صراط:سعید حجاریان به عنوان یکی از تئوریسین های جریان اصلاحات در یادداشتی نظر خود را در خصوص جریان دولت عنوان میکند.
افرادی همچون حجاریان که سالها در پی جا انداختن پایه های لیبرالیسم و منزوی کردن دین و فرهنگ اسلامی در کشور بودند، امروز در لباس نقد ادعاهای دینی جریان منتسب به دولت بر می آیند که جالب توجه است.
متن یادداشت وی به شرح زیر است:
اکنون که کارنامه دولت مهرورز بسته می شود و هرکس از جوانب مختلف به
ارزیابی آن می پردازد، بد نیست نگاهی به گفتمان این دولت و تفاوت آن با
گفتمان محافظه کاری در ایران بیندازیم.
بهترین واژه ای که می توان برای این دولت برگزید، دولت «معجزه هزاره سوم» است.
من لازم می دانم که تک تک عناصر این اصطلاح را بکاوم. اولاً؛ این دولت چه
حدوثاً و چه بقائاً معجزه بود، معجزه امری خارق العاده است، یعنی روتین ها
را می شکند و خلق می کند، بنابراین این دولت استثنایی است. کارل اشمیت
درباره دولت استثنایی می گوید: «کاملاً شبیه معجزه است.»
دولت استثنایی در زمان هایی پیدا می شود که نیروهای اصلی جامعه به موازنه
رسیده باشند و هیچ کدام نتوانند از پس یکدیگر برآیند و در ایران این نیروی
راست سنتی بود که با یک عقب نشینی تاکتیکی، قدرت را به یک جریان تندرو از
بین خودش سپرد.
اما اکنون وظیفه تاریخی این جریان تمام شده است و باید قدرت را دوباره به
راست سنتی بازگرداند تا دوباره سرمایه داری سنتی ایرانی روتین شود.
اما به لحاظ روبنایی و ایدئولوژیک چه تفاوتی بین این دو گرایش وجود داشت.
من گرایش اول را موعودگرا و دولت معجزه را میعادگرا می خوانم. در
میعادگرا، میعاد به معنای زمان رسیدن منجی است؛ در موعودگرایی1 اصل بر
ویژگی فردی موعود است یعنی به خصوص در شیعه، اینکه موعود، منجی و مهدی چه
کسی است و چه نسبی، ریشه ای، اسم و لقبی دارد، برجسته می شود؛ ولی زمان
ظهورش معلوم نیست (کاملا مبهم است.) اما در میعادگرایی اصل بر زمان است و
نه شخصیت و زمان پیدایش منجی و چندان روی شخصیت منجی تمرکز نمی شود.
در موعودگرایی شیعی، علما قایل به این هستند که هرکس زمانی برای ظهور
تعیین کند، باید وی را تکذیب کرد، اصطلاحاً می گویند که «قد کذب الوقاتون»
هر نوع توقیت، ولو در بازده زمانی دور و بزرگ ممنوع است.
مثلاً گفته می شود که منجی عالم بشریت که ممکن است در روز جمعه ظهور کند،
حتی ممکن است در «نوروز» ظهور کند و عده ای گفتند که «عاشوراست»، حتی اگر
تقارن این سه نیز باشد، باز هم ممکن نیست و نباید اعتنا کرد. این قرائت
رسمی شیعه از موعودگرایی است.
اما میعادگرایی چیست؟ میعادگرایی یک ریشه زرتشتی گرایی دارد که بنا بر
اعتقاد زرتشتیان در راس هر هزاره (میلینیوم)2 یک سوشیانت ظهور و تجدید می
کند دین زرتشت را و قایل به سه سوشیانت هستند. مثلا مهدی اخوان ثالث که اسم
خودش را «سوم بردار سوشیانت» گذاشت، (ناظر به همین معناست)؛ اما در بین
مسیحیان نیز میعادگرایی رایج است، آنان نیز با رجوع به کتاب دانیال و یا
مکاشفه یوحنا تلاش کرده اند که زمانی را برای ظهور مسیح درآورند. «زمانی و
زمانی و نیمی از زمانی» در مکاشفه آمده است و گفتند در حدود 1250 عده ای
ادعا کردند که ما منجی هستیم؛ اما بعدها با ورود به هزاره سوم، سال 2012
این بحث ها برجسته شد و بار دیگر رجوع به مکاشفات زیاد شد.
منتها در شیعه تعجب آور است که جریانی پیدا شود و از زرتشتی گری و مسیحیت،
میعادگرایی را بگیرد و معجزه هزاره سوم شود و معجزه شیعه را با زمان
میلادی در هم آمیزد و آنگاه می گوید ما پی برده ایم که آمریکایی ها هدفشان
از اشغال عراق نه فقط بردن نفت عراق و سرکوب «بعث» و «القاعده» بلکه هدفشان
ممانعت از ظهور منجی بوده است و بعد هم بیایند و جاده بکشند و یا بیایند و
در بهار بدمند و بهار را برجسته کنند و بگویند «زنده باد بهار» این همیشه
در ادبیاتشان برجسته است و یا پخش سی دی «ظهور نزدیک است».
پس در مقابل قرائت رسمی شیعی که علما آن را نمایندگی می کنند و برای مهدی
زمان خاصی را تعیین نمی کنند که راه باز باشد برای حاکم بودن نواب عام
(فقها) در مقابل دولتیانی هستند که می خواهند خود را مستقیماً نماینده
معصوم بدانند و وی را حی و حاضر بنمایانند و با طرح مقوله ظهور صغری به این
امر اهتمام می ورزند.
پی نوشت ها:
1-موعودگرایی ترجمه مسیانیتی
2-میعادگرایی ترجمه میلینیوم (هزاره گرایی)
