به گزارش پایگاه خبری صراط به نقل از ایسنا، شاهزاده سعودی تمام شب بازداشت بود. با روشن شدن روز، او از کاخ پادشاه در مکه خارج شد. محافظان شخصی او که همه جا همراهش بودند گم شده بودند. شاهزاده را به یک ماشین که منتظرش بود هدایت کردند. او آزاد بود تا آنجا را ترک کند؛ اما به زودی متوجه شد که آزادی تفاوت زیادی با بازداشت ندارد.
هنگامی که ماشین او از دروازه های کاخ بیرون می آمد، شاهزاده «محمد بن نایف» با عصبانیت فریاد می‌زد بعد از آن شاهزاده شروع به نامه نگاری کرد، از جمله به یکی از معتمدترین مشاوران خود که چند هفته قبل از این ماجرا از عربستان خارج شده بود نوشت: «خیلی مراقب باش! برنگرد!»
هنگامی که نایف چند ساعت بعد به کاخ خود در شهر ساحلی جده رسید، متوجه شد که نگهبانان کاخ تغییر کرده‌اند، شاهزاده عملا در حصر خانگی قرار گرفته بود. او در نامه دیگری به یکی از مشاورانش نوشت: «خدا کمکمان کند دکتر. مهم این است که باید مراقب باشید و تحت هیچ شرایطی برنگردید.»
شب قبل این روز طوفانی، ۲۰ ژوئن ۲۰۱۷، نایف، برادرزاده پادشاه، مجبور شد به عنوان وارث تاج و تخت سعودی کناره گیری کند، نایف که بر امنیت داخلی نظارت می‌کرد، نزدیک ترین متحد سیا در عربستان بود. در اوایل همان سال، «مایک پمپئو»، مدیر وقت سیا، به پاس تلاش‌هایش در مبارزه با تروریسم که جان آمریکایی‌ها را نجات داد، به او مدال اعطا کرده بود. دو سال قبل، پس از آغاز سلطنت ملک سلمان، نایف در سن ۵۵ سالگی ولیعهد شد. اما در پشت صحنه، رقابتی شرورانه بین نایف و پسر عموی تازه کارش، پسر پادشاه، محمد بن سلمان، که از گمنامی به سمت معاون ولیعهد درآمد، جریان داشت.
محمد بن نایفداروهایت را نمی‌دهیم؛ به خانواده‌ات تجاوز می‌کنیم!
اندکی قبل از کودتای کاخ، در ۵ ژوئن ۲۰۱۷، پس از آن که محمد بن سلمان و دیگر مستبدان منطقه‌ای محاصره تنبیهی را علیه قطر اعمال کردند، تنش‌ها به نقطه جوش رسید. این امارت کوچک و غنی از گاز، مدت‌هاست که همسایگان عرب بزرگ‌تر خود را با اقدامات تحریک‌آمیز، از جمله آنتن دادن به اسلام‌گرایان منطقه‌ای و ناراضیان در کانال خبری با نفوذ خود، الجزیره، شکایت داشت. نایف هم با قطر مشکلاتی داشت، اما دیپلماسی آرام را بر رویکرد جنگی محمد بن سلمان ترجیح می داد. نایف پشت پسر عمویش یک کانال مخفی با «تمیم بن حمد آل ثانی» حاکم قطر باز کرد. نایف در اوج بحران به مشاور خود پیامک داد: «تمیم امروز با من تماس گرفت، اما من جواب ندادم. می‌خواهم یک تلفن رمزگذاری شده برای ارتباط برای او بفرستم.»
در ۲۰ ژوئن ۲۰۱۷، در بحبوحه آن بحران، نایف برای ملاقات در کاخ ملک سلمان در مکه فراخوانده شد. یک کاخ بزرگ با دیوارهای مرمری مشرف به کعبه، مقدس ترین زیارتگاه اسلام. به گفته منابع نزدیک، هنگامی که نایف وارد کاخ شد، به همراهان امنیتی وی دستور داده شد که بیرون منتظر بماند. برای جلوگیری از هر گونه درز اطلاعات، تمام تلفن‌های همراه، از جمله گوشی های کارکنان کاخ، توسط نگهبانان وفادار به محمد بن سلمان توقیف شد. یکی از اعضای ارشد خانواده سلطنتی که سعی کرد بعد از نایف وارد کاخ شود، از دروازه ها دور شد. ظاهراً شاهزاده با ترکی الشیخ، یکی از معتمدین نزدیک به محمد بن سلمان، با رفتاری خشن، ترسناک و علاقه‌مند به ساعت‌های گران‌قیمت ریچارد میل، وارد اتاق شد. (شیخ بعداً به ریاست اداره سرگرمی عمومی ارتقاء یافت - آژانسی که به دنبال تضعیف وجهه عربستان سعودی مسئول برگزاری برخی از برنامه‌های روابط عمومی برای بهبود اوضاع است.)
ظاهراً شیخ نایف را ساعت ها در اتاق حبس کرد و او را برای امضای استعفانامه و بیعت با محمد بن سلمان تحت فشار قرار داد. نایف در ابتدا این درخواست را نپذیرفته است. به گفته یکی از منابع نزدیک به شاهزاده، به او گفتند که اگر از ادعای سلطنت دست نکشد، اعضای زن خانواده اش مورد تجاوز جنسی قرار خواهند گرفت. داروی فشار خون و دیابت نایف را به او ندادند و به او گفته شد که اگر با میل خود کناره گیری نکند، مقصد بعدی او بیمارستان خواهد بود. یکی دیگر از منابع خانواده سلطنتی گفت که او آن شب به قدری از مسموم شدن می‌ترسید که حتی از نوشیدن آب هم خودداری کرد.
وقتی بیعت کردم اسلحه پشت سرم بود!
نایف اجازه داشت با دو شاهزاده در شورای بیعت، هیئت سلطنتی که خط جانشینی را تأیید می کند، صحبت کند. او از شنیدن اینکه آنها قبلاً به محمد بن سلمان ابراز تمایل کرده بودند، شوکه شد. تا صبح همه چیز تمام شد. نایف مضطرب و خسته تسلیم شد. او مجبور شد وارد اتاق مجاور شود، جایی که محمد بن سلمان با دوربین های تلویزیونی و نگهبانی که اسلحه حمل می‌کرد منتظر بود. تصاویر منتشر شده توسط شبکه های تلویزیونی سعودی، نمای کوتاهی از شیخ را نشان می‌دهد که با عجله ردای طلاکاری شده را بر پشت شاهزاده بازداشت شده می‌زند. وقتی دوربین‌ها چرخیدند، محمد بن سلمان به پسر عمویش نزدیک‌تر شد و با حالت نمایشی خم شد تا دست و زانوی او را ببوسد.
نایف بعداً در متنی به مشاور خود نوشت: «وقتی بیعت کردم، اسلحه‌ای پشت سرم بود.»
در روزهای بعد، پوسترهای نایف از ساختمان‌های عمومی برداشته شد. محمد بن سلمان اکنون اولین نفر در صف تاج و تخت بود و عملاً قدرتمندترین مرد کشور در سن ۳۱ سالگی. پادشاه ۸ سال در رأس دولت باقی ماند، اما محمد بن سلمان با کنترل مطلق بر همه اهرم‌ها، به حاکم اصلی تبدیل شد. امنیت، اقتصاد و نفت عربستان، نایف، عزیز کرده سیستم اطلاعاتی آمریکا، که گمان می‌کرد فرمانروای بعدی عربستان سعودی خواهد بود، اکنون زندانی شده بود و بدتر از این‌ها برای او در راه بود.
کودتای کاخ، و بازی‌های قدرتی که منجر به آن شد، در آن زمان تا حد زیادی از دید عموم پنهان ماند و تنها تکه‌هایی از اطلاعات، و جلوه‌ای از تبلیغات آن، به مطبوعات درز کرد. به عنوان مثال، در مورد نایف گفتند که او به دلیل مصالح کشور و در نتیجه اعتیاد به کوکائین و مورفین کنار گذاشته شده است. دستیابی به حقیقت به ویژه در کشوری که نظارت دولت آنقدر قدرتمند است که برخی از سعودی‌ها وقتی می‌خواهند در مورد موضوعات حساس حرف بزنند تلفن‌های خود را در یخچال قرار می‌دهند، سخت است. گزارش دقیق وقایع سال ۲۰۱۷ و عواقب تکان دهنده آن، اکنون به لطف افشای اسرار کاخ توسط چند تن از اعضای ارشد سلطنتی و دیگر منابع مرتبط که از نفوذ و ثروت خود در قصر محروم شده‌اند امکان پذیر است.
کودتایی که مدل قدیمی را تغییر داد
یک چهره کلیدی در میان این منابع فردی به نام «سعد الجابری»، نزدیکترین مشاور و رئیس اطلاعات نایف است. این الجابری بود که نایف بلافاصله پس از آزادی از کاخ پادشاه، پس از کودتا، به او پیام داد. الجابری ۶۳ ساله مدتها بود که در سایه عمل می‌کرد و بسیاری از کسانی که با او کار می‌کردند او را قدرتمندترین فرد خارج از خانواده سلطنتی عربستان می‌دانستند. یکی از مقامات سابق آمریکایی که سال‌ها با الجابری کار می‌کرد، او را به عنوان «رابط» بین عربستان سعودی و قدرت‌های غربی توصیف کرد. در سال‌های پس از ۱۱ سپتامبر، الجابری از طریق کار در وزارت کشور ارتقا یافت و در نهایت رئیس عملیات ضد تروریسم شد. الجابری و حامی او، نایف، با هم، دستگاه امنیتی و نظارتی پادشاهی را مدرن کردند. آنها همچنین متهم شده‌اند که فعالان صلح‌جو را به بهانه مبارزه با تروریسم و پایه‌گذاری دولت پلیسی که محمد بن سلمان بعدا علیه آنها به کار گرفت، هدف قرار داده‌اند.
پیام‌های متنی بین نایف و الجابری ابتدا از طریق پرونده‌های حقوقی در آمریکای شمالی و حکم اینترپل که درخواست عربستان برای دستگیری الجابری در خارج از کشور را رد می‌کرد، آشکار شد. بر اساس استشهادات دادگاه، پیام‌های موجود در این اسناد توسط یک کارشناس پزشکی قانونی دیجیتال که توسط نورتون رز فولبرایت، شرکت حقوقی بین‌المللی نماینده الجابری که آیفون وی را در اختیار دارد، استخراج شده است. تیم الجابری به طور جداگانه تعداد انگشت شماری از پیام‌ها را با رسانه‌ها به اشتراک گذاشتند که قبلاً هرگز منتشر نشده بودند.
برای دهه‌ها، تاج و تخت عربستان بین پسران عبدالعزیز آل سعود، بنیان‌گذار دولت مدرن سعودی منتقل می‌شد و تعادل قدرت ظریفی را بین شاخه‌های مختلف خاندان سلطنتی تضمین می‌کرد. با حذف نایف از مسیر جانشینی عربستان برای اولین بار شاهد این بود که تاج به نسل پایین تر منتقل می‌شود. کودتای کاخ رخ نه تنها رقیب اصلی محمد بن سلمان را کنار زد، بلکه مدل قدیمی جانشینی را که برای ارشدیت و اجماع در خانواده ارزشمند بود، با ایجاد انتقال قدرت مستقیم از پدر به پسر در یک شاخه از خانواده، از بین برد. این امر به محمد بن سلمان این امکان را داد که حتی قبل از اینکه به طور رسمی بر تاج و تخت بنشیند، قدرت بیشتری نسبت به هر حاکم قبلی کسب کند.
تلاش‌ها برای نفوذ به کاخ سفید
این کودتا نقطه اوج ماه‌ها دشمنی بین محمد بن سلمان و نایف بود. یکی از مهمترین نقاط درگیری، رقابت آنها برای جلب نظر دولت جدید دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا بود. افراد نزدیک به نایف می‌گویند که او مخفیانه به تماس‌های محمد بن سلمان با دستیاران و متحدانش مانند جرد کوشنر، داماد ترامپ و مشاور کاخ سفید گوش می‌داد. این جاسوسی به او کمک کرد تا مانورهای محمد بن سلمان را در واشنگتن دنبال کند. متن یک تماس شنود شده در بهار ۲۰۱۷، که نایف به الجابری نشان داده است، حاکی از آن بود که محمد بن سلمان درباره جانشینی سلطنتی با کوشنر صحبت کرده است. در آن تماس، محمد بن سلمان به کوشنر گفت که روابط نزدیکی با همه آژانس‌های ایالات متحده "به جز سه" برقرار کرده است. وقتی الجابری متن را دید، سه آژانس را به معنای سیا، اف‌بی‌آی و آژانس امنیت ملی دانست. نهادهایی که مدتها از نایف حمایت می‌کردند. برای او و حامی‌اش، واضح بود که محمد بن سلمان در تلاش است تا حمایت آمریکا از جانشینی خود را تثبیت کند.
در می ۲۰۱۷، نایف تلاش کرد تا به کاخ سفید ترامپ نفوذ کند. او گروه Sonoran Policy، یک شرکت لابی در واشنگتن با روابط نزدیک با تیم ترامپ را استخدام کرد. سونوران – که نام خود را به شرکت استراتژی جهانی تغییر داده است - برای ارائه "خدمات مشاوره گسترده" به وزارت کشور نایف در واشنگتن استخدام شد. افراد نزدیک به او می‌گویند که نایف می‌دانست که سوابق گذشته‌اش برای یک رئیس‌جمهور گستاخ و غیر متعارف که روابط تیره‌ای با جامعه اطلاعاتی ایالات متحده خواهد داشت، چندان کارآیی ندارد. نایف می‌خواست رئیس‌جمهور جدید را تحت تأثیر قرار دهد و او را قانع کند که نه فقط یک شریک قدیمی، بلکه یک شریک ارزشمندتر از پسر عمویش است. الجابری مستقیماً از طرف وزارت کشور عربستان در مذاکره بر سر قرارداد ۵.۴ میلیون دلاری لابی شرکت داشت.
با انتشار خبر این قرارداد، الجابری بیم داشت که بین شاهزادگان متخاصم گرفتار شود. در ماه مه ۲۰۱۷، درست چند روز قبل از سفر ترامپ به ریاض، او بی سر و صدا به ترکیه رفت. ترس‌های الجابری کاملاً معتبر بود. الجابری بلافاصله پس از خروج از عربستان، گفت که خبر رسیده است که امضاکننده اصلی قرارداد - یک افسر سرویس مخفی زیر نظر نایف - توسط وفاداران محمد بن سلمان بازداشت شده و در مورد تلاش های برای لابی در واشنگتن بازجویی شده است. در ۴ ژوئن ۲۰۱۷، الجابری به عبدالعزیز هوایرینی، یک مقام امنیتی کهنه کار، پیامک ارسال کرد تا از وی بپرسد که آیا باید به «روزه گرفتن در سرما» ادامه دهد، که اشاره رمزی به ماندن در ترکیه است. هوایرینی که اکنون به محمد بن سلمان گزارش می‌دهد، پاسخ داد بله. در ۱۷ ژوئن، هوایرینی متن دیگری برای الجابری فرستاد و به او هشدار داد که وفاداران محمد بن سلمان "بسیار مشتاق" هستند که او را نیز بازداشت کنند. در همین حال، واکنش خشمگین محمد بن سلمان نایف را مجبور کرد تا قرارداد لابی را لغو کند. به گفته الجابری، نایف به او هشدار داده است که محمد بن سلمان این قرارداد را توطئه‌ای برای برهم زدن رابطه او با خانواده ترامپ تلقی کرده است.
در ۱۸ ژوئن، الجابری پیامی ناگهانی از محمد بن سلمان دریافت کرد که از او می‌خواست به عربستان سعودی بازگردد تا به حل و فصل «درگیری‌ها»ی نامشخص با نایف کمک کند. محمد بن سلمان با لحن آشتی جویانه‌اش نوشت: «فکر نمی‌کنم کسی باشد که بهتر از شما [نایف] را بفهمد. از سال ۲۰۱۵، زمانی که ملک سلمان، ظاهراً به اصرار شاهزاده، الجابری را به دلیل ملاقات مخفیانه با جان برنان، رئیس وقت سیا و فیلیپ هاموند، وزیر امور خارجه وقت بریتانیا، بدون گزارش ملاقات‌ها، از سمت خود برکنار کرد، الجابری به طور غیررسمی به همکاری با نایف ادامه داده بود و اخراج او را یکی از تلاش‌های متعدد محمد بن سلمان برای تضعیف حامی خود می‌دانست. محمد بن سلمان اکنون اصرار داشت: «بیایید گذشته را فراموش کنیم، ما که بچه نیستیم. مرا ببخش و در پیشگاه خداوند استغفار کن. کی بر می‌گردی؟" الجابری پاسخ داد که مشغول مداوا ست و باید از عربستان دور باشد. دو روز بعد، محمد بن سلمان کودتا را آغاز کرد.
بعد کودتا چه شد؟
در ماه‌های پس از کودتا، الجابری همچنان در ترکیه باقی ماند. خانواده نزدیک او به جز دو تن از فرزندانش که در روز کودتا از سوار شدن به هواپیما در ریاض منع شده بود، همراه او بودند. او مخفیانه با نایف که تحرکاتش محدود بود در تماس بود. در همین حال، محمد بن سلمان به سرعت برای تقویت کنترل خود بر سرویس‌های امنیتی، از جمله وزارت کشور، که از وفاداران نایف بوده و وظایف کلیدی مانند مبارزه با تروریسم محروم شده بود، اقدام کرد. محمد بن سلمان به شدت در مورد هر نشانه‌ای از مخالفت عمومی حساس بود. در اولین سرکوب بزرگ او پس از کودتا، روحانیون و روشنفکران بانفوذی که طرفداران زیادی در شبکه‌های اجتماعی داشتند در سپتامبر ۲۰۱۷ دستگیر شدند.
در همان ماه، الجابری از محمد بن سلمان درخواست کرد که به فرزندانش اجازه دهد عربستان سعودی را ترک کنند. اما محمد بن سلمان اصرار داشت که الجابری ابتدا برای بحث در مورد "پرونده بسیار حساس" مربوط به نایف بازگردد. محمد بن سلمان یک بار در پیامی خطاب به الجابری نوشت: «دکتر، هواپیما را کجا باید بفرستیم تا شما را بیاوریم؟» الجابری البته قصدی برای بازگشت نداشت، اما همچنین به دنبال متقاعد کردن محمد بن سلمان بود که او تهدیدی علیه شاهزاده نیست. الجابری در پیام‌هایی که مملو از افسانه‌های سخیف بود، به محمد بن سلمان ابراز وفاداری می‌کرد.
الجابری برای محمد بن سلمان نوشت: "من اطلاعات حساس دولتی زیادی در اختیار دارم، اما با وجود آن، هرگز چیزی را به کسی فاش نکرده‌ام." او با یادآوری نمونه‌هایی از وفاداری خود، نوشت که علناً ادعاهای «مجتهد» - افشاگر ناشناس سلطنتی در توییتر که مدتها خاری در چشم خانواده سلطنتی عربستان بوده، رد کرده است. چه سرنوشتی در انتظار من است که [به عربستان] بازگردم؟ آیا برای من بهتر نیست که خارج از پادشاهی بمانم، جایی که به حکومت شما وفادار می‌مانم، از گفتن هر چیزی که مضر است امتناع ورزم... و در هر کاری که به نفع عموم است با اعلیحضرت همکاری کنم؟»
محمد بن سلمان بی‌حرکت نبود. او به الجابری پیام داد که او را «با استفاده از تمام ابزارهای موجود» تعقیب خواهد کرد. این تهدید باعث شد الجابری اواخر همان ماه از ترکیه به کانادا فرار کند. در اواخر سال ۲۰۱۷، عربستان سعودی تلاش کرد تا الجابری را از طریق اینترپل به اتهام سرقت میلیاردها بودجه دولتی دستگیر کند و کانادا را تحت فشار قرار داد تا او را تحویل دهد.
هر دو تلاش شکست خورد. سپس، به گفته الجابری، در اکتبر ۲۰۱۸، او اخطاری از جاسوسان یکی از کشورهای خاورمیانه دریافت کرد که به او گفتند که او هدف ترور است و از او خواستند که از سفارتخانه‌ها و کنسولگری‌های عربستان دور بماند. (الجابری از ترس انتقام عربستان درخواست کرد نام کشور مخفی بماند.) در همان ماه، گمان می‌رود که ماموران مرزی کانادا اعضای تیم ببر، تیمی از قاتل‌های تحت حمایت عربستان سعودی را که قصد ورود به کشور را داشتند، رهگیری و اخراج کردند. ریاض البته هر گونه دخالتی در این ماجرا را رد کرد، اما توطئه ادعایی که تلویحاً توسط مقامات کانادا تایید شد، شباهت‌های وحشتناکی با نحوه قتل جمال خاشقجی روزنامه‌نگار مخالف در همان ماه توسط جوخه ببرها در داخل یک نمایندگی دیپلماتیک سعودی در ترکیه داشت.
برای آمریکایی‌هایی که با الجابری کار کرده بودند، واضح بود که محمد بن سلمان او را یک تهدید می‌دانست. این مقام سابق آمریکایی که با او کار کرده بود، گفت که فرار الجابری از پادشاهی «مثل این بود که معاون جی ادگار هوور دی سی را ترک کرد و در مسکو حاضر شد». «اینجا مردی توسط سازمان‌های اطلاعاتی دولتی در سرتاسر کره زمین دوستش دارند. او از هر گام اشتباهی که خانواده سلطنتی سعودی بردارند مطلع خواهد شد.»
الجابری از سال گذشته و تحت حمایت «سرویس مخفی ایالات متحده» در واشنگتن دی سی دیده شده است. او که در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ از واشنگتن دی سی دوری می کرد، در این شهر دوستان با نفوذ زیادی از جمله چند سناتور از هر دو حزب سیاسی مهم آمریکا و تعداد بسیار زیادی از افراد مشفول به کار در سرویس امنیتی آمریکا دارد. با این حال، نسبت به بازوی بلند دولت سعودی محتاط بود و رابطه گرم ترامپ با محمد بن سلمان او را حتی هم بیشتر محتاط کرده بود.
سعد الجابریفرار از بن سلمان بدون خانواده
الجابری، که دارای دکترای هوش مصنوعی از دانشگاه ادینبورگ است، در مورد اینکه اگر نایف را ملاقات نکرده بود، مسیر زندگی او چقدر متفاوت بود، فکر می‌کرد. الجابری کار خود را در وزارت کشور در دهه ۱۹۹۰ آغاز کرد. او یک بار تلاش کرد برای کار در آرامکو، غول نفتی دولتی که بزرگترین گاو پول نقد برای پادشاهی است، دست اقدام کند اما نایف جلوی او را گرفت. اکنون به نظر می‌رسد سرنوشت آنها به هم گره خورده است.
از زمان کودتا، حدود ۴۰ نفر از اعضای خانواده و نزدیکان الجابری در تلاش برای وادار کردن او به بازگشت در عربستان سعودی بازداشت شده‌اند. صدایش در حالی که عکس‌های فرزندان زندانی خود، سارا و عمر را که اکنون به ترتیب ۲۲ و ۲۴ ساله هستند، در گوشی خود به دیگران نشان می‌دهد بغض دارد. آنها در مارس ۲۰۲۰ دستگیر شدند و در یک محاکمه غیرعلنی به جرم پولشویی و تلاش برای فرار غیرقانونی از عربستان سعودی محکوم شدند. داماد الجابری نیز در بازداشت است. الجابری گفت که اگر فرصتی برای تبادل روی یک پل وجود داشته باشد - محمد بن سلمان از یک طرف با خانواده‌اش، الجابری از طرف دیگر - او این معامله را بدون فوت وقت انجام می‌داد. «باج خود را بگیرید، گروگان ها را آزاد کنید.» اما او می‌داند که این خیال بافی بیش نیست.
در آگوست ۲۰۲۰، پس از زندانی شدن فرزندانش، الجابری یک شکایت پر سر و صدا در واشنگتن تنظیم کرد و ماجرای فرستادن جوخه مرگ توسط محمد بن سلمان را منتشر کرد. الجابری می‌داند که نمی‌تواند در برابر یک دیکتاتور قدرتمند پیروز شود، اما این اقدام حداقل می‌تواند همان چیزی باشد که یکی از همکارانش از آن به عنوان ریختن سنگریزه در کفش محمد بن سلمان یاد می‌کند. در اوایل سال ۲۰۲۱، این شکایت باعث شد که الجابری در دعوایی تلافی جویانه در بوستون و انتاریو، توسط ۱۰ شرکت مرتبط با دولت سعودی که در ابتدا توسط نایف برای پوشش عملیات آمریکا و عربستان تاسیس شده بودند، و اکنون تحت کنترل صندوق دارایی مستقل پادشاهی هستند، متهم شود. محمد بن سلمان رئیس این شرکت هاست. این شرکت‌ها الجابری و همکارانش را به کلاهبرداری ۳.۵ میلیارد دلاری متهم کردند. الجابری هر گونه تخلف را رد کرد و گفت که دفاع از خود مستلزم افشای عملیات و امور مالی شرکت‌ها است که برای حمایت از فعالیت‌های مخفی طراحی شده بودند.
اسناد دادگاهی که توسط وزارت دادگستری ایالات متحده در بوستون بایگانی شده است نشان می‌دهد که مقامات ایالات متحده مایل به توافق خارج از دادگاه بین الجابری و محمد بن سلمان بودند تا از هر گونه افشاگری عمومی در مورد عملیات‌های مخفی ایالات متحده در جهان جلوگیری کنند اما این تلاش ها به جایی نرسید. یکی از مقامات آمریکایی که قبلاً در سفارت آمریکا در ریاض مستقر شده بود، می‌گوید که سعودی‌ها علاقه‌ای به حل و فصل مساله ندارند زیرا «متقاعد نشده‌اند الجابری سکوت خواهد کرد». الجابری در فوریه امسال پیشنهاد جدیدی به محمد بن سلمان داد. الجابری در نامه‌ای به یکی از مشاوران ارشد دربار سلطنتی "تصمیم نامه‌ای مالی و حقوقی" ارائه کرد. (تیم الجابری از بحث در مورد جزئیات این پیشنهاد خودداری کردند.) آنها یادداشتی را به کاخ سفید ارسال کردند و از مقامات آمریکایی درخواست کردند که "از رهبری عربستان سعودی بخواهند که پیشنهاد بازپرداخت را بپذیرد". این پیشنهاد توافق با سکوت محمد بن سلمان رو به رو شد.
وقتی درگیری‌ها ادامه دارد
حامیان محمد بن سلمان می گویند اشتیاق الجابری برای تسویه حساب مالی اعتراف ضمنی به گناهکار بودن است. تیم الجابری می‌گویند که عدم تمایل محمد بن سلمان به حل و فصل مساله ثابت می‌کند که فساد فقط بهانه‌ای برای تعقیب یک مخالف سیاسی است. در همین حال، مبارزه حقوقی ادامه دارد. در ماه سپتامبر، دادگاهی در واشنگتن شکایت الجابری علیه محمد بن سلمان را به دلیل فقدان صلاحیت شخصی رد کرد. (تیم الجابری علیه این تصمیم اعتراض می‌کند.) اواخر سال گذشته، دادگاه بوستون پس از استناد دولت ایالات متحده به "امتیاز اسرار دولتی" برای توقف افشای اطلاعات طبقه بندی شده امنیت ملی، شکایت علیه الجابری را رد کرد. اما این اسرار هنوز در معرض خطر افشای در دادگاه انتاریو هستند. پرونده‌های دادگاه از اوایل سال جاری نشان می‌دهد که وکلای دولت ایالات متحده با همتایان کانادایی خود برای جلوگیری از این نتیجه همکاری می‌کنند.اما حتی اگر شکایت علیه الجابری ادامه یابد، اثبات قطعی اتهامات فساد ممکن است دشوار باشد. به این دلیل که یک شاهد کلیدی، مردی که بر هزینه‌های مبارزه با تروریسم نظارت می‌کرد، ناپدید شده‌است و آن شاهزاده نایف است.
در اواخر سال ۲۰۱۷، شرایط حبس خانگی نایف آرام شد، اما او همچنان از سفر به خارج از پادشاهی منع شد. الجابری در این مورد می‌گوید که نایف در ابتدا معتقد بود بدترین اتفاقی که برایش می‌افتد از دست دادن عناوین رسمی و دریافت غرامت مالی هنگفت در ازای آن است. او انتظار داشت که با او مانند شاهزاده مقرن بن عبدالعزیز سلفش، رئیس سابق اطلاعاتی که در سال ۲۰۱۵ از سمت ولیعهدی برکنار شد، رفتار شود. به گفته یک منبع آگاه، پس از برکناری ملک سلمان، شاهزاده مقرن با او خداحافظی کرد و در این مسیر هدایایی از جمله پرداخت سلطنتی حدود ۸۰۰ میلیون دلار، و یک قایق تفریحی لوکس دریافت کرد.
در مقابل، بخش بزرگی از ثروت نایف مصادره شد. در ۱۰ دسامبر ۲۰۱۷، نایف نامه‌ای به HSBC در ژنو ارسال کرد و از آن درخواست کرد که «موجودی یورو، پوند و دلار آمریکا» او به یک حساب بانکی عربستان سعودی منتقل شود. یک منبع آگاه از دارایی‌های نایف گفت که بانکداران و وکلای او در ژنو به این درخواست‌ها توجه نمی‌کنند و گمان می‌کنند که شاهزاده تحت فشار عمل می‌کند. (HSBC در پاسخ به این سوال که چگونه به نامه پاسخ داده است، از اظهار نظر خودداری کرد. این بانک به دلیل نگرانی‌های ایمنی درخواست کرد نام مقام مورد خطاب در نامه را مخفی کند.)
ارزش کل دارایی‌های نایف در خارج از کشور نامشخص است. شرکای شاهزاده می‌گویند که او دارای املاک و مستغلات عالی به ارزش میلیاردها دلار در اروپا و ایالات متحده است. با این وجود، آنچه مسلم است این است که نایف باید بخش قابل توجهی از دارایی‌های داخلی خود را تسلیم می‌کرد. منبع آگاه از این موارد، که در اروپا مستقر است، جدولی را با تفکیک شرکت‌ها و حساب‌های بانکی "مصادره‌شده" ارائه کرده است کل مبلغ آن ۵.۲۲ میلیارد دلار است. یک منبع جداگانه نزدیک به شاهزاده البته می‌گوید که «کل ارزش» اموال مصادره شده، ۱۷.۸ میلیارد ریال یا ۴.۷۵ میلیارد دلار بوده است.
در سال‌های ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹، نایف با وجود این که اجازه خروج از عربستان را ندارد از آزادی نسبی برخوردار بود. فعالیت مورد علاقه او، شاهین‌بازی در بیابان‌های الجزایر، قابل بحث نبود، اما به او اجازه داده شد تا در داخل عربستان سعودی به شکار برود. او در مراسم عروسی و تشییع جنازه سلطنتی حاضر شد. یکی از ویدیوهایی که در اواخر سال ۲۰۱۹ منتشر شد، گروهی از حامیان را نشان می‌دهد که با شاهزاده سلفی می‌گیرند و دست او را می‌بوسند.
در مارس ۲۰۲۰، ناگهان اوضاع برای نایف بدتر شد. دولت به صحرای او در حومه ریاض یورش برد و او را بازداشت کردند. یک منبع مستقر در اروپا در این مورد گفت که چندین کارمند نیز در این حمله بازداشت شدند. نایف بیش از شش ماه در سلول انفرادی نگهداری شد. این منبع گفته است که «در این مدت «به شدت با او بدرفتاری شده است». او مدعی شد که مچ پاهای نایف را بسته و او را شکنجه کرده اند. در نتیجه، او اکنون آسیب کهنه‌ای در ساق و مچ پاهایش دارد که راه رفتن را دردناک می‌کند. او به میزان قابل توجهی وزن کم کرده است.»
به گفته این منبع اروپایی، در اواخر سال ۲۰۲۰، نایف به محوطه‌ای در کاخ یامامه منتقل شد که مجتمعی در ریاض، اقامتگاه رسمی پادشاه و مقر اصلی دولت سعودی است. این منبع گفت که او اجازه خروج از واحد کوچک خود را ندارد و همیشه از او فیلم و ضبط می‌شود. به جز برخی از اعضای خانواده در موارد نادر کسی اجازه دیدار او را ندارد و همچنین نمی‌تواند با پزشک شخصی یا نمایندگان قانونی خود ملاقات کند. علاوه بر این مجبور به امضای اسناد بدون خواندن آنها شده است.
در بهار ۲۰۲۱، بانکداران و وکلای نایف در اروپا درخواست‌های جدیدی برای انتقال ثروت او دریافت کردند. به گفته یک منبع آگاه، این درخواست‌ها شامل تماس تلفنی نایف با وکیلش در سوئیس بودند. وکیلی که نایف قبلاً به او وکالت داده بود، به دلیل اینکه معتقد بود موکلش تحت فشار است، از پذیرش این در خواست‌ها امتناع کرد. شاهزاده از وکیل دعوت کرد تا به عربستان سعودی سفر کند و خودش آزادی او را تأیید کند. این منبع گفت: نایف مدام می گفت: «من آزادم، وقتی به ریاض آمدی برای شام بیرون می‌رویم». وکیل اصرار داشت که نایف باید به همراه خانواده خود به سوئیس سفر کند تا شخصاً اجازه انتقال را بدهد.
وکیل نایف در سویی می‌گوید که نمی‌تواند این تماس را تایید یا تکذیب کند و از پیامدهای احتمالی تعامل رسانه‌ای برای موکلش نگران است. این منبع مستقر در اروپا گفت: دلیل اصلی بازداشت نایف این است که ولیعهد به اشتباه معتقد است که او تهدیدی برای جانشینی است. محمد بن سلمان سعی دارد نایف را تحقیر کند، هیچ دلیلی وجود ندارد که کسی ولیعهد سابق را جایگزین مناسبی برای محمد بن سلمان بداند.
محمد بن سلمانمخالفان رقیبان بن‌سلمان هنوز در بازداشت
با گذشت نزدیک به سه سال، شاهزاده‌هایی که بعد از به قدرت رسیدن محمد بن سلمان بازداشت شده‌اند هنوز در بازداشت به سر می برند. کریستن فونتنروز، که بر سیاست‌های خلیج فارس دولت ترامپ نظارت می‌کرد، در این مورد به کمیسیون امور خارجی مجلس نمایندگان گفت: «دولت ترامپ و بایدن هر دو خواستار آزادی محمد بن نایف شدند… اما محمد بن سلمان در این مورد پاسخی نداده است»
اکنون دیگر هیچ رقیب آشکاری برای تاج و تخت باقی نمانده است. قدرت محمد بن سلمان مطلق به نظر می‌رسد. در مسیر فعلی‌اش، هیچ چیز مانع از جانشینی او به عنوان پادشاه نیست. اعتراض جهانی به قتل خاشقجی، جنگ ویرانگر به رهبری عربستان سعودی در یمن و سرکوب فزاینده در داخل؛ به نظر می‌رسد هیچ چیز قدرت او را در این کشور متزلزل نکرده است. علیرغم خطرات شهرت تجارت با یک دیکتاتور، مدیران وال استریت مشتاق معامله با این دولت نفتی ثروتمند هستند. فعالان نگرانند تصمیم اخیر ایالات متحده برای اعطای مصونیت حاکمیتی به او در پرونده مربوط به قتل خاشقجی، باعث شود محمد بن سلمان در تعقیب و آزار و اذیت مخالفان خود جری‌تر شود.
با این وجود منابع نزدیک به خاندان سلطنتی عربستان می‌گویند محمد بن سلمان، نایف را زنده نگه خواهد داشت تا در زمان جانشینی به عنوان پادشاه بعدی عربستان در نمایش‌های رسانه‌ای لازم حضور پیدا کند.
