه فشارها را بر ایران افزایش می دهیم و گزینه هایی که من قبلا درباره آنها سخن گفته ام به کار گرفته می‌شود. این گزینه‌ها شامل حمله نظامی نیز هست و یکی از راه‌هایی که ما به آن فکر کرده و برای آن آماده می‌شویم.»
گفتنی است 'جان کری' در نشست نمایندگان کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا نیز از ادامه تحریم‌های نفتی علیه ایران خبر داد و افزود:«در صورت طولانی شدن مذاکرات، اقتصاد ایران متضرر خواهد شد و اگر ایران به حمایت خود از دولت سوریه و حزب الله ادامه دهد، تحریم‌ها کاهش نمی‌یابد.»
آمریکا که بایستی نظرات اسرائیل را نیز در مورد برنامه هسته ای ایران جلب کند در حال ایجاد یک توازن است تا بصورت آهسته برنامه هسته ای را به سمت تعطیلی بکشاند اما بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، روز یکشنبه در نشستی به میزبانی مرکز سابان برای خاورمیانه در موسسه بروکینگز، اظهار داشت: «یک راه حل دیپلماتیک، از یک راه حل نظامی بهتر است ، ولی یک گزینه نظامی برای موفقیت دیپلماسی، ضروری است، همانطور که یک تحریم قدرتمند می‌تواند برای اعمال فشار موثر باشد.»
نتانیاهو در ادامه افزود: «بدون تهدید یک گزینه نظامی علیه ایران، تحریم‌های اعمال شده علیه این کشور به دنبال توافق موقت هسته‌ای بین تهران و پنج عضو دایمی شورای امنیت سازمان ملل به علاوه آلمان را بی‌نتیجه خواهد کرد.» این صحبت در حالی است که پیشتر مقامات اسرائیلی گفته بودند که در صورت عدم همراهی کشورهای اروپایی و آمریکا به تنهایی به ایران حمله خواهند کرد.
جمع بندی نقطه نظرات مطرح شده در خصوص مذاکرات اخیر و پایبندی طرف غربی ما
را به سخنان رهبر انقلاب پیش از این مذاکرات سوق می دهند. آنجا که ایشان
فرمودند:« از مذاکراتی هم که امروز در جریان است، ما ضرری نخواهیم کرد.
البتّه بنده همچنان که گفتم خوشبین نیستم؛ من فکر نمیکنم از این مذاکرات آن
نتیجه‌ای را که ملّت ایران انتظار دارد، به‌دست بیاید، لکن تجربه‌ای است و
پشتوانه‌ی تجربی ملّت ایران را افزایش خواهد داد و تقویت خواهد کرد» ظاهرا
طرف غربی از ابتدا بنای بر عدم تعهد بر معاهدات ژنو دارد و بعد از شش ماه
باید منتظر اتفاقات جدیدی در مناسبات هسته ای ایران باشیم. آمریکا نمی
تواند بین مطالبات اسرائیل و تعهداتش در قرارداد ژنو تعادل ایجاد کند و به
دلیل هم پیمانی با اسرائیل در نهایت مجبور است از انجام تعهداتش در قرار
داد ژنو شانه خالی کند؛ اما این موضوع ممکن است در این دولت و یا پس از
دوره اوباما صورت گیرد.
منبع: وطن آنلاین
