زندگی امام صادق علیه السلام همانند سایر امامان بزرگوار از جنبههای مختلف فردی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اعتقادی منشاء درسهای بزرگی برای مسلمانان به ویژه شیعیان است؛ که در این راستا آموزههای امام صادق (ع) بهترین چراغ راه برای امت اسلام و حاکمان جامعه اسلامی است.
ظاهر جامعه اسلامی، باید مطابق با آموزههای دین مبین اسلام باشد
به گزارش فارس، حجتالاسلام سیداحسان دهسار کارشناس مذهبی با اشاره به ویژگیهای جامعه اسلامی گفت: جامعهای میتواند افرادش را به اهداف متعالی و سعادت برساند که زمینه نجات و خوشبختی را برای آنان فراهم کند. سه مورد از مهمترین ویژگیهای جامعه اسلامی، رعایت آداب اخلاقی، عزت نفس و ولایتمداری است که در صورت تحقق، آرامش و موفقیت را برای همگان به ارمغان خواهد آورد.
نمود تأثیر باطن بر ظاهر
وی ادامه داد: ظاهر هم مانند باطن و ذات در نشان دادن شخصیت و وضعیت جامعه بسیار مهم است. به عنوان مثال؛ جامعهای که از نظم، قانونمداری و عدالت حرف بزند، اما در درون آن جامعه، خلاف آن عمل شود، نه تنها وجهه خوبی در دید جوامع دیگر پیدا نمیکند بلکه به محیط یا اجتماعی منزوی و بی اعتبار تبدیل خواهد شد، پس باطن پاک باید در ظاهر هم نمود پیدا کند.
اهمیت ظاهر جامعه اسلامی
این کارشناس مذهبی با بیان اینکه دین اسلام کاملترین دین آسمانی است، گفت: دین مبین اسلام، که کاملترین دین در میان ادیان الهی شناخته میشود، همواره برای سعادت و خوشبختی انسان برنامه و چهارچوبهای مشخصی تعیین کرده است. در صورت عمل به تعالیم و آموزههای اسلام، نجات و خوشبختی امری تضمینی است. انقلاب اسلامی ایران هم که داعیهدار پرچمداری تشیع در جهان اسلام است، برای برقرای تمدن اسلامی باید علاوه بر ترویج فرهنگ شیعی در میان سایر جوامع، به ظاهر جامعه خود رنگ و بوی دینی ببخشد، زیرا اجرای سبک زندگی اسلامی در جامعه، زمینه سعادت و خوشبختی افراد در هر دو دنیا را فراهم خواهد کرد.
سه ویژگی مهم جامعه اسلامی از منظر امام صادق علیهالسلام
حجتالاسلام دهسار با اشاره به ویژگیهای جامعه اسلامی از منظر امام صادق (ع) گفت: برای شناخت ویژگیهای جامعه اسلامی که باید در ظاهر آن هم نمایان باشد، بهترین گزینه مراجعه کردن به برترین مخلوقات عالم یعنی ائمه اطهار علیهمالسلام است. معصومین علیهم السلام که راهنمایان و هادیان حقیقی انسانها هستند، همواره ما را به برترین سبک زندگی هدایت میکنند. از همین رو امام صادق علیه السلام رئیس مذهب تشیع، که در دوران ایشان بیشترین تلاشها برای ترویج و نشر معارف شیعه صورت گرفته است سه ویژگی رعایت آداب اخلاقی، عزت نفس و ولایت مداری را برای تحقق سبک زندگی اسلامی در جامعه برای شیعیان لازم دانستهاند. ما در اینجا به این سه امر مهم خواهیم پرداخت.
رعایت آداب اخلاقی، ضامن جامعهای سالم
وی ادامه داد: ارتباطات اجتماعی و انس گرفتن با سایر مردم در جامعه از ویژگیهای ذاتی ما انسانها است. اگر این روابط در چهارچوبهای تعیین شده و با محوریت اخلاق انجام شود مطمئنا علاوه بر واکنشهای مثبت طرف مقابل، احساس رضایت فراوانی را در وجودمان متبلور خواهد کرد. جامعهای میتواند راه نجات و سعادت را پیش بگیرد که مردمانش آداب اخلاقی را آموزش ببینند و آنها را در زندگی فردی و اجتماعی خود به کار برند چنانکه امام صادق علیه السلام این ویژگی مهم را برای شیعیان و جامعه اسلامی الزامی دانسته و میفرمایند: «لَیسَ مِنّا مَن لَم یُوَقِّر کَبیرَنا و یَرحَم صَغیرَنا، از ما نیست کسى که به بزرگسالان ما حرمت ننهد و با خردسالان ما مهربان نباشد.» احترام و مهربانی با دیگر افراد جامعه، از مهمترین پایههای مبنایی تشکیل جامعه اسلامی است.
جامعهای موفق و پیشرو در گرو عزت نفس بالا
این کارشناس مذهبی عزتنفس را از عوامل جامعه موفق برشمرد و گفت: اکثر مشکلات روحی و روانی انسان، میتواند ناشی از خدشه دار شدن عزت نفس آدمی باشد. زمانی که فرد، شخصیتش خرد شود یا تحقیر شود، زمینه بسیاری از بیماریهای روحی را ایجاد خواهد کرد. از این رو، عزت نفس بالا یکی از ویژگیهای لازم افراد، برای رسیدن به اهداف متعالی است. عزت نفس، گاهی توسط افراد و گاهی هم توسط جامعه ایجادمیشود. در جوامع اسلامی، برای تحقق سبک زندگی اسلامی، علاوه بر عزت نفس فردی باید عزت نفس اجتماعی هم برقرار باشد تا به عنوان جامعهای آزاد مقابل هیچ قدرت استکباری و مهاجمی تن به ذلت ندهیم. از همین رو امام صادق علیه السلام نسبت به این مسأله هشدار داده و میفرمایند: «شِیعَتُنَا... وَ لاَ یَسْأَلُ وَ إِنْ مَاتَ جُوعاً؛ شیعیان ما ... [از فرط ذلت]هیچگاه به سوی دشمنان ما دست [ذلت]دراز نمیکنند گرچه از گرسنگی بمیرند.» افزایش عزت نفس افراد و جامعه، پیشرفت و موفقیت را بسیار آسان خواهد کرد.
ولایتمداری مهمترین رکن جامعه اسلامی
پیروی از امام و ولایت، مهمترین رکن برپایی جامعه اسلامی است. اگر افراد و جامعه برنامههای زندگی را به رضایت خداوند متعال و برگزیدگان او یعنی پیامبران و معصومین علیهمالسلام گره بزنند، یقیناً زودتر به اهداف خود خواهند رسید. امام صادق علیه السلام در این باره میفرمایند: «وَ اِخْتَارَ لَنَا شِیعَةً یَنْصُرُونَنَا وَ یَفْرَحُونَ لِفَرَحِنَا وَ یَحْزَنُونَ لِحُزْنِنَا؛ و شیعیانى براى ما برگزید که ما را یارى میکنند. در شادی و فرح ما شاد و هنگام حزن ما اندوهناک میگردند.» ولایت پذیری، ضامن امنیت و بقای جامعه اسلامی خواهد بود. از همین رو امام خمینی رحمت الله علیه فرمودند: «من به همه ملت، به همه قوای انتظامی، اطمینان میدهم که امر دولت اسلامی، اگر با نظارت فقیه و ولایت فقیه باشد، آسیبی بر این مملکت نخواهد وارد شد.»