مرکز
همیاری یهودیان نام ساختمان هفت طبقه‌ای در شهر بوئنوس آیرس بود که مرکز
همکاری‌های اسرائیل و آرژانتین وابسته به کمیته یهودیان آمریکا، با نام
اختصاری، آمیا (AMIA) در آن قرار داشت.
آرژانتین، میزبان بزرگ‌ترین جامعه یهودیان در آمریکای لاتین است.
ادعای دخالت جمهوری اسلامی ایران
آرژانتین تاکنون بیش از یک هزار و دویست نفر برای ادای شهادت در مورد این پرونده به دادگاه احضارکرده است.همچنین دولت آرژانتین تا کنون ۳ بار جمهوری اسلامی ایران را به دست داشتن در انفجار متهم کرده است.
این دولت مدعی است که دستور و نقشه ضربه زدن به بزرگ‌ترین مرکز اقلیت یهودی در آمریکای لاتین در تهران کشیده شد و مسئولیت اجرای طرح عملیات به ستاد ویژه عملیات حزب‌الله لبنان که به گروه شبه نظامی حزب‌الله لبنان وابسته‌است سپرده شد.
اما مقامات ایران با رد این اتهامات می گویند که تاکنون هیچ مدرکی مبنی بر دخالت جمهوری اسلامی ایران در این خصوص ارائه نشده و با فاسد خواندن سیستم قضایی آرژانتین، موضوع را توطئه‌ای سیاسی تلقی می‌کنند. برخی تحلیلگران معتقدند که انفجار این مرکز به دست خود یهودیان صهیونیست انجام شده و آنان دو هدف را از این حادثه دنبال می کرده‌اند. ۱- دادن نسبت اتهام به جمهوری اسلامی ایران و نیز حزب‌الله لبنان که هر دو از دشمنان واقعی اسراییل هستند. ۲- پیش‌گیری از مهاجرت یهودیان اسراییل به کشور آرژانتین به دلیل اوج گرفتن انتفاضه توسط فلسطینیان
انفجار سال ۱۹۹۴ در مرکز یهودیان بوئنوس آیرس، آمیا، ۸۵ کشته و حدود ۳۰۰ زخمی بر جای گذاشت.
به
دنبال وقوع این انفجار، آرژانتین هشت تن از مقام‌های بلندپایه وقت ایران
یعنی اکبر هاشمی رفسنجانی رییس جمهور وقت، علی فلاحیان وزیر اطلاعات اسبق،
علی اکبر ولایتی وزیر اسبق خارجه، محسن رضایی فرمانده وقت سپاه پاسداران،
احمد وحیدی فرمانده اسبق نیروی قدس سپاه، احمدرضا اصغری دبیر سوم وقت سفارت
ایران، محسن ربانی رایزن فرهنگی پیشین سفارت ایران و همچنین عماد مغنیه،
یکی ازفرماندهان حزب‌الله لبنان را به اتهامی بی‌اساس به عنوان متهمان اصلی
این حادثه معرفی کرد و پلیس بین‌الملل نیز برای برخی از این افراد حکم جلب
صادر کرد.
دولت آرژانتین و ممنوعیت حضور بازپرس پرونده آمیا در کنگره آمریکا
روز
گذشته، برخی از اعضای جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان آمریکا دولت آرژانتین را
متهم کردند که مانع تحقیقات آنها درباره نقش ایران در انفجار مرکز یهودی
بوئنوس آیرس، آمیا، شده و اجازه نداده است که بازپرس آرژانتینی این
پرونده در کنگره آمریکا حضور یابد.
بر اساس گزارش روزنامه واشینگتن تایمز، نمایندگان کنگره آمریکا از آلبرتو نیسمن، بازپرس ویژه پرونده آمیا دعوت کرده بودند که در جلسه روز سه‌شنبه، ۱۸ تیر کنگره حضور یابد و درباره نقش ایران در این پرونده شهادت دهد، اما چنان‌چه گفته می‌شود دولت آرژانتین به آقای نیسمن اجازه سفر به واشینگتن و حضور در این جلسه را نداده است.
آقای نیسمن چندی پیش با انتشار گزارشی ۵۰۰ صفحه‌ای ادعا کرده بود که ایران در سه دهه گذشته در جهت گسترش شبکه‌های تروریستی در آمریکای لاتین تلاش کرده است و با نفوذ در کشورهای مختلف منطقه قصد برنامه‌ریزی برای انجام حملات تروریستی مختلفی داشته است.
واشینگتن تایمز در ادامه نوشت:اقدام جمهوری‌خواهان مجلس نمایندگان آمریکا در دعوت از آلبرتو نیسمن می‌توانست گزارش اخیر وزارت امور خارجه این کشور مبنی بر "کاهش نفوذ ایران در آمریکای لاتین” را به چالش بکشد.
وزارت امور خارجه آمریکا به تازگی اعلام کرده بود که تحریم‌های بین‌المللی علیه تهران در کنار برخی عوامل دیگر مانند "ضعف مدیریت” باعث کاهش نفوذ ایران در آمریکای لاتین و حوزه کارائیب شده است.
اما جمهوری‌خواهان آمریکا معتقدند گزارش اخیر آلبرتو نیسمن حاوی نکاتی حیاتی است و نشان می‌دهد برخلاف آن‌چه وزارت امور خارجه این کشور ادعا کرده "نفوذ ایران در آمریکای لاتین” می‌تواند تهدیدی برای امنیت ایالات متحده باشد.
تلاشآمریکا در نسبت دادن حوادث تروریستی آمریکای لاتین به ایران
مایکل مک‌کاول، رئیس کمیته امنیت داخلی در مجلس نمایندگان آمریکا و جف دونکان، دیگر نماینده جمهوری‌خواه کنگره، در نامه‌ای به کریستینا فرناندز، رئیس جمهوری آرژانتین از این که دولت او مانع حضور آلبرتو نیسمن در جلسه کنگره شده است، اظهار تاسف کردند.
در این نامه آمده است که گزارش آقای نیسمن نشان می‌دهد ایران مسئول اصلی طرح انفجار در فرودگاه جان اف کندی نیویورک در سال ۲۰۰۷ بوده است، اقدامی که اگر برملا نمی‌شد، تعداد نامعلومی از آمریکایی‌ها کشته شده بودند.
آقای مک‌کاول همچنین در بیانیه دیگری گفته است که تحقیقات چندین ساله آلبرتو نیسمن در رابطه با انفجار مرکز همیاری یهودیان، آمیا در بوئنوس آیرس ثابت می‌کند "حضور ایران در نیم‌کره غربی بسیار قوی‌تر از آن است که تصور کرده‌ایم”.
وی افزود که نفوذ ایران در کشورهای منطقه گویای یک خطر آشکار برای کشور است و باید در جهت رفع یا کاهش آن اقدام کرد.
روابط ایران و آرژانتین که به خاطر پرونده آمیا تیره و تار شده بود در ماه‌های اخیر وارد فصل دیگری شده است.
دو
کشور توافق کرده‌اند یک کمیسیون حقیقت‌یاب تشکیل شود تا درباره این حادثه
تروریستی که به مرگ ۸۵ یهودی آرژانتینی در سال ۱۹۹۴ انجامید، تحقیق کند.
دریغ از یک برگ سند
مطرح
کردن پرونده آمیا در مجمع عمومی اینترپل پیش از هرچیز حکایت از فعالیت
صهیونیست‌ها برای تحت فشار قراردادن جمهوری اسلامی ایران دارد.
با این
که بحث آمیا تاکنون جنجال‌های بسیاری را در دنیا آفریده، اما با وجود تغییر
چند قاضی برای این پرونده، هیچ‌گونه شواهد و مدارکی در تمامی دادگاه‌های
مربوطه علیه ایران به‌دست نیامده است.
اگر چه به دلایل غیرحقوقی و کاملا
سیاسی این پرونده مفتوح نگهداشته شده، اما هر زمانی که لابی صهیونیست فشار
بر ایران را در عرصه جهانی ملاحظه می‌کند، پرونده آمیا را مجددا مطرح کرده
و برخی از قدرت‌های بزرگ دنیا مثل آمریکا هم کمک می‌کنند تا این پرونده
زنده نگهداشته شده و ایران از این طریق تحت فشار برخی از مجامع جهانی قرار
گیرد.
شایان ذکر است که قاضی "خوان خوزه گالیانو”، مسئول سابق پرونده آمیا به دلیل اخذ رشوه از لابی یهودیان آرژانتین و اعمال نفوذ این محافل در طرح اتهامات علیه ایران از کار برکنار شده است.
سردار وحیدی، وزیر دفاع فعلی کشورمان و یکی از متهمان پرونده آمیا، مدیریتاین پرونده را از ابتدا در دست صهیونیست‌ها دانسته و گفته است: این دادگاه فاقد مشروعیت و ادله قانونی است و به همین دلیل روند پیگیری‌های این پرونده ، اعتراف به دریافت رشوه از صهیونیست‌ها توسط شهودی ساختگی و مقامات قضایی ، دروغین بودن اتهامات را اثبات کرد.
همچنین حجت الاسلام علی فلاحیان، وزیر اسبق اطلاعات ایران طرح مجدد ادعای دخالت ایران در پرونده "آمیا” را توطئه صهیونیست ها خوانده است.
حجت الاسلام علی فلاحیان وزیر اسبق اطلاعات و عضو مجلس خبرگان رهبری که در واکنش به رای پلیس بین الملل (اینترپل) در خصوص ۵ تن از مقامات جمهوری اسلامی اظهار داشت: اگر دادگاه آرژانتین هنگام بازداشت سفیر وقت ایران در آن کشور برای رسیدگی به پرونده آمیا، اسناد و مدارکی دال بر دخالت ایران در این موضوع داشت، ارائه می کرد.
وی افزود: اگر دادگاه آرژانتین هنگام بازداشت سفیر وقت ایران در آن کشور برای رسیدگی به پرونده آمیا، اسناد و مدارکی دال بر دخالت ایران در این موضوع داشت، ارائه می کرد. پس از حذف نام هادی سلیمانپور سفیر اسبق ایران در آرژانتین از فهرست افراد مرتبط با پرونده "آمیا”، دلیلی ندارد که برای تعداد دیگری از مقامات جمهوری اسلامی حکم بازداشت صادر شده و تحت بازجویی قرار گیرند و این مسئله پایان یافته است.
حجت الاسلام فلاحیان ادامه داد: اگر پس از آنکه آرژانتینی ها نتوانستند ادعای خود مبنی بر دخالت ایران در پرونده "آمیا” را اثبات کنند، از اتهام زنندگان به نماینده کشورمان به دلیل هتک حیثیت او شکایت و در این مسیر تعلل نمی کردیم ، امروز در جایگاه طلبکار قرار داشتیم.
توافق ایران و آرژانتین
کریستینا فرناندز دکرشنر، رییس جمهوری آرژانتین، روز یکشنبه هشتم بهمن‌ماه، از توافق کشورش با ایران درخصوص تشکیل یک کمیته مستقل برای انجام تحقیقات در مورد انفجار سال ۱۹۹۴ در مرکز یهودیان آرژانتین، آمیا، خبر داد.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، خانم فرناندز دکرشنر گفته است که بنا به توافق طرفین قرار است برای رسیدگی به این پرونده یک "کمیته حقیقت‌یاب” متشکل از پنج قاضی مستقل که هیچ‌یک شهروند ایران یا آرژانتین نباشند تشکیل شود.
این خبرگزاریاعلام کردکه علی‌اکبر صالحی، وزیر خارجه ایران و همتای آرژانتینی‌اش "هکتور تیمرمن” در حاشیه اجلاس سران اتحادیه آفریقا در آدیس‌آبابا به این توافق رسیدند.
به گزارش خبرگزاری ها، گفته می‌شود در پی توافقات به عمل آمده در آدیس آبابا دو وزیر خارجه در نامه‌ای به دبیرکل اینترپل اعلام کردند که دو کشور این موضوع را از این پس خودشان پیگیری خواهند کرد و نیاز به اقدامی در این خصوص از سوی اینترپل نیست.
رئیس جمهور و وزیر خارجه آرژانتین درباره جزئیات این توافق گفته اند: با ایران توافق کردیم کمیته ای بین المللی متشکل از ۵ قاضی تشکیل شود تا این کمیته درباره حادثه آمیا تحقیق کنند. قضات نباید شهروند ایران یا آرژانتین باشند تا استقلال این کمیته حفظ شود. همزمان، قضات آرژانتینی می توانند از متهمان تحت تعقیب در این پرونده، بازجویی کنند.
این توافق اعتراض اسرائیل و گروه‌های مختلف یهودی را نیز به همراه داشته است. وزارت خارجه اسرائیل ۱۰ بهمن‌ماه نسبت به توافق صورت گرفته میان ایران و آرژانتین عمیقاً ابراز تأسف کرد و گفت که تشکیل چنین کمیته‌ای به ایران فرصت می‌دهد تا کار کمیته را بی‌نهایت به تأخیر بیندازد.
کارشکنی ومانع تراشی آمریکا به دلیل ترس از گسترش نفوذ ایران در آمریکای لاتین
آمریکا نسبت به توافق ایران و آرژانتین و دستاوردهای آینده کمیته حقیقت‌یاب ابراز بدبینی کرده است.
ویکتوریا نولاند، سخنگوی وزارت خارجه ایالات متحده ۱۲ بهمن‌ماه سال گذشته با اظهار این که سابقه ایران در همکاری با مقام‌های بین‌المللی "بسیار ضعیف” است، گفت حضور ایران این نگرانی را ایجاد می‌کند که فعالیت‌های این کمیته نتواند به حکم‌فرمایی عدالت منجر شود.
خانم نولاند افزود که آمریکا شک دارد که بتوان از طریق توافق‌های صورت گرفته میان ایران و آرژانتین به راه حلی عادلانه دست یافت.
اظهاراتمقامات آمریکایی درباره نفوذ ایران در آمریکای لاتین
هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه سابق آمریکا پیشتر درباره افزایش نفوذ ایران در کشورهای آمریکای لاتین ابراز نگرانی کرده بود.
خانم کلینتون گفته بود که به دلیل سیاست های دولت جورج بوش، رئیس جمهوری سابق آمریکا، ایران در کنار چین توانسته است که دستاوردهای زیادی در کشورهای آمریکای لاتین کسب کند. سیاست دولت جورج بوش که سعی داشت دولت های با گرایش چپ آمریکای لاتین را منزوی کند بی نتیجه بوده است.
به گفته خانم کلینتون، نفوذ ایران و چین در آمریکای لاتین افزایش یافته و ایران در سال های گذشته روابط سیاسی و اقتصادی محکمی را با تعدادی از کشورهای آمریکای لاتین برقرار کرده است.
همچنین گروهی از جمهوری‌خواهان مجلس نمایندگان ایالات متحده از گزارش اخیر ( اوایل تیرماه) وزارت امور خارجه این کشور که نفوذ ایران را در آمریکای لاتین رو به افول خوانده است، انتقاد کرده‌اند.
اعضای یکی از کمیته‌های فرعی کمیسیون امنیت داخلی مجلس نمایندگان آمریکا با انتقاد از این گزارش، افزایش حضور ایران در نیم‌کره غربی را نگران‌کننده دانسته‌اند.
"جف دانکن”، رئیس جمهوری‌خواه کمیته فرعی بازرسی و مدیریت کمیسیون امنیت داخلی مجلس نمایندگان آمریکا، در سخنانی گفت که سازمان‌های اطلاعاتی از افزایش فعالیت ایران در نیم‌کره غربی صحبت می‌کنند ولی وزارت امور خارجه ایالات متحده خلاف این موضوع را عنوان کرده است.
آقای دانکن گفت: "در حالی که ایران به طور علنی اعلام کرده که گسترش همه‌جانبه روابط با آمریکای لاتین از اولویت‌های سیاسی خارجی این کشور است، باعث نگرانی است که دولت اوباما حاضر نیست حضور ایران در نزدیکی مرزهایمان را تهدیدی برای ایالات متحده فرض کند.”
بر اساس گزارشی که وزارت امور خارجه آمریکا در پایان ماه ژوئن( اوایل تیر ماه) تسلیم کنگره آمریکا کرد، ایران در حال حاضر از هیچ گروه تروریستی فعالی در نیم‌کره غربی حمایت نمی‌کند.بر این اساس، نشانه‌ای که بیانگر تهدید آنی ایران در این منطقه است، وجود ندارد.
دولت ایالات متحده بر اساس "قانون مقابله با ایران در نیم‌کره غربی” که سال گذشته به تصویب رسید، موظف است به کنگره درباره وضع حضور این کشور در آمریکای لاتین گزارش دهد.
حوزه نفوذ ایران
نمایندگان و کارشناسان حاضر در جلسه مجلس نمایندگان با رد گزارش وزارت امور خارجه ایالات متحده، بر افزایش فعالیت‌ها و نفوذ ایران در آمریکای لاتین تاکید کردند.به گفته آنها تعداد سفارتخانه‌های ایران در آمریکای لاتین از ۵ عدد در سال ۲۰۰۵ به ۱۱ عدد رسیده و ۱۷ مرکز فرهنگی این کشور نیز در نیم‌کره غربی فعالیت می‌کند.
از سوی دیگر، شرکت‌کنندگان در این جلسه ازافزایش مراودات تجاری و اقتصادی ایران با آمریکای لاتینابراز نگرانی کردند و ارتباطات این کشور با بانک‌های منطقه را عاملی برای فراز از تحریم‌های ایالات متحده عنوان کردند.
به گفته "ایلان برمان”، تحلیلگر شورای روابط خارجی آمریکا، افزایش حضور ایران در نیم‌کره غربی از نتایج افزایش فشار غرب برای تشدید انزوای این کشور است.آقای برمان گفت که محیط مساعد سیاسی و فرهنگی در آمریکای لاتین به افزایش حضور ایران کمک کرده است.به گفته او،یکی از راه‌های افزایش حضور ایران در منطقه، راه‌اندازی شبکه تلویزیونی ماهواره‌ای هیسپان‌تی‌وی است که به زبان اسپانیایی برنامه پخش می‌کند.
"بلیز میزتال”، از تحلیلگران ارشد مرکز سیاستگذاری فراحزبی، در این جلسه گفت ایران در پی افزایش توانایی‌های استراتژیک خود در آمریکای لاتین است.
"داگلاس فرح”، روزنامه‌نگار سابق واشنگتن‌پست در آمریکای لاتین در این زمینه مدعی شد: ایران علاوه بر حکومت‌ها، از سازمان‌های غیردولتی مانند حزب‌الله لبنان و شورشیان فارک در کلمبیا برای پیشبرد اهداف خود در آمریکای لاتین استفاده کرده است.
شرکت‌کنندگان در این جلسه همچنین درباره افزایش شهروندان ایرانی که تابعیت کشورهای آمریکای لاتین را دریافت کرده‌اند، هشدار دادند. به گفته آنها، شهروندان ایرانی دارای تابعیت دوگانه می‌توانند با سهولت بیشتری به آمریکا سفر کنند
می توان گفت که اکثر دولت‌های آمریکای لاتین به دلیل تنفر ازسیاست‌های دولت ایالات متحده به سمتاهداف و سیاست‌های ضداستکباری ایران متمایل شده اند و این مسئله موجبات نگرانی مقامات کاخ سفید درباره "نفوذ ایران در کشورهای آمریکای لاتین” را فراهم کرده است.
علاوه بر آن صنعت و تکنولوژی ایرانی در هر کشور آمریکای لاتین که حضور پیدا کرده، زندگی بهتری به مردم این منطقه اهداء کرده است. روانشناسی تجارت با مردم آمریکای لاتین در چند سال گذشته نشان داده است، مردم این منطقه به دانش و کالای صنعتی ایران بدلیل انتقال فن آوری اعتماد پیدا کرده اند و دلیل آن تقاضای بالا از آمریکای لاتین برای حضور صنایع ایرانی در بازارهای این منطقه است .
برخلاف غربی ها، صنعتگران ایرانی در کنار تولید کالاهای صنعتی ایران و ارائه خدمات فنی مهندسی به مردم کشورهای آمریکای لاتین، دانش فنی و فن آوری های نوین صنعتی را نیز صادقانه به مردم این منطقه ارائه می کنند.با وجود آنکه کشورهای بزرگ غربی، که همواره سعی دارند با ارائه آمارهای اغوا کننده، اقتصاد کشورهای مستقل آمریکای لاتین را رو به افول و راکد نشان دهند، اقتصاد کشورهای مستقل آمریکای لاتین از وضعیت خوبی برخوردار است.
رشد صنعت و معدن در جمهوری اسلامی ایران در حدی است که به خوبی می تواند به نیازهای مردم منطقه آمریکای لاتین پاسخ مثبت دهد و حضور قوی در بازار کالاهای صنعتی این منطقه داشته باشد.بسیاری از شرکت های توانمند ایرانی در بخش صنعت و معدن برای حضور در بازار های آمریکای لاتین آمادگی دارند و مایلند توانمندی های خود را صادقانه در اختیار مردم کشورهای مستقل آمریکای لاتین قرار دهند.
منبع: دانا
