کشف ارتباط گروه خونی با سکته مغزی توسط دانشمندان

به گزارش پایگاه خبری صراط به نقل از فارس، ساینس الرت نوشت؛ تحقیقات نشان می‌دهد افرادی که یکی از گروه‌های خونی A دارند، در مقایسه با سایر گروه‌های خونی، بیشتر در معرض سکته مغزی قبل از سن ۶۰ سالگی هستند.

در مطالعه‌ای که سال گذشته منتشر شد، محققان ژنومیک رابطه واضحی بین ژن زیرگروه A۱ و شروع اولیه سکته مغزی یافتند. محققان داده‌های ۴۸ مطالعه ژنتیکی را جمع‌آوری کردند که شامل تقریباً ۱۷ هزار فرد مبتلا به سکته مغزی و نزدیک به ۶۰۰ هزار گروه کنترل غیرسکته مغزی بود. همه شرکت کنندگان بین ۱۸ تا ۵۹ سال سن داشتند.

جست‌وجو در کل ژنوم دو مکان را نشان داد که به شدت با خطر اولیه سکته مرتبط است؛ یکی از آن‌ها نقطه‌ای بود که ژن‌های گروه خونی در آن قرار دارند. سپس تجزیه و تحلیل دوم از انواع خاصی از ژن‌های گروه خونی نشان داد افرادی که ژنوم آن‌ها برای تنوعی از گروه A کدگذاری شده است؛ در مقایسه با جمعیت سایر گروه‌های خونی، قبل از سن ۶۰ سالگی ۱۶ درصد بیشتر احتمال سکته مغزی داشتند. برای افرادی که دارای ژن گروه O۱ بودند، این خطر ۱۲ درصد کمتر بود. با این حال، محققان خاطرنشان کردند که خطر اضافی سکته مغزی در افراد دارای گروه خونی A کم است، بنابراین نیازی به هوشیاری یا غربالگری اضافی در این گروه وجود ندارد.

استیون کیتنر نویسنده ارشد و متخصص مغز و اعصاب عروقی از دانشگاه مریلند، گفت: «ما هنوز نمی‌دانیم که چرا گروه خونی A خطر بیشتری را به همراه دارد. اما احتمالاً با عوامل انعقاد خون مانند پلاکت‌ها و سلول‌هایی که رگ‌های خونی را می‌پوشانند و همچنین سایر پروتئین‌های در حال گردش که همگی در ایجاد لخته‌های خون نقش دارند، ارتباط دارد.»

هر سال در ایالات متحده حدود ۸۰۰ هزار نفر سکته مغزی را تجربه می‌کنند. بیشتر آن‌ها در افراد ۶۵ سال و بالاتر رخ می‌دهد که خطرات آن پس از ۵۵ سالگی هر دهه دو برابر می‌شود.

همچنین، افرادی که در این مطالعه شرکت کردند در آمریکای شمالی، اروپا، ژاپن، پاکستان و استرالیا زندگی می‌کردند و افراد غیر اروپایی تنها ۳۵ درصد از شرکت کنندگان را تشکیل می‌دادند. مطالعات آینده با نمونه‌های متنوع‌تر می‌تواند به روشن شدن اهمیت نتایج کمک کند.

کیتنر گفت: ما به وضوح به مطالعات بعدی بیشتری برای روشن شدن مکانیسم‌های افزایش خطر سکته مغزی نیاز داریم. یکی دیگر از یافته‌های کلیدی این مطالعه مقایسه افرادی که قبل از ۶۰ سالگی با افرادی که بعد از این سن سکته کرده بودند بدست آمد. برای این کار، محققان از مجموعه داده‌ای از حدود ۹ هزار ۳۰۰ نفر بالای ۶۰ سال که سکته کرده بودند و حدود ۲۵ هزار کیس کنترل بالای ۶۰ سال که سکته مغزی نکرده بودند استفاده کردند.

آن‌ها دریافتند که افزایش خطر سکته مغزی در گروه خونی A در گروه سکته مغزی جوانتر‌ها ناچیز است و این نشان می‌دهد که سکته‌هایی که در اوایل زندگی اتفاق می‌افتند ممکن است مکانیسم متفاوتی نسبت به سکته‌هایی که بعدا رخ می‌دهند داشته باشند. به گفته نویسندگان، سکته مغزی در افراد جوان، کمتر به دلیل تجمع رسوبات چربی در شریان‌ها (فرآیندی به نام تصلب شرایین) و بیشتر به دلیل عوامل مرتبط با تشکیل لخته ایجاد می‌شود.

این مطالعه همچنین نشان داد که افراد دارای گروه خونی B بدون در نظر گرفتن سن، حدود ۱۱ درصد بیشتر در معرض سکته مغزی در مقایسه با افراد غیر سکته مغزی هستند. مطالعات قبلی نشان می‌دهد که بخشی از ژنوم که برای گروه خونی کد می‌کند، به نام "منبع ABO" با کلسیفیکاسیون عروق کرونر، که جریان خون را محدود می‌کند و حمله قلبی، مرتبط است.

توالی ژنتیکی برای گروه‌های خونی A و B نیز با خطر کمی بالاتر لخته شدن خون در سیاهرگ‌ها به نام ترومبوز وریدی مرتبط است. این مقاله در Neurology منتشر شده است. نسخه قبلی آن در سپتامبر ۲۰۲۲ منتشر شد.