صراط:اظهارات دو روز پیش آیت الله هاشمی رفسنجانی تبدیل به یک چالش انتخاباتی
برای اصولگرایان شده است. رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام در دیدار جمعی از
اهالی رسانه و حامیان حضورش در انتخابات گفت: «نمی گویم نمی آیم.» هاشمی
سخنان مهم دیگری نیز داشت که حمل بر حضور او در انتخابات شد.
در این بین گفته می شود با حضور هاشمی تمامی نامزدهای اصلاح طلب از رقابت با او کناره گیری می کنند و هاشمی در قامت کاندیدای اصلاح طلبان و میانه روها ظاهر می شود.
در سوی دیگر ماجرا وضعیت برای اصولگرایان شکل دیگری دارد. این جریان با تعدد کاندیدا مواجه است و از سوی دیگر دو رقیب درونی یعنی دولتی ها و پایداری کار را برای اصولگرایان (ائتلاف سه نفره و نفره) دشوار کرده است. این در حالی است که از میان اصولگرایان چند نامزد نیز حضور دارند که قرار است به صورت مستقل وارد صحنه شوند.
به نظر می رسد که اصولگرایان مایل اند در انتخاباتی که هاشمی رفسنجانی به عنوان نامزد اصلاح طلبان و میانه روها حضور دارد، یک کاندیدای واحد معرفی کنند. اما یک مسئله مهم وجود دارد و آن هم شکاف میان این جریان است که رسیدن به یک نام مشترک برای مقابله با هاشمی را دشوار می کند.
معرفی یک کاندیدای واحد از سوی دو ائتلاف (پنج نفره و سه نفره) اولین گام محسوب می شود. اما این کار هم به راحتی صورت پذیر نیست. اختلاف هایی در میان این ائتلاف ها به وجود آمده است که معرفی یک نامزد واحد را دشوار می کند. تشکیل این دو ائتلاف از دید برخی تحلیلگران اصولگرا نادرست بوده است.
ناصر ایمانی در این باره می گوید: «ائتلاف های انتخاباتی در ایران چون بر اساس یک منطق سیاسی و در طول یک زمان طولانی تشکیل نشده به راحتی فرو می پاشد و اعضای آن با کوچکترین دلیلی قرارهای میان خود را به هم می زنند.»
ایمانی افزود: «ما شاهد هستیم در ائتلاف های کنونی چند نفری با هم ائتلاف کردند که هم خط مشی سیاسی آنها در طول 30 سال گذشته و هم دیدگاههای اجرایی آنها با هم بسیار مغایر است و هم نوع نگاه آنها به صحنه سیاسی کشور تفاوت دارد و تنها به دلیل ضرورت های دیگری با هم ائتلاف کردند.»
به هر ترتیب وجود ابهام در ائتلاف‌های اصولگرا در کنار قوت گرفتن حضور هاشمی رفسنجانی در انتخابات اصولگرایان را با چالش مواجه کرده است. حشمت الله فلاحت پیشه در این باره معتقد است: هر میزان که کاندیدای قدرتمندی در مقابل اصولگرایان قرار بگیرد به همان میزان اصولگرایان به سمت اجماع پیش خواهند رفت و البته که آقای هاشمی یک کاندیدای قوی محسوب می شود.»
ابن فعال سیاسی اصولگرا در رابطه با نوع آرایش انتخاباتی اصولگرایان در صورت حضور هاشمی در عرصه انتخابات گفت: «اصولگرایان نوع آمدن یا نیامدن آقای هاشمی را در رابطه با نوع رابطه ایشان با رهبر انقلاب مورد تفسیر و تحلیل قرار می دهند. یعنی اصولگرایان معتقدند مسئله حضور یا عدم حضور هاشمی در نهایت در نوع تعامل و رابطه وی با رهبری شکل می گیرد.»
وی عنوان کرد: «اگر این احساس وجود داشته باشد که حضور آقای هاشمی با نگاه مثبت رهبری نسبت به این حضور و یا ریاست جمهوری ایشان همراه است حتما بخشی از اصولگرایان با آقای هاشمی همراهی خواهند کرد.»
بنا به گفته این تحلیلگر اصولگرا؛ اگر آقای هاشمی فقط در یک فضای رقابتی جدی در عرصه حضور پیدا کند (همچون سال 84) آن وقت اصولگرایان به سمت وحدت و همگرایی پیش خواهند رفت و سعی خواهند کرد کسی را معرفی کنند که ضعف های گفتمانی سه دوره هشت ساله ریاست جمهوری گذشته را نداشته باشد؛ بلکه بتواند مسائل و برنامه های جدیدی را هم مطرح کند.
به این ترتیب به نظر می رسد اصولگرایان با در نظر گرفتن فرض "آمدن هاشمی" گریزی از وحدت ندارند. دکتر مهدی مطهرنیا استاد دانشگاه، تحلیل گر و آینده پژوه سیاسی نیز در همین راستا معتقد است: «ورود احتمالی هاشمی به صحنه انتخابات جبهه گیری جریان های سیاسی در برابر هم را در یک چالش ناشی از ورود یک شخصیت برجسته دهه اول انقلاب و یک عنصر نزدیک به هسته مرکزی وقوع انقلاب قرار خواهد داد.»
وی افزود: «در اینجا است که در واقع رودرویی جریان های سیاسی با ورود شخصیتی تعریف شده به نام اکبر هاشمی رفسنجانی با تعریفی که از او در حوزه سیاست داخلی، منطقه ای و بین المللی وجود دارد کاتالیزور و شدت بخش جریان انتخابات در مسیر برخورد جریان های سیاسی با بکدیگر خواهد شد و بدین ترتیب می توانیم بگوییم شور انتخاباتی را افزایش خواهد بخشید.»
مطهرنیا درباره آرایش انتخاباتی اصولگرایان در صورت ورود احتمالی هاشمی به صحنه انتخابات گفت: «با ورود احتمالی هاشمی به صحنه انتخابات، کاندیداهای رقیب، تکثر موجود را به سمت وحدت عملیاتی و نه وحدت نظری پیش خواهند برد.»
وی درباره صحنه اصلی رقابت در انتخابات آینده در صورت ورود هاشمی به انتخابات گفت: «منازعه اصلی میان طیف اعتدالیون به رهبری هاشمی و حمایت اصلاح طلبان از ایشان با جناح اصولگرایان و دولتی‌ها خواهد بود.»
وی ادامه داد: «شما باید یک لوزی را متصور شوید که در ضلع بالای آن هاشمی رفسنجانی به عنوان پرچمدار اعتدالیون و اصلاح طلبان میانه رو قرار دارد و در ضلع دیگر اصلاح طلبانی که خواهان ایجاد فضای مثبت در جهت تفکیک اصلاح طلبی از اعتدال گرایی هاشمی هستند جای دارند.»
این تحلیلگر سیاسی گفت: «در دو ضلع دیگر به ترتیب اصولگرایان و دولتی‌ها (در صورتی که بتوانند صلاحیت نامزد خود را از شورای نگهبان اخذ کنند) جای می گیرند.»
در این بین گفته می شود با حضور هاشمی تمامی نامزدهای اصلاح طلب از رقابت با او کناره گیری می کنند و هاشمی در قامت کاندیدای اصلاح طلبان و میانه روها ظاهر می شود.
در سوی دیگر ماجرا وضعیت برای اصولگرایان شکل دیگری دارد. این جریان با تعدد کاندیدا مواجه است و از سوی دیگر دو رقیب درونی یعنی دولتی ها و پایداری کار را برای اصولگرایان (ائتلاف سه نفره و نفره) دشوار کرده است. این در حالی است که از میان اصولگرایان چند نامزد نیز حضور دارند که قرار است به صورت مستقل وارد صحنه شوند.
به نظر می رسد که اصولگرایان مایل اند در انتخاباتی که هاشمی رفسنجانی به عنوان نامزد اصلاح طلبان و میانه روها حضور دارد، یک کاندیدای واحد معرفی کنند. اما یک مسئله مهم وجود دارد و آن هم شکاف میان این جریان است که رسیدن به یک نام مشترک برای مقابله با هاشمی را دشوار می کند.
معرفی یک کاندیدای واحد از سوی دو ائتلاف (پنج نفره و سه نفره) اولین گام محسوب می شود. اما این کار هم به راحتی صورت پذیر نیست. اختلاف هایی در میان این ائتلاف ها به وجود آمده است که معرفی یک نامزد واحد را دشوار می کند. تشکیل این دو ائتلاف از دید برخی تحلیلگران اصولگرا نادرست بوده است.
ناصر ایمانی در این باره می گوید: «ائتلاف های انتخاباتی در ایران چون بر اساس یک منطق سیاسی و در طول یک زمان طولانی تشکیل نشده به راحتی فرو می پاشد و اعضای آن با کوچکترین دلیلی قرارهای میان خود را به هم می زنند.»
ایمانی افزود: «ما شاهد هستیم در ائتلاف های کنونی چند نفری با هم ائتلاف کردند که هم خط مشی سیاسی آنها در طول 30 سال گذشته و هم دیدگاههای اجرایی آنها با هم بسیار مغایر است و هم نوع نگاه آنها به صحنه سیاسی کشور تفاوت دارد و تنها به دلیل ضرورت های دیگری با هم ائتلاف کردند.»
به هر ترتیب وجود ابهام در ائتلاف‌های اصولگرا در کنار قوت گرفتن حضور هاشمی رفسنجانی در انتخابات اصولگرایان را با چالش مواجه کرده است. حشمت الله فلاحت پیشه در این باره معتقد است: هر میزان که کاندیدای قدرتمندی در مقابل اصولگرایان قرار بگیرد به همان میزان اصولگرایان به سمت اجماع پیش خواهند رفت و البته که آقای هاشمی یک کاندیدای قوی محسوب می شود.»
ابن فعال سیاسی اصولگرا در رابطه با نوع آرایش انتخاباتی اصولگرایان در صورت حضور هاشمی در عرصه انتخابات گفت: «اصولگرایان نوع آمدن یا نیامدن آقای هاشمی را در رابطه با نوع رابطه ایشان با رهبر انقلاب مورد تفسیر و تحلیل قرار می دهند. یعنی اصولگرایان معتقدند مسئله حضور یا عدم حضور هاشمی در نهایت در نوع تعامل و رابطه وی با رهبری شکل می گیرد.»
وی عنوان کرد: «اگر این احساس وجود داشته باشد که حضور آقای هاشمی با نگاه مثبت رهبری نسبت به این حضور و یا ریاست جمهوری ایشان همراه است حتما بخشی از اصولگرایان با آقای هاشمی همراهی خواهند کرد.»
بنا به گفته این تحلیلگر اصولگرا؛ اگر آقای هاشمی فقط در یک فضای رقابتی جدی در عرصه حضور پیدا کند (همچون سال 84) آن وقت اصولگرایان به سمت وحدت و همگرایی پیش خواهند رفت و سعی خواهند کرد کسی را معرفی کنند که ضعف های گفتمانی سه دوره هشت ساله ریاست جمهوری گذشته را نداشته باشد؛ بلکه بتواند مسائل و برنامه های جدیدی را هم مطرح کند.
به این ترتیب به نظر می رسد اصولگرایان با در نظر گرفتن فرض "آمدن هاشمی" گریزی از وحدت ندارند. دکتر مهدی مطهرنیا استاد دانشگاه، تحلیل گر و آینده پژوه سیاسی نیز در همین راستا معتقد است: «ورود احتمالی هاشمی به صحنه انتخابات جبهه گیری جریان های سیاسی در برابر هم را در یک چالش ناشی از ورود یک شخصیت برجسته دهه اول انقلاب و یک عنصر نزدیک به هسته مرکزی وقوع انقلاب قرار خواهد داد.»
وی افزود: «در اینجا است که در واقع رودرویی جریان های سیاسی با ورود شخصیتی تعریف شده به نام اکبر هاشمی رفسنجانی با تعریفی که از او در حوزه سیاست داخلی، منطقه ای و بین المللی وجود دارد کاتالیزور و شدت بخش جریان انتخابات در مسیر برخورد جریان های سیاسی با بکدیگر خواهد شد و بدین ترتیب می توانیم بگوییم شور انتخاباتی را افزایش خواهد بخشید.»
مطهرنیا درباره آرایش انتخاباتی اصولگرایان در صورت ورود احتمالی هاشمی به صحنه انتخابات گفت: «با ورود احتمالی هاشمی به صحنه انتخابات، کاندیداهای رقیب، تکثر موجود را به سمت وحدت عملیاتی و نه وحدت نظری پیش خواهند برد.»
وی درباره صحنه اصلی رقابت در انتخابات آینده در صورت ورود هاشمی به انتخابات گفت: «منازعه اصلی میان طیف اعتدالیون به رهبری هاشمی و حمایت اصلاح طلبان از ایشان با جناح اصولگرایان و دولتی‌ها خواهد بود.»
وی ادامه داد: «شما باید یک لوزی را متصور شوید که در ضلع بالای آن هاشمی رفسنجانی به عنوان پرچمدار اعتدالیون و اصلاح طلبان میانه رو قرار دارد و در ضلع دیگر اصلاح طلبانی که خواهان ایجاد فضای مثبت در جهت تفکیک اصلاح طلبی از اعتدال گرایی هاشمی هستند جای دارند.»
این تحلیلگر سیاسی گفت: «در دو ضلع دیگر به ترتیب اصولگرایان و دولتی‌ها (در صورتی که بتوانند صلاحیت نامزد خود را از شورای نگهبان اخذ کنند) جای می گیرند.»
