* غرب از موضع قدرت به مذاکرات نگاه نکند
در همین راستا دکتر «یونس بات» در یادداشتی در روزنامه آمریکایی «کریستین ساینس مانیتور» از طرفین غربی مذاکره با ایران خواست با توجه به اینکه می‌پندارند تحریم‌ها بر اقتصاد ایران اثرات منفی داشته‌اند، از موضع بالا به این مذاکرات نگاه نکنند.
* حفظ بارقه‌های امید در مذاکره با ایران به تصمیم غربی‌ها بستگی دارد
یونس بات که مشاور علمی «فدراسیون دانشمندان آمریکا» و فیزیکدان «بخش انرژی آستروفیزیک» است ضمن اشاره به اینکه این مذاکرات برای اولین بار طی سالهای گذشته افق‌های روشنی نشان می‌دهند افزوده است: «اینکه این بارقه‌های امید به سرعت از بین بروند و یا منجر به همکاری‌های مداوم و ادامه‌دار شوند به تصمیمی که قدرتهای جهانی (طرفین مذاکره با ایران) در هفته‌های آتی می‌گیرند، بستگی دارد.»
* آلماتی دوم: محلی برای رفع اصلی‌ترین نگرانی‌ها
این استاد دانشگاه که در رشته فیزیک هسته‌ای از دانشگاه ییل آمریکا فارغ‌التحصیل شده است در ادامه پیشنهاد می‌دهد ایران و کشورهای طرف مذاکره در دور بعدی این مذاکرات که در آوریل در آلماتی برگزار می‌شود پرداختن به دغدغه‌های اصلی خود را در اولویت قرار دهند و از پرداختن به موضوعاتی که اهمیت کمتری دارند اجتناب کنند.
یونس بات ادامه می‌دهد «مبرم‌ترین موضوعی» که طرف غربی مذاکره بایستی گفتگو درباره آن را در اولویت قرار دهد، غنی‌سازی 20 درصد اورانیوم است.
وی می‌افزاید داشتن ذخیره هسته‌ای اورانیوم 20 درصدی به معنای این است که ایران اگر تصمیم به نظامی کردن برنامه‌اش بگیرد راه زیادی برای تأمین سوخت لازم برای دسترسی به بمب را پیموده است.
بات البته بلافاصله اضافه می‌کند: «این حرف البته به معنی این نیست که ایران چنین قصدی دارد، ضمن اینکه هنوز هم مراحل دیگری برای ساختن یک بمب دوام‌پذیر و آماده تحویل باقی می‌ماند.»
این دانشمند هسته‌ای که به تدریس در «موسسه مالی مطالعات بین‌الملل» اشتغال دارد، ادامه می‌دهد در صورتی که کشورهای 1+5 فرصت‌های توافق با ایران را از دست بدهند این کشور به غنی‌سازی اورانیوم 20 درصدی ادامه خواهد داد؛ کشورهای 1+5 نباید فرصت دیگری برای جلوگیری از غنی‌سازی 20 درصدی در ایران را هدر دهند.
* تخفیف جدی تحریم‌ها روی میز مذاکره باشد
این استاد دانشگاه در ادامه می‌نویسد: «اگر کشورهای 1+5 واقعاً تا حدی که ادعا می‌کنند نگران هستند باید تمام کارهای لازم را برای جلوگیری از برنامه غنی‌سازی ایران انجام دهند؛ و اگر برای این کار لازم است تخفیف جدی تحریم‌ها روی میز مذاکره قرار گیرد ـ یعنی چیزی که ایرانی‌ها خواستار آن هستند ـ باید این کار انجام شود.»
* آیا آمریکا از بن‌بست در مذاکرات هسته‌ای استقبال می‌کند؟
بات در ادامه به معیارهای دوگانه آمریکا اشاره می‌کند و می‌نویسد رسیدن به بن‌بست چیزی است که ظاهراً واشنگتن از آن خشنود است: «چیزی که جای تعجب دارد این است که آمریکا علی‌رغم اظهاراتی که ادعا می‌کنند از دستیابی ایران به سلاح‌های هسته‌ای در آینده نگرانند، چندان از ذخائر اورانیومی 20 درصدی نگران نیست.»
این گزارش می‌افزاید: «نیویورک تایمز اخیراً گزارش داد که معاونان اوباما ظاهراً از رسیدن به بن‌بست در مذاکره با ایران خشنود هستند.»
بات می‌نویسد: «اگر تهدید ادعا شده از جانب برنامه هسته‌ای ایران تا این حد فوری است که آمریکا یا اسرائیل حتی اقدام نظامی را مد نظر قرار می‌دهند، بن‌بست در مذاکرات باید غیرقابل قبول باشند.»
این دانشمند هسته‌ای در ادامه به اذعان سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا اشاره می کند که تا کنون نشانه‌هایی از وجود جنبه‌های نظامی در برنامه ایران ندیده‌اند؛ بات همچنین سخنان هانس بلیکس، مدیر پیشین آژانس را مد نظر قرار می‌دهد که اعتراف کرده است ایران تا کنون از مفاد ان‌پی‌تی تخطی نکرده است.
بات تأکید می‌کند کشورهای 1+5 علی‌رغم این مستندات مطالباتی مطرح می‌کنند که مذاکرات را از مسیر نگرانی‌های اصلی‌اش درباره غنی‌سازی 20 درصدی خارج می‌کند. بات به عنوان نمونه‌ای از این مطالبات غیرمنطقی، به درخواست صادر کردن اورانیوم 20 درصدی ایران و بستن سایت هسته‌ای فردو اشاره می‌کند.
* سایت فردو: درسی که ایران از حمله اسرائیل گرفت
وی می‌افزاید علت اینکه ایران سایت هسته‌ای فردو را در در زیر زمین درست کرده درسی است که این کشور از حمله اسرائیل به رآکتور غیرنظامی عراق در سال 1981 گرفته است.
* چرا ایران تمایلی به اجرای پروتکل الحاقی ندارد؟
این کارشناس مسائل هسته‌ای در ادامه به اصرار کشورهای 1+5 برای پذیرش پروتکل الحاقی اشاره می‌کند که به آژانس اجازه بررسی‌های مداخله‌جویانه‌تر در ایران را می‌دهد؛ به گفته وی ایران احتمالاً برای پذیرفتن آن تردید خواهد داشت زیرا این امر موجب خواهد شد اطلاعاتی حساس نظامی‌اش در اختیار کشورهای دشمن قرار بگیرد.
به گفته بات: «موج اخیر ترورها و حمله‌های سایبری علیه ایران موضع این کشور را برای پذیرفتن پروتکل الحاقی بدون رفع برخی تهدیدها سخت کرده‌اند.»
* مذاکره با ایران از موضع قدرت: پنداری غلط با نتایجی معکوس
وی می‌افزاید: «قدرتهای جهانی که می‌پندارند به اقتصاد ایران ضربه زده‌اند ممکن است فکر کنند باید از موضع قدرت با ایران مذاکره کنند. اما این پنداری اشتباه است که ممکن است نتایج معکوسی به همراه داشته باشد.»
این دانشمند هسته‌ای تأکید می‌کند: «رسیدن به بن‌بست با ایران به نفع 1+5 نیست زیرا با گذشت زمان موضع مذاکره قدرتهای جهانی به مرور تضعیف می‌شود، زیرا ایران به جمع‌آوری اورانیوم غنی‌شده بیشتر ادامه خواهد داد.»
وی ادامه می‌دهد: «در ضمن، به موازاتی که متحدان واشنگتن از ادامه منع تجارت با ایران خسته می‌شوند، حفظ سنگری متحد برای اجرای نظام تحریم‌ها دشوار خواهد بود.»
یونس بات در پایان این مقاله تأکید می‌کند نکته‌ای که آمریکا باید به آن توجه کند این است که از تحریم‌ها برای هدفی که برای آن در نظر گرفته شده است استفاده کند، نه اینکه با توسل به آن مردم ایران را برای همیشه مورد تنبیه قرار داد.
