از زمانی که ویروس کرونا با سرعتی باور نکردنی در سراسر دنیا فراگیر شد و تغییرات گسترده ای در سبک زندگی و امور روزمره مردم به وجود آورد، مردم طعم محرومیت‌های متعددی را چشیدند که پیش از آن به ذهنشان هم خطور نکرده بود؛ محرومیت از در آغوش کشیدن و بوسیدن عزیزانشان گرفته تا محرومیت از مهمانی‌ها و سفرهای گردشی و زیارتی.
اگرچه همواره عده‌ای به محدودیت‌ها و دستورات تعیین شده بی‌توجه بوده‌اند و مهمانی و سفرهایشان به راه بوده است اما انجام برخی امور مانند زیارت عتبات عالیات برای عده بسیاری به یک حسرت تبدیل شده است زیرا از اسفند سال 98 که عراق به دلیل نپذیرفتن زائران خارجی عذرخواهی کرد، هیچ کاروانی به عتبات عالیات اعزام نشد و بسیاری از عاشقان حسینی که در مناسبت‌ها و ماه‌های مهم قمری به کربلا و نجف مشرف می‌شدند چشم انتظار هستند تا بار دیگر زیارت دل‌انگیز عتبات نصیبشان شود.
اما طبق اخبار مطرح شده به نظر می‌رسد احتمالا امسال راه برای زیارت عتبات باز خواهد شد؛ البته برآورده شدن این آرزو به اعلام موضع دولت عراق و شرایطی که تعیین میکند بستگی دارد اما مسئولان مربوطه ایرانی بارها آمادگی 100 درصدی خود را برای اعزام زائران با رعایت همه شیوه‌نامه‌های بهداشتی اعلام و در این راستا برنامه‌های متعددی پیش بینی کرده‌اند.
درباره بخشی از برنامه‌های تدارک دیده شده با حجت الاسلام حمید احمدی رئیس کمیته فرهنگی و آموزش ستاد مرکزی اربعین گفت وگو کردیم که مشروح آن تقدیم مخاطبان تسنیم می شود:
به نظر می رسد امسال ممکن است شرایط اعزام زائران به عراق فراهم خواهد شد، چه برنامه‌هایی در ستاد مرکزی اربعین برای این مراسم تدارک دیده شده است؟
برای مراسم اربعین با توجه به شرایطی که از سال گذشته پیش آمده متناسب با سناریوهای مختلف، برنامه‌ریزی و پیش‌‌بینی‌هایی انجام شده است که بخشی از آن مربوط به داخل کشور و پیش از اعزام است و بخش دیگر مربوط به برنامه هایی است که در عراق برگزار خواهد شد.
به هر حال ما وارد یک کشور دیگر می‌شویم که باید به تفاوت‌های فرهنگی‌ای که داریم توجه شود؛ در این راستا توجیه و آموزش کارگزاران با توجه به شرایط جدید در قالب پیوست‌های فرهنگی برای موکب‌دارها، کارگزاران و سایر بخش‌ها تهیه می‌شود.
یکی از اصول مهم که برگرفته از توصیه‌های مقام معظم رهبری است، احترام به حاکمیت دولت عراق و مورد توجه قرار دادن همه مقرراتی است که دولت عراق وضع میکند؛ از تشریفات ورود به این کشور گرفته تا موضوعات مربوط به اقامت، یک اصل لازم و واجب است که باید مورد توجه قرار گیرد.
یکی دیگر از اصول برگرفته از توصیه‌های مقام معظم رهبری، در کنار احترام به حاکمیت دولت عراق، تکریم مردم این کشور به عنوان میزبان اصلی است؛ طبق فرمایشات مقام معظم رهبری ما باید میزبانی آنها را به رسمیت بشناسیم و حس میزبانی را از آنها نگیریم بنابراین اقدامات مردم عراق نه فقط در بخش پذیرایی بلکه در بخش آداب و سنت‌هایشان باید مورد توجه قرار گیرد.
تقویت مرجعیت دینی که اساس استقلال و کیان عراق بوده نیز بسیار مهم و سومین اصل مورد توجه است که مورد تأکید مقام معظم رهبری نیز بوده بنابراین نباید کاری انجام دهیم که به این رکن اصلی مردم عراق خدشه وارد شود.
به موضوعاتی که اشاره کردم در قالب برنامه‌های متنوع متناسب با گروه‌های مختلف مانند مبلغین، راویان کودکان و مسئولان موکب‌ها پرداخته خواهد شد.
امسال حدود 30 قاری برجسته کشوری که طی یک فراخوان انتخاب شدند به همراه گروه‌های تواشیح به عراق اعزام خواهند شد. 110 قاری و مربی برای دایر کردن کرسی‌های تلاوت و کمک به روان‌خوانی قرآن در خدمت زائران خواهند بود و با همکاری موسسه قرآنی اهل بیت، ارائه خدمات قرانی در موکب‌ها طبق هماهنگی‌های صورت گرفته، ارائه خواهد شد.
علاوه بر این مربیان و راویانی تعیین شده‌اند که عمده کار آنها به زبان عربی است و به درخواست دوستان عراقی در موکب‌ها به ارائه خدمات می‌پردازند، اقدامات آنها برگزاری ویژه برنامه‌هایی برای کودکان در قالب برگزاری مسابقه، کارهای ویژه و متنوع با محوریت قرآن، مفاهیم دینی و انتقال آنها به کودکان عراقی با توجه به فرهنگی که دارند، است.
راوی ها نیز روایت‌گری به صورت نقالی و پرده خوانی به زبان های مختلف را آموزش دیده اند و حماسه عاشورا و اربعین را در مدت زمان های مختلف روایت می کنند.
در کنار این اقدامات، برگزاری مراسم‌هایی با اعزام سخنران‌های برجسته صورت می‌گیرد که بخشی از آن به درخواست دوستان عراقی و بخشی متناسب با حضور زائران ایرانی است.
در کنار این امور، اصحاب رسانه، مستندسازان و عکاسان در اولویت کار ما هستند، در این راستا با همکاری کمیته رسانه و مستندسازی هماهنگی‌های لازم برای انجام موضوعات آموزشی، صورت می‌گیرد که انشالله هفته آینده برگزار می‌شود و این افراد می‌توانند حماسه بزرگ اربعین را به خوبی منعکس کنند. مهمترین گروهی که باید حضورشان در اولویت قرار بگیرد، اصحاب رسانه و مستندسازان است که چه ایرانی‌ها در این مراسم باشند و چه نباشند حتما باید ثبت و منعکس شود.
با سازمان صدا و سیما نیز رایزنی صورت گرفته و زمینه همکاری در تولید محتوا روشن شده است؛ معاونت سیما هم شبکه افق را برای پرداختن به این حماسه تعیین کرده که هماهنگی‌های لازم در حال انجام است.
برنامه‌های مشترک با دوستان عراقی، جریان ولایی و حوزه و دانشگاه عراق و همچنین کشورهای دیگر نیز هماهنگ شده است تا با اندیشمندان آنها نشست هایی در کربلا و نجف در ایام اربعین داشته باشیم.
امسال هم یک روز را به عنوان «مقاومت» نامگذاری کرده‌ایم که با کمک احزاب و جریان مقاومت، برجستگی بیشتری داشته باشد؛ شعار امسال « الحسین سفینه النجاه» است، بخشی از این نجات، توسل و تمسک شخصی و بخش دیگر اجتماعی است. امام حسین (ع) برای نجات مردم از ذلالت و گمراهی آمد و نمادی از این نجات بخشی مقاومت اسلامی است که باید آن را ارج نهاد. در این راستا روزی به نام «مقاومت» در نظر گرفته شده تا با کمک جریان مقاومت، طبق تداراکات پیش بینی شده، ویژه برنامه های خوبی به اجرا درآید.
این برنامه‌ها برای افرادی است که برای مراسم اربعین حسینی اعزام خواهند شد اما همانطور که مقام معظم رهبری در بیانیه گام دوم انقلاب به آن اشاره کردند، اربعین، تجلی فضائل اخلاقی مانند ایثار، گذشت، کمک به هم نوع، کمک بدون منت، احترام و تکریم دیگران است که موکب‌دارها در آن پیشگام بوده‌اند و سال گذشته که اعزامی برای اربعین نداشتیم، با همین رویکرد 608 زندانی آزاد و 76 هزار پرس غذا در زندان ها توزیع شد.
موکب‌های متعددی در شهرها برای خدمت‌رسانی، کمک‌های زیادی برای محرومین و دانش آموزان بی بضاعت جمع آوری کردند که در صورت لغو مراسم اربعین در سال جاری این امور در داخل کشور باز هم پیگیری خواهد شد.
نگرانی‌هایی درباره رعایت پروتکل های بهداشتی از سوی زائران وجود دارد ضمن اینکه گفته می‌شود رعایت پروتکل‌های بهداشتی توسط برخی عراقی‌ها جدی گرفته نمی‌شود، برای این مسئله چه تدابیری اندیشیده شده است؟
ستاد اربعین و کمیته بهداشت تدابیر خوبی اندیشیده‌اند که آنها را به تدریج اعلام خواهند کرد اما شرط اساسی اعزام زائران رعایت شیوه نامه‌هایی است که ستاد ملی کرونا و وزارت بهداشت لحاظ می‌کنند بنابراین اگر اعزام زائران انجام شود باید دستورات تعیین شده رعایت شود.
در کشور عراق هم متناسب با فرهنگ و نوع کارشان تدابیری از سوی دولت عراق در ایام اربعین اندیشیده خواهد شد. حضور ایرانی ها نیز با این شرایط خواهد بود که عوامل اعزام شده واکسینه شده باشند و شیوه نامه‌های مورد نظر رعایت شود.
با در نظر گرفتن شرط واکسینه شدن حضور زائرانی ایرانی بسیار محدود خواهد شد.
قطعا شرایط موجود بر میزان حضور و استقبال مردم تأثیر خواهد گذاشت و جمعیت سال‌های قبل را نخواهیم داشت که در این صورت رعایت پروتکل‌ها آسان‌تر خواهد بود و ان‌شاالله با کمک امام حسین (ع) و اهتمام مردم، مشکلی پیش نخواهد آمد.
اگر عراق برای پذیرفتن زائران شرط واکسینه بودن را در نظر نگیرد، ایران چنین شرطی تعیین خواهد کرد؟
عراق تاکنون شرایطی اعلام نکرده است اما باید بپذیریم که شرایط تغییر کرده است و مانند سال‌های پیش از کرونا نیست بنابراین باید محدودیت‌ها را بپذیریم. دولت عراق این شرط را بگذارد یا خیر حرف این است که اعزام ایرانی‌ها با رعایت شیوه‌نامه از جمله دریافت واکسن باشد.
