نه فقط قسمت مهمی از حافظه خودرویی دنیاست بلکه به‌عنوان بخشی از فرهنگ مشتریان ایرانی نیز به حساب می‌آید؛ ژیان یکی از خاص‌ترین و البته تاثیرگذارترین خودروهایی است که تاکنون با آن برخورد کرده‌ایم.

علاقه به خودروهای کلاسیک به طرزی باورنکردنی در حال افزایش است. گویی با عرضه مدل‌های جدید و مدرن تازه مشتریان به روح غنی طراحی‌ مدل‌های قدیمی پی برده‌اند. کافی است نگاهی به آگهی‌های فروش خودرو بیندازید تا ببینید خودروهایی با عمر بیش از 40 سال آنطور که تصور می‌شود ارزان هم نیستند.

علاقه به نشستن پشت فرمان خودروهای کلاسیک، هیجانی توصیف‌نشدنی است. هیجانی که فرقی نمی‌کند خودروی موردنظر یک شورولت کاپریس باشد و یا یک پیکان. حتی در این میان، خودروهای فراموش‌شده مانند ژیان نیز خرید و فروش خاص خود را دارد. با انتشار قیمت جدید خودرو حالا ارزش این فرانسوی تاریخ‌ساز نیز دوچندان شده است.

امروز قصد داریم نگاهی به ژیان، یکی از معروف‌ترین تولیدات سیتروئن بیندازیم. خودرویی که طبق اخبار خودرو رسانه‌ها گفته می‌شود نسل جدید آن نیز در راه است.

تاریخچه ژیان

همین ابتدا اجازه بدهید از یک اشتباه بزرگ تاریخی پرده برداریم. برخلاف تصور بسیاری، ژیان همان سیتروئن 2CV نیست. درواقع این خودرو یکی از مدل‌هایی بود که بر اساس 2CV ساخته شد و نام اصلی Dyan با تلفظی شبیه به ژیان است. این محصول به‌عنوان یکی از اقتصادی‌ترین خودروهای اروپا سال 1967 تولید شد و حضوری موفقیت‌آمیز را تا سال 1983 تجربه کرد.

تاریخ نشان می‌دهد که سیتروئن این خودرو را به عنوان یک پاسخ به رنو 4 هم‌وطن تولید کرده بود. البته اقبال درخشان دیان باعث شد فروش آن تا مرز 2 میلیون دستگاهی هم پیش برود. سیتروئن 3 تیپ از دیان تولید کرد. نسخه هاچ‌بک که همان مدل جهانی‌اش است. نسخه ون موسوم به Acadiane و یک مدل جالب پیکاپ موسوم به Mehari که در ایران نیز به همین اسم شناخته می‌شد.

این سیتروئن در صنعت خودروی ایران نیز تاثیری عمیق گذاشته است. درواقع شرکت سایپا که با مشارکت فرانسوی‌ها در سال 1344 تاسیس شد، در ابتدا همین خودرو را تولید می‌کرد. به دلیل تولید داخلی بودن دیان بود، که بنا به تصمیم مدیران برای آن اسم ایرانی ژیان در نظر گرفته شد. ژیان یکی از ارزان‌ترین محصولات صفر کیلومتر بازار بود. خودرویی که می‌شد به نوعی آن را رقیب پیکان به حساب بیاوریم. گفته می‌شود در زمانی که پیکان با قیمت 17 هزار تومان به دست مشتریان می‌رسید، سایپا کاری کرده بود که ژیان با قیمت 12 هزار تومان به فروش برسد.

تولید این خودرو در شرکت سایپا بعد از انقلاب سال 1357 کاهش پیدا کرد. تا جایی که سرانجام ژیان برای همیشه به خواب رفت. البته شرکت برای جانشین ژیان، مدل دوست‌داشتنی رنو 5 را معرفی کرد که این هاچ‌بک ریزاندام نیز حسابی بین مشتریان گل کرده بود.

بررسی مشخصات فنی ژیان

هرگز نباید با دید امروزی به مشخصات فنی ژیان نگاه کرد. آن روزها استفاده از خودروهای ساده در کلاس اقتصادی‌ها بسیار متعارف بود. با این حال ژیان در دوره خودش نیز خودروی قابل احترامی به حساب می‌آمد. سیتروئن برای این محصول از یک پیشرانه 602 سی‌سی 2 سیلندر هواخنک استفاده کرده بود. پیشرانه‌ای با قدرت 35 اسب‌بخار در 5750 دور در دقیقه. شاید جالب باشد بدانید سرعت نهایی ژیان تا 120 کیلومتر برساعت نیز ثبت شده است. ژیان مجهز به یک جعبه‌دنده 4 سرعته بود که خروجی پیشرانه را به صورت FWD به چرخ‌های جلو منتقل می‌کرد.

با این همه، تردیدی نیست که نقطه عطف ژیان سیستم تعلیق آن است. ساختاری که حتی این روزها هم از سوی مهندسان با تحسین روبرو شده است. ژیان در حدود 50 سال پیش از سیستم تعلیق مستقل برای هر چهار چرخ استفاده می‌کرد. یکی از حیرت‌انگیزترین بخش‌های سیستم تعلیق ژیان امکان تنظیم ارتفاع آن به صورت دستی و توسط چرخش یک مهره است. درست به همین دلیل است که ژیان هم‌چنان یکی از نرم‌ترین خودروهای ایران به حساب می‌آید.

وضعیت بازار ژیان

در حال حاضر در سایت‌های خرید و فروش اینترنتی خودرو می‌توان ژیان‌های سالم و تمیزی را پیدا کرد. البته برای خرید آن هیچ استاندارد قیمتی وجود ندارد. گاهی یک مدل سالم تا حدود 20 میلیون تومان قیمت‌گذاری می‌شود. گاهی نیز یک مدل استثنایی تا 40 میلیون تومان نیز قیمت خورده است.