نهادهاي نظارتي اگرچه كسب و كار هر دو گروهرا غيرقانوني و مخل نظام اقتصادي ميدانند، اما به گروه دوم سخت ميگيرند، چون ميدانند كه در برخي از شوهاي لباس، پروندههاي قتل، سرقت، تجاوز به عنف و قاچاق و مصرف موادمخدر باز ميشود؛ همان اتفاقي كه بعيد است در خانه شهروندي عادي كه مجوزي نيز براي كسب و كار خانگي ندارد، روي دهد.
هشدارها همه براي پيشگيري از وقوع جرم و آسيبديدگي است، وگرنه در هر صنفي حتي در بين برگزاركنندگان شوهاي لباس با اين كه لقب «زيرزميني» هم گرفتهاند، هميشه حوادث ناگوار رخ نميدهد.
احتياط!
زير پوست پايتخت، شهر زيرزمينياي برپاست كه پليس در آن دنبال خلافكار ميگردد. كاسبهاي اين شهر مثل كسبه روي زمين، كاسبي ميكنند ولي نه از آن نوع كه پليس موافقش باشد.
ماموران نگرانند كه در مغازههاي خزيده در زير لايههاي زيرين شهر، كسي طعمه فريبي شود و در دام ابتذال بيفتد.
براي همين ناجا همه جا رد پاها را دنبال ميكند تا به فروشندگاني برسد كه لباس ميفروشند و براي جور شدن جنسشان، لوازم آرايشي، شال، روسري و كيف و كفش نيزعرضه ميكنند. اين فروشندگان، بانيان شوهاي لباسي هستند كه براي شركت در آنها نه نيازي به رابطه بازي است و نه نياز به گشتن بسيار.
كارت ويزيت اين شوهاي لباس در سطح شهر بويژه آنجا كه آدمهاي مرفه تردد دارند، به آساني در مزونها، استخرها و سالنهاي زيبايي دست به دست ميشود، نشاني اين شوها نيز يا دهان به دهان ميچرخد يا در بازار بيانتهاي اينترنت، آنجا كه همه رقم آگهي براي استخدام دختران و پسران خوش چهره كه قرار است در شوي پوشاك امارات يا تركيه و مالزي بازار گرمي كنند، در دسترس است؛ مسئولان امنيتي ـ اطلاعاتي همين سرنخها را گرفتهاند تا رسيدهاند به بازارهايي جذاب كه در آن بهاي كسب سود، فنا شدن خيلي چيزهاست.
فعاليت زيرزميني يعني تخلف
به ظاهر فروشنده پوشاك هستند، اما پليس اين عنوان را فقط يك پوشش ميداند كه قانون و قانونگذار را مجاب نميكند. حسين ساجدينيا ، فرمانده انتظامي تهران بزرگ، پليسي است كه قايم باشكبازي اين فروشندگان به مذاقش خوش نميآيد چون او در آخرين موضعگيرياش در قبال شوهاي لباس با لحني گلايهآميز از حوادث ناگواري سخن گفت كه زير لواي اين شوها اتفاق ميافتد.
او البته اين حوادث را نشكافت و بدون بيان جزئيات به اين جمله بسنده كرد كه شوهاي خانگي دستمايهاي براي سارقان است و شوهايي كه به صورت باندي عمل ميكنند، فعاليتشان بهانهاي براي تجاوز به عنف.
بهمن كارگر، معاون اجتماعي نيروي انتظامي نيز در جبهه ساجدينياست؛ هرچند كه تركش هشدارهايش فقط به كساني اصابت ميكند كه در شوهاي لباس، شئونات اسلامي را رعايت نميكنند.
او در گفتوگو با مهر توضيح ميدهد كه هر نمايشگاه يا مزون زميني و زيرزميني كه لباسهاي خلاف شئونات اسلامي عرضه كند از سوي پليس پلمب ميشود، چون به باور او وقتي در سطح شهر لباس فروشيهاي مناسب وجود دارد، برگزاري شوهاي زيرزميني ضرورتي ندارد.
البته كارگر نيز همچون ساجدي نيا، زير و بم تخلف اين فروشندگان زيرزميني را رو نميكند، اما اين موضوع وقتي از زبان رئيس پليس اطلاعات و امنيت عمومي فرماندهي انتظامي تهران بزرگ شنيده ميشود ابهامات آن رفع ميشود.
عليرضا مهرابي، دلايل مخالفت و برخورد پليس با مراكز برپايي شوهاي لباس را در چند مورد خلاصه ميكند كه جان كلامش نگراني از ترويج فرهنگ ابتذال در جامعه است.
او به جامجم ميگويد: تحقيقاتي كه روي عاملان دستگيرشده شوهاي لباس انجام شده، نشان ميدهد كه اين مراكز بستري براي اشاعه ابتذال، ترغيب جوانان و نوجوانان به سمت خانههاي فساد و حتي مواد روانگردان و مخدر است؛ در حالي كه لباسهاي عرضه شده در اين مراكز نيز پوشش مبتذل را ترويج ميكند.
گفتههاي مهرابي همان حكايتي كه در آن عدهاي سودجو از مشتريان بويژه دختران و پسران جوان سوءاستفاده ميكنند و گاه سناريويي را مينويسند كه به اتاقهاي پرو گره ميخورد و نتيجهاش فيلمهايي ميشود كه تاكنون بارها از اين اتاقها و زنان و دختراني كه هدف اخاذي قرار گرفتهاند، منتشر شده است.
رئيس پليس اطلاعات و امنيت عمومي مايل است شهروندان بويژه بانوان كه راحتتر در معرض باج خواهي قرار ميگيرند گوش به زنگ اتفاقات در كمين نشسته باشند؛ هرچند كه به باور او اين تنها زنان نيستند كه از فعاليت زيرزميني شوهاي لباس لطمه ميخورند.
مهرابي ميگويد: براساس آيين نامه و مصوبات قانون نظام صنفي، هر فعاليت شغلي در كشور كه هدفش ارائه خدمات به مردم است بايد از اتحاديه مجوز بگيرد و فعاليتش زيرنظر اماكن نيروي انتظامي باشد، در حالي كه عاملان برگزاري شوهاي لباس نه مجوز كسب دارند و نه مثل مشاغل زميني، ماليات و عوارض ميپردازند كه به همين علت فعاليت آنها مخل كسبه قانوني به شمار ميرود.
خواهر خوانده تاناكورا
با اين حال زاويه نگاه يك پليس با يك مشتري فرق دارد. مشتري آنجايي ميرود كه جنس بهتر را ارزانتر بخرد در حالي كه پليس به خريد ايمن فكر ميكند؛ هرچند برخي از مشترياني كه به اين شوهاي لباس رفتهاند نيز بتدريج پي بردهاند كه اين شوها لزوما به خريد بهتر و ارزانتر منتهي نميشود.
مدتهاست ميان زنان و دختراني كه روزي مشتري اين شوها بودهاند، دهان به دهان ميگردد كه بيشتر لباسهاي عرضه شده در اين شوها به لباسهاي تاناكورايي ميماند كه بوي منحصربهفردشان دست فروشنده را رو ميكند با اينكه گرداننده شو با ضرب عطر و ادكلن و اتوكشي سعي در پنهان كردن راز لباسها ميكند.
برخي نيز روايت ميكنند كه به شوهايي رفته اند كه اگر لباسهاي آن از جنس تاناكورا نبوده ولي اطمينان دارند كه لباسهاي دست چندمي بوده كه آثار خوردگي در سرآستينها و يقهها يشان مشهود بوده است.
در اين ميان مشترياني نيز هستند كه از قيمتهاي گراني كه بر اجناس نهچندان مرغوب اين شوها گذاشته ميشود پردهبرميدارند و تعبيرشان اين است كه جو رواني حاكم بر شوهاي لباس و حس رقابت ميان مشتريان سبب ميشود تا گرانيها نديده گرفته شود و اجناس بنجل كه فقط ماركهاي خارجي به آن ميچسبد به چند برابر قيمت فروخته شود.
از اين حسن تا آن حسن...
پليس با فروشندگان زيرزميني پوشاك كه قصد سوءاستفاده دارند برخورد كرده و ميكند هر چند كه آمار پلمب 18 مركز غيرمجاز براي سال 90 آن هم در گسترهاي به بزرگي تهران بزرگ خيلي اندك به نظر ميرسد. مردم نيز دوباره جذب شوهاي لباس ميشوند و شايد مورد اخاذي هم قرار بگيرند همانطور كه تا به حال مشتري اين شوها بوده و مورد سوء استفاده نيز قرار گرفتهاند.
اما با اين حال حساب گروهي از مردم، از اغفالگران و سودجويان جداست و درست است كه هشدارهاي ما، مردم را به همه فروشندگان خانگي بدبين ميكند، اما در ميان اين كسبه بيجواز، زنان و مرداني هستند كه نه از روي شيادي بلكه بخاطر كسب درآمد، در جمع فاميل و همسايگان اجناسي را ميفروشند كه نهگران است و نه قلابي.
حتما پليس روي اين گروه نيز نام مراكز غيرمجاز برپايي شو لباس را ميگذارد چون در شغلي تا اين حد امنيتي، همينكه فردي بدون مجوز بساطي را پهن كند كه كمترين پيامدش ايجاد مزاحمت براي همسايههاست، برخورد با او توجيه قانوني پيدا ميكند.