شاید بار‌ها دیده‌اید که پس از دفن میّت، بی‌درنگ روی قبر او، آب می‌ریزند. همچنین، هر بار که به مزار می‌روید، آب روی سنگ قبر می‌ریزید. شاید کمتر به دلیل این کار توجه کرده باشید. فلسفه آب ریختن روی سنگ قبر چیست و چرا آن را شستشو می‌دهند؟
به گزارش صدا و سیما، یکی از سنت‌های رسول خدا صل الله علیه و آله و سلّم و مستحبات پس از دفن میّت، آب ریختن روی قبر است؛ به این ترتیب که رو به قبله بایستیم و از طرف سر میّت، دور تا دور قبر را آب‌پاشی کنیم و بقیه آب را وسط قبر بریزیم. (امام خمینی (ره)، تحریرالوسیله، نشر مؤسسه آثار امام خمینی (ره)، ج ۱، ص ۹۱)
در روایات برای این کار علت خاصی ذکر نشده است، اما شاید حداقل دلیل آن این باشد که خاک قبر در اثر آب ریختن، سفت و محکم شود تا بدن میّت از دستبرد حیوانات مصون بماند.
نقل شده است که از امام جعفر صادق علیه‌السّلام پرسیدند: راز آب ریختن روی قبر چیست؟ حضرت فرمودند: مادام که خاک قبر تازه و مرطوب است، عذاب از صاحب قبر برداشته می‌شود. (شیخ عباس قمی، سفینه البحار، نشر مؤسسه انتشارات حضرت معصومه (ع) قم، ج ۲، ص ۳۹۶)
برخی، سنگ قبر را با آب و گلاب می‌شویند تا سنگ، خوش‌بو شود.
امام جعفر صادق علیه‌السّلام، از پدر بزرگوارشان، امام محمد باقر علیه‌السّلام، نقل کرده‌اند که فرموده‌اند:
قبر نبیّ مکرّم اسلام صلّی اللَّه علیه و آله و سلّم، به قدر یک وجب از زمین مرتفع است و آن حضرت امر فرموده‌اند که آب روی قبور بریزند. (محمد بن علی (شیخ صدوق)، علل الشرائع، ترجمه ذهنی تهرانی، ایران، قم، چاپ اول، ۱۳۸۰)
برخی از فق‌ها آب ریختن روی قبر را تنها مخصوص پس از دفن نمی‌دانند، بلکه گفته‌اند هر زمان انسان موفق به زیارت اهل قبور شد، مستحب است که روی قبر آب بریزد. (شیخ کلینی، کافی، تهران، اسلامیه، ۱۳۶۷ ش، ج ۳، ص ۲۰۰)
حکم آب ریختن روی قبر از نظر آیت‌الله مکارم شیرازی
پرسش: آیا گُل گذاشتن روی قبر یا آب ریختن روی آن، تأثیری در حال مرده دارد یا این فقط از رسوم عادی است؟
پاسخ: مستحب است که پس از دفن، روی قبر آب بریزند.
پرسش: می‌گویند که «مستحب است روی قبر تازه، آب بریزند.» این استحباب، یک مرتبه یا یک هفته یا یک ماه یا یک سال است؟ و در هر حال، چه نفعی برای میّت دارد؟
پاسخ: از بعضی روایات استفاده می‌شود که آب ریختن تا چهل روز مستحب است. (استفتائات آیت‌الله مکارم شیرازی)
با توجه به این روایات، شستن قبور یکی از کار‌های مرسوم در میان مردم است که منعی برای آن وجود ندارد. با این کار هم سنگ قبر‌ها تمیز و هم نوشته‌های روی آن واضح می‌شوند. همچنین، نوعی احترام به میّت است.
