در گذشته فیفا چندان تمایلی به اهدای میزبانی مشترک برای چنین رقابت‌هایی نداشت اما حالا به طرز فاحشی، این جنس از پیشنهادات را مورد توجه ویژه قرار می‌دهد. دلیل اصلی آن نیز کاهش بار مالی برگزاری مسابقات روی کشورها است؛ به خصوص که از جام جهانی 2026 که مشترکاً در سه کشور آمریکا، مکزیک و کانادا برگزار می‌شود، تعداد تیم‌ها به 48 و تعداد بازی‌ها به 80 افزایش خواهد یافت.
گفته می‌شود شرکت بین‌المللی «Boston Consultancy Group» که دفتر مرکزی آن در آمریکا واقع شده، مسئولیت مشاوره به طرف سعودی را بر عهده دارد و از این کشور نفت‌خیز خواسته برای رسیدن به میزبانی این رقابت بزرگ، تشکیل یک ائتلاف بزرگ را در دستور کار قرار دهد. یکی از این پیشنهادات، همکاری عربستان با مصر و مراکش است که اصطلاحاً نام آن را «MENA bid» یعنی پیشنهاد خاورمیانه و شمال آفریقا (Middle East and North Africa) گذاشته‌اند. پیشنهادی که از نظر تئوری، کنفدراسیون‌های فوتبال آسیا و آفریقا را متحد می‌کند. این پیشنهاد از نظر جغرافیایی هم منطقی است اما مشکل اینجاست که کشورهای مصر و مراکش باید در زیرساخت‌های خود پیشرفت بزرگی را رقم بزنند؛ آن هم در شرایطی که نگرانی‌هایی بسیاری در خصوص موفقیت تجاری برگزاری تورنمنت در این سه کشور، تاثیر آن روی اقتصاد منطقه و البته مشکلات امنیتی وجود دارد. بنابراین برگزیدن یک شریک اروپایی، قطعاً می‌تواند انتخابی امن‌تر و مطمئن‌تر برای سعودی‌ها باشد. در همین راستا تحقیقات از منابع نزدیک نشان می‌دهد که قهرمان یورو 2020 حالا محتمل‌ترین گزینه عربستان است. این یعنی ایتالیا و انگلیس، باید یک بار دیگر برای کسب میزبانی رقابت‌های جام جهانی با یکدیگر سرشاخ شوند چرا که 4 کشور بریتانیایی هم در حال بررسی پیشنهاد مشترک میزبانی به همراه جمهوری ایرلند هستند.
«گابریله گراوینا» رئیس فدراسیون فوتبال ایتالیا روز دوشنبه با حضور در یک کنفرانس خبری گفت: «ما نامزدی ایتالیا برای میزبانی جام ملت‌های اروپا 2028 و جام جهانی 2030 که در آن جام جهانی 100 ساله خواهد شد را مورد ارزیابی قرار خواهیم داد. پیشنهادی که البته در خصوص میزبانی از رقابت‌های جام جهانی، فعلا به صورت مشترک است.»
ایتالیا طی 87 سال گذشته، میزبان چهار تورنمنت مهم فوتبالی بوده اما پس از میزبانی رقابت‌های جام جهانی 1990، هزینه چندانی صرف بازسازی ورزشگاه‌های خود نکرده است که درست در همین جا نیز پای منابع هنگفت مالی عربستان به ماجرا باز خواهد شد. این دو کشور در حال حاضر روابط تجاری، دیپلماتیک و ورزشی نزدیکی با یکدیگر برقرار کرده‌اند؛ به طور مثال ژانویه سال آینده مسابقه سوپرکاپ ایتالیا بین قهرمان سری‌آ و قهرمان جام حذفی در خاک سعودی برگزار خواهد شد. از این رو قابل پیش‌بینی است که تزریق پول حاصل از فروش نفت به زیرساخت‌های فوتبالی سرزمین چکمه بتواند مشکل بازسازی استادیوم‌های ایتالیا را خیلی زود از روی صحنه محو کند.
عربستان در سال‌های اخیر برای ایجاد تنوع اقتصادی و تقویت اعتبار خود در سطح بین‌المللی، هزینه‌های زیادی را صرف پروژه‌های ورزشی و گردشگری کرده است. آنها پیش از این میزبانی رویدادهایی همچون مسابقه داغ بوکس سنگین‌وزن جهان بین «آنتونی جاشوا» و «اندی رویز» را بر عهده داشته‌اند. ضمن اینکه رقابت‌های رالی داکار، مسابقات بین‌المللی گلف و تنیس و افتتاحیه مسابقات گرند پریکس هم در خاک این کشور برگزار شده. به زبانی ساده‌تر می‌توان گفت که میزبانی از رقابت‌های مهم جام جهانی، یک جایزه نهایی برای این عربستان خواهد بود؛ کشوری که در سال‌های اخیر نشان داده یکی از عاشقان پرپاوقرص فوتبال است. کشوری که با نگاه به قطر به عنوان محل برگزاری بازی‌های جام جهانی 2022، مصمم شده می‌تواند میزبانی باشکوهی از این رقابت‌ها در سال 2030 داشته باشد.
عربستان سعودی طی دو سال گذشته فعالیت‌های زیادی در دنیای مستطیل سبز از خود به ثبت رسانده؛ از تلاش برای خرید باشگاه نیوکاسل در سال گذشته گرفته تا حمایت از ایده پرسروصدای «جیانی اینفانتینو» مبنی بر برگزاری رقابت‌های جام جهانی هر 2 سال یک بار! ضمن اینکه چهره‌های بانفوذ زیادی معتقدند اثر انگشتِ پول سعودی‌ها در دو ایده جنجالی رئیس فیفا یعنی گسترش جام باشگاه‌های جهان و لیگ جهانی ملت‌ها قابل تشخیص است. علاوه بر این، حتی گفته شده منابع مالی تمام‌نشدنی عربستان، یکی از پایه‌های راه‌اندازی و تاسیس مسابقات «سوپرلیگ اروپا» بوده که البته خیلی زود ناکام ماند و هیچ مدرکی و سندی برای اثبات آن وجود ندارد.
با وجود تمام این تلاش‌ها که نشان‌دهنده اهمیت بالای ورزش برای عربستان است اما حکومت این کشور سابقه بدی در زمینه حقوق بشر، آزادی‌های رسانه‌ای و تفاوت‌های مذهبی دارد. «محمد بن سلمان» ولیعهد 35 ساله سعودی، طی سال‌های اخیر اصلاحاتی همچون صدور مجوز رانندگی برای بانوان، ممنوعیت ازدواج کودکان و کاهش صدور حکم اعدام را به مرحله اجرا گذاشته اما افشای ایفای نقش او در ماجرای قتل «جمال خاشقچی» در سال 2018 و تداوم درگیری‌های ادامه‌دار عربستان در جنگ یمن، تا حدود زیادی حسن نیت ولیعهد را زیر سوال برده است. با این حال، از قدیم گفته‌اند «پول حلال مشکلات است». از این رو اکنون عربستان به عنوان یکی از بزرگ‌ترین صادرکنندگان نفت در جهان و در مقام یکی از قوی‌ترین قدرت‌های اقتصادی خاورمیانه، می‌تواند با استفاده از همین فاکتور، مشکلاتی از این دست را هم کم‌رنگ کند!
البته همانطور که گفتیم ائتلاف عربستان-ایتالیا، یک رقیب سرسخت به اسم «انگلیس» دارد؛ رقیبی که به شدت از حل مشکل مالی ایتالیا عصبانی است. با این وجود، همه فوتبالی‌ها پس از دیدن صحنه‌های شوکه‌کننده پیش از فینال یورو 2020 به این باور رسیده‌اند که انگلیس هیچ شانسی برای میزبانی این رقابت‌ها نخواهد داشت مگر اینکه یک کمپین عالی به راه بیاندازد و همگان را مجاب کند که تا زمان شروع مسابقات، مشکلات موجود را به صورت کامل، ریشه‌کن خواهد کرد! وعده‌ای که البته بعید به نظر می‌رسد باعث فریب مردم شود!
در این میان «الکساندر چفرین» رئیس یوفا هم می‌خواهد تمام 55 عضو یوفا پشت یک پیشنهادِ واحد و مشخص، متحد شوند و آن پیشنهاد چیزی نیست جز میزبانی مشترک «اسپانیا و پرتغال»! گزینه‌ای که در مقطع فعلی در خصوص آن کمتر صحبت شده اما اصلاً بعید نیست در آینده‌ای نزدیک، به محور اصلی گفتگوها تبدیل شود.
نویسنده: مت اسلاتر
مترجم: سپهر ستاری
