«قهوه. نخستین نوشیدنی‌ای است که برخی به محض بیدارشدن از خواب می‌نوشند؛ نوشیدنی‌ای که می‌توانید برای درمان سرگیجه بعدازظهر به آن اعتماد کنید و راه‌حلی برای افرادی که می‌خواهند شب‌زنده‌داری کنند. اما آیا قهوه واقعاً باعث کاهش وزن در درازمدت می‌شود؟ آیا درست است که قهوه نوشیدن طول عمر را کوتاه می‌کند؟ آیا قهوه ناسالم است؟ اگر دانه‌های قهوه بیشتر بو داده شود، کافئین بیشتری وارد بدن ما می‌کند؟
در این گزارش برخی افسانه‌هایی که درباره قهوه وجود دارد را رمزگشایی می‌کنیم.
قهوه به کاهش وزن کمک می‌کند؟
فرادید نوشت: کاترین زراتسکی، متخصص تغذیه در کلینیک مایو، می‌گوید کافئین محرکی است که سوخت‌وساز بدن را افزایش می‌دهد. اما به گفته او کافئین به‌تنهایی نمی‌تواند به کاهش وزن کمک کند، زیرا عوامل دیگری مانند رژیم غذایی سالم و ورزش باید در این زمینه مورد توجه قرار بگیرند.
«کافئین می‌تواند نرخ سوخت‌وساز پایه را افزایش دهد اما سوخت‌وساز پایه درصد بسیار اندکی از کالری‌سوزی در بدن ما را تشکیل می‌دهد. این میزان آن قدر نیست که بتواند باعث کاهش وزن افراد شود.»
زراتسکی می‌افزاید در حالی که تحقیقات درباره ارتباط بین کافئین و وزن به طور قطعی مشخص نیست، تعداد اندکی نظریه وجود دارند که توضیح می‌دهند کافئین چطور می‌تواند به کاهش وزن کمک کند. یکی از این نظریه‌ها می‌گوید کافئین اشتها را سرکوب می‌کند و احساس گرسنگی را کاهش می‌دهد.
اشلی شاو، مشاور تغذیه در ناتوس ولنس، می‌گوید سرکوب اشتهای ناشی از کافئین بستگی دارد به این که فرد چه تعداد قهوه در بین غذاهای اصلی‌اش مصرف کند.
«نوشیدن یک فنجان قهوه قبل از غذای اصلی، بیشتر از نوشیدن یک لیوان آب در فرد احساس پُری ایجاد می‌کند. ممکن است با نوشیدن قهوه قبل از غذای اصلی، مقدار کمی غذا مصرف کنید و این روی وزن شما اثر می‌گذارد.»
شاو می‌افزاید پاسخ هر بدنِ هر فردی به قهوه متفاوت است. «قهوه برای برخی از افراد به عنوان محرک و سرکوب‌کننده اشتها عمل می‌کند، اما خیلی به افراد بستگی دارد، زیرا روی برخی از مردم ممکن است چنین تأثیری نداشته باشد.»
بالاخره قهوه سالم است یا ناسالم؟
ادوارد جیووانوچی، استاد تغذیه و همه‌گیرشناسی در مدرسه بهداشت عمومی هاروارد، می‌گوید که قهوه با کاهش خطر برخی سرطان‌ها و دیابت نوع دوم مرتبط است: «قهوه ترکیبات منحصربه‌فردی دارد که برای سلامتی مفید هستند. این ترکیبات شامل آنتی‌اکسیدان‌ها و ضدالتهاب‌ها است.»
اما جیووانوچی می‌گوید که فواید بالقوه قهوه همیشه هم وجود ندارد: «قهوه در زنان باردار با احتمال خطر پایان زوهنگام بارداری مرتبط است.»
جیووانوچی همچنین می‌گوید مصرف زیاد قهوه در برخی از افراد می‌تواند باعث افزایش فشار خون و اختلال در خواب شود.
«با این حال قهوه‌خورها ممکن است خطر بیماری‌های قلبی-عروقی را در خود کاهش دهند. بنابراین تا زمانی که نوشیدن قهوه در شما مشکلات حاد ایجاد نکرده است، نگران‌کننده نیست.»
اگر دانه‌های قهوه بیشتر بو داده شود، کافئین بیشتری تولید می‌کند؟
بر طبق انجمن ملی قهوه در آمریکا، بو دادنِ قهوه به‌تنهایی تغییری در میزان کافئین دانه‌های قهوه ایجاد نمی‌کند. نماینده این انجمن می‌گوید: «بسیاری مدعی هستند که طعم قوی و تند دانه‌های تیره‌تر قهوه نشان‌دهنده کافئین بالاتر در آن است اما حقیقت این است که دانه‌های روشن‌تر ممکن است حتی مقدار بیشتری کافئین داشته باشند.»
کافئین باعث کوتاه‌شدن قد می‌شود؟
زراتسکی می‌گویند قهوه یا کافئین به‌تنهایی نمی‌تواند روی رشد اثر داشته باشد. اما اگر کودکان مصرفِ نوشیدنی‌هایی مانند قهوه و آب گازدار را جایگزینِ نوشیدنی‌های مقوی و مغذی کنند، آن وقت والدین باید نگران باشند که به دلیل نرسیدن مواد مغذی به بدنِ فرزندشان، فرزندشان ممکن است نتواند به آن اندازه قدی که به صورت بالقوه می‌تواند به آن برسد، دست پیدا کند.
زراتسکی می‌گوید: «ما نمی‌خواهیم که نوشیدنی‌های کافئین‌دار جایگزینِ نوشیدنی‌ها و غذاهای مغذی‌ای شوند که می‌توانند رشد صحیح کودکان را به همراه داشته باشند. به همین دلیل است که توصیه می‌شود کودکان و نوجوانان قهوه مصرف نکنند.»
قهوه طول عمر افراد را کوتاه می‌کند؟
محققان در تحقیقی که در سال ۲۰۱۸ در نشریه جاما منتشر شد، داده‌های نیم‌میلیون بریتانیایی را طی ۱۰ سال تحلیل کردند و دریافتند که نوشیدن قهوه، از هر دو نوع کافئین‌دار و فاقد کافئین، به‌خصوص در افرادی که ۸ فنجان یا بیشتر در روز قهوه می‌نوشیدند، با خطر مرگ نسبت معکوس داشت.
تحقیق دیگری که در سال ۲۰۱۹ توسط پابمِد انجام شد، بعد از تحلیل ۲۱ مطالعه با مشارکت ۱۰ میلیون مشارکت‌کننده، دریافت که نوشیدن یک فنجان قهوه در روز، از هر دو نوع کافئین‌دار و بدونِ کافئین، با کاهش ۳ درصدی خطر مرگ و نوشیدن ۳ فنجان قهوه با کاهش ۱۳درصدی خطر مرگ مرتبط بود.
زراتسکی می‌گوید: «قهوه اگر به مقدار متعادل مصرف شود می‌تواند بخشی از یک رژیم غذایی سالم باشد. در حقیقت، برای بسیاری از مردم، قهوه منبعِ غنیِ آنتی‌اکسیدان‌هاست؛ بنابراین اگر می‌خواهید سالم پیر شوید، باید نوشیدنی‌ها و مواد خوراکی حاوی آنتی‌اکسیدان‌ها را مصرف کنید.»
قهوه باعث دهیدراته شدنِ بدن می‌شود؟
قهوه مایعاتی دارد که افرادی که بدن‌شان آب از دست داده است، می‌توانند روی آن حساب کنند. خوردن قهوه در حد متعادل خوب است اما شاو می‌گوید که مقدار زیاد این نوشیدنی می‌تواند تکرر ادرار ایجاد کند. «تکرر ادرار باعث می‌شود که بدن شما مایعات بیشتری از دست بدهد، بنابراین یک تا دو فنجان قهوه در روز کافی است.»
