هر چه به ماههاي پاياني سال نزديك ميشويم بهتدريج مواضع گروههاي سياسي و جناحها در قبال انتخابات سال 92 و سازوكاري كه بايد از طريق آن به اين آوردگاه وارد شود روشنتر ميشود. در اين بين هر چند امروز نميتوان به صورت قاطع و صريح درباره مواضع و رويكرد همه گروههاي اصلاحطلب و اصولگرا سخن گفت ولي تا حدودي آنچه كه تا ديروز پيشبيني تحليلگران بود امروز بخشي از واقعيت است. تاكنون اتفاق تازهاي در جريان اصلاحطلبان نيفتاده و تمام نگاهها متوجه كنگره انتخاباتي آينده اين جريان سياسي است كه قرار است اواخر ماه جاري برگزار شود. پيشبيني ميشود چنانچه اين كنگره برگزار شود تا حدودي آرايش سياسي اصلاحطلبان مشخصتر شود. با اين همه، همانقدر كه آرايش گروههاي اصلاحطلب نسبت به دور يازدهم انتخابات رياستجمهوري شفاف نيست، اصولگرايان نيز از اين عدم شفافيت بينصيب نيستند.
رويدادهاي انتخاباتي در آوردگاه اصولگرا صرفا منتهي به سفر انتخاباتي چند نامزد احتمالي شده و اينكه حاميان اين چهرهها چه گروههايي خواهند بود،هنوز مشخص نيست. از طرفي بزرگان و ريش سفيدان اصولگرا تلاش دارند اين جناح را به جمعبندي رسانده تا به صورت يكپارچه و منسجم وارد عرصه «يازدهمين انتخابات رياستجمهوري» و «شوراهاي شهر و روستا» شوند. توصيههاي اخير آيتالله محمدرضا مهدوي كني درباره وحدت اصولگرايان نيز در اين راستا ارزيابي ميشود. به رغم همه اين تلاشها همچون گذشته بخشي از بدنه اصولگرايي خلاف مسير اين رودخانه شنا ميكنند. عمده جرياني كه پيشبيني ميشد در آوردگاه يازدهم انتخابات رياستجمهوري با اصولگرايان همراه نشود، جبهه تازه تاسيس «پايداري» است كه از سخنان و مواضع اعضاي اين جبهه مشخص است «در پايداري» همچنان بر پاشنه «اختلاف با ساير اصولگرايان» ميچرخد. در حالي كه هنوز مشخص نيست نامزد اين جبهه چه كسي است ولي در اين باره مواضع مختلفي از اعضاي آن شنيده ميشود كه خيلي نميتوان روي اين اعلام مواضع حساب باز كرد. با اين همه، آنچه تا امروز درباره نحوه ورود اين جريان به انتخابات مشخص است، اين است كه پايداري تلاش دارد مستقل از اصولگرايان باشد.
وحدت اصولگرايان عملي نيست
آيتالله محمدتقي مصباح يزدي رهبر معنوي جبهه پايداري و عضو شوراي فقاهتي اين جبهه اواسط هفته گذشته ديداري با جمعيت ايثارگران داشت كه در اين ديدار سخنان مهمي درخصوص وحدت ميان اصولگرايان به زبان آورد. هر چند اين سخنان حاوي نكته جديدي نبود و قبلا نيز نظير آن از اين استاد حوزه علميه كه جزو رهبران اصولگرا محسوب ميشود، شنيده شده بود اما از آن جهت حائز اهميت بود كه در آستانه انتخابات رياستجمهوري يازدهم و در جمع «اعضاي جمعيت ايثارگران» بيان ميشد. آيتالله مصباح يزدي در اين ديدار صراحتا اعلام كرد وحدت بين اصولگرايان عملی نیست.وي گفت: البته ایده آل این است که سازو کاری در نظر گرفته شود که این اختلافها هم برداشته شود و همه یک جور فکر کنند، یک سلیقه داشته باشند یک خط مشی سیاسی را دنبال کنند، این ایدهآل است اما تجربه تاریخی همه کشورهای دنیای اسلام حتی تاریخ تشیع از آغاز تا بهحال نشان داده است که چنین چیزی عملی نیست. اين سخنان هر چند آب پاكي بر دست حاميان «وحدت يا ائتلاف ميان اصولگرايان» بود، با اين حال برخي از اصولگرايان معتقدند بين «ائتلاف» و «وحدت» بين اصولگرايان فرق است و هر چند آيتالله مصباح يزدي با وحدت مخالف هستند ولي شايد در ادامه راه نظر مثبتي روي «ائتلاف» بين اصولگرايان داشته باشند. اما مخالفت پايداري با وحدت و ائتلاف ميان اصولگرايان طي روزهاي اخير با اظهارات هماهنگ اعضاي جبهه پايدراي عليه وحدت به يقين نزديكتر شد.
اجماع لازم نيست
زهره طبیبزاده از اعضاي «طيف قم» جبهه پايداري ديروز ضمن بيان اينكه «اجماع بين اصولگرايان لازم نيست» صراحتا خواستار رقابت انتخاباتي بين اصولگرايان شد. البته طبيبزاده براي حرفهاي خود استدلال نيز داشت. او معتقد است چون حضور اصلاحطلبان در انتخابات رياستجمهوري منتفي است رقابت داخل جريان اصولگرايي خواهد بود. از سوي ديگر به نظر ميرسد جبهه پايداري نحوه و مدل رقابت با ساير اصولگرايان را نيز تعيين كرده است چرا كه طبيب زاده درباره اين موضوع نيز به مهر گفت: «مدل رقابتی مجلس نهم را مدل مناسبی برای رقابت در انتخابات ریاست جمهوری یازدهم ميدانم.»
عدم ائتلاف با دولت يا عدم حمايت از مشايي؟
موضوع ديگري كه اين عضو شوراي مركزي جبهه پايداري درباره آن اعلام موضع كرد، عدم ائتلاف با دولت سر حمايت از نامزد مشترك بود. طبيب زاده در اين باره ميگويد: «اگر ميخواستیم از کاندیدای دولت حمایت کنیم، صفمان را از دولت جدا نمی کردیم.» البته همانطور كه پيشبيني ميشود، مرزبندي جبهه پايداري با دولت كه اين روزها بسيار تكرار ميشود، بر سر نامزدي اسفنديار رحيم مشايي است و هنوز مشخص نيست اگر چهرهاي همچون «غلامحسين الهام عضو موسس پايداري» در انتخابات رياستجمهوري نامزد دولت شود،پايداري چه موضعي بر سر «ائتلاف با دولت» اتخاذ خواهد كرد.
اين تحليل از آنجا دريافت ميشود كه اعضاي پايداري تا سخن از «عدم ائتلاف با دولت» ميزنند سريعا به «مرزبنديشان با جريان انحرافي» تاكيد كرده و سراغ انتقاد از احمدينژاد به خاطر حمايتهايش از «اسفنديار رحيم مشايي» ميروند. طبيبزاده نيز پس از آنكه از عدم احتمال با دولت سخن گفت،شعار پايداري مبني بر «مخالفت با فتنه،ساكتين فتنه و انحرافيون» را يادآور شد و گفت: «خیلی تلاش شد رئيسجمهور را از جریان حاشیه ساز اطراف دولت جدا سازیم؛ اما وقتی که شخص رئيسجمهور اصرار دارد و آن حمایت های غرا را در حکم مشايی برای انتصاب جدیدش ميدهد؛ این نشاندهنده این است که رئيسجمهور نميخواهد خود را از مشايی جدا کند، بنابراین ما نیز اصراری نداریم.» همچنين ديروز حجتالاسلام روح الله حسينيان از اعضاي ديگر شوراي مركزي جبهه پايداري در مصاحبهاي از ائتلاف شكل گرفته ميان اصولگرايان انتقاد و اعلام كرد به نتيجه نميرسد. حسينيان معتقد است ائتلافي كه هماكنون بين اصولگرايان شكل گرفته و آغاز ائتلاف گسترده بين اصولگرايان است بر مبناي «منشور و تفكر» اصولگرايي شكل نگرفته است.
خطر اصلي، افراد مدعي اصولگرايي هستند
همزمان با سخنان طبيب زاده درباره عدم اجماع ميان اصولگرايان، حجتالاسلام حسين جلالي رئيس دفتر آيتالله مصباح يزدي و عضو شوراي مركزي جبهه پايداري نيز طي گفتوگويي بر عدم حضور جدي اصلاحطلبان در انتخابات آينده تاكيد كرد. وي كه با باشگاه خبرنگاران جوان سخن ميگفت، افزود: اصولگرايان نبايد خود را سرگرم اصلاحطلبان کنند چرا که آنان توسط مردم از صحنه سياسي خط خوردهاند. جلالي درباره اصلاحطلبان معقتد است: «تعداد اصلاحطلبان به حدي محدود است که همه آنان در يک مينيبوس يا يک اتاق جا ميشوند.» وي در ادامه نتيجهگيري ميكند كه «آنچه که در مقطع کنوني نگراني ايجاد ميکند، افرادياند مدعي اصولگرايي هستند.» اين عضو شوراي مركزي گفت: اصولگراياني كه در ظاهر ادعاي اصولگرايي دارند، بدتر از اصلاحطلبان هستند. سخنان جلالي به نحوي تكميل كننده سخنان طبيب زاده و مكمل آن محسوب ميشود. با توجه به اين دست اظهارنظرها ميتوان گفت جبهه پايداري به عنوان بخشي از بدنه اصولگرايان رويكرد خود را براي ورود مستقل به انتخابات برگزيده و از هماكنون وارد فاز رقابتي با اصولگرايان شده است.
مواضع پايداري در انتخابات مجلس نهم
تصميم جبهه پايداري براي ورود مستقل به انتخابات رياستجمهوري يازدهم در حالي است كه با توجه به رويكرد اين طيف از بدنه اصولگرايي در انتخابات مجلس نهم قابل پيشبيني بود. جبهه پايداري كه در آستانه انتخابات مجلس نهم پا به عرصه وجود گذاشت هر چند در جبهه متحد اصولگرايي حائز دو كرسي بود،اما هيچ گاه نخواست از اين دو كرسي استفاده كرده و در نهايت به صورت مستقل وارد انتخابات مجلس شد. رويكرد منفردانه پايداري در انتخابات مجلس نهم در حالي بود كه تقريبا اكثريت اصولگرايان با محوريت جامعه مدرسين حوزه علميه قم و جامعه روحانيت مبارز به عنوان دو تشكل مرجع روحاني به صورت منسجم وارد انتخابات شده و در نهايت اكثريت كرسيهاي مجلس را كسب كردند. با اين حال همزمان با رقابت انتخابات مجلس نهم زمزمههايي درباره رويكرد مستقل «پايداري» در رقابتهاي آينده شكل گرفته بود كه هيچگاه تكذيب نشد. از جمله اين زمزمهها اين بود كه پايداري با هدف كسب كرسي رياستجمهوري آينده تاسيس شده است. شهريور ماه گذشته و قبل از آغاز رقابتهاي انتخاباتي اصولگرايان در مجلس نهم، حجتالاسلام قاسم روانبخش سردبير هفته نامه پرتو سخن وابسته به موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني(ره) و عضو شوراي مركزي پايداري در مطلبي در وبلاگش به رويكرد انتخاباتي آينده اين جبهه اشاره داشت. او گفته بود: «آيتالله مصباح يزدي قائل نيستند كه جبهه پايداري انتخابات مجلس نهم را هدف قرار داده است چرا كه ايشان معتقد است انتخابات آتي براي جبهه پايداري يك بحث فرعي است، نه يك موضوع اصلي.» با توجه به اين موضوع به نظر ميرسد رقابت بر سر كرسي رياستجمهوري از زاويه ورود مستقل، هدف اصلي جبهه پايداري باشد.
یاسر فاتحی
رويدادهاي انتخاباتي در آوردگاه اصولگرا صرفا منتهي به سفر انتخاباتي چند نامزد احتمالي شده و اينكه حاميان اين چهرهها چه گروههايي خواهند بود،هنوز مشخص نيست. از طرفي بزرگان و ريش سفيدان اصولگرا تلاش دارند اين جناح را به جمعبندي رسانده تا به صورت يكپارچه و منسجم وارد عرصه «يازدهمين انتخابات رياستجمهوري» و «شوراهاي شهر و روستا» شوند. توصيههاي اخير آيتالله محمدرضا مهدوي كني درباره وحدت اصولگرايان نيز در اين راستا ارزيابي ميشود. به رغم همه اين تلاشها همچون گذشته بخشي از بدنه اصولگرايي خلاف مسير اين رودخانه شنا ميكنند. عمده جرياني كه پيشبيني ميشد در آوردگاه يازدهم انتخابات رياستجمهوري با اصولگرايان همراه نشود، جبهه تازه تاسيس «پايداري» است كه از سخنان و مواضع اعضاي اين جبهه مشخص است «در پايداري» همچنان بر پاشنه «اختلاف با ساير اصولگرايان» ميچرخد. در حالي كه هنوز مشخص نيست نامزد اين جبهه چه كسي است ولي در اين باره مواضع مختلفي از اعضاي آن شنيده ميشود كه خيلي نميتوان روي اين اعلام مواضع حساب باز كرد. با اين همه، آنچه تا امروز درباره نحوه ورود اين جريان به انتخابات مشخص است، اين است كه پايداري تلاش دارد مستقل از اصولگرايان باشد.
وحدت اصولگرايان عملي نيست
آيتالله محمدتقي مصباح يزدي رهبر معنوي جبهه پايداري و عضو شوراي فقاهتي اين جبهه اواسط هفته گذشته ديداري با جمعيت ايثارگران داشت كه در اين ديدار سخنان مهمي درخصوص وحدت ميان اصولگرايان به زبان آورد. هر چند اين سخنان حاوي نكته جديدي نبود و قبلا نيز نظير آن از اين استاد حوزه علميه كه جزو رهبران اصولگرا محسوب ميشود، شنيده شده بود اما از آن جهت حائز اهميت بود كه در آستانه انتخابات رياستجمهوري يازدهم و در جمع «اعضاي جمعيت ايثارگران» بيان ميشد. آيتالله مصباح يزدي در اين ديدار صراحتا اعلام كرد وحدت بين اصولگرايان عملی نیست.وي گفت: البته ایده آل این است که سازو کاری در نظر گرفته شود که این اختلافها هم برداشته شود و همه یک جور فکر کنند، یک سلیقه داشته باشند یک خط مشی سیاسی را دنبال کنند، این ایدهآل است اما تجربه تاریخی همه کشورهای دنیای اسلام حتی تاریخ تشیع از آغاز تا بهحال نشان داده است که چنین چیزی عملی نیست. اين سخنان هر چند آب پاكي بر دست حاميان «وحدت يا ائتلاف ميان اصولگرايان» بود، با اين حال برخي از اصولگرايان معتقدند بين «ائتلاف» و «وحدت» بين اصولگرايان فرق است و هر چند آيتالله مصباح يزدي با وحدت مخالف هستند ولي شايد در ادامه راه نظر مثبتي روي «ائتلاف» بين اصولگرايان داشته باشند. اما مخالفت پايداري با وحدت و ائتلاف ميان اصولگرايان طي روزهاي اخير با اظهارات هماهنگ اعضاي جبهه پايدراي عليه وحدت به يقين نزديكتر شد.
اجماع لازم نيست
زهره طبیبزاده از اعضاي «طيف قم» جبهه پايداري ديروز ضمن بيان اينكه «اجماع بين اصولگرايان لازم نيست» صراحتا خواستار رقابت انتخاباتي بين اصولگرايان شد. البته طبيبزاده براي حرفهاي خود استدلال نيز داشت. او معتقد است چون حضور اصلاحطلبان در انتخابات رياستجمهوري منتفي است رقابت داخل جريان اصولگرايي خواهد بود. از سوي ديگر به نظر ميرسد جبهه پايداري نحوه و مدل رقابت با ساير اصولگرايان را نيز تعيين كرده است چرا كه طبيب زاده درباره اين موضوع نيز به مهر گفت: «مدل رقابتی مجلس نهم را مدل مناسبی برای رقابت در انتخابات ریاست جمهوری یازدهم ميدانم.»
عدم ائتلاف با دولت يا عدم حمايت از مشايي؟
موضوع ديگري كه اين عضو شوراي مركزي جبهه پايداري درباره آن اعلام موضع كرد، عدم ائتلاف با دولت سر حمايت از نامزد مشترك بود. طبيب زاده در اين باره ميگويد: «اگر ميخواستیم از کاندیدای دولت حمایت کنیم، صفمان را از دولت جدا نمی کردیم.» البته همانطور كه پيشبيني ميشود، مرزبندي جبهه پايداري با دولت كه اين روزها بسيار تكرار ميشود، بر سر نامزدي اسفنديار رحيم مشايي است و هنوز مشخص نيست اگر چهرهاي همچون «غلامحسين الهام عضو موسس پايداري» در انتخابات رياستجمهوري نامزد دولت شود،پايداري چه موضعي بر سر «ائتلاف با دولت» اتخاذ خواهد كرد.
اين تحليل از آنجا دريافت ميشود كه اعضاي پايداري تا سخن از «عدم ائتلاف با دولت» ميزنند سريعا به «مرزبنديشان با جريان انحرافي» تاكيد كرده و سراغ انتقاد از احمدينژاد به خاطر حمايتهايش از «اسفنديار رحيم مشايي» ميروند. طبيبزاده نيز پس از آنكه از عدم احتمال با دولت سخن گفت،شعار پايداري مبني بر «مخالفت با فتنه،ساكتين فتنه و انحرافيون» را يادآور شد و گفت: «خیلی تلاش شد رئيسجمهور را از جریان حاشیه ساز اطراف دولت جدا سازیم؛ اما وقتی که شخص رئيسجمهور اصرار دارد و آن حمایت های غرا را در حکم مشايی برای انتصاب جدیدش ميدهد؛ این نشاندهنده این است که رئيسجمهور نميخواهد خود را از مشايی جدا کند، بنابراین ما نیز اصراری نداریم.» همچنين ديروز حجتالاسلام روح الله حسينيان از اعضاي ديگر شوراي مركزي جبهه پايداري در مصاحبهاي از ائتلاف شكل گرفته ميان اصولگرايان انتقاد و اعلام كرد به نتيجه نميرسد. حسينيان معتقد است ائتلافي كه هماكنون بين اصولگرايان شكل گرفته و آغاز ائتلاف گسترده بين اصولگرايان است بر مبناي «منشور و تفكر» اصولگرايي شكل نگرفته است.
خطر اصلي، افراد مدعي اصولگرايي هستند
همزمان با سخنان طبيب زاده درباره عدم اجماع ميان اصولگرايان، حجتالاسلام حسين جلالي رئيس دفتر آيتالله مصباح يزدي و عضو شوراي مركزي جبهه پايداري نيز طي گفتوگويي بر عدم حضور جدي اصلاحطلبان در انتخابات آينده تاكيد كرد. وي كه با باشگاه خبرنگاران جوان سخن ميگفت، افزود: اصولگرايان نبايد خود را سرگرم اصلاحطلبان کنند چرا که آنان توسط مردم از صحنه سياسي خط خوردهاند. جلالي درباره اصلاحطلبان معقتد است: «تعداد اصلاحطلبان به حدي محدود است که همه آنان در يک مينيبوس يا يک اتاق جا ميشوند.» وي در ادامه نتيجهگيري ميكند كه «آنچه که در مقطع کنوني نگراني ايجاد ميکند، افرادياند مدعي اصولگرايي هستند.» اين عضو شوراي مركزي گفت: اصولگراياني كه در ظاهر ادعاي اصولگرايي دارند، بدتر از اصلاحطلبان هستند. سخنان جلالي به نحوي تكميل كننده سخنان طبيب زاده و مكمل آن محسوب ميشود. با توجه به اين دست اظهارنظرها ميتوان گفت جبهه پايداري به عنوان بخشي از بدنه اصولگرايان رويكرد خود را براي ورود مستقل به انتخابات برگزيده و از هماكنون وارد فاز رقابتي با اصولگرايان شده است.
مواضع پايداري در انتخابات مجلس نهم
تصميم جبهه پايداري براي ورود مستقل به انتخابات رياستجمهوري يازدهم در حالي است كه با توجه به رويكرد اين طيف از بدنه اصولگرايي در انتخابات مجلس نهم قابل پيشبيني بود. جبهه پايداري كه در آستانه انتخابات مجلس نهم پا به عرصه وجود گذاشت هر چند در جبهه متحد اصولگرايي حائز دو كرسي بود،اما هيچ گاه نخواست از اين دو كرسي استفاده كرده و در نهايت به صورت مستقل وارد انتخابات مجلس شد. رويكرد منفردانه پايداري در انتخابات مجلس نهم در حالي بود كه تقريبا اكثريت اصولگرايان با محوريت جامعه مدرسين حوزه علميه قم و جامعه روحانيت مبارز به عنوان دو تشكل مرجع روحاني به صورت منسجم وارد انتخابات شده و در نهايت اكثريت كرسيهاي مجلس را كسب كردند. با اين حال همزمان با رقابت انتخابات مجلس نهم زمزمههايي درباره رويكرد مستقل «پايداري» در رقابتهاي آينده شكل گرفته بود كه هيچگاه تكذيب نشد. از جمله اين زمزمهها اين بود كه پايداري با هدف كسب كرسي رياستجمهوري آينده تاسيس شده است. شهريور ماه گذشته و قبل از آغاز رقابتهاي انتخاباتي اصولگرايان در مجلس نهم، حجتالاسلام قاسم روانبخش سردبير هفته نامه پرتو سخن وابسته به موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني(ره) و عضو شوراي مركزي پايداري در مطلبي در وبلاگش به رويكرد انتخاباتي آينده اين جبهه اشاره داشت. او گفته بود: «آيتالله مصباح يزدي قائل نيستند كه جبهه پايداري انتخابات مجلس نهم را هدف قرار داده است چرا كه ايشان معتقد است انتخابات آتي براي جبهه پايداري يك بحث فرعي است، نه يك موضوع اصلي.» با توجه به اين موضوع به نظر ميرسد رقابت بر سر كرسي رياستجمهوري از زاويه ورود مستقل، هدف اصلي جبهه پايداري باشد.
یاسر فاتحی