مباحث و نظریات بسیاری در این باره مطرح است که چه نوع رفتاری با کودک در این دوران باید صورت گیرد که بر مبنای سروری کردن او باشد، بدون اینکه به تربیت و ادب او لطمه ای بزند. آنچه برای هر پدر و مادری مهم است، شناخت حد و مرزهای موجود در این زمینه است که والدین را دچار رفتارهای افراطی و تفریطی نکند.
در مطلبی به چند مورد از موارد مربوط به مهیا بودن شرایط پادشاهی کودک در هفت سال اول زندگی، سخن گفتیم. در این نوشتار به ذکر ادامه این موارد خواهیم پرداخت.
ثمرات ارزشمند سروری کردن کودک در هفت سال اول زندگی را می توان به این صورت بیان کرد:
**شکوفایی استعدادهای نهفته در کودک
**اعتماد کودک به والدین
**مهیا شدن کودک برای پذیرش روحیه اطاعت
این موارد در بخش اول این موضوع، به طور کامل بیان شدند و توضیحاتی درباره آنها ارائه شد. اما مورد بعدی که باید بیان شود عبارتست از:
**آرامش روحی و روانی کودک در دوران بعدی
همانطور که قبلا نیز گفته شد، شرایط و وضعیتی که در هفت سال اول زندگی برای کودک ایجاد می شود و میزان بهره گیری کودک از شرایطی بهتر با داشتن احساس آزادی، می تواند به عنوان منشا و عاملی برای ایجاد آرامش درونی او در دوره های بعدی زندگی اش باشد.
آرامش و بردباری در جوانی، مرهون فعالیتها و جست و خیزهای دوران کودکی است.
و لذا رسول اکرم (صل الله علیه و آله) فرمودند: "چه خوب است که کودک در خردسالی پرتحرک و پر جنب و جوش باشد تا در بزرگسالی آرام و خویشتندار گردد." 1
از دیگر نتایج هفت سال پادشاهی کودک عبارتست از:
** ایجاد روحیه اعتماد به نفس و پرورش شخصیتی مستقل
در این رابطه باید گفت که والدین باید تمامی تلاش خود را بکنند تا احساس آزادی و استقلال در کودکان تقویت شود. چرا که کودک در سالهای اول زندگی نیاز دارد که برخی از موارد را تجربه کند و مورد آزمون قرار دهد. بدون اینکه خطری او را تهدید کند. همین مسئله موجب می شود تا کودک به نتایج و تجربیاتی دست پیدا کند که به او اعتماد به نفس دهد. آنچه مهم است اینکه برای کودک شرایطی غنی و کامل مهیا شود تا بتواند هر چه بیشتر تجربه و کشف کند، بهتر و سریعتر می تواند به روحیه اعتماد به نفس دست پیدا کند.نکته مهمی که باید درباره دوران پادشاهی کودک گفت این است که در این دوران ممکن است والدین برای خود سختیها و مشکلاتی را احساس کنند که بیشتر به خودشان ارتباط دارد. چرا که در اغلب اوقات حوصله وقت گذاری برای کودک را ندارند.
در چنین شرایطی به نظر می رسد که بهترین کار این است که والدین بعد از تولد کودک به ایجاد تغییراتی در محیط خانه بپردازند و مثلا برخی از وسایل را برای مدتی جمع کنند تا هم خودشان و هم کودکشان، احساس آرامش بیشتری داشته باشند.
به هر حال هر یک از اعضای خانواده باید شرایط را طوری فراهم کنند که کمترین آسیب را به خودشان و کودکشان برسانند.
اگر به آینده کودک خود علاقه مند هستید و رشد استعدادهای او برای تان اهمیت دارد، باید تلاش کنید که به سیادت و سروری کودک، خدشه ای وارد نشود.
چنانچه والدین با موقعیتی مواجه شدند که کودک از آنها خواسته ای طلب کرد که برآورده کردن آن امکان پذیر نیست و یا برای او خطر دارد، باید به دنبال راهکاری بود تا بدون لطمه زدن به حس سروری او، توجه او را به سمت و سویی دیگر جلب کرد.
هفت سال اول زندگی برای کودکان، دوران حسی و آشنایی و برقراری ارتباط با دنیای محسوسات است. توجه داشته باشید که به طور ناخودآگاه، مانعی برای فعالیت های سازنده کودک نباشید. بنابراین در این دوران باید بخش مهم و اعظم فعالیت والدین و مربیان، بر این راستا باشد که فضایی آزاد به همراه غنی کردن محیط برای آموزش و کسب تجربه و بازی را برای کودکان فراهم کنند.
همچنین به خواسته ها و نیازهای کودکان توجه کنند و آنان را از آنچه که موجب تحقیر و تخریب شخصیت شان می شود، دور نگه دارند.
به این ترتیب آنچه مسلم است اینکه نقش نهادهای تربیتی و خانواده در درجه اول، در تعالی و رشد آینده یک جامعه بسیار مهم است.
پی نوشت:
1-وسائل،ج15،ص198) به نقل از کتاب آنچه والدین و مربیان باید بدانند. نوشته رضا فرهادیان
فاطمه ناظم زاده
