هشت سال از اولین دور ریاست جمهوری ترامپ می گذرد ،رئیس جمهور دیوانه ای که برجام را پاره کرد و بر شدت تحریم ها علیه ایران افزود. مستاجرقدیمی کاخ سفید در کارزار انتخاباتی خود از افزایش فشار حداکثری به ایران گفته بود و از سوی دیگر از حمایت بی چون و چرای خود از اسرائیل پرده برداشت.
ترامپ از ایجاد صلح هم گفته بود ولی با توجه به تنش های موجود در خاورمیانه اینکه آیا توان عملی کردن این شعار را دارد سوالی است که اذهان عمومی را به سمت خود جلب کرده.
دست آخر اینکه با توجه به شناخت جمهوری اسلامی از ترامپ باید دید واکنش مسئولین ما در قبال سیاست های خصمانه وی چه خواهد بود و آیا با تدبیر خواهند توانست جلوی ابزار های افزایش فشار آمریکا به ایران را بگیرند.
امیرعلی ابوالفتح کارشناس مسائل بین الملل در گفتگو با "خبرآنلاین "با اشاره به اینکه تاکنون هم دولت های دموکرات و هم دولت های جمهوری خواه تا آنجا که توانسته اند برای ایران مشکل ایجاد کرده اند می گوید: ترامپ نه می تواند و نه می خواهد جنگ را تمام کند و ایالات متحده در خاورمیانه جنگ تمام عیار نمی خواهد ولی صلح تمام عیار هم نمی خواهد .آمریکا یک جنگ کنترل شده و یک صلح کنترل شده می خواهد.
مشروح این گفتگو را بخوانید:
بنظر شما انتخاب مجدد ترامپ می تواند موجب چه تنش هایی بین ایران و آمریکا شود؟
باید صبر کنیم ، باتوجه به اینکه هنوز ترامپ قدرت را در دست نگرفته برای اظهار نظر در این مورد یک مقدار زود است .ترامپ در اول بهمن ماه رئیس جمهور می شود و تیم سیاست خارجی و سایر دستگاه های خود را انتخاب می کند .بایدترکیب تیمی که در حوزه سیاست خارجی و امنیت ملی می خواهد فعالیت کند مشخص شود .باید صبر کنیم ببینیم موضعی که دولت ترامپ می خواهد بگیرد چیست .
بر اساس شعارهای انتخاباتی می توان نتیجه گرفت موضع ترامپ در مورد ایران نسبت به مواضع دولت کنونی سختگیرانه تر خواهد بود ،بنظر شما ایا ترامپ مواضعی مشابه دولت بایدن خواهد داشت یا ...
بنظر می رسد ترامپ بنا دارد فشار حداکثری را افزایش دهد چون قبلا نیز این بخشی از برنامه دولت ترامپ بوده است ولی اینکه واقعا بتوانند یا نتوانند یک بحث دیگری است.
چطور؟
برای اینکه آمریکا ؛ایران و حتی جامعه جهانی تغییر کرده است و اینکه ترامپ بتواند به آن شعارها عمل کند خود جای سوال دارد.
ترامپ با شعار ایجاد صلح در خاورمیانه وارد کارزار شد، فکر می کنید حضور وی می تواند موجب کاهش تنش ها بین ایران و اسرائیل گردد ؟
ترامپ نه می تواند و نه می خواهد جنگ را تمام کند . بحث شعارهای انتخاباتی یک چیز است و اجرای سیاست های دولت چیز دیگری.ایالات متحده در خاورمیانه جنگ تمام عیار نمی خواهد ولی صلح تمام عیار هم نمی خواهد .آمریکا یک جنگ کنترل شده و یک صلح کنترل شده می خواهد .ترامپ اصلا نیتی درباره ایجاد توازن بین ایران و اسرائیل ندارد ،ایالات متحده کاملا حامی و قسم خورده اسرائیل است و هر کاری که بتواند امنیت اسرائیل را تقویت کند انجام می دهد . ما در مورد عملکرد دولت کنونی می توانیم صحبت کنیم ولی در مورد دولت بعدی نمی توانیم پیشگویی کنیم،بنظر من تا الان رویکرد دولت امریکا این است که جلوی تشدید برخورد بین ایران و اسرائیل را بگیرد تا از درگیری به جنگ تبدیل نشود. الان ایران و اسرئیل در درگیری هستند و در جنگ نیستند.
فکر می کنید ترامپ هم همین سیاست را پیشه کند؟
احتمال دارد دولت ترامپ یک مقدار دست اسرائیل را بازتر بگذارد ولی نه به آن اندازه که نتانیاهو و هیات حاکمه اسرائیل می خواهند.
با توجه به کمک های ایران به روسیه در جنگ اوکراین و موضع گیری آمریکا یی ها در این خصوص آیا ترامپ بر مواضع دولت قبل در این خصوص خواهد بود؟
این یک بخشی از موضوع است ؛انقدر بین دو کشور اختلاف وجود دارد که بحث کمک ایران به روسیه فرع بر اصل است.رئیس جمهور آمریکا عوض خواهد شد نه هیات حاکمه.ترامپ هم قطعا مواضع دولت قبل را خواهد داشت و حتی ممکن است مواضع شدیدتری نیز بگیرد.خود ترامپ می گوید آمده ام فشار حداکثری را به ایران تحمیل کنم و این در همه حوزه ها می تواند باشد. از اتهاماتی نظیر اینکه ایران می خواهد ترامپ را ترور کند شروع می شود تا کمک ایران به روسیه و حمله ایران به اسرائیل و ..
در حال حاضر واکنش ما چگونه باید باشد؟
ما باید صبر کنیم تا دولت آمریکا تشکیل شود و عملکرد آن را ببینیم البته تا آنزمان باید هر کاری که از دست مسئولین بر می آید برای تقویت و کاهش آسیب پذیری اقتصاد از تحریم انجام بدهند ،قبل از اینکه دولت جدید آمریکا بخواهد اقدامی انجام دهد.مسئولین باید در حوزه نفت ،گاز،پتروشیمی ،واردات و صادرات و دور زدن تحریم هر کاری که می توانند باید در راستای تقویت بنیه اقتصادی، تقویت بنیه نظامی و تقویت اجماع داخلی کشورانجام دهند .در همه زمان ها این سه کار باید انجام شود ولی در حال حاضر قبل از اینکه دولت آمریکا بخواهد کاری انجام دهدباید با شدت عمل بیشتری این سه کار انجام گیرد.
با توجه به تنش های کنونی و وعده مسئولین در خصوص وعده صادق 3 و با در نظر گرفتن حمایت ترامپ از اسرائیل آیا ما به اسرائیل پاسخ خواهیم داد؟
نمی دانم ،در این مورد مسئولین باید تصمیم گیری کنند.
برخی تاکید دارند، در شرایط موجود بجای پاسخ به اسرائیل بهتر است از امریکا در خصوص کاهش تحریم ها امتیاز گیری کنیم؟
اصلا مگر قرار است کسی به ما امتیاز بدهد که ما در مورد آن صحبت کنیم،وقتی پیشنهادی ازآن طرف ارائه نشده و تهدید ها بیشتر می شود چگونه؟اگر دولت آمریکا به ایران امتیاز دهد خیلی خوب است،اگر اجازه دهند که ما موشک بسازیم ،پهباد بسازیم و غنی سازی را انجام دهیم خیلی خوب است ولی فعلا نشانه ای از اینکه دولت آمریکا بخواهد به ایران امتیاز دهد وجود ندارد.
تاکنون برای جمهوری اسلامی عملکرد دولت های دموکرات آمریکا بهتر بوده یا جمهوری خواهان؟
هر دولتی که به مردم ایران احترام بگذارد و تهدیدی متوجه ایران نکند و جایگاه ایران را در منطقه قبول داشته باشد دولتی به نفع ما است ،فرق نمی کند دموکرات باشد یا جمهوری خواه.عملکرد دولت آمریکا ملاک است ،اگر ترامپ اینها را رعایت کند برای ما مفید است .فراموش نکنید تا کنون هیچ یک از دولت هایی که بعد از انقلاب در آمریکا روی کار آمده اند در این مسیر حرکت نکرده اند.برای ما مهم نیست که چه کسی روی کار باشد بلکه عملکرد دولت ایالات متحده برای ما مهم است.تاکنون هم دولت های دموکرات و هم دولت های جمهوری خواه تا آنجا که توانسته اند برای ایران مشکل ایجاد کرده اند.
با توجه به اینکه ترامپ قبلا رئیس جمهور بوده و ما شناختی نسبت به شخصیت وی داریم مواضع ما باید در قبال دولت جدید آمریکا چگونه باشد؟
ترامپ و اطرافیان وی بارها گفته اند می خواهیم فشار را بر ایران افزایش دهیم ،مسئله این است که آیا می توانند یا نمی توانند ؟بحث خواستن یا نخواستن نیست،همه ما می دانیم که ترامپ آمده که با ایران،چین و روسیه برخورد کند .
به زعم شما می تواند یا خیر؟
من معتقد هستم تا آن اندازه ای که ادعا می کند نمی تواند،یا به اندازه آن سال ها نمی تواند.
چرا و بر چه اساس؟
چون هم آمریکا عوض شده و هم ایران و جهان عوض شده اند .یعنی اگر هم بخواهد نفت ایران را تحریم کند در این مدت ایران راه هایی را برای دور زدن پیدا کرده است.جهان طوری تغییر کرده که به نفت ایران نیاز دارد .اگر بایدن چشم خود را روی صادرات نفت ایران بست بخاطر این نبود که نمی خواهد بلکه نمی توانست،جو بایدن هم میل داشت صادرات نفت ایران را صفر کند ولی عواقب داشت.بیرون کردن یک تولید کننده بزرگ از بازار روی اقتصاد سیاسی اثر می گذارد،آنها نمی خواهند قیمت نفت بالا برود و مجبور هستند چشم شان را ببندند .در مورد ایران هم همینطور است و دولت ترامپ می خواهد اینکار را انجام بدهد ولی نمی شود.یعنی دنیا طوری شده که چنینی چیزی امکان پذیر نیست البته نمی گویم صد درصد ولی بصورت نسبی نمی تواند ،یعنی بخشی را می تواند انجام دهد و بخشی را نمی تواند انجام دهد.
