چرا ایران خودرو فروش بنز ۶۵ ساله را متوقف نمی‌کند؟

به گزارش صراط به نقل از روزگار خودرو، شاید جالب باشد بدانید که تولید این مدل کامیون بنز از سال ۱۹۵۹ یعنی ۶۵ سال قبل استارت خورد.

حال با گذشت ۶۵ سال از عمر این کامیون همچنان شاهد تولید و فروش آن با قیمت‌های عجیب و غریب توسط ایران خودرو هستیم.

نکته قابل توجه اینجاست که چرا باید چنین کامیون قدیمی تولید و به دست مشتریان برسد.

آیا کامیون قدیمی بنز ارزش خرید دارد؟ این را باید خریداران پاسخ بدهند.

تاریخچه مرسدس‌بنز ۱۹۲۴
تاریخچه کامیو‌ن‌های سری L مرسدس‌بنز به اواخر دهه ۱۹۲۰ میلادی برمی‌گردد. سری خودرو‌هایی که با درخششی چشم‌گیر به قرن جدید هم راه پیدا کردند. آلمان‌ها این محصول را ابتدا برای توسعه زیرساخت‌های کشور خودشان تولید کرده بودند. بعد از پایان تولید این خودرو، صادرات آن به کشور‌های دیگر سرعت گرفت. خاورمیانه، امریکای جنوبی، افریقا و حتی عربستان از جمله بازار‌های پرمشتری این کامیون بودند.

ما آغاز ساخت محصولی که در ایران حضور دارد به دهه ۱۹۵۰ میلادی برمی‌گردد. مرسدس دو مدل از این خودرو را تولید می‌کرد. مدل سبک‌تر برای مسافت‌های کوتاه و البته کاربرد در حوزه ساخت‌وساز و نسخه سنگین‌تر که مخصوص مسافت‌های طولانی‌تر و کاربرد در کارخانه‌ها بود.

مرسدس این خودرو را با ظرفیت‌های ۷.۴ تا ۱۸ تن تولید می‌کرد. از این محصول مدل‌های کمتر دیده شده‌ای مانند پیکاپ، کفی‌دار، اتوبوس و آمبولانس نیز ساخته شد. اگرچه نسخه آتش‌نشانی آن در ایران نیز موجود است، ولی مایلر‌های سنگین‌تر در صنایع نظامی نیز استفاده گسترده‌ای داشتند.

کامیون فوق اواخر دهه ۶۰ میلادی تغییر چهره مختصری را تجربه کرد. بزرگ‌تر شدن چراغ‌ها میدان دید راننده به‌ویژه در شب را افزایش داد. هم‌چنین به‌منظور افزایش رفاه، شیشه جلو نیز عریض‌تر شد.

با آغاز دهه ۷۰ شرکت ویرایش سنگین ۱۲ تا ۲۶ تن آن را نیز وارد میدان کرد. مرسدس‌بنز بین سال‌های ۱۹۶۵ تا ۱۹۸۸ مدل ساده و سبک‌تری از کامیون فوق که در حقیقت کامیونتی به اسم LP ۶۰۸ بود را تولید کرد. این خودرو از سوی مشتریان به اسم کابین مکعبی معروف بود. در بازار ایران محصول فوق به اسم خاور ۶۰۸ شناسایی می‌شود.

حضور مرسدس‌بنز ۱۹۲۴ در ایران
سال ۱۳۳۸ شرکت خاور کار خود را با مونتاژ روزانه یک دستگاه کامیون آغاز کرد؛ اما در ادامه با توسعه سخت‌افزاری در سال ۱۳۴۳ موفق به عقد قرارداد با مرسدس‌بنز شدند که ماحصل آن مونتاژ کامیون و کامیونت‌های معروف بود.

این خودرو در ایران در سه تیپ ۱۹۲۴ دو محور و ۲۶۲۸ و ۲۶۲۴ سه محور (معروف به زیر مایلر) تولید می‌شد. از این میان تولید تیپ ۲۶۲۸ به‌کلی متوقف شده است. اینکه چرا این خودرو به مایلر معروف شد به این خاطر است که قسمت بار و کمپرسی آن را شرکتی به اسم مایلر تولید می‌کرد. درواقع آن روز‌ها مرسدس فقط شاسی و موتور را برای بازار‌های دیگر ارسال می‌کرد. در ایران نیز سازنده‌ها اغلب از اتاق مایلر و اشمیتز استفاده می‌کردند که به‌مرور کفی و کمپرسی مایلر و تانکر و بونکر اشمیتز محبوب‌تر شدند.

ایران به‌عنوان یکی از مشتریان پر و پا قرص مرسدس‌بنز طی دو دوره شراکت بادوامی با آلمان‌ها داشت. دوره اول در ایام پیش از انقلاب بود که اغلب شامل مونتاژ خودرو‌های کار و تجاری سنگین و نیمه‌سنگین می‌شد. دوره بعدی نیز به ایام اصلاحات بازمی‌گردد که حتی با سرمایه‌گذاری آلمان‌ها نیز روبه‌رو شده بود. به‌طوری که مرسدس حتی ۳۰ درصد از سهام شرکت موتورسازی تبریز یعنی ایدم را نیز خریداری می‌کند تا تبدیل به هاب ساخت موتور‌های بنز در ایران و منطقه شود.

با پایان سال ۲۰۱۰ و مشکلات کارخانه مرسدس در ایران، همکاری دو طرف کمرنگ می‌شود. با تعطیلی دفاتر رسمی مرسدس در ایران تولید کامیون‌های مدرن نیز متوقف می‌شود و ایران‌خودرو دیزل با اتکا به توان داخلی مونتاژ محصولات فوق را ادامه می‌دهد. با این حال اعتبار و اصالت بنز به‌قدری بالاست که علیرغم مشکلات مالی سعی می‌کند به تعهدات خود پشت پا نزند. آن‌ها به طرف ایرانی پیشنهاد می‌کنند که در قالب یک شرکت ترکیبی (ایران‌خودرو دیزل و ماموت) اقدام به همکاری با دایملر کنند که البته این ماجرا پایان مشخصی پیدا نمی‌کند.

ایران‌خودرو دیزل بدون فراموش کردن ۱۹۲۴ در دوره‌ای سراغ عرضه مدل‌های مدرن‌تر اکسور و آکتروس می‌رود، ولی نرخ بسیار بالای این دو کامیون آن‌ها را از فاز رقابتی خارج می‌کند. شرکا خاور چهار تیپ قوای محرکه را برای شاسی بنز در نظر می‌گرفت. پیشرانه‌های ۴ لیتری روی خاور‌های ۶۰۸ نصب می‌شد، پیشرانه‌های ۷ لیتری روی کامیونت‌های ۹۱۱ استفاده می‌شدند، پیشرانه‌های ۹ لیتری که روی اتوبوس ۳۰۲ و دوره کوتاهی روی کامیون‌های ۱۹۲۱ استفاده می‌شد و در آخر پیشرانه ۱۲ لیتری ۳۵۴ که روی کامیون‌های ۱۹۲۴ نصب می‌شد و البته هنوز هم از آن استفاده می‌شود.

مشخصات فنی مرسدس‌بنز ۱۹۲۴
تردیدی نیست که عمده موفقیت بنز کمپرسی را باید مدیون قوای محرکه‌اش بدانیم. نیروگاهی با کد OM ۳۳۵ LA که می‌تواند ۲۸۰ اسب‌بخار در ۲۳۰۰ دور در دقیقه نیرو و ۱۰۵۰ نیوتن‌متر در ۱۵۰۰ دور در دقیقه گشتاور را از پیشرانه ۱۱۵۸۰ سی‌سی خود بیرون بکشد.

این سازه غول‌آسای شش سیلندر خطی مجهز به سیستم توربودیزل و طبیعتاً اینترکولر است. استفاده از جعبه‌دنده شرکت ZF با ساختار ۶ سرعته بهترین انتقال قدرت را بین دو محور موجب می‌شود. البته نباید از فرمت قدیمی اکسل‌های آن متعجب شد. چراکه در محور جلو به‌صورت صلبی و I شکل است و در محور عقب به‌صورت چرخ‌دنده‌ای. و I شکل است و در محور عقب به‌صورت چرخ‌دنده‌ای.