به گزارش صراط به نقل از سلامت نیوز، محمد درویش عضو بازنشسته هیات علمی مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور و رئیس کمیته محیط زیست در کرسی سلامت اجتماعی یونسکودر پاسخ به این پرسش خبرنگار سلامت نیوز که «آیا آبگیری دریاچه‌ی خشک شده ارومیه دائمی است یا موقتی؟» گفت: «اینروز‌ها دریاچه ارومیه بارندگی خوبی را تجربه کرده؛ کوهستان‌های مشرف به دریاچه برف قابل توجهی را گرفته اند و، چون دما پایین نبوده و یخبندان نیست، برف‌ها زودتر از معمول آب و روان شده اند و همین باعث شده که دریاچه به میزان قابل توجهی دارای آب شده است و گمان می‌رود که دیگر خشک نخواهد شد؛ در حالی که چنین نیست. در شرایط نرمال، این برف باید فروردین ماه آب شود؛ اما الان، چون هوا سردی زیادی ندارد آب شده و به داخل دریاچه سرازیر شده است. برخی از چشمه‌ها نیز در منطقه فعال شده اند و دریاچه اندکی وضعیت بهتری پیدا کرده است؛ مخصوصا در بخش‌هایی که گودتر است از جمله اطراف پل شهید کلانتری.»
او افزود: «اما این شرایط نمی‌تواند بدون اقدامات لازم از سوی دولت و مردم، پایدار باشد؛ چرا که دریاچه به دستکم ۲۰ میلیارد مترمکعب آب نیاز دارد؛ در حالی که اکنون ۱/۱ دهم میلیارد آب در داخل آن وارد شده است و از آنجایی که الان هنوز زمستان است و فصل کشاورزی و مصرف آب نیست. قطعا با گرم شدن هوا و تبخیر آب و نیز مصرف آب کشاورزی، این مصرف چند برابر خواهد شد و دریاچه دوباره خشک می‌شود.»
اکنون وقت مطالبه گری است
مؤلف برترین گزارش راهبردی ۲۰ ساله وزارت جهادکشاورزی در حوزه مدیریت بیابان در سال ۸۶ گفت: «تمام آن ۱۴ رودخانه دائمی که در حوضه آبخیز دریاچه ارومیه است اکنون پرآب شده اند و الان زمان مناسب برای مطالبه گری است. با کمی تدبیر و برنامه ریزی می‌توان طی ۴ الی ۵ سال، کشاورزی را در آن منطقه کاهش داد و البته خسارت کشاورزان را از محل طرح "هدف مندی یارانه ها" پرداخت کرد. بیاییم ۵-۴ سال به جای هدردادن یارانه ها، آنرا در راه احیای دریاچه استفاده کنیم.»
مدیرکل اسبق مشارکت‌های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست تاکید کرد: «حقابه آن کشاورزان را به اضافه حقابه دریاچه باید بدهیم تا در یک فرایند چند ساله، دریاچه جان دوباره بگیرد. باید کشاورزی را محدود کرد و خسارت کشاورزان را از محل "گردشگری طبیعی" آن منطقه داد تا دریاچه دوباره احیا شود. خاموش کردن موتورپمپ‌ها و بستن چاه‌های غیرمجاز و چاه‌های بی شماری که در این چند سال مانند قارچ روییده اند تنها راه ممکن است.»
درویش افزود: «کل آبی که در حوضه آبخیز دریاچه ارومیه تولید می‌شود ۷ میلیارد مترکعب است که از این مقدار ۳ و ۴ دهم حقابه دریاچه، ۶۰۰ میلیون مترمکعب برای شرب ۶ میلیون نفر در ۳ استان اطراف دریاچه و ۳ میلیارد مترمکعب برای کشاورزی و صنعت مورد نیاز است که باید اختصاص داده شود. بر این اساس تغییر رویکرد مهم است؛ وگرنه این تغییرات مقطعی که در اثر بارندگی شدید رخ می‌دهد موقتی است و نمی‌تواند پایدار باشد. باید اقتصادی در دریاچه شکل بگیرد که "آب محور" نباشد تا تاب آوری دریاچه را بالا ببرد. نباید به صادرات سیب زمینی و چغندر افتخار کنیم؛ اگر می‌خواهیم دریاچه دوباره احیا شود.»
این کنشگر و محقق محیط زیست گفت: «البته پیش از بارندگی‌ها هم گفته ام که نباید از مرگ دریاچه ارومیه سخن راند؛ زیرا دریاچه هنوز زنده است و دارد نفس می‌کشد و ۷ میلیارد مترمکعب آب قابل استحصال در حوزه آبخیزی که ۱۴ رودخانه دائمی دارد. زمانی می‌توانیم از مرگ دریاچه ارومیه صحبت کنیم که آن ۱۴ رودخانه به هر دلیلی خشک شده باشند. اما ۱۰۵ سدی که روی این ۱۴ رودخانه زده شده نمی‌گذارند آب به این رودخانه برسد عامل خشک شدن آن هستند. از این تعداد سد، ۱۰۱ سد آن دائر است.»
درویش با تاکید بر اینکه ما هنوز متوجه عمق بحران نیستیم گفت: «۱۰۵ سد روی این رودخانه‌ها ساخته شده و ۱۰۱ سد آن دائر است و نمایندگان مجلس در ارومیه دارند فشار می‌آورند که یکی دو تا دیگر از این سد‌ها نیز راه بیفتد. این سد‌ها مجموعه سد‌های مخزنی کوچک و بزرگی است که توسط وزارت نیرو و جهادکشاورزی راه افتاده است. البته از این مقدار، ۳۷ سد، سد‌های بزرگ مخزنی هستند که عمدتا توسط وزارت نیرو راه افتاده اند. ولی مجموع سد‌هایی که کم یا زیاد، مسیر رودخانه و نظام آب شناختی این رودخانه‌های منتهی به دریاچه ارومیه را تغییر می‌دهند بر اساس استعلامی است که در هنگامی که در "موسسه تحقیقات جنگل‌ها ومراتع کشور" بودم از وزارت نیرو و وزارت جهادکشاورزی و استانداری‌های استان‌های آذربایجان غربی و شرقی و کردستان گرفته بودم.»
درویش، پژوهشگر و کنشگر محیط زیست:
آبگیری دریاچه ارومیه دراثر بارش‌ها و موقتی است/ مصرف آب کشاورزی قطع نشود دریاچه خشک خواهد شد
محمد درویش پژوهشگر و کنشگر محیط زیست گفت: درباره آبگیری دریاچه ارومیه پس از بارش های اخیر گفت: تغییرات مقطعی که در اثر بارندگی شدید رخ می دهد موقتی است و نمی تواند پایدار باشد و اگر اقدامات لازم صورت نگیرد قطعا با گرم شدن هوا و مصرف آب کشاورزی، مصرف چند برابر شده و دوباره دریاچه خشک خواهد شد.
