دلیل این امر این بود که مصری‌ها در اعتراض به بازداشت «احمد الجیزاوی» یکی از وکلای این کشور در فرودگاه جده در مقابل سفارت عربستان در قاهره تجمع کردند. رژیم عربستان تجمع کنندگان را متهم کرده بود که به شخص عبدالله بن عبد العزیز آل سعود اهانت کرده‌اند.
سعودی‌ها با این پیام شدیداللحن از مصر خواستند به منظور حفظ روابط بین دو کشور مانع از اهانت به شاه کشورشان شوند. این موضع عربستان ممکن است چنین به ذهن متبادر کند که سیاست خارجه این کشور مقتدر بوده و می تواند با احضار سفیرش از شرافت و شوکت مردم و پادشاه خود در برابر دیگران هرچند یک کشور عربی دوست دفاع کند.
دیپلماسی مستأصل عربستان
اتخاذ چنین موضعی در شرایطی صورت می‌گیرد که مقامات و مردم این کشور با وجود آنکه پرچم سبزشان نام حضرت محمد رسول الله (ص) را بر خود حمل می کند، در برابر فیلم اهانت به ایشان موضع منفعلانه‌ای داشته‌اند. عجیب تر آنکه شش روز بعد از این اتفاق، سعود الفیصل وزیر خارجه عربستان در تماس تلفنی با هیلاری کلینتون، همتای آمریکایی خود به اندک محکومیتی اکتفا کرده و بیشتر در خصوص عکس‌العمل شدید مسلمانان و توبیخ اقدامات خشونت طلبانه‌ای که در حق هیئت های سیاسی این کشور در بلاد اسلامی صورت گرفته با وی صحبت کرده است.
باید گفت عربستان در خصوص این دو حادثه دارای دو موضع متفاوت بوده است. این کشور در برابر اهانت به پادشاه خود، سفیر خود را فراخوانده است، حال آنکه دربرابر هتاکی آمریکائی‌ها به پیغمبر اسلام (پیامبر پادشاه سعودی!) تنها به اعتراضی ساده آن هم بعد از شش روز اکتفا کرده است. باید پرسید چرا عربستان تا این حد ضعیف عمل کرده است؟
دکتر جمال زهران، استاد علوم سیاسی دانشگاه کانال سوئز می‌گوید: در شگفتم که عربستان سعودی و دیگر کشورهای حوزه خلیج فارس عکس‌العمل شایسته‌ای در این خصوص نداشته اند. البته در این رابطه می توان گفت که سیاست خارجی سعودی‌ها در مسیری مشخص است و این مسیر همان محبت و عشق و علاقه به آمریکایی‌هاست.
وی می‌افزاید که سیاست خارجی این کشور مبتنی بر همپیمانی با آمریکایی‌هاست، به همین علت یک کلمه واکنش منفی یا تحرک مردمی از آنها در مورد آمریکا نمی شنویم، گویا که اتفاقی مانند توهین به پیامبر اکرم هرگز روی نداده است.
پایگاه های نظامی آمریکا در عربستان سعودی
آمریکا بیش از هزار پایگاه در 130 کشور دنیا دارد که مأموریت‌های آنها بر اساس تکالیف نظامی مستقیم یا حمایت‌ها یا پشتیبانی لجستیکی یا حتی عملیات حفظ صلح تحت لوای سازمان ملل متفاوت است، در خلیج فارس نیز نزدیک به 18 پایگاه آمریکایی وجود دارد که 7 پایگاه از این تعداد در عربستان سعودی است.
سرتیپ «طلعت مسلم» کارشناس مسایل نظامی در این رابطه می گوید که قبل از حملات 11 سپتامبر و پیش از اقدامات تروریستی در شهر الخبر عربستان سعودی تعداد پایگاه های آمریکا در عربستان به 12 عدد می رسید، اما بعد از این اتفاقات تنها 7 پایگاه در عربستان باقی ماند، این پایگاه ها شامل پایگاه هوایی ریاض، پایگاه هوایی ملک عبدالعزیز، پایگاه هوایی ملک فهد در جده، پایگاه هوایی الظهران، پایگاه أبها، پایگاه هوایی امیر سلطان در ریاض و پایگاه هوایی الطایف است، البته این پایگاه‌ها به صورت احتیاطی در اختیار آمریکا قرار دارد و هر موقع که بخواهد از آنها استفاده می‌کند.
پایگاه هوایی امیر سلطان که یکی ازمهم‌ترین مراکز فرماندهی نیروی هوایی آمریکا در منطقه به شمار می رود، بیش از 5 هزار نیرو از ارتش و نیروی دریایی آمریکا داشته و 80 جنگنده آمریکایی نیز در آن مستقر است. این پایگاه در مأموریت‌های پروازی نظارت بر ممنوعیت پرواز در شمال عراق و جنوب این کشور در دوره تحریم های بین المللی مورد استفاده قرار می گرفت.
این پایگاه همچنین به عنوان مرکزی برای هماهنگی عملیات جمع آوری اطلاعات و جاسوسی آمریکا از بخش های مختلف منطقه به شمار می رفت، در زمان جنگ عراق 4500 نظامی آمریکایی از این پایگاه به قطر اعزام شدند تا تعداد نظامیان باقیمانده آمریکایی در عربستان به عدد 500 برسد، این تعداد در منطقه ای به نام «روستای اسکان» حضور دارند.
