مصافحه ( دست دادن) یادگاری از زمان انسان غارنشین است و تا به امروز ادامه دارد. نحوه ی دست دادن هر شخص، مختص به اوست و از افکار و عقاید آن نشات می گیرد. دست ها، همچون سایر اعضای بدن، زبان مخصوص به خود را دارند. زبانی که جز راست نگوید!
مصافحه یادگاری از زمان انسان غارنشین است. هر زمانی که انسان های غار نشین با هم ملاقات می کردند، دست های خود را به هوا می بردند و کف دست را نمایان می کردند تا مشخص شود که هیچ گونه سلاحی در دست ندارند یا پنهان نکرده اند. با گذشت قرن ها، حرکت « کف دست در هوا» اصلاح شد و به کف دست روی قلب ها و انواع دیگر حرکات تغییر یافت. نوع امروزی این رسم قدیمی برای ادای احترام، قفل کردن کف دست ها در هم و دست دادن است که در اغلب کشورهای انگلیسی زبان به هنگام شروع ملاقات و نیز هنگام خاتمه ی آن، اجرا می شود. دست ها معمولا بین پنج تا هفت بار حرکت داده می شوند.
دست دادن سلطه پذیر و سلطه گر
فرض کنید برای اولین بار با شخصی آشنا شده اید و طبق رسم همیشگی برای ادای احترام با یکدیگر دست می دهید. با این کار یکی از سه نگرش اساسی از طریق دست دادن انتقال پیدا می کند که عبارتند از ، سلطه گرانه: « این شخص سعی می کند بر من مسلط باشد. بهتر است مراقب باشم»، تسلیم آمیز: « من می توانم بر این شخص مسلط باشم. او طبق خواسته ی من عمل می کند»، و برابر: « من این شخص را دوست دارم. با هم سازگار خواهیم بود».
این سه نگرش می تواند نا آگاهانه انتقال پیدا کند و یا تمرین و کاربری آگاهانه ی روش های دست دادن که در ادامه آمده، می تواند یک اثر فوری بر شخص داشته باشد. اطلاعات این بخش نمایانگر گوشه ای از نتایج مطالعات مستند روش های کنترلی دست دادن است.
نگرش سلطه گرانه، با برگرداندن دست، به طوری که در هنگام دست دادن، کف دست به سمت پایین باشد انتقال پیدا می کند.
کنترل را به دست گرفتن
نیازی نیست که کف دست مستقیما رو به زمین باشد، اما نسبت به کف دست شخص، می باید به سمت پایین باشد و این برای او بدین معنی خواهد بود که شما مایلید در رابطه تان کنترل و سلطه داشته باشید. مطالعات انجام شده روی پنجاه و چهار مدیر ارشد موفق نشان داد که نه تنها 42 نفر آن ها آغازگر دست دادن بودند، بلکه از روش سلطه گرانه نیز استفاده نمودند.
همان طور که یک سگ برای نشان دادن حالت تسلیم به پشت غلت می خورد یا گردن خود را جلو می آورد، انسان از کف دستی که رو به بالا است برای نشان دادن تسلیم به دیگران استفاده می کند.
ارائه کنترل
این حرکت بخصوص زمانی مهم است که می خواهید طرف مقابل کنترل داشته باشد یا احساس کند که بر وضعیت مسلط است.
البته با اینکه دست دادن با کف دست روبه بالا نشانگر تسلیم است، موقعیت های متعادل تری نیز شاید وجود داشته باشد که باید آن ها را در نظر گرفت. به عنوان مثال، شخصی که از آرتروز دست رنج می برد، ناچار است به علت وضعیتش کمتر فشار بیاورد، لذا برگرداندن کف دست او به حالت تسلیم، بسیار آسان است. افرادی که در حرفه ی خود از دست هایشان استفاده می کنند، مانند جراحان و هنرمندان و نوازندگان نیز شاید در دست دادن کمتر فشار بیاورند و این فقط به خاطر مراقبت از دست هایشان است. اشارات و حرکاتی که پس از دست دادن دنبال می شوند، راهنمایی های بیشتری برای سنجش ارائه می دهد- شخص مطیع از علائم سلطه پذیر استفاده می کند و شخص سلطه گر علائم پرخاشگرانه تری به کار می برد.
زمانی که دو شخص سلطه گر با هم دست می دهند، یک مبارزه ی نمادین روی می دهد؛ در حالی که هر یک سعی می کند کف دست دیگری را به حالت تسلیم برگرداند، کف دست هر دو در یک حالت عمودی قرار می گیرد و هر یک حس احترام و تفاهم را به دیگری انتقال می دهد.
دست دادن مردانه
این روش گرفتن دست به طور عمودی، روشی است که یک پدر زمانی که می خواهد به پسرش «دست دادن مثل یک مرد» را یاد بدهد، از آن استفاده می کند.
زمانی که با یک شخص سلطه گر روبه رو می شوید، نه تنها مشکل می توان کف دست او را به حالت تسلیم برگرداند، بلکه انجام این عمل بسیار واضح است. روش ساده ای برای خنثی کردن دست دادن سلطه گرانه وجود دارد که علاوه بر برگرداندن کنترل به سمت شما، با تجاوز به حریم شخصی طرف مقابل او را ناراحت می کند. برای آموختن این روش « خلع سلاح» باید به تمرین جلوآوردن پای چپ خود در حالی که دست خود را برای دست دادن جلو می آورید، بپردازید.
سپس پای راست خود را به جلو بیاورید و روبه روی او به سمت چپ حرکت کنید و وارد حریم شخصی اش شوید.
حال، پای چپ خود را به طرف پای راست بیاورید تا این حرکت کامل شود؛ سپس با او دست بدهید.
این شیوه باعث می شود که حالت دست دادن طرف مقابل به حالت تسلیم برگردد. همچنین باعث می شود که با ورود به حریم خصوصی او، کنترل به دست شما بیفتد.
شیوه ی دست دادن خود را بررسی نمایید و مشخص نمایید که هنگام دست دادن، با پای چپ به جلو می روید یا با پای راست. اکثر مردم راست پا هستند. از این رو زمانی که با شخصی سلطه گر رو به رو می شوند، در وضعیت نامطلوبی قرار می گیرند زیرا انعطاف کم یا فضای اندکی برای حرکت کردن در قلمرو مصافحه دارند، لذا شخص دیگر کنترل را به دست می گیرد.
به تمرین دست دادن با جلو گذاشتن پای چپ بپردازید؛ متوجه می شوید که خنثی کردن یک شخص سلطه گر و در دست گرفتن کنترل، نسبتا ساده است.
چه کسی اول دست جلو می برد؟
با اینکه دست دادن به هنگام آشنایی با شخصی برای اولین بار، عموما یک رسم قابل قبول است، در بعضی موقعیت ها، شاید صحیح نباشد که شما آغازگر دست دادن باشید. نظر به اینکه دست دادن یک علامت خوش آمد گویی است، قبل از شروع دست دادن، مهم است که چند سوال را از خود بپرسید: آیا از من استقبال می شود؟ آیا این شخص از ملاقات با من خوشحال است؟ فروشنده ها می آموزند که اگر با خریداری که بدون خبر و بدون دعوت به ملاقاتش رفته اند، اول دست بدهند، ممکن است پیامدی منفی به وجود بیاید، زیرا خریدار شاید مایل به استقبال از آن ها نباشد و بدین ترتیب مجبور به انجام کاری شود که دوست ندارد. همچنین کسانی که دچار آرتروز می باشند یا آن هایی که دست هایشان ابزار حرفه ی آنان است، شاید اگر مجبور به دست دادن شوند، حالت تدافعی بگیرند. به فروشنده های کارآموز آموخته می شود که در چنین موقعیت هایی بهتر است که منتظر شوند تا طرف مقابل پیش دستی کند و اگر نکرد، سر خود را به علامت سلام تکان دهند.
روش های دست دادن
در دست دادن، فشار آوردن با کف دست به سمت پاییت به طور حتم پرخاشگرانه ترین روش است. زیرا فرصت کمی به دریافت کننده برای تعیین یک ارتباط برابر می دهد. این نوع دست دادن مختص اشخاص سلطه گر و پرخاشگری است که همیشه آغازگر نیز هستند. محکم دست دادن با کف دست رو به پایین، دریافت کننده را مجبور می کند که به یک حالت سلطه پذیر درآید زیرا او ناچار است در پاسخ کف دست را به به بالا بگیرد.
چندین روش جهت خنثی کردن « فشار با کف دست پایین» وجود دارد.
شما می توانید از شیوه ی قدم به راست (که در بالا ذکر شد) استفاده نمایید، اما گاهی اوقات این کار دشوار است زیرا دست شخصی که آغاز کننده ی دست دادن است، اغلب سفت و کشیده است و مانع از اجرای این شیوه می شود. یک حرکت ساده گرفتن بالای دست طرف مقابل قبل از دست دادن با وی است.
مصافحه ی « دستکشی» گاهی اوقات مصافحه ی سیاستمداران نیز نامیده می شود. در این نوع دست دادن، شخص آغاز کننده یک فرد قابل اعتماد و صادق را در ذهن شخص مقابل تداعی می کند، اما چنانچه این شیوه برای شخصی که به تازگی با او آشنا شده اید به کار برود تاثیر معکوس می گذارد و شخص مقابل ( دریافت کننده ی مصافحه) در مورد قصد و نیت احساس تردید می کند. روش دستکشی باید فقط برای اشخاصی که آشنایی کامل با آغاز کننده ی مصافحه دارند، به کار برود.
مصافحه ی دستکشی
تنها تعداد معدودی از مصافحه ها به اندازه ی مصافحه ی «ماهی مرده» غیر قابل پذیرش هستند، بخصوص اگر دست سرد یا نوچ باشد. حس نرمی و بی روحی مصافحه ی « ماهی مرده» آن را به عنوان یک روش غیر دوستانه در سراسر جهان شناسانده و اغلب مردم آن را به افرادی که از نظر شخصیت ضعیف هستند نسبت می دهند که دلیل عمده ی آن برگرداندن راحت کف دست به سمت بالا است. نکته ی جالب این است که بسیاری از مردمی که از این روش استفاده می کنند، از عمل خود ناآگاه می باشند، بنابراین بهتر است قبل از اینکه راجع به روش مورد نظر مصافحهی خود در آینده تصمیم گیری نمایید از دوستان خود راجع به روشتان در دست دادن نظر خواهی کنید.
مصافحه ی ماهی مرده
روش « خرد کننده ی انگشتان» علامت انحصاری تیپ پرخاشگر است . متاسفانه هیچ راه موثری برای برطرف کردن آن وجود ندارد. مگر توهین کلامی یا یک حرکت فیزیکی مانند کوبیدن مشت به بینی طرف!
مصافحه ی خردکننده انگشتان
روش « دست سفت و کشیده» نیز همانند روش فشار آوردن با کف دست رو به پایین، معمولا توسط افراد پرخاشگر استفاده می شود که هدف اصلی آن حفظ فاصله و جلوگیری از ورود شما به حریم خصوصی (صمیمی) آغازکننده ی مصافحه است. این روش همچنین توسط افرادی که در روستا بزرگ شده اند و از حریم خصوصی بزرگتری برخوردارند، جهت حمایت از این حریم استفاده می شود. روستاییا البته هنگام دست دادن به این روش معمولا به سمت جلو خم می شود یا حتی روی یک پا می ایستند.
فشار دست سفت و کشیده
روش « گرفتن نوک انگشتان» مانند روش « فشاری» است؛ فقط مسئله ی اصلی فراموش شده است - شخص استفاده کننده از این روش، اشتباها انگشتان طرف مقابل را در دست می گیرد. در این روش با اینکه آغازکننده ی عمل دست دادن به ظاهر رفتاری علاقه مند نسبت به طرف مقابل دارد، اما در واقع فاقد اعتماد به نفس است. همانند روش «فشاری» هدف اصلی از گرفتن نوک انگشتان حفظ فاصله ی فیزیکی مناسب و راحت است.
گرفتن نوک انگشتان
روش « کشیدن طرف مقابل» (دریافت کننده ی مصافحه) به داخل حریم خود، یکی از دو تعبیر زیر را دارد: اول، آغاز کننده دارای شخصیتی نامطمئن است که فقط در حریم شخصی خود احساس امنیت می کند؛ دوم، آغاز کننده از فرهنگی برخوردار است که حریم خصوصی (صمیمی) کوچکی دارد و بنابراین رفتار او طبیعی است.
دست کشیده (بازوی کشیده)
مقصود از مصافحه ی دو دستی نشان دادن صداقت، اعتماد یا عمق احساسات نسبت به طرف مقابل (دریافت کننده ی مصافحه) است. در اینجا دو عامل مهم باید در نظر گرفته شود. اول، دست چپ برای منتقل ساختن احساسات اضافی که آغاز کننده مایل است انتقال دهد، مورد استفاده قرار می گیرد و میزان آن وابسته به مسافتی است که دست چپ آغاز کننده بر روی دست راست دریافت کننده به سمت بالا حرکت می کند. به عنوان مثال، گرفتن آرنج، به معنای انتقال احساسات بیشتری نسبت به گرفتن مچ دست می باشد و گرفتن شانه بیش از گرفتن بالای دست انتقال می دهد.
دوم اینکه دست چپ آغاز کننده عامل نفوذ به حریم خصوصی و یا بسیار خصوصی دریافت کننده است.
به طور کلی، در دست گرفتن مچ و آرنج تنها بین دوستان نزدیک یا خویشاوندان قابل قبول است و در این موارد دست چپ آغاز کننده ی مصافحه فقط به حریم خصوصی ( صمیمی) گیرنده ی مصافحه نفوذ می کند. در دست گرفتن شانه و بالای دست به معنای ورود به حریم بسیار خصوصی است که حتی ممکن است شامل تماس بدنی نیز بشود. این روش ها می باید فقط در افرادی که یک پیوند نزدیک احساسی دارند به کار رود. اگر آغاز کننده ی مصافحه دلیل خوبی برای مصافحهی دو دستی نداشته باشد، گیرنده ی مصافحه بدگمتن می شود و به نیت آغاز کننده اعتماد نمی کند. این امری عادی است که سیاستمداران هنگام ملاقات با رای دهندگان و فروشنده ها در ملاقات با مشترین جدید مصافحه ی دو دستی به کار ببرند بدون اینکه متوجه باشند این عمل یک نوع خودکشی اجتماعی است و اثری منفی بر دریافت کننده می گذارد.
منبع: حقوق نیوز
