چای خارجی از ابتدای سال نزدیک به ۹۰ درصد و چای ایرانی ۵۰ درصد نسبت به سال گذشته افزایش قیمت داشته است. فعالان می‌گویند هزینه‌های تولید و واردات افزایش یافته است. از ابتدای سال ۱۴۰۰ تا کنون برخلاف وعده نوروزی روحانی، قیمت کالا‌ها و محصولات مصرفی مورد نیاز مردم به طرز عجیبی افزایش داشته است.
گشت و گذاری در بازار مولوی تهران نشان می‌دهد که قیمت چای ایرانی و خارجی از کیلویی ۱۵۰ هزار تومان تا ۵۰۰ هزار تومان متفاوت است و این فاصله چهار برابری نرخ‌ها در حالی اتفاق افتاده که بسیاری از فروشندگان چای، قیمت‌های بالا را روی محصول درج نمی‌کنند!
درسال جاری قیمت چای خارجی در بازار افزایش یافت که به گفته مدیر اجرایی سندیکای کارخانجات چای شمال، به لطف کشور چین بازار از چای بی‌کیفیت این کشور با قیمت‌های بالا پُر شده است.
علت گرانی چای چیست؟
طبق بررسی‌های میدانی صورت گرفته در حال حاضر قیمت هر کیلوگرم چای ایرانی در بازار تهران از حدود ۱۵۰ هزار تومان تا کیلویی ۲۵۰ هزار تومان متفاوت است و قیمت چای خارجی هم از کیلویی ۲۸۰ هزار تومان شروع می‌شود و تا ۵۰۰ هزار تومان نیز در بازار چای تهران فروخته می‌شود.
صادق حسنی مدیر اجرایی سندیکای کارخانجات چای شمال در گفتگو با اقتصاد ۲۴ گفت: در سال جاری قیمت هر کیلو برگ سبز چای بیش از ۵۰ درصد افزایش یافته است. گرانی دستمزد، حق بیمه، حامل‌های انرژی به ویژه گاز، حمل و نقل، بسته بندی و ده‌ها موارد دیگر در امر تولید چای باعث افزایش نرخ این محصول باغات ایرانی شده است.
به گفته حسنی؛ این در حالی است که در سال جاری خرید تضمینی هرکیلو برگ سبزدرجه یک به ۶ هزار و ۶۹۰ و درجه دو نیز به ۴ هزارو ۸۰۰ تومان رسیده است.
وی تصریح داشت: قیمت چای خشک درب کارخانه ازکیلویی ۲۰ هزار تومان تا ۱۲۰ هزار تومان به فروش می‌رسد.
مدیر اجرایی سندیکای کارخانجات چای شمال با انتقاد به اینکه وقتی نهاد‌های نظارتی به بازار بی‌توجه باشند واسطه‌ها و دلال‌ها فعال می‌شوند گفت: این عده از شرایط به وجود آمده استفاده می‌کنند و سود‌های کلانی به جیب می‌زنند. آن هم در حالی که تولیدکننده و مصرف‌کننده زیر بار تورم کمر خم کرده است.
این فعال بخش کشاورزی در پاسخ به این سوال که در سال جاری چه میزان چای صادر شده، گفت: طبق آمار گمرک در فروردین سال جاری حدود ۱۴۰۰ تن چای معادل کیلویی یک دلار چای صادر شده است که این رقم علاوه براینکه هزینه تولید را جبران نمی‌کند بلکه تحت هیچ شرایطی برای تولید کننده مرقون به صرفه نیست.
حسنی گفت: به دلیل عدم حمایت و سیاست‌های دولت‌های مختلف در راستای اصلاح ساختار تشکیلاتی به خصوص از زمان دولت خاتمی به دلیل راه سازی نیمی از باغات چای در این سال‌ها رها شده و مردم توان و رغبت کشاورزی و تولید چای را ندارند.
این فعال بخش کشاورزی تصریح داشت: از ۳۴ هزار هکتار باغ چای مورد بهره برداری تنها ۱۸ هزار هکتار باغ چای باقی مانده است.
حسنی گفت: برای بازگشت زمین‌ها به کشت چای باید سیاست‌های حمایتی دولت از بخش کشاورزی انجام بگیرد نه اینکه تنها به حمایت کارخانه‌های تولیدی اکتفا شود.
مدیر اجرایی سندیکای کارخانجات چای شمال ادامه داد: میانگین فروش برگ سبز کشاورزان در سال گذشته در هر هکتار ۳۰ میلیون تومان بوده است که بیش از نیم آن صرف هزینه نگهداری و تولید می‌شود. این وضعیت حفظ کشاورزی ایران نیست!
سال هاست که بخش عمده کارخانجات برگ سبز را بیش از قیمت تضمینی از کشاورز خریداری می‌کنند. اما در سال ۱۴۰۰ صد درصد کارخانجات برگ سبز را بالاتر از قیمت تضمینی یعنی از کیلویی هزارتا ۱۰۰ هزار تومان بالاتر خریداری می‌کند ونسبت به دولت به موقع پول کشاورز را پرداخت می‌کند. با این حال کشاورز نمی‌تواند با توجه به افزایش هزینه‌های تولید، باغات خود را حفظ کند.
فرصتی برای رقابت چای ایرانی نیست
مدیر اجرایی سندیکای کارخانجات چای شمال درپاسخ به این سوال که با این شرایط احتمال حذف چای ایرانی از سبد خانوار‌ها چقدر است گفت: به لطف تولید چای در چین دیگر نیازی به تولید این محصول در کشور نیست. هرچند ذائقه مردم ایرانی به چای هندی و سریلانکایی زیاد است، اما با واردات بیش از حد چای ایرانی و اجبار مردم به مصرف این نوع چای قطعاً ذائقه مردم ایران نیز به سمت چای چینی تغییر خواهد کرد.
وی ادامه داد: در این زمان دیگر نیازی به چای ایرانی نیست و این بزرگترین مصیبتی است که می‌توان برای باغات و کشاورزان چای کار ایرانی مرثیه سرایی کرد.
به گفته حسنی؛ گرانی دلار تا حد زیادی توانست به تولید کنندگان چای کمک کند. چراکه با افزایش نرخ ارز قیمت چای خارجی بیش از توان مردم گران شده است و در این وضعیت رقابت چای ایرانی با خارجی دربازار بیشتر شده است.
بازار نامتعادل چای خارجی
افزایش قیمت دلار گرانی را به حدی رسانده که مردم برای خرید به سراغ چای ایرانی می‌روند. ابوالفضل جهانگیری پیشکسوت و فعال در بازار چای خارجی با بیان این مطلب به اقتصاد ۲۴ گفت: افزایش ۷۰ درصدی قیمت چای خارجی در سال جاری موجب نگرانی وارد کنندگان و خریداران این محصول شده است.
به گفته جهانگیری؛ مردم کشش گرانی بیش از رقم‌های سال ۹۹ را نداشته‌اند، اما امروز بازار چای به گونه متحول شده که کمتر کسی جرأت و توان مالی خرید چای خارجی را دارد.
این پیشکسوت در عرصه بازار چای وارداتی با اشاره به اینکه ذائقه مردم جهت مصرف چای خارجی کاملاً شناخته شده است گفت: متأسفانه به دلیل گرانی دلار، واردکنندگان به واردات چای چینی روی آورده اند. چای که نه طعم و نه عطر دلنشین همسو با ذائقه ایرانی‌ها دارد.
وی تصریح داشت: مردم قدرت پرداخت هزینه چای کیلویی ۴۰۰ – ۵۰۰ هزارتومان را ندارند. باید برای مصرف چای خانوار‌ها فکری شود.
این فعال اقتصادی یادآورشد؛ گران شدن چای ایرانی و خارجی موجب کاهش مصرف این محصول شده است. تا جایی که وضعیت گرانی چای در بازار باعث شده عده‌ای به توزیع چای‌های تقلبی با قیمت ارزان‌تر دست بزنند. این موضوع برای دولت‌مردان ما که همیشه خود را به خواب می‌زنند جای تأسف دارد.
